Technologia Postaci Leków WYK
2012-12-17
Temat: Ekstrakty - Wyciągi
Wyciągi
wg. FP wyciągi są zagęszczonymi preparatami roślinnymi, otrzymywane przez
wytrawienie wysuszonego, rozdrobnionego surowca odpowiednim rozpuszczalnikiem
- rozpuszczenie wyciągów suchych w rozpuszczalniku. Rozpuszczalnikiem może być woda, etanol, mieszanina etanolu z wodą. A metody otrzymywania to maceracja albo perkolacja.
Wyciągi czyli ekstrakty dzielimy na:
ecstracta fluida – wyciągi płynne
ecstracta spisa – wyciągi gęste
ecstracta sicca – wyciągi suche
Wyciągi płynne
Powinny być przezroczyste
O barwie, smaku i zapachu właściwym dla surowca
Różnią się od nalewek stężeniem składników czynnych (nalewki są mniej stężone)
Sporządza się w taki sposób aby 1 gram wyciągu zawierał ciała czynne zawarte w 1 gramie surowca
Metody otrzymywania:
Perkolacja dwustopniowa
W pierwszym etapie zbiera się płyn wyciągowy w ilości 85% masy wytrawianego surowca
Drugi etap to perkolacja prowadzona do zupełnego wyczerpania surowca
Koniec wytrawiania określa się na podstawie zmiany barwy lub za pomocą metod analitycznych
Płyn wyciągowy otrzymany w 2-im etapie perkolacji zagęszcza się w wyparkach w warunkach zabezpieczających przed zmianą substancji czynnych czyli temp do 50oC i obniżone ciśnienie
Zagęszczanie w wyparkach prowadzi się do momentu aż ciecz odparuje tak żeby nam pozostało 15 % masy wytrawianego surowca
Płyn wyciągowy z 1 i 2 etapu perkolacji miesza się, pozostawia się na 3 doby w temp nie wyższej niż 15oC, a następnie sączy się
Farmakopea III, IV, VI podaje:
Wyciąg tymiankowy płynny
Wyciąg płynny z owocni pomarańczy gorzkiej
Belladonna extractum fluidum – wyciąg z korzenia pokrzyku
Colae extractum fluidu – wyciąg z zarodków cola płynny
Frangulae extractum fluidum – wyciąg z kory kruszyny
Polygoni extractum fluidum – wyciąg z ziela rdestu FP III
Rhamni extractum fluidum – wyciąg z kory szakłaku FP III
Wyciąg sporyszowy płynny
Cinhone extractum fluidum norma tum – wyciąg płynny standaryzowany z kory chinowej FP IX
Crataegi foli cum flore extractum fluidum – wyciąg płynny z kwiatostanu głogu
Ipecacunhae extractum fluidum norma tum – wyciąg płynny standaryzowany z wymiotnicy (ipekakuany)
Liquiritiae extractum fluidum ethanolicum norma tum – wyciąg płynny etanolowy standaryzowany z lukrecji
Matricarie extractum fluidum – wyciąg płynny z rumianku FP IX
Wyciągi gęste wg FP
Mają postać gęstej plastycznej lub półplastycznej masy o zawartości wody 30%
Ta zawartość wody powoduje, że wyciągi gęste są nietrwałe i podatne na rozwój flory bakteryjnej i podatne na zmiany charakteru składników czynnych spowodowanych działalnością enzymów
W aptekach są nieobecne spowodowane to jest trwałością
Są półproduktami do sporządzania syropów, cukierków i innych postaci leków
Monografie FP:
Gentianae extractum spis sum – wyciąg goryczkowy gęsty
Absynt hi extractum spisum – wyciąg
wyciąg z zarodków cola gęsty
wyciąg bobrkowy gęsty
wyciąg Mniszkowy gęsty
wyciąg kozłokowy gęsty
wyciąg z kory kaliny koralowej gęsty
Wyciągi suche:
Mają konsystencję sypkiego proszku
Dopuszczalna zawartość 3-5%
Otrzymuje się przez
odparowanie rozpuszczalnika z wyciągu płynnego
Lub rozpyłowe suszenie wyciągu płynnego
MONOGRAFIE
Aloe extractoum sic cum norma tum – wyciąg suchy standaryzowany z aloesu
Belladonnae foli extractum sicum norma tum – wyciąg suchy standaryzowany z pokrzyku
Boldi foli e.s. n. – wyciąg suchy snadaryzowany z liscia boldo
Crataegi foli cum florae e.s – wyciąg zgłogu
Cynarae foli e.s. – wyciąg suchy z liścia karczocha
Ginkgonis e.s rafinatum et qwantyfikatum – w. s. oczyszczony i kwantyfikowany z liścia miłorzębu
Harpagophyti e.s. – wyciąg suchy z korzenia hakorośli
Hyperici herbae e.s.quatyfi – wyciąg suchy kwantyfikowany z ziela dziurawca
Liquirtiae e.s. ad saporandum – wyciąg z korzenia lukrecji do poprawy smaku
Melisae foli e.s – wyciąg suchy z liścia melisy
Mentahe piperatae folii e.s – wyciąg suchy z liścia mięty pieprzowej
Olea foli e.s – wyciąg suchy z liścia oliwki
Opi e.s.normatum – wyciąg suchy standaryzowany z opium
Pasiflorae herbae e.s. – wyciąg suchy z ziela męczennicy
Rhamni e.s norma tum – wyciąg suchy standaryzowany z szakłaku
Sali cis corticis e.s. – wyciąg suchy z kory wierzby
Sennae foli e.s norma tum – wyciąg suchy standaryzowany z liścia senesu
Sibilli marianni e.s. rafinatum et norma tum – wyciąg suchy oczyszczony i normalizowany z owocu rdestu
Valerianae extarctum aquosum siqqum – wyciąg wodny z korzenia kozłka suchy
Valerianae extractum hydroalcoloholicum siccum– wyciąg wodno-alkoholowy z korzenia kozłka suchy FP IX
Cole e.s. – wyciąg z zarodków cola suchy
Wyciąg z korzenia rzewienia suchy
Strychni e.s. – wyciąg z nasion kulczyby wronie oko suchy
Faecis e.s. – wyciąg z drożdzy suchy
Lioscyani e.s. – wyciąg lulkowy suchy
Secalis cornuti e.s – wyciąg sporyszowy suchy
Tormentillae e.s. – wyciąg z kłącza pięciornika suchy