Na wartość pieniądza w czasie wpływają:

czynniki makroekonomiczne m.in.:

• procesy inflacyjne

• zmiana kursu walut

czynniki mikroekonomiczne:

• koszt utraconych możliwości

• preferencje inwestorów dotyczących rozkładu konsumpcji w czasie

Kapitalizacja (składanie)

Proces kumulowania w czasie odsetek z inwestycji w celu zarobienia wyższego oprocentowania.

Oprocentowanie – naliczanie odsetek, obliczanie wartości przyszłej

Operacja oprocentowania – „liczenie do przodu” polega na ustaleniu kwoty do jakiej wzrośnie – po określonym czasie – uruchomiony kapitał, służy zatem poszukiwaniu przyszłej wartości pieniądza.

Oprocentowanie proste – odsetki nie są pierwotnie inwestowane, tak więc zarabiany procent jest obliczany w każdym okresie tylko z kapitału pierwotnego.

Oprocentowanie składane – procent zarabiany jest zarówno z kapitału początkowego, jak i z reinwestowanych odsetek uzyskanych w wcześniejszych okresach.

Dyskontowanie – obliczanie wartości bieżącej

Operacja dyskontowania – „liczenie do tyłu” polega na ustaleniu obecnej (dzisiejszej) wartości przychodów spodziewanych w przyszłości.

Jest to proces „powracania wartości w czasie”, a stosowana stopa (cena pieniądza) nazywana jest stopą dyskontową.

Wartość przyszła - płatności pojedynczych bez kapitalizacji

Wartość przyszła (FV)
płatności pojedynczych z uwzględnieniem jednokrotnej kapitalizacji w poszczególnych okresach

Wartość bieżąca (Present Value – PV) - Bieżąca wartośc przyszłych przepływów pieniężnych zdyskontowanych odpowiednią stopą dyskontową.

Wartość bieżąca (PV)
płatności pojedynczych z uwzględnieniem niemożliwości jednokrotnej kapitalizacji w poszczególnych okresach

Stopa procentowa – miernik przychodu, jaki przysługuje posiadaczowi kapitału z racji udostępnienia go innym.

Stopa dyskonta – stopa zrzeczenia się przyszłych środków finansowych na rzecz aktualnie dostępnych środków.

Istnienie stopy dyskontowej wynika ze zmienności wartości pieniądza w czasie i obrazuje stosunek, w jakim przyszły kapitał zrównuje swoją efektywną wartość z kapitałem bieżącym. Informuje, z jakiej części przyszłych środków jesteśmy skłonni zrezygnować, aby zamienić je w środki bieżące. Jest to stosunek kwoty dyskonta do wartości przyszłej kapitału, wyrażony w procentach.

Stopa dyskontowa umożliwia dyskontowanie, czyli przeliczenie przyszłej wartości kapitału na jej wartość bieżącą. W takiej funkcji stopa dyskontowa używana jest w niektórych metodach oceny projektów inwestycyjnych, jak np. NPV lub IRR, gdzie często przyjmuje wartość średniego ważonego kosztu kapitału.

Analiza wskaźnikowa jest to metoda badań analitycznych polegająca na obliczaniu wskaźników na podstawie danych zawartych w sprawozdaniach finansowych i ich ocenie porównawczej w czasie i przestrzeni.

Analiza wskaźnikowa to rozwinięcie wstępnej analizy. Dzięki niej uzyskujemy szybko i efektywnie wgląd w funkcjonowanie firmy i jej operacje gospodarcze w minionych okresach. Jest więc skutecznym narzędziem zarządzania. Wskaźniki obliczane z danych z przeszłości są podstawą weryfikacji słuszności podjętych decyzji oraz stanowią podstawę ustalenia bieżących i przyszłościowych zamierzeń. Analiza wskaźnikowa sytuacji jednostki gospodarczej opiera się na zestawie wskaźników obrazujących wyniki jego działalności w obszarze rentowności, płynności, zadłużenia i obrotowości. Wskaźnik płynności finansowej to zdolność firmy do terminowego regulowania krótkoterminowych zobowiązań wobec swoich wierzycieli. Jeżeli zobowiązanie stanie się wymagalne i firma nie będzie w stanie mu sprostać, może to doprowadzić do stanu upadłości.

