xyz

Plan prezentacji

Temat : „Samotność jako motyw literacki”


I Literatura podmiotu
1. Henryk Sienkiewicz „Latarnik” Kraków: GREG, 2007 ISBN 83-7327-178-3
2.Stefan Żeromski „Ludzie bezdomni” Kraków: Zielona Sowa,
2006 ISBN 83-7389-730-5
3. „Legenda o św. Aleksym”


II Literatura przedmiotu
1.Teresa Nowacka, Lektury gimnazjum, Warszawa 2001, ISBN 83-915325-0-X
2. Nawrot, Stopka Motywy literackie Kraków GREG, ISBN 93-7327-366-2
3. Średniowiecze.klp.pl- Legenda o św. Aleksym
III Ramowy plan wypowiedzi

Teza : Samotność wynika ze świadomej decyzji ludzi , którzy pragną uciec od otaczającej ich rzeczywistości

Wstęp: Motyw samotności jest częstym motywem występującym w dziełach literatury

Rozwinięcie: Samotność jest jednym z elementów ludzkiego życia

A) Św. Aleksy
- chrześcijańskie zasady Aleksego przejęte od rodziców
- początek samotnego życia bohatera
- osiągnięcie wiecznego życia

B) Latarnik :
- przeszłość Bohatera
- samotne życie Skawińskiego na Wyspie
- zaznanie szczęścia, stabilizacji, bezpieczeństwa

C) Ludzie Bezdomni
- przedstawienie postaci Tomasza Judyma
- życiowe porażki bohatera i brak zrozumienia
- rezygnacja ze szczęścia dla dobra ogółu

Wnioski: Wszystkie zaprezentowane przeze mnie utwory pokazują, że samotność wcale nie musi być zła i prowadzić do rozpaczy. Jest wynikiem świadomej decyzji bohaterów, którzy chcą odłączyć się od otaczającej ich rzeczywistości.

Wybrane Cytaty:

Latarnik:
„Stary zżył się z wieżą, z latarnią, z urwiskiem, z ławicami pisaku i samotnością”

Ludzie bezdomni:
„ Nie mogę mieć ani ojca, ani matki, ani żony, ani jednej rzeczy, którą bym przycisnął do serca z miłością , dopóki z oblicza ziemi nie znikną te podłe zmory Muszę wyrzec się szczęścia. Muszę być sam jeden. Żeby obok mnie nikt nie był , nikt mię nie trzymał! ”





Prezentacja :

Motyw samotności jest częstym motywem występującym w dziełach literatury.
Samotność jest jednym z elementów ludzkiego życia , to stan wyobcowania, brak bliskich ludzi, brak możliwości porozumienia się z innym człowiekiem. Istnieje wiele form samotności i nie sposób ich wszystkich sklasyfikować. Można czuć się samotnym po stracie bliskich, można zrezygnować z towarzystwa dla wyższych celów i dobra ogółu. Można także czuć się osamotnionym wśród tłumu. Niekiedy jest ona wynikiem negatywnego stosunku do świata, czasem jest niezawiniona przez człowieka i wynika z zaistniałej sytuacji. Ja chciałabym zaprezentować samotność bohaterów z wyboru.

Swoje rozważania zacznę od średniowiecznego ascety- Aleksego, który pochodził z zamożnego i znanego książęcego rodu rzymskiego. Wyróżniał się przede wszystkim chrześcijańskimi zasadami życia, przejętymi od rodziców. Zgodnie z ich wolą poślubił on królewnę. Nie potrafił jednak żyć w związku, zdecydował pójść za głosem serca i już w noc poślubną opuścił młoda małżonkę. Zabrał swój majątek i rozdał go ubogim. Wtedy właśnie rozpoczął samotne ,żebracze życie poświęcając się całkowicie dla Boga. Bohater 17 lat żył w przedsionku kościoła. Gdy pewnego razu do Kościelnego przemówiła Matka Boża , i powiedziała, że Aleksy jest godny królestwa Bożego, po czym wszyscy zaczęli go otaczać wielkim szacunkiem . Aby uniknąć ludzkiej chwały przeniósł się do domu ojca swego do Rzymu. Nikt go tam nie poznał ze względu na wygląd. Mieszkał pod schodami własnego domu będąc wiecznie poniżanym i szykanowanym. Droga jaką wybrał ściśle wiąże się z założeniami epoki, w jakiej żył bohater. Aleksy uważał, ze

poprzez skrajną ascezę i samotność zbliży się bardzo do Boga. Jest typem osoby dla której samotność stała się swojego rodzaju ucieczką. . Na samotność zgadza się także jego żona, która przyrzeka żyć w czystości. Wiadomo bez wątpienia, że drogę jaką wybrał bohater była dla niego słuszna, a samotność w pełni pozwoliła mu na rozwój duchowy. Jest to dowodem na to, że nie koniecznie uczucie samotności musi prowadzić do załamania czy smutku.

