SPRAWA 1

Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 11 lipca 2006 w sprawie Edith Cresson

Sprawa wniesiona przez Komisję Wspólnot Europejskich w związku z podejrzeniem o NEPOTYZM, a co najmniej rażące niedbalstwo wynikające z art. 213 WE (naruszenie zobowiązań wynikających z pełnienia funkcji członka Komisji Europejskiej).

- pierwsza sprawa tego typu

Art. 213 WE stanowi o obowiązkach członka Komisji:

• Są w pełni niezależni w wykonywaniu swoich funkcji

• Nie zwracają się (ani nie przyjmują) instrukcji od żadnego rządu czy organu

• Nie mogą podczas pełnienia funkcji wykonywać żadnej działalności zawodowej ZAROBKOWEJ lub NIEZAROBKOWEJ

• Zobowiązują się szanować W TRAKCIE pełnienia funkcji oraz PO ich zakończeniu zobowiązań z nich wynikających – zwłaszcza obowiązku uczciwości i roztropności przy obejmowaniu stanowisk lub przyjmowaniu korzyści po zakończeniu funkcji

W przypadku naruszenia tych zobowiązań Trybunał Sprawiedliwości ( na wniosek Rady lub Komisji) może orzec o:

• Dymisji członka Komisji

• Pozbawienia PRAWA DO EMERYTURY lub innych podobnych korzyści

Zarzuty postawione Cresson składają się z 2 części i odnoszą się do dwóch osób: R. Berthelota i T. Riedingera

ASPEKTY SPRAWY R. BERTHELOTA:

• Cresson po objęciu stanowiska zabiegała o zatrudnienie Berthelota (chirurga dentystycznego jej bliskiego znajomego) w swoim gabinecie politycznym jako osobistego doradcę. Nie mógł on być zatrudniony na tym stanowisku ze względu na przekroczenie dopuszczalnego wieku (miał 66 lat i był na emeryturze) + gabinet polityczny był już obsadzony doradcami – o czym została poinformowana.

• Mimo tego Berthelot zostaje zatrudniony - tyle że na stanowisku zewnętrznego pracownika naukowego. To również odbywa się niezgodnie z prawem, gdyż pracownik naukowy musi być profesorem akademickim, lub wysokiej klasy naukowcem placówki naukowo badawczej (Berthelot pracował w szpitalu).

• Na tym stanowisku pozostaje przez 2,5 roku podczas gdy przepisy zastrzegają maksymalny okres wynoszący 24 miesiące.

• W 1996 jego wynagrodzenie zostaje pomniejszone w związku z uwzględnieniem przysługującej mu emerytury. Krótko po tym na jego nazwisko zostaje wystawionych (przez gabinet Cresson) 13 delegacji na kwotę blisko 7 tys. Euro. Przeprowadzone 3 lata później śledztwo wykazało, że miały one charakter fikcyjny.

SPRAWA T.RIEDINGERA:

Riedinger – adwokat i osobisty znajomy Cresson, któremu za życzenie komisarz zaproponowano 3 umowy, przy czym jedna na kwotę 10 500 euro (dotyczyła towarzyszenie Cresson w 3 dniowej wizycie w Afryce Południowej i przygotowanie sprawozdania). Chociaż służby podległe Cresson przeznaczyły środki budżetowe na pokrycie wydatków związanych z tymi umowami, żadna nie została wykonana i nie doprowadziła do płatności. Dlatego sąd w wyroku nie odniósł się do tej sprawy.

Śledztwo toczyło się więc w związku z naruszeniem obowiązków wynikających z pełnienia funkcji  przy czym chodziło o pozbawienie Cresson prawa do emerytury.

W innych okolicznościach trybunał mógłby ją dodatkowo zdymisjonować, ale przed procesem komisja w skład której wchodziła Cresson zdążyła się już podać do dymisji (z racji tego że sprawa toczyła się 7 lat po zdarzeniach będących podstawą oskarżenia).