Wskaźniki płynności

Do badania płynności finansowej wykorzystuje się w praktyce wskaźniki płynności, które określają zachodzące relacje między wielkością składników majątku obrotowego a poziomem zobowiązań bieżących. Informują w jakim stopniu zobowiązania bieżące mają pokrycie w składnikach majątku obrotowego o danym stopniu płynności.

Wśród wskaźników płynności wyróżnić należy:

- wskaźnik bieżącej płynności (CR- current ratio)

CR= majątek obrotowy/zobowiązania bieżące

- wskaźnik szybkiej płynności (QR- quick ratio)

QR= aktywa bieżące-zapasy/zobowiązania bieżące

- wskaźnik płynności gotówkowej (cash ratio)

Cash ratio= środki pieniężne+krótkoterminowe papiery wartościowe/zobowiązania bieżące.

Wskaźniki rentowności [edytuj]

Analizę rentowności należy oceniać wraz z rentownością również innych przedsiębiorstw (w branży czy w regionie), gdyż wtedy przyrównanie osiągniętego wyniku rentowności badanego przedsiębiorstwa ze średnią rentownością w branży lub z wynikiem innego przedsiębiorstwa, które jest podobne charakterem działalności, daje dobry wynik.

Wśród wskaźników rentowności wyróżnia się:

- wskaźnik rentowności sprzedaży netto (ROS- return on sale)

ROS= zysk netto ×100%/przychody ze sprzedaży

- wskaźnik uwzględniający zysk brutto

wskaźnik rentowności sprzedaży brutto= zysk brutto×100%/przychody ze sprzedaży

- wskaźnik uwzględniający zysk brutto na działalności gospodarczej

wskaźnik rentowności działalności gospodarczej= zysk brutto na działalności gospodarczej×100%/przychody ze sprzedaży

- wskaźnik uwzględniający zyska na działalności operacyjnej

wskaźnik rentowności operacyjnej sprzedaży= zysk operacyjny×100%/przychody ze sprzedaży×100%

- wskaźnik uwzględniający zysk ze sprzedaży w cenach brutto

wskaźnik rentowności sprzedaży= zysk ze sprzedaży×100%/przychody ze sprzedaży w cenach brutto

- wskaźnik rentowności aktywów (ROA –return on assets)

ROA= zysk netto×100%/aktywa ogółem

- wskaźnik rentowności majątku z wykorzystaniem zysku brutto

wskaźnik rentowności majątku brutto= zysk brutto×100%/majątek ogółem

- wskaźnik rentowności majątku z wykorzystaniem zysku brutto skorygowanego o płacone odsetki

wskaźnik rentowności majątku brutto z odsetkami= (zysk brutto+odsetki)×100%/majątek ogółem

- wskaźnik wykorzystujący rentowność majątku trwałego

wskaźnik rentowności majątku trwałego= zysk netto×100%/majatek trwały

- wskaźnik wykorzystujący rentowność majątku obrotowego

wskaźnik rentowności majątku obrotowego= zysk netto×100%/majątek obrotowy

- wskaźnik rentowności kapitału własnego (ROE- return on equity)

ROE= zysk netto×100%/kapitał własny

- wskaźnik rentowności kapitału podstawowego

wskaźnik rentowności kapitału podstawowego= zysk netto×100%/kapitał podstawowy.

Wskaźniki zadłużenia [edytuj]

Wskaźniki zadłużenia stosowane są często w ocenie sytuacji finansowej podmiotu w dłuższym okresie czasu. Wyrażają one stopień, w jakim aktywa firmy finansowane są kapitałem obcym bądź własnym, oraz określają relację między wielkością zysku a stałymi obciążeniami jednostki z tytułu oprocentowania długów.

W analizie zadłużenia wykorzystuje się następujące wskaźniki:

- wskaźnik ogólnego zadłużenia

DR= zobowiązania ogółem/aktywa ogółem

- wskaźnik udziału kapitału własnego w finansowaniu majątku

wskaźnik udziału kapitału własnego w finansowaniu majątku= kapitał własny/aktywa ogółem

- wskaźnik relacji zobowiązań do kapitału własnego

wskaźnik relacji zobowiązań do kapitału własnego= zobowiązania ogółem/kapitał własny

- wskaźnik relacji zobowiązań długoterminowych do ogółu zobowiązań

wskaźnik relacji zobowiązań długoterminowych do ogółu zobowiązań= zobowiązania długoterminowe/zobowiązania ogółem

- wskaźnik pokrycia zobowiązań długoterminowych

wskaźnik pokrycia zobowiązań długoterminowych= majątek trwały netto/zobowiązania długoterminowe

- wskaźnik pokrycia odsetek z uzyskanych efektów finansowych

wskaźnik pokrycia zobowiązań odsetkowych= zysk brutto+odsetki/odsetki

- wskaźnik pokrycia zobowiązań nadwyżką finansową

wskaźnik pokrycia zobowiązań nadwyżką finansową= zysk netto+amortyzacja/przeciętny stan zobowiązań.