Następną postacią literacką która wybrała Zycie w samotności jest bohater Józef Skawiński z nowelli ,, Latarnik” Henryka Sienkiewicza. Bohater wiele przeszedł, brał udział w powstaniach i wojnach gdzie mieszkał z dala od ojczyzny. Prześladowało go wielkie nieszczęście, nie pozwalające długo pozostać w jednym miejscu. Skawiński po trudach życia potrzebował samotności i odpoczynku. W ciszy i spokoju pragnął przygotować się na spotkanie ze śmiercią. W Wieku siedemdziesięciu lat podjął pracę Latarnika na wysepce w Aspinwall. Jest bardzo szczęśliwy, znajduje tu odosobnienie, stabilizację, poczucie bezpieczeństwa, czuje się oderwany od dawnej tułaczki i niepowodzeń.
Skawiński był typem samotnika, jednak lubił porozmawiać ze strażnikiem Johnsem, który codziennie przywoził mu paczkę z żywnością i wodą pitną. Podczas pobytu na wyspie zaznał spokój ducha i odpoczynku. „Stary zżył się z wieżą, z latarnią, z urwiskiem, z ławicami pisaku i samotnością” Po kilku miesiącach pracy był zadowolony i radosny, ponieważ uświadomił sobie, iż znalazł dom i nadszedł kres ciągłej tułaczki. Okazało się, że Skawiński jest nie Tylko samotnikiem z zamiłowania, ale ma skłonności do popadania w stany dalekie od rzeczywistości, bliższe wieczności, temu co nierzeczywiste. Popadł w stan otępienia, przestał tęsknić za swoim Krajem, za ojczyną której nie widział około 20 lat . Ten zmęczony życiem człowiek nabrał poczucia, że wraz ze swoją latarnią jest cząstką otaczającej go przyrody, że do niej przynależy i że właśnie ona stoi na straży jego spokoju. Lecz pewnego dnia jego życie zmieniło się, Wraz z paczka żywności dostał również książkę autorstwa A. Mickiewicza pt. Pan Tadeusz . Gdy zaczął ją czytać wróciły wszystkie wspomnienia . Niestety stracił posadę latarnika, ponieważ zaczytał się i zapomniał włączyć światło w nocy i przez to rozbił się statek. Nie czół jednak bólu po opuszczeniu Latarni tylko szczęście które go ogarnęło jak by odzyskał powrotem swoją ojczyznę .

Kolejnym bohaterem jest młodopolski Dr Tomasz Judym z powieści Stefana Żeromskiego pt ,, Ludzie bezdomni”. Bohater pochodził z biednej rodziny robotniczej, był synem szewca –alkoholika. Drogę do zdobycia wykształcenia ułatwiła mu Ciotka u której mieszkał po śmierci matki lecz nie był tam dobrze traktowany. Judym czuje się wyobcowany ze swojego rodzinnego środowiska do którego nie chce wracać. Dzięki swoim wzniosłym ideałom i zdobytej wiedzy, zamierza zmienić warunki życia biedaków przy pomocy ludzi wykształconych, a gdy i to środowisko go odrzuca postanawia działać samotnie .Nie znajduje zrozumienia najpierw w środowisku warszawskich lekarzy, później u właścicieli Cisów oraz w Zagłebiu . Przeżyte rozczarowania nie załamują Bohatera. Wie, że nie może liczyć na niczyją pomoc ze środowiska lekarskiego, sam chce podjąć się tych wszystkich zmian na lepsze. Jest bardzo wrażliwy na krzywdę ludzką .Niesienie pomocy chorym i biednym, troska o innych to sens jego życia. Czuje wewnętrzną potrzebę poświęcenia się dla dobra ogółu. Tomasz rezygnuje również z miłości swojego życia, którą jest Joanna Podborska. Skazuje się tym samym na samotność człowieka, który świadomie odrzuca miłość, „ Nie mogę mieć ani ojca, ani matki, ani żony, ani jednej rzeczy, którą bym przycisnął do serca z miłością , dopóki z oblicza ziemi nie znikną te podłe zmory Muszę wyrzec się szczęścia. Muszę być sam jeden. Żeby obok mnie nikt nie był , nikt mię nie trzymał! ”
Bohater ma w tym wielki i szlachetny cel.

Wszystkie zaprezentowane przeze mnie utwory pokazują, że samotność wcale nie musi być zła i prowadzić do rozpaczy. Jest wynikiem świadomej decyzji bohaterów, którzy chcą odłączyć się od otaczającej ich rzeczywistości. Każdy z nich ma też w tym jakiś ważny cel.
- Przykładem tego może być Św Alexy, który zrezygnował ze wszystkiego. Wybrał życie w ascezie i samotności po to aby po śmierci mógł żyć wiecznie u boku Boga.
- Samotność może również prowadzić do szczęścia i tak jest w przypadku Latarnika Skawińskiego. Decydując się na prace w latarni morskiej czół, że jest mu to bardzo potrzebne aby mógł zaznać swój upragniony spokój, bezpieczeństwo i radość.