WYROK ( w skrócie):

• Trybunał uznał, że Cresson naruszyła zobowiązania wynikające ze sprawowania funkcji członka Komisji Europejskiej w rozumieniu art. 213 WE w związku z zatrudnieniem i warunkami pracy R. Berthelota

• NIE pozbawiono jej jednak prawa do emerytury (uznano iż samo stwierdzenie naruszenia zobowiązań jest wystarczającą karą) na marginesie trzeba dodać, iż sprawa wiązała się z nagonką medialną, stąd też dodatkowy argument do oddalenia sankcji finansowych

Z ćwiczeń: wyrok w sprawie nepotyzmu; niezależność komisarza

SPRAWA 2

Sprawa 294/83 Parti Ecologiste „ Les Verts”

Strona skarżąca: Parti Ecologiste „Les Verts”

Strona pozwana: Parlament Europejski

Przedmiot: stwierdzenie nieważności dwóch decyzji Prezydium Parlamentu Europejskiego

- z dn.12,13.10.1982

- z dn. 29.10.1983

Obydwa zaskarżone akty dotyczą podziału środków budżetowych Parlamentu Europejskiego przeznaczonych na przygotowanie wyborów europejskich w roku 1984. Związane są z przyznaniem tych środków osobom trzecim na wydatki związane z działalnością odbywającą się poza Parlamentem Europejskim. Regulują one prawa i obowiązki zarówno ugrupowań politycznych reprezentowanych w Parlamencie Europejskim wybranym w 1979 r., jak i tych, które brały udział w wyborach w roku 1984. Określają one część środków należną każdemu z nich na podstawie liczby miejsc w Parlamencie Europejskim uzyskanych w roku 1979 lub w zależności od liczby głosów uzyskanych w roku 1984.

Stan faktyczny: Nowa francuska partia ekologiczna „Zieloni” podniosła zarzut, że PE, przeznaczając tylko niewielką część środków finansowych na „kampanię informacyjną” przed wyborami do Parlamentu w 1984r. dla nowych partii uprzednio nieposiadających swoich przedstawicieli w PE, wyraźnie je dyskryminuje. „Zieloni” byli zdania, że podział środków przeznaczonych na „kampanię informacyjną” powinien zostać dokonany z myślą o jednolitej procedurze wyborczej, której uchwalenie jest w gestii ustawodastw krajowych. Decyzja PE została podjęta przy braku kompetencji i jako taka powinna zostać unieważniona.

TE orzekł, że skarga jest zasadna, ponieważ środki dzielone przez PE w ten sposób mogą naruszać kompetencje państw członkowskich. Trybunał potwierdził także kompetencje PE do określania swojej wewnętrznej organizacji oraz właściwych środków da zapewnienia właściwego działania, ale w tej sprawie nie obowiązuje, bo finansowanie kampanii nie jest sprawą wewnętrzną PE.

PE nie ma kompetencji ustawodawczych, a więc nie może uchwalać żadnych aktów prawnych skutkujących wobec osób trzecich. Tylko RUE może wydawać akty prawne ze skutkami dla osób trzecich.

TS zbadał legalność aktu pomimo tego, że w czasie orzekania Traktat nie przewidywał kontroli prawnej aktów PE (art.173 TR: Trybunał Sprawiedliwości kontroluje legalność aktów Rady i Komisji, innych niż zalecenia lub opinie.

TS dopuścił skargę przeciwko decyzji wydanej przez PE dotyczącej podziału środków na kampanię informacyjną, ponieważ decyzja ta wywoływała skutki wobec osób trzecich, czyli pozostałych partii politycznych.

TS zauważył, że nie wymienienie PE wśród instytucji podlegających badaniu legalności decyzji wynika prawdopodobnie z tego, że początkowo PE miał kompetencje doradczo-kontrolne, a nie wydawał aktów prawnie wiążących do osób trzecich..

