22.09.2012

TEMAT : STRES I SPOSOBY RADZENIA SOBIE Z NIM.

STRES = wypalenie zawodowe = syndrom (zespół) wypalonej łuski = Karōshi.

Wypalenie zawodowe to zjawisko, w którym praca przestaje dawać satysfakcję, pracownik przestaje się rozwijać zawodowo, czuje się przepracowany i niezadowolony z wykonywanej pracy, która niegdyś sprawiała mu przyjemność. Występuje, gdy pracownik pracuje intensywnie bez przerw, zbyt identyfikując się z pracą (pracoholicy), nie są w stanie odpocząć w odpowiedni sposób, problem ten dotyka przede wszystkim mężczyzn.

Skutkiem wypalenia, jest zmiana pracy, zaczynamy od zera, inne płace, „chęć odcięcia kuponu całego życia”, rozpada się rodzina a osoba ta stara się budować od nowa (lepszy samochód, młodsza kobieta…). Z gospodarczego punktu widzenia pracownik traci wykwalifikowanego, doświadczonego pracownika, który szybciej i rzetelniej wykonywał swoją pracę popełniając przy tym mniej błędów, niż nowo przyjęty pracownik na jego zastępstwo, pracownik ten przeszedł przez szereg szkoleń finansowanych przez pracodawcę.

ŹRÓDŁA STRESU:

• trudności intelektualne związane z wykonywaniem czynności

• Wysoki poziom ryzyka

• Odpowiedzialność za podejmowane decyzje

• Stały deficyt niezbędnego czasu

• Ekspozycja społeczna (ciągła obserwacja przez otoczenie)

• Konflikty międzyludzkie

• Sytuacje zagrożenia i rywalizacji

• Duża intensywność pracy

STRES – trudna sytuacja prowadząca do zaburzeń regulacji zachowania w skutek przeciążenia układu nerwowego.

FAZY STRESU:

FAZY BIOLOGICZNE	FAZY PSYCHOLOGICZNE
Faza alarmu, bodziec wywołujący stres mobilizuje do działania, wytwarza się więcej energii	1. mobilizacja w procesach psychicznych
Faza odporności - Organizm uczy się skutecznie i bez nadmiernych zaburzeń radzić sobie ze stresorem.	2. rozstrojenie, zmęczenie, psychika i organizm zaczynają sobie radzić z obecnością stresora.
Faza wyczerpania - prowadzi do wyczerpania zasobów odpornościowych, co może prowadzić do chorób psychosomatycznych. W szczególnych wypadkach prowadzi nawet do śmierci.	3. DESTRUKCJA- nie jesteśmy w stanie normalnie funkcjonować, popełniamy błędy, popadamy w depresję

NASTĘPSTWA STRESU:

1. złe samopoczucie

2. Obniżenie motywacji i zdolności do działania oraz odporności

3. Choroby cywilizacyjne

• Wrzodowa żołądka

• Obniżenie libido , impotencja,

• Cukrzyca

• Zawał serca

• pokrzywka

ODPORNOŚĆ NA STRES – zdolność do sprawnego i zorganizowanego działania pomimo napięcia emocjonalnego wywołanego przez stresor. Zależy od :

1. naszego temperamentu.

2. Siły reakcji.

3. Typ reakcji emocjonalnej (lękowa – brak odporności, dobra – motywacja)

4. Aspiracje (czy nam się i chcę i czy nam zależy).

FAZA TRIUMFU – radość z dokonania czegoś, szczególnie widoczna w wieku dziecięcym.

JAK UNIKAĆ NEGATYWNYCH NASTĘPST STRESU?

• Dbać o dobry stan zdrowia.

• Unikać używania leków.

• Korzystać z profesjonalnej obsługi lekarskiej.

• Regularnie uprawiać gimnastykę.

• Przyjemne otoczenie.

• Wykonywać zajęcia dające satysfakcję.

• Zapewnić sobie odpowiednią pozycję społeczną.

• Zapewnić sobie dobre wyniki w pracy.

• Zapewnić sobie czas dla siebie.

• Utrzymywać aktywność towarzyską.

• Być asertywnym.

• Nauczyć się technik uodporniających na stres

1. Systematyczna desentyzacja (uniewrażliwienie) – wywoływanie stresujących sytuacji, by się uodpornić.

2. Implozja – przygotowywanie do stresujących sytuacji w myślach, w wyobraźni.

3. Rozwijanie asertywności (umiejętność mówienia „nie”, szacunek dla innych
   i wymaganie go od innych, uświadamianie sobie, ile jestem w stanie unieść.

