Psychopedagogiczna charakterystyka obserwowanych dzieci
1.
Chłopiec w wieku trzech lat. Nawiązuje prawidłowy kontakt. W zachowaniu pogodny, uśmiechnięty, w zrównoważonym pędzie psychoruchowym. Początkowo bardzo onieśmielony i zawstydzony, co objawia się unikaniem kontaktu wzrokowego, schylaniem głowy i wkładaniem do buzi rąk. Chłopiec jest bardzo ruchliwy, chętnie współpracuje.
Reaguje na swoje imię, na polecenia. Współdziała w zabawie, podąża uwagę i wzrok za wskazanymi przedmiotami, chętnie dzieli się tym, co go interesuje. Nawiązuje prawidłową reakcję z nauczycielem i matką.
Chętnie układa proste układanki i puzzle, potrafi odnaleźć brakujący element układanki i prawidłowo go włożyć oraz włożyć figury do odwróconej układanki. Potrafi wskazać koło i trójkąt. Bawi się odbiciem w lustrze, wskazuje na siebie i nauczyciela. Lubi bawić się samochodami. Uwagę koncentruje na krótką chwile, wymaga uczestnictwa dorosłego w zabawie. Rozpoznaje zwierzątka na obrazkach, potrafi podać odgłos, rozpoznaje przedmioty codziennego użytku, części ciała, czasem potrafi prawidłowo wskazać kolor. Dość dobrze rozumie proste polecenia, lecz nie zawsze je wypełnia. Chętnie ogląda książeczki, radzi sobie bardzo dobrze z przewracaniem tekturowych kartek. Trudno zaobserwować u chłopca zabawy spontaniczne. Bawiąc się samodzielnie chłopiec najczęściej rozkłada przedmioty wokół siebie, przekłada z miejsca na miejsce, wkłada do buzi i oblizuje. Czynności wykonuje pod kontrolą wzroku, przygląda się przedmiotom, dokonuje prostych manipulacji. Występuje brak zabawy tematycznej i bardziej złożonych manipulacji przedmiotami.
Chłopiec pojawia gotowość komunikacyjną, próbuje komunikować potrzeby. Często piszczy, płacze i stęka. Od pewnego czasu w mowie dziecka pojawia się coraz więcej zrozumiałych słów. Podczas pracy z dzieckiem dużo i chętnie wokalizuje, posługuje się mową swoistą lub prostymi wyrazami i zwrotami.
Chłopiec jest dość samodzielny w zakresie czynności samoobsługowych, zgłasza potrzeby fizjologiczne, pomaga przy ubieraniu, potrafi samodzielnie zjeść kanapkę i napić się. Sygnalizuje potrzeby głodu i pragnienia. W zakresie motoryki jest mniej sprawny, często się przewraca, w młodszym wieku doznawał wielu urazów, ruchy są mało zborne, nieporadne, chłopiec chodzi ostrożnie. W poradni psychologiczno – pedagogicznej stwierdzono obniżony rozwój psychoruchowy u dziecka.
Chłopiec reaguje na swoje imię, rozumie proste polecenia i pytania. Wskazuje części ciała. Mowa bierna na poziomie ok. trzeciego roku życia. Mowa czynna zaczęła rozwijać się od niedawna. Obecne mówi kilkanaście słów np.: mama, pić, jajo, auto, pani, ciocia, babcia itp. Pojawiają się pierwsze połączenia wyrazowe np.: „ja nie chce”, „a ro daj mi”. Mowa czynna rozwinięta na poziomie ok dwu latka.
Sposób oddychania płytki, torem piersiowym, często ustami. Stwierdza się dysfunkcję połykania. Fonacja prawidłowa. Słuch fizjologiczny dobry. Budowa narządów artykulacyjnych prawidłowa. Sprawność warg i języka w dalszym ciągu jest obserwowana. Niskie napięcie mięśni twarzy. Szczególnie widoczne osłabienie mięśnia okrężnego warg oraz stawu skroniowo – żuchwowego. Usta otwarte, dziecko ślini się.
2.
Dziewczynka lat cztery– utrata słuchu. Nawiązuje bardzo dobre kontakty
z nauczycielami. Początkowo jest bardzo onieśmielona i cicha, potrzebuje czasu na oswojenie się z nową osobą i sytuacją. Po czasie jest bardziej swobodna i spontaniczna. Potrzebuje więcej czasu na zaadoptowanie się do nowych warunków i nieznanych osób.
Dziewczynka utrzymuje prawidłowy kontakt wzrokowy i nawiązuje prawidłowo relację emocjonalną. Rozumie polecenia, potrafi adekwatnie na nie reagować. Mówi cicho, występuje znaczna wada wymowy, dziewczynka często posługuje się mową swoistą. Mowa pełni funkcję komunikacyjną i służy do sygnalizowania potrzeb i porozumiewania się
z innymi osobami. Dziewczynka przejawia dużą gotowość komunikacyjną. Odpowiada na pytania, stara się powtarzać sylaby, wyrazy dźwiękonaśladowcze i proste słowa.
Potrafi wskazywać podstawowe części ciała na sobie i na lali, próbuje je nazywać.
Z zainteresowaniem ogląda książeczki, radziła sobie z przewracaniem kartek, potrafi adekwatnie łączyć słowo – nazwę z odpowiednim desygnatem. Rozpoznaje przedstawione na obrazkach przedmioty codziennego użytku, części garderoby, żywność, zabawki itp. Potrafi wskazać obrazek opisany prostym zdaniem. Rozpoznaje zwierzątka, z figur geometrycznych rozpoznaje i nazywa koło. Potrafi ułożyć elementy według wielkości, rozumie pojęcia mały – duży, potrafi wskazać właściwy obrazek. Potrafi układać 3-elementowe puzzle.
Z układankami radziła sobie gorzej, jednak szybko uczyła się, nabierała wprawy. Chętnie rysowała, rysunek jest na poziomie bazgroty, nie przedstawia konkretnego tematu, sprawność grafomotoryczna ręki jest bardzo słaba. Rozwój motoryki małej jest obniżony w stosunku do oczekiwań wiekowych. Dziewczynka nie rozpoznaje kolorów.
W badaniu poziomu rozwoju umysłowego przy użyciu Skali Leitera uzyskano wynik odpowiadający inteligencji przeciętnej. Dziewczynka przy pracy umysłowej jest skupiona, uważna i dokładna. Potrafi skoncentrować uwagę i przez dłuższy czas pracować efektywnie, potrafi samodzielnie korygować błędy. Dziewczynka jest prawidłowo rozwinięta w zakresie motoryki dużej, sprawnie chodzi, biega i skacze. Jest dość samodzielna w zakresie czynności samoobsługowych, najczęściej zgłasza potrzeby fizjologiczne, potrafi samodzielnie zjeść, ubiera się z niewielką pomocą dorosłego.
Weronika była diagnozowana logopedycznie. Rozwój mowy zaburzony z powodu licznych problemów zdrowotnych i spowodowanej nimi wady słuchu. Dziecko zostało zaaparatowane, ale niestety nie uczęszczało w żadnej rehabilitacji mowy i słuchu.
Mowa werbalna na obniżonym poziomie, zawężony zasób leksykalny, rozumienie prostych poleceń na dobrym poziomie. Mowa cicha, chrypka.