Gdyby przyjął wykładnię z art.173 działałby niezgodnie z duchem Traktatu i art.164 oraz z ustanowionymi przez ten Trakt systemem. Akty wydawane przez Parlament Europejski w zakresie objętym traktatem EWG mogłyby bowiem, bez możliwości poddania ich kontroli Trybunału, naruszać kompetencje państw członkowskich lub pozostałych instytucji albo wykraczać poza zakres kompetencji wydającej je instytucji. W związku z tym należy uznać, że skarga o stwierdzenie nieważności może być skierowana przeciwko aktom Parlamentu Europejskiego mającym na celu wywołanie skutków prawnych wobec osób trzecich.

W drodze tego orzeczenia nastąpiło rozszerzenie zakresu kompetencji Trybunału, który objął również akty Parlamentu skutkujące wobec osób trzecich.

Dopiero w Traktacie z Maastricht wprowadzono zapis o kontroli Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości legalności aktów uchwalonych wspólnie przez PE i Radę, aktów Rady, Komisji i EBC, innych niż zalecenia i opinie, oraz aktów PE zmierzających do wywarcia skutków prawnych wobec podmiotów trzecich.

Art.230 (obecnie w Tr. o WE)- TS kontroluje legalność aktów uchwalonych wspólnie przez PE i Radę, aktów Rady, Komisji i EBC, innych niż zalecenia i opinie, oraz aktów PE zmierzających do wywarcia skutków prawnych wobec podmiotów trzecich.

Z ćwiczeń: granice kompetencji organów; zaskarżalność każdego naruszenia prawa

SPRAWA 3

Sprawa: SA Roquette Frères przeciwko Radzie Wspólnot Europejskich

Izoglukoza – Kwoty produkcji

W sprawie 138/79

1. Geneza sporu:

1. Wyrok z 25 października 1979 r. TS unieważniający rozporządzenie Rady, które ustanawiało opłatę produkcyjną od izoglukozy, gdyż system tam ustanowiony naruszał zasadę równości między producentami cukru a producentami izoglukozy.

1. Komisja przedłożyła Radzie 7 marca 1979 roku projekt zmian. Rada zwróciła się do Parlamentu o opinię prosząc o pilny tryb.

2. Parlament => Komisja Budżetowa => Komisja Rolnictwa => odrzucenie projektu rezolucji przez Parlament i odesłanie do KR do ponownego rozważenia

3. Kończy się kadencja Parlamentu (maj 1979 r) => pismo Prezydium do Rady (możliwość zwałowania posiedzenia w trybie pilnym lub gdyby większość członków Parlamentu chciało)

4. Rada przyjęła projekt rozporządzenia nie czekając na opinię Parlamentu 25 czerwca 1979 r.

1. Skarga

1. SA Roquette Freres popierana przez PE skarży Radę WE, którą popiera Komisja WE

1. Roquette:

zarzuty merytoryczne: nowe rozporządzenie narusza zasadę równości między producentami cukru i producentami izoklugozy; zarzut naruszenia zasady proporcjalności, gdyż przy ustanawianiu kwot opłat produkcyjnych w oparciu o produkcję zrealizowaną w określonym czasie nie uwzględniono ani sezonowych wahań, ani tego, że produkcja była ograniczona z powodu stanu niepewności

zarzuty formalno-prawne: przyjęto rozporządzenie bez uzyskania opinii PE

1. Rada:

Uważa, że skarga jest niedopuszczalna, gdyż nie dotyczy bezpośrednio skarżącego przedsiębiorstwa; i niedopuszczalna jest interwencja PE, gdyż art. 173 traktatu nie wymienia Parlamentu wśród instytucji uprawnionych do wnoszenia skarg o stwierdzenie nieważności oraz że art. 20 statutu Trybunału nie wymienia go wśród podmiotów uprawnionych do przedstawiania uwag w postępowaniu o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym

1. Wyrok

1. Dopuszczalność skargi: jest dopuszczalna gdyż postanowienia zawarte w rozporządzeniu dotyczą bezpośrednio i indywidualnie skarżącego przedsiębiorstwa.

1. Interwencja Parlamentu: art. 37 statutu Trybunału stanowi, że: „Państwa Członkowskie i instytucje Wspólnot mogą interweniować w sprawach rozpatrywanych przez Trybunał. Żądania zawarte we wniosku o dopuszczenie do sprawy w charakterze interwenienta muszą być ograniczone do poparcia żądań jednej ze stron”.

