Błędy popełniane w zdaniach

1. Błąd wieloznaczności treściowej-polega na podawaniu bez kontekstu wyrazów, które mają więcej niż jedno znaczenie, np:

   • Ewa lubi irysy.

   • Potrzebny jest nowy zamek.

   • Znakomita jest ta babka.

   • Mama kupiła Zbyszkowi blok.

   • Dziecko przyniosło z przedszkola różyczkę.

   • Szopen całe życie przegrał.

2. Błąd wieloznaczności zakresowej-polega na przedstawieniu części zakresu nazwy jako całości, np.:

   • Matematyka to nauka o działaniach na liczbach.

   • W bibliotece szkolnej znajdują się lektury.

   • Uczelnie pedagogiczne kształcą nauczycieli.

   • Gazety i papierosy kupujemy w kiosku.

   • W lesie rosną drzewa iglaste.

3. Błąd wieloznaczności składniowej- polega na nieprawidłowym użyciu języka polskiego, no:

   • Policjanci powinni zająć się wreszcie nie legalnym handlem wódką.

   • Wynajmę mieszkanie.

   • Dzisiaj jestem samochodem.

   • Chodzę z bólem głowy.

   • Kochanowski był przywiązany do lipy.

   • Maciek gra nauczycielom na nerwach.

   • Dyrektor ma na głowie cały zakład.

   • Owoce są zdrowe.

   • Krzyś poszedł z psem do lekarza na zastrzyk.

4. Błąd wieloznaczności okazjonalnej- dotyczy wyrażeń związanych z czasem takich, które nic nie znaczą, np:

   • Zaraz wracam.

   • Ojciec wraca późno z pracy.

   • Jan długo czekał na pociąg.

   • Mam mało czasu.

   • Mam trochę wolnych dni.

   • Mam trochę czasu.

   • Wczoraj było święto wiosny.

   • Anka długo pracuje.

5. Błąd nieostrości- dotyczy cech, które są wymierne ale wymiarów tych nie używamy, np:

   • Jola ma małe dziecko.

   • Kowalscy mają duże mieszkanie.

   • Mam trochę pieniędzy.

   • Ela pije słodką herbatę.

   • Mam trochę pieniędzy.

   • Mam trochę książek w domowej bibliotece.

   • Marek mam małą siostrę.

   • Ola ma dużą rodzinę.

   • Naprawa lodówki trochę potrwa.

6. Błąd subiektywizmu-polega na przedstawieniu cech, które nie są wymierne, np:

   • Kasia kupiła ładną bluzkę.

   • Przeczytałam interesującą książkę.

   • Ojciec Krzysia ciężko pracuje.

   • Na egzaminie były łatwe pytania.

   • Każda studentka jest zdolna.

   • Joasia ma piękne włosy.

7. Błąd powtórzenia np:

   • Film oparto na faktach autentycznych.

   • Cofnij się do tyłu.

   • Kontynuuj dalej.

8. Błąd nie dopowiedzenia- nie zaczynaj rozmowy, gdy nie możesz powiedzieć wszystkiego, np:

   • Jacek jest chory.

   • Kup mi coś do jedzenia.

   • Gdzieś bym poszła.

Kwadrat logiczny

Przykłady zdań prostych:

1. Zdania ogólno twierdzące(OT):

   • Każdy człowiek jest śmiertelny.

   • Wszystkie koty są drapieżnikami.

   • Zawsze po dniu następuje noc.

   • Codziennie pada deszcz.

2. Zdania ogólne przeczące(OP):

   • Nie istnieją różowe słonie.

   • Nie ma leniwych studentów.

   • Nigdy nie pada deszcz.

3. Zdania szczególne twierdzące(ST):

   • Istnieją ludzie, którzy chorują.

   • Są zwierzęta, które są dzikie.

   • Niektóre dni są słoneczne.

   • Czasami pada deszcz.

4. Zdania szczegółowe przeczące(SP):

   • Istnieją ludzie, którzy nie chorują.

   • Istnieją zwierzęta, które nie są dzikie.

   • Niektóre dni są słoneczne.

   • Czasami nie pada deszcz.

Zdania złożone z negacją:

~ (OT)

Nieprawda, że |wszyscy kłamią=

=Są ludzie, którzy nie kłamią(SP)

~ (OP)

Nieprawda, że |nie ma bezrobotnych=

=Istnieją bezrobotni(ST)

~ (SP)

Nieprawda, że |są ludzie nie uczciwi=

=Wszyscy są uczciwi(OT)

~ (ST)

Nieprawda, że |są blondynki=

Nie ma blondynek(OP)

~ (OT)

Nieprawda, że wszystkie ozdoby są srebrne=

Istnieją ozdoby, które nie są srebrne(SP)

~ (SP)

Nieprawda, że |są ludzie, którzy nie pracują=

=Wszyscy pracują (OT)

Nie ma ludzi, którzy nie pracują= Wszyscy pracują(O

~ (OT)

Nieprawda, że |wszyscy są uczciwi.=

=Są ludzie, którzy nie są uczciwi.(SP)

~ (OP)

Nieprawda, że |nie ma ludzi uczciwych=

=Istnieją ludzie uczciwi(ST)

~ (ST)

Nieprawda, że |są ludzie uczciwi.=

=Nie ma ludzi uczciwych.(OP)

~ (SP)

Nieprawda, że |są ludzie nie uczciwi.=

=Wszyscy ludzie są uczciwi.(OT)

~ (OT)

Nieprawda, że| wszyscy kłamią.=

=Istnieją ludzie, którzy nie kłamią(SP)

Ułóż zdanie sprzeczne ze zdaniem:

~ (OT) ~ (ST)

Nie prawda, że |wszyscy kłamią.= Nieprawda, że |są leniwi studenci=

=Są tacy, którzy nie kłamią(SP) =Nie ma leniwych studentów(OP)

Wszyscy kłamią (OT) Istnieją leniwi studenci(ST)

(OT)

Nie ma dnia kiedy nie świeci słońce. Istnieją łaciate psy.(ST)

Są dni, kiedy nie świeci słońce. Nie ma łaciatych psów.

