KSZTAŁCENIE-ogół czynności i procesów umożliwiających ludziom uzyskanie orientacji w otaczającej rzeczywistości przyrodniczej i społecznej oraz udział w jej przekształceniu, a także osiągnięcie możliwie wszechstronnego rozwoju sprawności fizycznej i umysłowej, zdolności i zainteresowań.
GŁÓWNE CELE KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO;
1.zapoznanie uczniów z podstawami usystematyzowanej wiedzy o przyrodzie, społeczeństwie, technice, technologii i kulturze
2.zapoznanie uczniów z określonymi dziedzinami wiedzy oraz wyposażenie ich w odpowiednie umiejętności.
3.rozwijanie zdolności i zainteresowań poznawczych u uczniów a mianowicie ich samodzielnego i krytycznego myślenia uwagi, wyobraźni, pamięci, fantazji i innych umiejętności praktycznych.
4.zapoznanie uczniów z najważniejszymi we współczesnym świecie systemami wartości
5.wdrażanie uczniów do samokształcenia, wyrabianie u nich stałego , a równocześnie systematycznego uzupełniania wiedzy i wzbogacania posiadanej wiedzy w drodze świadomego uczenia się pozaszkolnego.
6.zapoznawanie uczniów z podstawami nowoczesnej produkcji i organizacji pracy w zakresie wytwórczości przemysłowej , gospodarki rolno-handlowej i usług.
CELE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO-ich głównymi celami jest wyposażenie młodzieży w wiedzę i umiejętności podstawowe, dotyczące całej grupy zawodów pokrewnych, oraz specjalistyczne niezbędne do wykonywania konkretnego zawodu . Realizacja tych celów w szkolnictwie zawodowym służy jednak inny zestaw przedmiotów nauczania od tych w szkolnictwie ogólnym. Uczniowie szkół zawodowych kontynuując zdobywanie wykształcenia ogólnego, muszą w czasie nauki zdobyć kwalifikacje uprawniające ich do wykonywania danego zawodu. Do tego celu jest potrzebne właśnie kształcenie zawodowe. Ważnym celem kształcenia zawodowego jest także rozwinięcie zainteresowań dotyczących danego zawodu oraz wdrożenie ich do podnoszenia kwalifikacji. Jest to bardzo ważne ze względu na stale rozwijające się techniki i technologie które wpływają na postęp cywilizacyjny.
TAKSONOMIA CELÓW KSZTAŁCENIA – hierarchiczna klasyfikacja wybranej dziedziny celów kształcenia. Wymienić tu można następujące dziedziny: emocjonalną, poznawczą , światopoglądową , praktyczną
Zakres poznawczy(jego znaczenie jest najważniejsze) obejmuje :
Wiedza na którą składają się- znajomość określonych faktów, umiejętność ich dostrzegania i interpretacji, sprawność operowania uogólnieniami.
Zrozumienie - umiejętność interpretowania i transferu posiadanych wiadomości.
Zastosowanie– wiadomości.
Analiza- umiejętność dzielenia danej całości na elementy składowe w celu określenia liczby i cech jakościowych tych elementów, wskazanie zachodzących zależności i związków pomiędzy nimi.
Synteza- tworzenie spójnych pod względem merytorycznym i logicznym całości z danych składników.
Ocenianie faktów- ze względu na zakładane cele.
W Polsce taksonomię opracował Bolesław Niemierko wyodrębnił 4 kategorie (w opracowaniach dydaktycznych są one oznaczone dużymi literami alfabetu łacińskiego).
POZIOM WIADOMOŚCI
zapamiętanie wiadomości(A) gotowość ucznia do przypomnienia sobie pewnych terminów, faktów , praw i teorii naukowych, zasad działania.
zrozumienie wiadomości(B) umiejętność przedstawienia wiadomości w innej formie niż ta w której była zapamiętana. Umiejętność uporządkowania i streszczenia informacji.
POZIOM UMIEJĘTNOŚCI
Stosowanie wiadomości w sytuacjach typowych(C)umiejętność posługiwania się ucznia zdobytymi wiadomościami według podanych mu wcześniej wzorów. Cel do którego wiadomości mają być stosowane, nie powinien być bardzo odległy od celów osiągniętych w toku ćwiczeń szkolnych
Stosowanie wiadomości w sytuacjach problemowych(D)opanowanie przez ucznia umiejętności formułowania i rozwiązywania różnych problemów, formułowanie planu działania , dokonywania analiz i syntezy nowych dla niego zjawisk, tworzenie oryginalnych przedmiotów , wartościowania przedmiotów według pewnych kryteriów.
TREŚCI KSZTAŁCENIA
1. to zbiór znaczeń wiadomości odebranych przez ucznia i wytworzonych przez niego w trakcie uczenia się
2. jest zbiorem planowanych czynności ucznia i wyznaczonych przez materiał nauczania oraz zaplanowaną zmianę psychiczną.
3.jest układem dynamicznym, zmiennym w trakcie pracy , uczenia nad nią i oddającym funkcjonowanie treści poznanych.
WEDŁUG KUPISIEWICZA- na treść kształcenia składa się całokształt podstawowych umiejętności i wiadomości dziedziny nauki , techniki , kultury , sztuki opanowanych podczas pobytu uczniów w szkole.
WEDŁUG BRUNER’a :
Treść nauczania- to zasób wiedzy ustrukturyzowanej tak , aby wiedza charakteryzowała się właściwością upraszczania informacji , twierdzenia nowych twierdzeń oraz rozszerzania operatywności danego zasobu wiedzy ucznia o określonych zdolnościach.
Układ treści w programie :
Liniowy: -treści kolejno ( pojawiają się tyko raz)
-części tworzą ciąg są ze sobą nierozerwalne
Koncentryczny: -te same treści pojawiają się co jakiś czas
- pogłębia się związki , zależności
Spiralny: -uczniowie stopniowo poszerzają zakres informacji
- możliwość ponownej prezentacji ważnego tematu