2. Równość traktowania: oddalony

3. Zasada proporcjonalności: oddalony

Wymogi proceduralne: art. 43 ust. 2 akapit trzeci umożliwia Parlamentowi udział w procesie legislacyjnym Wspólnoty, co stanowi zasadniczy element równowagi instytucjonalnej . W braku wymaganej przez art. 43 traktatu opinii Parlamentu, należy stwierdzić nieważność rozporządzenia


*Najważniejsze jest w tej sprawie to, że Rada WE wydając rozporządzenie i nie czekając na opinię Parlamentu, naruszyła zasadę równowagi instytucjonalnej.

Z ćwiczeń: Rada wydała rozporządzenie beż zgody PE; szanowanie kompetencji innych organów


SPRAWA 4

Sprawa 34/73 Variola Spa v. Włoski Zarząd Finansów

Stan faktyczny

Sąd włoski miał wątpliwości co do jurysdykcji Trybunału wobec rozporządzeń 19/62 i 120/67 dotyczących rynku zbożowego, które stały się częścią składową prawa krajowego.

1. Czy rozporządzenia mogą być wprowadzone do systemu prawa krajowego Środkami reprodukującymi treść rozporządzeń (prawo wspólnotowe, stając się prawem krajowym przestaje podlegać jurysdykcji Trybunału).

1. Czy prawa nabyte przez osoby prywatne na podstawie rozporządzenia „A” pozostają ważne po wejściu w życie rozporządzenia „B”, które wchodząc, w tym samym dniu uchyla postanowienie „A”

2. Czy postanowieniem prawa krajowego przyjętym po wejściu w życie danych rozporządzeń, państwo członkowskie może zmienić datę, od której rozporządzenie staje się skuteczne.

Tezy orzeczenia

1. Ze względu na charakter i miejsce w systemie źródeł prawa wspólnotowego, rozporządzenie jest bezpośrednio skuteczne ze skutkiem natychmiastowym, a w konsekwencji nadaje prawa osobom prywatnym. Jego wejście w życie jest niezależne inkorporacji zawartych w nim postanowień do prawa wewnętrznego.

1. Przepis prawa krajowego, który powtarza treść rozporządzenia nie ma żadnego wpływu na bezpośrednie stosowanie przepisów rozporządzenia i na wynikającą z Traktatu jurysdykcję Trybunału co do badania jego legalności.

2. Nie można uchwalić przepisów krajowych, które sprzeciwiałyby się bezpośredniemu stosowaniu rozporządzeń bez godzenia w prawo wspólnotowe, które jest nadrzędne.

3. Uchylenie rozporządzenia nie oznacza zniesienia praw prywatnych, które ono stworzyło.

4. Swoboda państw członkowskich, bez wyraźnego upoważnienia do różnicowania daty, od której norma wspólnotowa wchodzi w życie nie jest dopuszczalna z racji konieczności zapewnienia jednolitego i równoczesnego stosowania prawa wspólnotowego w całej Wspólnocie.

Uwagi

Z art. 249 akapit 2 TWE wyraźnie wynika, że rozporządzenie ma zasięg ogólny i jako takie obowiązuje w całości i stosuje się bezpośrednio na wszystkich państwach członkowskich. Staja się one częścią składową krajowego porządku prawnego z chwilą ich ogłoszenia w odpowiedniej wersji językowej w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Z zasady nie podlegają one powielaniu, ani wykonaniu czy uzupełnieniu przez prawo krajowe, chyba że same stanowią inaczej. Wyjątek stanowią takie przepisy rozporządzenia, które wymagają podjęcia przez państwo członkowskie aktów wykonawczych.

Rozporządzenie z zasady nie podlega powieleniu czy uzupełnieniu przez prawo krajowe, chyba że samo stanowi inaczej.