4. Katharsis – w starożytnej Grecji- oczyszczenie za pomocą płaczu, dziś z pomocą wysiłku fizycznego.

23.09.2012

TEMAT: PSYCHOLOGIA JAKO NAUKA O CZŁOWIEKU.

1.HISTORIA PSYCHOLOGII – młoda dziedzina, powstała pod koniec XIX wieku , a rozwinęła się pod koniec II wojny światowej. Za oficjalną datę jej powstania przyjmuje się j rok 1879, kiedy to na Uniwersytecie w Lipsku powstało pierwsze laboratorium psychologiczne, prowadzone przez niemieckiego psychologa Wilhelma Wundta. Wcześniej była ona traktowana jako dziedzina filozofii. Wyróżniamy tu:

• PLATON (jako pierwszy opisał konflikty wewnętrzne)

• ARYSTOTELES (systematyczna klasyfikacja procesów psychicznych, prawa kojarzenia)

• ŚW. AUGUSTYN

• KARTEZJUSZ

2. CZYM ZAJMUJE SIĘ PSYCHOLOGIA?

• Procesami poznawczymi,

• Nabywaniem mowy,

• Rozwojem i zmianami w psychice,

• Emocjami i motywacją,

• Interakcjami między ludźmi,

• Funkcjonowaniem układu nerwowego,

• Fizjologią psychiki,

• Psychologicznymi aspektami religii, nauki i sztuki

• Zaburzeniami osobowości.

3. PODSTAWOWE KIERUNKI PSYCHOLOGII:

A) WUNDT – introspekcja –analiza własnych stanów psychicznych, myśli i przemyśleń.

B) BEHAWIORYZM – XX MIĘDZYWOJENNE.

1) WARUNKOWANIE KLASYCZNE - skupiający się tylko na obserwacji i opisie zachowań zewnętrznych. Eksperyment (z psem Pawłowa) dowodzi, że możliwe jest nabywanie odruchów warunkowych (wyuczenie reakcji fizjologicznej na bodziec).

2) WARUNKOWANIE INSTRUMENTALNE - gdy w sytuacji bodźcowej , wystąpią pozytywne konsekwencje reakcji , reakcja ta będzie powtarzana - jeśli jednak konsekwencje będą negatywne wystąpi tendencja do zaniechania reakcji. Wyuczenie całego zespołu zachowań, działań i nawyków.

3. GESTALT – psychologia postaci (zasada bliskości), odkrywanie mechanizmów, które warunkują, że w rozrzuconych punktach dostrzegamy figurę oznacza postać, figurę, zorganizowaną całość. Oznacza to, że człowiek jest czymś więcej, niż sumą wszystkich swoich elementów, i że w każdej chwili tworzą one niepowtarzalną całość. elementy blisko siebie postrzegane są jako jedna całość. Ciąg kropek – wrażenie linii.

A) ZASADA PODOBIEŃSTWA – elementy oddalone o taką samą odległość są łączone w całość w oparciu o jedną lub więcej cech: barwa, kształt, wielkość. Przykład kolumna ludzi.

B) ZASADA PROSTOTY – KUBIZM- skomplikowane kształty sprowadzamy do jak najprostszych.

C) ZASADA WSPÓLNEGO RUCHU – jeśli ktoś porusza się w innym kierunku niż my, zwracamy na niego uwagę.

D) ZASADA CIĄGŁOŚCI- elementy poruszające się jednym kierunku widzi się jako jednolitą grupę; mózg wypełnia sobie braki. (Zasada zamykania – zwana również zasadą dobrej figury. Przy niekompletnych figurach – niepołączone boki w kwadracie – widzimy figurę zamkniętą.
Na tej zasadzie widzi się zwierzęta w kształtach chmur).

E) ZASADA STAŁOŚCI – trudno nam zmienić raz przypisaną cechę do obiektu.

3. PSYCHOANALIZA FRUEUDA (JUNGA I ADLERA):

*TEORIA JAKOŚCI PSYCHICZNYCH: Zakłada, że człowiek posiada nieświadomość, świadomość i przedświadomość.

*TEORIA POPĘDÓW - zakłada, że istnieją 2 centralne ludzkie popędy: Eros (popęd życia nazwany przez Freuda libido) i Thanatos (popęd śmierci, to popęd niszczycielski skłaniający
do agresji i innych działań destrukcyjnych).