~ (OT)

Nieprawda, że| wszyscy chronią przyrodę= Nie ma blondynów.(OP)=

Są ludzie, którzy nie chronią przyrody(SP) =Są blondyni.

Wszyscy chronią przyrodę.

~ (OP) (ST)

Nie prawda, że| nie istnieją ludzie utalentowani.= Czasami spotyka się czarne koty

=Istnieją ludzie utalentowani(ST)

Nie ma ludzi utalentowanych Nie ma czarnych kotów(OP)

~ (ST) (OT)

Nieprawda, że |istnieją ilustrowane książki.= Nie ma dnia kiedy nie świeci słońce.

=Nie ma ilustrowanych książek.(OP) Istnieją dni, kiedy nie świeci słońce.(SP)

Istnieją ilustrowane książki(ST) Zawsze świeci słońce.(OT)

~ (OT)

Nieprawda, że |każdy kot jest czarny.=

=Istnieją koty, które nie są czarne.(SP)

Wszystkie koty są czarne.

Nie ma takich filmów, które nie są wyświetlane w kinie.(OT)

Wszystkie filmy są wyświetlane w kinie.

Są filmy, które nie są wyświetlane w kinie.(SP)

Jaka jest relacja miedzy zdaniami?

~ (OT)

1.Nieprawda, że| każdy szewc chodzi bez butów.

~ (SP)

2.Nieprawda, że |są szewcy, którzy nie chodzą bez butów.

Ad.1.są szewcy, którzy nie chodzą bez butów.(SP)

Ad.2.każdy szewc chodzi bez butów.(OT)

SP - OT = sprzeczność

1.Nie ma dni, kiedy nie kursuje komunikacja miejska.(OT)

~ (OP)

2. Nieprawda, że| nie ma dni kiedy kursuje komunikacja miejska.

Ad.1 Codziennie kursuje komunikacja miejska.(OT)

Ad.2 Są takie dni kiedy kursuje komunikacja miejska.(ST)

OT – ST = wynikanie

1.Są konie, które nie są dzikie.(SP)

~ (OP)

2. Nieprawda, że| nie ma dzikich koni.

Ad.1Są konie, które nie są dzikie.(SP)

Ad.2. Istnieją dzikie konie.(ST)

SP –ST = dopełnienie

1.Nie ma takich studentów, którzy nie zdają egzaminów.(OT)

~ (OT)

2.Nieprawda, że |wszyscy studenci zdają egzaminy.

Ad.1Wszyscy studenci zdają egzaminy.(OT)

Ad.2 Są studenci, którzy nie zdają egzaminów.(SP)

OT –SP = sprzeczność

~ (OT)

1.Nie prawda, że |codziennie pada deszcz.

~ (OP)

2.Nieprawda, że |nie ma dnia kiedy nie pada deszcz.

Ad.1 Są dni, kiedy nie pada deszcz.(SP)

Ad.2 Są dni kiedy pada deszcz.(ST)

SP –ST= dopełnienie

~ (OP)

1.Nieprawda, że| nie istnieją czerwone samochody.

~ (ST)

2.Nieprawda, że| są czerwone samochody.

Ad.1Są samochody czerwone.(ST)

Ad.2Nie ma czerwonych samochodów.(OP)

ST - OP = sprzeczność

~ (OP)

1.Nieprawda, że| nie ma klawiszowcach instrumentów.

~ (OT)

2.Nieprawda, że wszystkie instrumenty są klawiszowe.

Ad.1Istnieją instrumenty klawiszowe.(ST)

Ad.2Istnieją instrumenty, które nie są klawiszowe.(SP)

ST - SP = dopełnienie

~ (ST)

1.Nieprawda, że |są ludzie, którzy noszą okulary.

~ (OT)

2.Nieprawda, że| wszyscy noszą okulary.

Ad.1Nie ma ludzi noszących okulary.(OP)

Ad.2Są tacy, którzy nie noszą okularów.(SP)

OP - SP = wynikanie

~ ST

1.Nieprawda, że| niektórzy ludzie podróżują samolotem.

~ SP

2.Nieprawda, że |są ludzie, którzy nie latają samolotem.

Ad.1Nie ma ludzi, którzy podróżują samolotem.(OP)

Ad.2 Wszyscy ludzie latają samolotem.(OT)

OP - OT = wynikanie

~ (OP)

1.Nieprawda, że| nie ma ludzi chorych.

~ (OT)

2.Nieprawda, że |wszyscy chorują.

Ad1.Istnieją ludzie chorzy.(ST)

Ad.2 Istnieją ludzie, którzy nie chorują(SP)

ST – SP= dopełnienie

~ (SP)

1.Nieprawda, że |są rośliny, które nie kwitną.

~ (OP)

2.Nieprawda, że |nie ma kwitnących roślin.

Ad.1Wszystkie rośliny kwitną.(OT)

Ad.2 Istnieją rośliny kwitnące.(ST)

OT – ST = wynikanie