Z ćwiczeń: skutek prawny rozporządzenia; relacja przepisów krajowych rozporządzenia; autonomia prawa wspólnotowego; rozporządzenie dzieła bezpośrednio

SPRAWA 5

Sprawa 25/70 Einfuhr - und Vorratsstelle _fur Getreide und Futtermittel v. Koster, Berodt & Co. -

• Koster, Berodt & Co chce wywieźć płatki kukurydziane – stara się o licencję. Zgodnie z prawem, każdy może uzyskać taka licencję, warunkiem jest złożenie depozytu. Jeśli firma w czasie trwania licencji nie wywiezie tych płatków to depozyt zostaje przejęty.

• Firma nie wywiązuje się z licencji. Einfuhr - und Vorratsstelle fur Getreide und Futtermittel decyduje o przejęciu depozytu.

• Koster zakłada sprawę w Sądzie Administracyjnym we Frankfurcie nad Menem. Sąd przyznaje rację firmie Koster i unieważnia decyzję Einfur.

• Apelacja – Sąd Apelacyjny nie wie co ma zrobić – kieruje pytanie prejudycjalne do Trybunału Sprawiedliwości. Główne wątpliwości dotyczą niezgodności rozporządzenia, dotyczącego składania depozytu, z:

Zasadą wolności ekonomicznej

Zasadą proporcjonalności

Wskazywano również na koncepcję siły wyższej, która mówi, że jeśli wystąpią okoliczności „siły wyższej” i tego powodu nie wywiozą płatków, to depozyt nie przepadnie, bo nie było to zależne od firmy.

Najważniejsza wątpliwość dotyczyła wątpliwości co do legalności wydania rozporządzenia przez KE.

Było tak: RUE wydała rozporządzenie, w którym delegowała uprawnienie dla KE do wydawania rozporządzeń wykonawczych. Mogli wydać takie rozporządzenie tylko po konsultacji z Komitetem Zarządzającym.

Koster uważał, że powinno być tak: to RUE powinien wydać decyzję, po podaniu propozycji KE i konsultacji z PE. Współpraca między KE, a Komitetem Zarządzającym jest bezprawna bo to daje sztuczne złudzenie kompetencji prawotwórczych KZ.

Wyrok:

Wydane rozporządzenie o wpłacaniu depozytu nie jest sprzeczne z zasadą wolności ekonomicznej, jest ona niezbędna do kontroli rynku przez kompetentne organy. Zasada proporcjonalności również nie została naruszona bowiem są to środki służące do realizacji celów dot. gospodarki rolnej.

Stwierdzono, że niezasadne było przyjęcie koncepcji siły wyższej, jako, że należy ja interpretować, jako nieoczekiwane okoliczności, które w tym przypadku nie miały miejsca.

Rozporządzenie wydane było zgodnie z prawem, bo RUE może delegować uprawnienia wykonawcze o znacznym zakresie. KE i tak musi skonsultować się z KZ ( choć jego opinie nie są wiążące dla KE) Jeśli KZ wyda negatywną opinię to KE musi poinformować o tym RUE, która może zmienić decyzję lub odsunąć wykonanie rozporządzenia. Wszystko działo się zgodnie z regułą równowagi instytucjonalnej, bo RUE i tak miała ostatnie słowo i zatwierdzała wykonanie

PODSUMOWANIE:

Pytanie prejudycjalne skierowane przez sąd apelacyjny do Trybunału dotyczyło legalności rozporządzenia Komisji wydanego na podstawie rozporządzenia Rady, zgodnie z procedurą Komitetu Zarządzającego przewidzianą w rozporządzeniu Rady. Firma twierdziła, że udział Komitetu Zarządzającego w stanowieniu prawa wspólnotowego jest niezgodny z Traktatem. Orzeczenie - Rada ma możliwość delegowania na rzecz Komisji uprawnień wykonawczych. Legalność procedury Komitetu Zarządzającego nie może być kwestionowana w kontekście instytucjonalnej struktury Wspólnoty.

Z ćwiczeń: równowaga instytucjonalna; możliwość legalnego z prawem delegowania aktów wykonawczych na Komisję

SPRAWA 6 - WAŻNA!


