Technologia Postaci Leków WYK
2012-12-26
Temat: Napary, Odwary, Maceracje
Świeżo przyrządzone, wodne wyciągi z suchych surowców roślinnych. Surowce powinny być rozdrobnione i przesiane.
do użytku wewnętrznego rzadziej zewnętrznego, otrzymywane przez ekstrakcję wodną.
trwałość : 7 dni.
przechowywać w chłodnym miejscu, wstrząsnąć przed użyciem.
Aby przedłużyć trwałość stosuje się środki konserwujące.
Nipagina M, A, P (syn. Paraben, Aseptinum, estry kwasu para – hydroksybenzoesowego) – trwałe w pH 4 – 6, słabo rozpuszczają się w wodzie, działają drażniąco. Stosowane jako środki konserwujące w ilości 0,15%. Mieszanina Nipaginy M ( działanie bakteriobójcze) i Nipaginy P ( działanie grzybobójcze).
Napary (Infusum, Infusa, Infusi, Inf.)
Wykonuje się z surowców termolabilnych (wrażliwych na temperaturę).
Napary sporządza się wyłącznie z surowców zawierających glikozydy nasercowe:
Herba Adonis vernalis
Herba Convalaria mayalis
Folium Digitalis lanata
Folium Digitalis purpurae
Napary wykonujemy w stosunku 1: 10.
Aby unieczynnić enzymy surowiec zalewa się wrzącą wodą i ogrzewa 15 minut często mieszając na łaźni wodnej
następnie pozostawia na kolejne 15 minut bez ogrzewania mieszając od czasu do czasu.
Otrzymany napar przecedza się przez gazę.
Pozostały surowiec przepłukuje się wrzącą wodą, którą uzupełnia się napar do przepisanej ilości, cedząc przez uprzednio użytą gazę.
Naparów nie słodzi się ! Jeśli lekarz zapisze substancje do osłodzenia preparatu to: zamiast 6,0 cukru lub 10,0 syropu daje się 0,01 sacharyny lub glicerol, w takiej ilości by nie przekraczała ona 10% masy produktu.
Odwary (Decoctum, Decocta, Decocti, Dec.) –
otrzymywane w wyniku ekstrakcji wodą o temperaturze 90° w czasie 30 minut w infuzorce, lub bez kontroli temperatury w czasie 45 minut na wrzącej łaźni wodnej.
Jeśli nie podano stosunku surowca do wody,
z 1 części surowca słabo działającego sporządza się 10 części odwaru,
z 1 części surowca silnie działającego 100 części odwaru.
Np. odwar z koszyczka rumianku: dla 100 g odwaru: 10g ziół i 90 g wody
Rozdrobniony i przesiany przez sito surowiec :
części nadziemne 3,15 mm;
korzenie kłącza kory 1,6mm;
nasiona, owoce 0,5mm,
zalewa się w infuzorce przepisaną ilością wody o temperaturze pokojowej, starannie miesza, przykrywa i wstawia do wrzącej łaźni wodnej.
Podczas ogrzewania temperatura w infuzorce powinna się utrzymywać powyżej 90° przez 30 minut.
Następnie zawartość infuzorki cedzi się przez gazę.
Surowiec przepłukuje się wrzącą wodą i uzupełnia odwar do przepisanej objętości, cedząc przez uprzednio użytą gazę.
Jeżeli surowiec zawiera ciała alkaloidowe ( słabo rozpuszczalne w wodzie) np. Radix Ipecacuahnaea zawiera alkaloid emetynę, dodaje się kwasu cytrynowego celem wytrawienia alkaloidu ( przeprowadzenia go w rozpuszczalne sole). Kwas cytrynowy dodaje się w ilości 0,5 na 100,0 odwaru. Do innych alkaloidów dodaje się również kwasu winowego. Po dodaniu kwasu, ogrzewa się w 45°C. Ilość wody do wykonania odwaru jest równa ilości wykonywanego odwaru. Po zdjęciu z łaźni wodnej neutralizujemy amoniakiem w ilości 25 kropli na 100,0 odwaru.
Dla surowców saponinowych, dodaje się wodorowęglan sodu w ilości 0,1 na 1,0 użytego surowca, ponieważ saponiny lepiej wytrawiają się w środowisku obojętnym lub lekko alkalicznym. Radix Senegae, Radix Primmulae, Radix Saponariae ( do korzenia mydlnicy nie dodajemy wodorowęglanu sodu!). Po zakończeniu, cedzimy przez podwójną warstwę gazy z małą ilością waty. Korzeń można zastąpić wyciągiem suchym w stosunku 1 : 1 lub nalewką w ilości 10- krotnie większej.
Maceraty (Maceratio, Macerationes, Macerationis, Mac.)
wykonuje się tylko z substancji śluzowych ( surowiec grubo rozdrobniony lub całe nasiona) na zimno ( ekstrakcja 30 minut).
Maceraty wykonuje się w stosunku 1 : 20
Śluz dobrze rozpuszcza się w temperaturze pokojowej.
Substancje śluzowe często zawierają skrobię i dlatego po podgrzaniu preparat zacznie mętnieć.
Surowiec należy przesiać, odważyć, przemyć wodą i dopiero wówczas zalać wodą, a następnie cedzić i uzupełnić wodą do określonej masy.
Z nasion lnu – nierozdrobnionych, Macerationes Semen Lini
Z korzenia prawoślazu
ze sporyszu (zawiera przetrwalniki buławinki czerwonej). Sporysz zawiera alkaloidy nietrwałe w podwyższonej temperaturze, dodawało się kwasu winowego przeprowadzając w sole. Surowiec odtłuszczano eterem naftylenowym.