*TEORIA (ROZWÓJ) OSOBOWOŚCI zakładała, że rozwój człowieka ma miejsce
w dzieciństwie i odbywa się w 3 fazach :

1. FAZA ORALNA - pierwsze dwanaście do osiemnastu miesięcy życia, dziecko poznaje
w tym czasie świat za pomocą ust. Jeśli rozwój ten zostanie zatrzymany w życiu dorosłym taka osoba szuka sobie „rekompensaty” w takich czynnościach jak palenie papierosów, żucie gumy czy obgryzanie paznokci.

2. FAZA SADYSTYCZNO-ANALNA – od 2 do 3 lat, początek rozwoju ego, najważniejsza
w tym fazie jest czynność kontrolowania wydalania z organizmu i lekcja samokontroli, jakiej dziecko uczy się przy „wychodzeniu” z pieluch. Osoby, które zatrzymały się na tym stadium stają się albo zamknięte w sobie, przesadne na punkcie czystości i porządku albo stają się niechlujne
i niezorganizowane.

3. FAZA FALLICZNA- od 3 do 6 roku życia, dzieci dostrzegają w tym okresie zmiany
w budowie anatomicznej. Chłopcy odczuwają dumę z posiadania penisa, utożsamia się z ojcem
i identyfikuję się z nim. Dziewczynki natomiast czują się pokrzywdzone brakiem członka przenoszą swoją miłość z matki na ojca. Zaburzenia w tej fazie prowadzą do kompleks Edypa (synusiowie mamusi) i kompleks Elektry (córeczki tatusia).

4. POSTRZEGANIE ELEMENTÓW RZECZYWISTYCH:

* WRAŻENIA – najprostsze procesy psychiczne informujące o bodźcach działających na ciało

B R M E R

bodziec -> receptor (zdolny odebrać bodziec)-> mózg->efektor (mięśnie…)->reakcja

Wyróżniamy:

• wrażenia skórne

• wrażenie bólu –ból odgrywa ważna rolę w przystosowaniu biologicznym, stanowi on mechanizm obronny organizmu – sygnalizuje niebezpieczeństwo oraz zmiany
  w nim zachodzące. Umiejscowienie bólu jest trudne do zdefiniowania ze względu
  na jego promieniowanie.

• Wrażenie ciepła-zimna – za odczuwanie zimna odpowiadają Ciałka Ruffiniego,
  za ciepło pałeczki Krauzego; nie wszystkie okolice skóry są jednakowo wyposażone w zakończenia nerwowe; wrażenie termiczne są mylne, a alkohol zaburza ich postrzeganie.

• Wrażenie dotyku i nacisku – wrażenia te są ściśle ze sobą powiązane; nacisk odczuwamy jako silniejsze dotknięcie, występowanie zjawiska adaptacji nacisku (przyzwyczajenie na niego, np. noszenie ubrań), różne partie ciała są uniewrażliwione na dotyk, który odgrywa kluczową rolę w systemie emocjonalnym
  i psychicznym u dzieci, a u dorosłych pełni funkcję społeczną; dotyk odpowiedzialny jest również za rozwój.

• Wrażenie statyczne - ośrodki tego wrażenia znajdują się w uchu (labirynt) to one informują nas o położeniu ciała i pozwalają na utrzymanie go w danym układzie, odpowiadają również za napięcie mięśni.

• Wrażenie kinestetyczne - czyli czuciowe. Pokazują nam one zmianę położenia ciała i wykonywanie ruchów. Receptory tych wrażeń znajdują się w mięśniach, stawach
  i ścięgnach. Ta grupa wrażeń zabezpiecza pracę narządu mowy, ruchu i wzroku.

• Chemiczne

• Wrażenia zapachu - Wrażenia węchowe odbierane są za pomocą zakończeń nerwów węchowych znajdujących się w błonie śluzowej nosa, zapach wpływa na nasz nastrój.

• Wrażenia smaku - Wrażenia wę­chowe wpływają na tworzenie się wrażeń smakowych, ośrodkami odbioru smaku jest język (odbiera 4 podstawowe smaki) oraz błona śluzowa jamy ustnej, podobnie jak zapach wpływa na nasz nastrój; głód wyostrza apetyt.

• Wrażenia słuchowe- Dzięki niemu odbieramy wszystkie dźwięki mowy ludz­kiej, otrzymujemy informacje bieżące od innych osób, dzielimy się naszymi przeżyciami. Dawniej słuch ratował życie i pomagał w polowaniu, dziś dostarcza dużo informacji
  o świe­cie, wzbogaca naszą wiedzę o nim i spełnia rolę w procesie poz­nania. (UCHO – MŁOTECZEK, KOWADEŁKO STRZEMIĄCZKO, ŚLIMAK…).