Sprawa 26/62 Van Gend & Loos v. Holenderska Administracja Podatkowa

- Pierwszy wyrok, w którym TS zastosował zasadę skutku bezpośredniego oraz sformułował zasadę pierwszeństwa stosowania prawa UE.

Stan faktyczny:
Firma Van Gend & Loos sprowadziła do Holandii z RFN pewną ilość formaldehydu (organicznego związku chemicznego). Holenderskie organy celne zmieniając kwalifikację przeznaczenia towaru podniosły obowiązuje taryfy celne.

1. Van Gend uważając wprowadzenie podwyższonej opłaty za niezgodne z art. 12 Traktatu ówczesnej EWG złożył skargę do sądu.

1. Art. 12 nakazuje powstrzymywania się przez państwa członkowskie od nakładania nowych ceł lub innych opłat o tym samym charakterze w obrotach między nimi, a także powstrzymywania się od podnoszenia opłat już obowiązujących.

2) Właściwy holenderski organ sądowy rozpatrując skargę stwierdził, że w istocie przedmiotem sporu jest wykładnia traktatu EWG i zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości z pytaniem prejudycjalnym czy podmiotom prawa przysługują na podstawie art. 12 uprawnienia podlegające ochronie sądowej?

Innymi słowy, pytanie dotyczyło kwestii bezpośredniego stosowania prawa wspólnotowego przez sądy krajowe i możliwości ochrony sądowej praw indywidualnych powstałych z mocy tego prawa.

3) W czasie postępowania rządy holenderski i belgijski:

1. zakwestionowały właściwość sądu uznając, że przedmiotem sporu nie jest wykładnia traktatu EWG, lecz jego stosowanie w konkretnym przypadku, a kwestia stosunku prawa wspólnotowego do prawa Beneluxu powinna być rozstrzygnięta w oparciu o zapis konstytucji

1. stwierdziły, że art. 12 Traktatu EWG jest skierowany do państw członkowskich, natomiast nie obowiązuje wprost i nie stwarza bezpośrednich praw i obowiązków dla organów państwowych i jednostek.

Tezy orzeczenia:

1)      Artykuł 12 Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Gospodarczą jest bezpośrednio skuteczny i stanowi dla podmiotów prawa źródło uprawnień indywidualnych podlegających ochronie sądów krajowych;

2)      Stwierdzenie, czy cła lub opłaty o skutku równoważnym zostały podwyższone z naruszeniem zakazu zawartego w art. 12 traktatu, wymaga wzięcia pod uwagę ceł i opłat rzeczywiście obowiązujących w omawianym państwie członkowskim w chwili wejścia w życie traktatu;

- podwyżka taka może wynikać zarówno ze zmiany układu taryfy, skutkującej zaklasyfikowaniem produktu do pozycji taryfowej obłożonej wyższym cłem, jak i z podwyższenia stawki celnej;

TS: zastosowanie art. 12, zgodnie z nadaną mu powyżej wykładnią, należy do kompetencji sądu krajowego, którego zadaniem będzie zbadać, czy podlegający opłacie celnej produkt został, ze względu na wprowadzone w Holandii w życie decyzje celne, obłożony cłem przywozowym wyższym niż obowiązujące w stosunku do tego produktu tamtego dnia.

3. Prawo wspólnotowe przyznaje prawa i nakłada obowiązki w sposób bezpośredni i samoistnie, tzn. niezależnie od treści przepisów krajowych właściwych w danej sytuacji. Podmiotami praw i obowiązków ustanawianych przez traktaty założycielskie mogą być nie tylko państwa (jak w klasycznym prawie międzynarodowym), ale również jednostki, czyli przynależni tych państw.

3. TS odwołał się do przepisu obecnie zawartego w art. 267 TFUE zapewniającego jednolitą wykładnię traktatu przez sądy i trybunały państw – Państwa członkowskie zgodziły się na nowy porządek prawnomiędzynarodowy i co do tego, że moc wiążąca prawa wspólnotowego z zasady pozwala na jego powoływanie przez ich przynależnych (krajowe podmioty prawne) przed ich sądami i trybunałami.

