Metodyka pracy opiekuńczo – wychowawczej (ćw.)
Temat: Środowisko wychowawcze – pojęcie i właściwości.
Pojęcie środowiska wychowawczego.
Na środowisko wychowawcze składają się wszelkie warunki, w jakich żyje oraz pracuje jednostka, to także sposób spędzania czasu wolnego, zwyczaje, tradycje, formy kontraktów z ludźmi, ambicje i aspiracje życiowe, czyli wszystko to, co stale lub przez dłuższy czas oddziałuj na jednostkę, zespoły warunków, wśród których bytuje jednostka i czynniki, które kształtują jej osobowość.
R. Wroczyński środowiskiem określa składniki struktury otaczającej człowieka, które oddziałują, jako system bodźców i powodują określone reakcje (przeżycia) psychiczne. Nie wszystkie elementy środowiska działają na jednostkę w jednakowy sposób a istotna jest nie tylko długotrwałość oddziaływania różnych wpływów, lecz również ich siła i intensywność.
J. Pietra uważa, iż środowisko wychowawcze to złożony układ powtarzających się lub względnie stałych sytuacji, do których człowiek rozwijający się przystosowuje czynnie w wychowawczym okresie swego życia. S. kowalski mówi o środowisku, jako o społecznie kontrolowanym i ukierunkowanym na realizacją celów wychowawczych systemie bodźców biologicznych, kulturowych i społecznych.
2. Wpływy środowiskowe.
Wpływy środowiskowe mogą być wywierane przez jednostki, grupy i instytucje społeczne, z którymi człowiek się styka i wskutek tego wywołują one zmianę jego zachowania. Na człowieka oddziałuje i kształtuje go cała rzeczywistość społeczna, kulturalna i przyrodnicza, w której uczestniczy. Prawidłowo zorganizowane pod względem wychowawczym sadowisko winno pełnić następujące funkcje: organizowanie i kierowanie aktywnością dzieci i młodzieży, organizowanie kontaktu z kulturą i nauką, społeczny nadzór i kontrola, opieka społeczna i zapewnienie warunków życia, organizowanie warunków rekreacji, ukierunkowanie na przyszłość, wdrażanie do samorozwoju i samorealizacji.
Działalność wychowawcza najsilniej jest sprzężona ze środowiskiem społecznym i kulturowym. Środowiska te są podstawowym źródłem podniet wyzwalających przeżycia psychiczne człowieka. Dobra kultury, z którymi osobnik styka się w środowisku swego życia, stosunki społeczne, w których uczestniczy, kształtują podstawowe dyspozycje psychiczne. Stanowią one wyjściowe warunki do procesów celowego działania wychowawczego. Jednym z podstawowych warunków osiągnięcia zamierzonych rezultatów wychowawczych jest zgodność wpływów środowiskowych z celami pracy wychowawczej.
Bibliografia: Środowisko wychowawcze, jako przedmiot badań pedagogicznych. Studia z pedagogiki społecznej, (red.), J. Pielkowa, Słupsk 1997.