• Wrażenia wzrokowe - odzwierciedlają barwy (jakość i liczba fal świetlnych o danej długości odbijanych przez powierzchnię przedmiotu);wzrok ma zdolności adaptacyjne.

SPOSTRZEŻENIA – efekty organizowania wrażeń, które zależą od wrażliwości zmysłowej, inteligencji, wiedzy, doświadczenia i pozycji

RODZAJE SPOSTRZEŻEŃ:

• Spostrzeganie przestrzeni – wymaga wrażeń statycznych i wzroku.

• Spostrzeganie kształtu – doświadczenie i pamięć.

• Spostrzeganie ruchu.

• Spostrzeganie czasu .

  • Czas mierzony jest w życiu za pomocą realizowania rytmicznych zadań,
    np. mycie zębów, kąpiel.

  • Następstwa, np. odczuwanie głodu w pracy po kilku godzinach.

  • Następstwa naszych działań, np. zmęczenie.

  • Aktywność, emocje i uczucia „skracają czas”.

  • Spostrzeganie społeczne – badanie w jaki sposób tworzymy wyobrażenia innych ludzi i wyciągamy wnioski na ich temat.

13.10.2012

Temat: Błędy w postrzeganiu świata społecznego.

ATRYBUCJA –przypisywanie komuś czegoś lub czemuś w sposób nieustanny. Pojęcie to odnosi się do tego, jak ludzie wyjaśniają przyczyny cudzego bądź swojego zachowania. Atrybucja jest odpowiedzią na pytanie „dlaczego”. Wyróżniamy:

1. Absorbcję wewnętrzną (dyspozycyjną) –zakłada, iż przyczyną danego zachowania były cechy jego sprawcy (postawy, charakter, osobowość…). Stosowana częściej niż absorbcja zewnętrzna, ponieważ jest atrakcyjniejsza oraz poznawczo-łatwiejsza (prowadzi do poszerzenia wiedzy o człowieku i zawsze dochodzimy do wniosku, iż dana osoba jest gorsza od nas). Stawia ona człowieka za każdym razem w negatywnym świetle, a nas samych dowartościowuje, np. Marcin nie zdał testu (bo jest za głupi i leniwy).

UWARUNKOWANIA ABSORBCJI WEWNĘTRZNEJ:

• Stosujemy ją w sytuacji, kiedy zachowanie jest niekonwencjonalne,

• Zastosowanie jej zależy od oczekiwań:

• oczekiwanie oparte na kategorii (zakładamy, iż ktoś jest typowym przedstawicielem kategorii, np. punktualny Niemiec),

• oczekiwania oparte na obiekcie- gdy znamy ten obiekt oczekujemy jakiś konkretnych zachowań w danej sytuacji.

1. Absorbcję zewnętrzną (sytuacyjną) – wnioskowanie, iż jakaś osoba zachowała się w jakiś konkretny sposób ze względu na właściwości sytuacji (otoczenie) lub inne czynniki zewnętrzne. Jest rzadziej stosowana, ponieważ nie daje nam możliwości poszerzenia naszej wiedzy o człowieku, wymaga od nas logicznego myślenia jest złożona i wieloaspektowa, np. Marcin nie zdał testu (bo pytania były trudne).

MODEL WSPÓŁZMIENNOŚCI - sprawdzanie, jak zachowanie zmienia się wraz ze zmianami czasu, miejsca, działających osób oraz różnych obiektów działania. Jakie warunki muszą zajść, by zmienić atrybucję zewnętrzną na wewnętrzną i na odwrót, np. jak czyjś taniec staje się niezdarny tylko wówczas, gdy tańczy z tym, a nie innym partnerem.

PODSTAWOWE BŁĘDY ATRYBUCJI – nadużywanie w każdej sytuacji atrybucji wewnętrznej. Wpływają na nie:

• Rola kultury w danej społeczności (wolność naznaczona jest piętnem odpowiedzialności).

• Rola wyrazistości spostrzeżeniowej (zauważamy to, co przykuwa naszą uwagę).

Atrybucja w służbie Ego – wyjaśnienia zależące od osobowości, tożsamości; sukces zawdzięczamy tylko sobie, porażki przypisujemy innym.

1. Atrybucję obronne – wyjaśnienie zachowań, które pozwalają stłumi świadomość własnej śmiertelności. W tym:

• Nierealistyczny optymizm- zakładanie samych dobrych rzeczy, nie złych

• Wiara w sprawiedliwy świat- dobrych ludzi spotykają dobre rzeczy, złych złe.

13.10.2012

Temat: Myślenie i mowa.