4. TS podkreślił, że nie każdy przepis może wywrzeć skutek bezpośredni. Może tylko wtedy, jeśli spełnia warunek doskonałości prawnej – jest precyzyjny, kompletny, bezwarunkowy.

DODATKOWE WNIOSKI:

W sprawie van Gend postanowienia traktatów wywołują skutek bezpośredni, wertykalny „wstępujący” - tzn. że jednostce przysługują roszczenia skuteczne wobec państwa. Tym samym postanowienia tworzą prawa jednostek.

Z ćwiczeń: przełom w autonomii prawa europejskiego; stosowanie prawa bezpośrednie


SPRAWA 7

SPRAWA 11/70 Internationale Handelsgesellschaft

STAN FAKTYCZNY:

Niemiecka firma eksportowo-importowa uzyskała licencję na wywóz kukurydzy do końca 1967. Zgodnie z rozporządzeniem musiała złożyć depozyt gwarantujący, że wywiezie kukurydze w określonym terminie. Zobowiązania nie dotrzymała i tym samy organ administracji zajął depozyt. Firma złożyła sprzeciw, który pozostał bez reakcji organu amin. Wszczęła, więc postępowanie przed sądem we Frankfurcie. Sąd zwrócił się o rozstrzygnięcie kwestii legalności działań organów administracji oraz czy mają zastosowania rozporządzenia dot. wspólnej organizacji rynku zbóż i licencji wywozowych.

Sąd stwierdził, że regulacja prawna Wspólnot nie jest prawem niemieckim, jednak musi ona respektować prawa zasadnicze gwarantowane przez niemiecką konstytucję. Jego zdaniem, system depozytowy był przeciwny z zasadami swobody gospodarczej.

STANOWISKA STRON POSTĘPOWANIA:

• Jako powód, dla którego firma nie zrealizowała w terminie licencji eksportowej podała, że przypadek depozytu stanowił w istocie sankcję karną, podczas gdy postanowienia traktatu EWG dotyczące polityki rolnej takiej możliwości nie przewidują. System depozytowy jest sprzeczny z zasadą proporcjonalności – rozumiany, jako ograniczenie interwencji ze strony władz Wspólnoty. Zasada ta jest integralna częścią traktatu EWG.

• Strona pozwana stwierdziła, że Trybunał Sprawiedliwości nie może oceniać postanowień prawa wspólnotowego z punktu widzenia zgodności z przepisami prawa wewnętrznego.

• Przedstawiciel Komisji stwierdził, że system depozytowy jest istotny z punktu widzenia organizacji i funkcjonowania rynku rolnego Wspólnoty.

TEZY ORZECZENIA:

- ważność środków stosowanych przez instytucje Wspólnot może być oceniania wyłącznie w świetle prawa wspólnotowego. Prawo wynikające z Traktatu nie może zostać uchylone przez prawo wewnętrzne.

- poszanowanie praw fundamentalnych jest integralną częścią ogólnych zasad prawa chronionych przez Trybunał Sprawiedliwości.

Sprawa dotyczy prymatu, pierwszeństwa prawa wspólnotowego nad prawem krajowym. Obejmuje, zatem wszystkie przepisy prawa krajowego, bez względu na ich rangę w krajowym porządku prawnym.

Porządek prawny Wspólnoty jest jednolity. Nie jest dopuszczalne rozróżnianie mocy prawnej poszczególnych norm, jak również różnicowanie skuteczności norm prawa wewnętrznego z punktu widzenia ich wyższości lub podporządkowania prawu wspólnotowemu.

Orzeczenie potwierdza bezpośrednią skuteczność prawa wspólnotowego w obrębie prawa państw członkowskich.

Z ćwiczeń: pierwszeństwo nad Konstytucją; nieważne co mówi Konstytucja, ważne co stanowi prawo europejskie; wywołała kontrowersje, do dziś nierozwiązana.