Wskaźniki obrotowości [edytuj]

Wskaźniki sprawności działania (obrotowości) określają jak efektywnie przedsiębiorstwo zarządza swoim majątkiem.

Wśród wskaźników obrotowości wyróżnia się:

- wskaźnik obrotowości majątku

wskaźnik obrotowości majątku= przychody ze sprzedaży/przeciętny stan aktywów ogółem

- wskaźnik obrotowości majątku trwałego

wskaźnik obrotowości majątku trwałego= przychody ze sprzedaży/przeciętny stan aktywów trwałych

- wskaźnik obrotowości majątku obrotowego

wskaźnik obrotowości majątku obrotowego=przychody ze sprzedaży/przeciętny stan aktywów obrotowych

- wskaźnik rotacji zapasów

wskaźnik rotacji zapasów= przychody ze sprzedaży/zapasy

- wskaźnik rotacji zapasów w dniach

wskaźnik rostacji zapasów w dniach= zapasy×365/przychody ze sprzedaży

- wskaźnik obrotowości zapasów materiałowych

wskaźnik obrotowości zapasów materiałowych= przeciętny stan zapasów materiałowych×360/koszty zużycia materiałów

- wskaźnik obrotowości zapasów wyrobów gotowych w dniach

wskaźnik obr. zapasów wyrobów gotowych w dniach= przeciętny stan zapasów wyrobów gotowych w dniach×360/koszty działaln. oper.

- wskaźnik obrotowości zapasów produkcji w toku w dniach

wskaźnik obrotowosci zapasów produkcji w toku w dniach= przeciętny stan zapasów produkcji w toku×360/koszty działaln. operac.

- wskaźnik rotacji należności

wskaźnik rotacji należności= przychody ze sprzedaży/przeciętny stan należności

- wskaźnik rotacji należności w dniach

wskaźnik rotacji należności w dniach= przeciętny stan należności×360/ przychody ze sprzedaży

- wskaźnik okresu spłaty zobowiązań

wskaźnik okresu spłaty zobowiązań= zobowiązania bieżące×365/koszty własne sprzedaży.

Analizy finansowej firmy należy dokonywać poprzez ocenę odpowiednich wskaźników, przyrównując je do wartości wskaźników innych podmiotów tej samej branży.

Dźwignia finansowa (ang. financial leverage) - instrument finansowy wykorzystywany przez podmioty w celu zwiększenia zyskowności. Dźwignia finansowa ma sens wtedy kiedy dofinansowując podmiot kapitałem obcym możemy liczyć na zwiększenie zysków przynajmniej w stopniu pozwalającym na spłatę kosztów pozyskania kapitału. Inaczej mówiąc podmiot osiąga korzyści z dźwigni finansowej, gdy koszt kapitałów obcych jest niższy od rentowności jego majątku.

• Dźwignia finansowa określa stopień zwiększenia rentowności kapitałów własnych z tytułu finansowania działalności kapitałami obcymi.

Dźwignia finansowa informuje, w jakim stopniu jednoprocentowa zmiana zysku operacyjnego wpłynie na zmianę zysku brutto.

Dźwignia operacyjna - jest miarą ryzyka operacyjnego i określa zależność między zmianą zysku operacyjnego przed odliczeniem odsetek i opodatkowaniem (EBIT) a zmianą przychodów ze sprzedaży.

Dźwignia operacyjna równa np. 2 oznacza, iż wzrost sprzedaży o 1% powoduje wzrost zysku operacyjnego (EBIT) o 2%.

Im większy udział kosztów stałych w przedsiębiorstwie, tym mocniejszy wpływ dźwigni operacyjnej na wynik przedsiębiorstwa.

Efekt dźwigni operacyjnej najmocniejszy jest, gdy przedsiębiorstwo osiąga przychody w pobliżu progu rentowności (BEP).

• Dźwignia operacyjna informuje, w jakim stopniu jednoprocentowa zmiana w sprzedaży wpłynie na zmianę zysku operacyjnego.