MYŚLENIE- opierając się na danych zmysłowych wykracza poza nie i rozszerza granice poznania. Mamy 3 podstawowe procesy myślowe:

• Porównywanie- zestawienie, dostrzeganie podobieństw i różnic, niezbędne do wyższych procesów,

• Analiza – rozbiór czegoś na drobne elementy, detale,

• Synteza – odbudowa całości z elementów powstałych w wyniku analizy; to, co powstaje w wyniku syntezy nie jest tym samym, czym było przed analizą.

Wyższe procesy myślowe:
a) abstrakcja – myślowe wydzielenie jednego elementu z całości, jednego aspektu z wielkości jednej cechy przy pomijaniu pozostałych.

b) uogólnienie (generalizowanie) – dostrzeganie wspólnych cech różnych obiektów

Mowa – słowo jest formą istnienia pojęcia, jest więc formą istnienia myśli. Myśl i mowa są ze sobą ściśle związanie. Słowo uruchamia pojęcie/obraz. To co i jak mówimy jest źródłem informacji o nas. Powstaje przy współudziale warg, zębów, języka, gardzieli, tchawicy, głośni, przepony.

Funkcje mowy:

• ekspresja – wyrażanie uczuć, doznań,

• impresja- nasz wpływ na otoczenie, np. prośby,

• Komunikacja

• Poznawcza

• kulturotwórcza

Ośrodek mowy jest jedynym ośrodkiem, który nie ma pary na drugiej półkuli mózgowej.

PSYCHOLONGWISTYKA – dział psychologii zajmujący się badaniami nad mówieniem.

13.10.2012

Temat: Uwaga, pamięć, uczenie się, motywacja.

1.Uwaga – to wybiórcze skierowanie świadomości na obiekt (pozwala na sensybilizację- wyczulenie zmysłów).

A) Typologia uwagi:

• Uwaga mimowolna, np. niespodziewany dźwięk, nie jesteśmy w stanie jej kontrolować.

• Uwaga dowolna – panujemy nad nią.

B) Cechy uwagi:

• Pojemność – ilość obiektów, które jesteśmy w stanie śledzić

• Podzielność – ilość obiektów, na których jednocześnie potrafimy się skoncentrować

• Trwałość – umiejętności skupiania uwagi na jakimś obiekcie przez długi czas, zależy od ciekawości

• Elastyczność- zdolność do zmieniania obiektów uwagi

• Pamięć

  • Krótkotrwała

  • Długotrwała

Człowiek posiada ślady pamięciowe, które nigdy nie znikają, a to co widzieliśmy zapamiętujemy oraz ścieżkę pamięci, która może być zapomniana.

2. Uczenie się- dwie strategie uczenia się

• Wiedza proceduralna – umiejętności, np. pływanie, pisanie, chodzenie – wymagają żmudnych ćwiczeń, ale raz nauczone zostają

• Wiedza deklaratywna – widza akademicka typu „co”. Odnosi się do danych zapisanych
  w magazynie pamięci trwałej. Zależy od:

  • specyficzności wykorzystania,

  • zależności od stanu – jeśli na egzaminie będziemy zestresowani, najlepiej uczyć się w takiej samej sytuacji,

  • zależności od kontekstu fizycznego – jeśli naszą wiedzę mamy wykorzystać
    w hałasie, w hałasie również powinniśmy ją nabywać,

  • zależności od nastroju.

Uwarunkowanie uczenia się:

• powtarzanie (sytuacje skrajne zostają na trwałe w naszej pamięci, np. wypadek albo ślub),

• rozumienie,

• kojarzenie.

MOTYWACJA

• Zewnętrzna –nastawiona na nagrodzenie tego, co robimy,

• Wewnętrzna – samozadowolenie, samorealizacja, satysfakcja płynąca od nas samych.

• Negatywna – groźby, szantaż, presja.

• Pozytywna – daje poczucie bezpieczeństwa bez względu na wynik.

Procesy motywacyjne ukierunkowują zachowanie czynności tak, by prowadziły do zamierzonych wyników. Cel jest wynikiem, którego człowiek jest świadomy.

Procesy motywacyjne składają się z zespołu motywów, czyli przeżyć pobudzających lub zniechęcających człowieka do działania

Motywacja błyskawiczna:

1. W jakim stopniu jesteś gotowy na zmienię? (skala od 1-10)?

2. Pytanie dlaczego nie wybrano mniejszej liczby( w przypadku wybrania liczby 1 –dlaczego nie wybrano liczby większej?)

3. Wyobrażenie o zmianie, jakie byłby jej pozytywne skutki?

4. Dlaczego te skutki są dla Ciebie ważne?

5. Jaki jest następny krok, który zrobisz?