Test rysunku rodziny
Interpretacja treści.
Mechanizmy obronne - mogą występować w jednym rysunku.
Gdy coś w rodzinie budzi niezadowolenie i lęk, badany może w rysunku poprawić sytuację, dodając np. ojca w rodzinie rozwiedzionej, pomijając brata, o którego jest zazdrosny.
Niepokój ze strony id.
Brutalność rysunku, najczęściej jednak tendencja wypierana przypisywana jest na rysunku osobie różnej od autora pod względem płci i wieku. Im silniejszy niepokój, tym silniejsza zmiana (zwierzę, przedmiot, agresor). Badany identyfikuje się z agresorem, wyraża swoje tendencje poprzez kogoś.
Niepokój ze strony superego.
Wynika z poczucia winy. Lęk kształtuje reakcje przeciwne zasadzie przyjemności. Badany identyfikuje się z tym, kto jest ukarany, przedstawia się jako gorszy albo pomija (symboliczna kara).
Przedstawienie osób znaczących.
Z którą badany jest najbardziej związany:
Osoba rysowana jako pierwsza.
Umieszczona w centrum kartki.
Rysowana raczej z lewej strony, ale nie na samym jej brzegu.
Miejsce tej osoby jest „najlepsze”.
Bywa większa od innych, czasem rysowana wyżej.
Najdłużej rysowana, czasem powracanie do niej po przerwie.
Rysowana najstaranniej, z największą ilością szczegółów, przedmiotów dodanych.
Użycie przy niej najwięcej kolorów, niż przy innych.
Relacje co najmniej trudne:
Pominięcie siebie - nieakceptowanie siebie w swojej sytuacji, czasem opuszczenie dotyczy części ciała.
Osoba rysowana ostatnia.
Z brzegu, w kącie, z dala od innych osób, które mogą być zwrócone do niej tyłem.
Proporcjonalnie mniejsza.
Narysowana niestarannie, pośpiesznie, z mniejszą ilością szczegółów, mniejszej ilości kolorów.
Wykreślenie po narysowaniu - projekcja sprzecznych uczuć.
Osoby dodane
Dziecko - pragnienie powrotu do wieku, w którym nie miało się kłopotów.
Osoba dorosła - wyraża siłę, mówi o chęci wyzwolenia się od nadopiekuńczych rodziców, pragnieniu pokonania swojej słabości i niepowodzeń, dążeniu do samodzielności.
Sobowtór - pragnienia, do których badany sam nie chce się przyznać.
Zwierzę - tendencje silnie tłumione. Wilk, lew - agresja.
Relacje odległości
Zażyłość - bliska odległość, trzymanie się za ręce, wspólna zabawa.
Niechęć - duża odległość, odwrócenie od siebie.
Poczucie wyobcowania, agresja - autor przedstawia siebie z dala od innych. Wzmocnione przez oddzielenie jakąś przeszkodą lub przedstawienie w innym planie.
Zmiany w stosunku do rodziny realnej.
Rodzina prawdziwa - dziecko zadowolone ze swojej sytuacji lub jego spontaniczność jest zahamowana.
Rodzina wymyślona - im mniej podobna do realnej tym bardziej wyraża projekcję. Osoby opuszczone mogą być osobami, których badany nie lubi, lub nie chce się z nimi identyfikować.
Identyfikacja w rysunku.
Świadoma - poznajemy przez rozmowę z badanym: autor wskazuje siebie na rysunku i mówi „to jestem ja”; gdy rysunek przedstawia „jakąś” rodzinę - to byłbym ja; wskazanie „kim chciałbyś być w tej rodzinie”.
Nieświadoma
Identyfikacja z osobą waloryzowaną, lub dodaną - tendencje do regresji (z dzieckiem); mocy, siły, samodzielności (z osobą dorosłą); agresji (osoba karząca kogoś, walczące, agresywne zwierzę); swobody (marynarz, ptak).
Konflikty rodzinne wyrażone w rysunku - prawidłowa sytuacja: rodzina zgodna z rodziną realną; dziecko rysuje się blisko rodzica płci przeciwnej, ale waloryzuje rodzina swojej płci. Waloryzacja ta wskazuje identyfikację dziewczynki z matką i chłopca z ojcem, co ujawnia prawidłową identyfikację płci.
Konflikty jawne
Pominięcie rodziców lub jednego z nich,
Dewaloryzacja rodziców,
Dewaloryzacja rywala (zwykle kogoś z rodzeństwa),
Pominięcie rywala.
Konflikty maskowane - podobnie jak jawne.
Agresja - identyfikacja z agresorem; wyrażona prze zwierzę (zwierzęta kotowate - walka z odwagą, ale w formie delikatnej; zjadające padlinę - agresja bez narażania się na ryzyko; silne i ciężkie - wybuchy ciężkie, niekontrolowane, niezręczne; ptaki drapieżne - pragnienie stałej dominacji; węże - agresja niebezpieczna, przebiegła). Relacja na dystans - wyróżnić, kto jest izolowany przedmiot agresji czy autor rysunku. Przedmioty służące do walki.
Reakcje depresywne
Uznanie siebie w rozmowie o rysunku za najgorszego,
Dewaloryzacja siebie wyrażająca się często wyobcowaniem na rysunku, pominięcie części ciała,
Pominięcie siebie na rysunku,
Identyfikacja z małym i bojaźliwym zwierzęciem.
Identyfikacja regresywna - podświadome pragnienie powrotu do okresu, kiedy jeszcze „wszystko było dobrze”
Identyfikacja z małym dzieckiem - młodszym od faktycznego wieku autora;
Przedstawienie siebie jako młodszego, niż badany jest w rzeczywistości.
Zwrot narcystyczny - waloryzacja siebie, w skrajnym przypadku przedstawienie tylko siebie. Dwie możliwe interpretacje takich rysunków:
Nadopiekuńcza postawa otoczenia,
Zawód w stosunku do rodziców, bark osoby z którą dziecko czułoby się związane, brak obiektu do identyfikacji.
Nieprawidłowa identyfikacja płci - stwierdzane na podstawie waloryzacji i dewaloryzacji osób, podobieństwa ubrań, uczesań, kolorów i sposobów przedstawienia postaci. Nieakceptowanie swojej płci, niezadowolenie z niej, może się wyrażać częściowym, lub całkowitym pomijaniem ciała w rysunku.
Konflikty rodzinne w rysunkach osób dorosłych.
Częściej niż u dzieci występuje niepełna akceptacja swojej płci - wiąże się z poczuciem mniejszej wartości i podwyższonym niepokojem, wyraża w pomijaniu części ciała - pominięcie części seksualnych, całego ciała, nóg, twarzy, dłoni.
Niektóre wskaźniki dezorganizacji osobowości
Wysoki, neurotyczny niepokój
Duże białe przestrzenie
Rysunek mało barwny
Brak ruchu
Małe postacie
Przesunięcie w lewo
Brak podstawy
Ciało niepełne
Brak elementów dodanych - drzew, kwiatów itdp.
Treść wskazująca na lęk.
Tendencje schizofreniczne
Niespokojny rytm rysunku - można stwierdzić przez obserwację badanego, który rysuje bardzo powoli lub coraz szybciej.
Dekoratywność - zdobienie, ornamenty rytmicznie powtarzane. Natłok form i postaci często nachodzących na siebie.
Kontaminacje - przechodzenie jednej formy/postaci w drugą.
Surrealizm.
Geometryzacja.
Okaleczone postacie.
W opisie rysunku - dziwaczne treści.