Dźwignia łączna (połączona, całkowita) (Degree of Total Leverage) - jest iloczynem dźwigni finansowej i dźwigni operacyjnej i określa stopień ryzyka operacyjnego i finansowego przedsiębiorstwa.

Jeżeli dźwignia wynosi np. 3, to znaczy, że wzrost sprzedaży o 1% powoduje wzrost zysku o 3%.

• Dźwignie operacyjna i finansowa działają w jednakowym kierunku, dlatego można je traktować łącznie.

Pojęcie dźwigni

Dźwignia finansowa to mechanizm polegający na generowaniu dużych zysków przy relatywnie małej zainwestowanej kwocie.

Dźwignia finansowa

Określa relację wielkości kapitału obcego do kapitału własnego.

Stosowanie dźwigni finansowej polega na powiększaniu udziału długu w całym kapitale firmy, w celu zwiększenia poziomu dochodowości (stopy zwrotu) z kapitału własnego

Wykorzystanie kapitałów obcych pozwala na zwiększenie przychodów ze sprzedaży w stosunku do tych, które możliwe są do osiągnięcia przy finansowaniu działalności jedynie środkami własnymi.

Do momentu, kiedy koszt kapitałów obcych jest niższy od rentowności majątku, firma osiąga dodatkowe korzyści wyrażające się  wzrostem rentowności kapitałów własnych. Zjawisko to określa się jako dźwignię finansową.

Inaczej mówiąc wzrost rentowności kapitału własnego ponad rentowność kapitału ogółem, dzięki zaangażowaniu kapitału obcego, jest nazywany efektem działania dźwigni finansowej

Próg rentowności kapitału własnego

• Zwiększenie udziału zobowiązań w strukturze finansowania nie będzie zawsze powodowało wzrostu rentowności kapitałów własnych.

• Istnieje graniczny poziom zysku operacyjnego (zysku przed opłaceniem podatków i spłatą odsetek), nazywany progiem rentowności kapitału własnego.

• Przy tym poziomie zysku operacyjnego zysk brutto jest niezależny od stosowanej struktury finansowania. Jeżeli poziom zysku operacyjnego jest niższy od poziomu granicznego, to zwiększenie wykorzystania długu spowoduje obniżenie rentowności kapitału własnego.

DŹWIGNIA FINANSOWA A RENTOWNOŚĆ KAPITAŁU WŁASNEGO

• Dźwignia finansowa wpływa na zysk brutto i zysk netto, jest też wykorzystywana dla podnoszenia rentowności kapitałów własnych.

• Efekt dźwigni finansowej zależy od:

  1. struktury kapitałów stałych (własnych i obcych)

  2. kosztu kapitału obcego.

  3. Korzyści z działania dźwigni finansowej występują jedynie wtedy, gdy wypracowanego zysku operacyjnego wystarcza na pokrycie odsetek od zaciągniętych kredytów. W przeciwnym wypadku mamy do czynienia z tzw. maczugą finansową, tj. sytuacją, w której korzystanie z kapitałów obcych jest nieopłacalne.

USTALANIE MARGINESU BEZPIECZEŃSTWA

Definicja - margines bezpieczeństwa (Mb) jest to nadwyżka aktualnej bądź planowanej wielkości sprzedaży (xp) ponad wyznaczony próg rentowności (x).

Interpretacja: o ile sztuk (%) można zmniejszyć planowaną sprzedaż, aby znaleźć się jeszcze w progu rentowności.

Analiza wrażliwości to analiza, która opiera się na przewidywaniu wyniku, przy zastosowaniu zmiennych układów mających wpływ na wyniki. Dotyczy ona głównie ustalania wrażliwości opłacalności danego przedsięwzięcia na zmiany parametrów wejściowych danego modelu ekonomicznego. Stanowi ważne narzędzie redukcji ryzyka decyzji podejmowanych w gospodarce rynkowej, zwłaszcza dotyczących zyskowności inwestowania. Głównym zadaniem analizy wrażliwości jest obliczanie punktu zwrotnego, który oznacza zrównanie się kosztu sprzedawanego wyrobu z dochodami.

Analiza ta pozwala obliczyć graniczny poziom zastosowania poszczególnych czynników, które zapewniają osiągnięcie określonego progu rentowności. Może być ona stosowana dla rozważenia potencjalnego wpływu różnych struktur cen i kosztów, które mogą być związane z różnymi systemami produkcji lub operacji.