Spostrzeganie - efekt spostrzegania nie jest obiektywny, może być odmienny – pomimo tego, że na wejściu są te same bodźca.
Fazy procesu spostrzegania :
Rejestracja sensoryczna – zmiana bodźca zewn. na impuls nerwowy) – nie mamy na to wpływu.
Ocena emocjonalna – afektywna. (również nieświadoma) . proste rozróżnienie + , - ale nadal nie wiemy CO TO JEST.
Rozpoznanie treści bodźca.
Ocena znaczenia metaforycznego (nadanie znaczenia temu co widzimy).
Teorie spostrzegania :
Teoria asocjacjonistyczna
Spostrzeżenie to prosta suma wrażeń, powstające jako ich połączenie.
Prawa kojarzeń :
Styczność wrażeń w czasie (łączymy te wrażenia , które występują w tym samym czasie, bądź są następujące – np. picie alkoholu)
Styczność wrażeń w przestrzeni
Kojarzenie wrażeń przez podobieństwo lub kontrast
ALE : dwie osoby oglądające ten sam obrazek mogą widzieć dwie różne rzeczy (np. sześcian Neckera) – wtedy teoria ta upada.
Prymat części nad całością.
Teoria postaciowa (strukturalistyczna)
Prymat całości nad częścią- najpierw widzimy całość, a potem dopiero resztę. Przykład :film animowany. Widzimy ciągłość ruchu – a nie pojedyncze klatki.
Zasady (Wertheimera) :
Bliskość przestrzenna ( ooo oo oo oo )
Podobieństwo (widzimy kolumny a nie rzędy )
Kontynuacja (uzupełnianie przerw przez mózg)
Pregnacja (dokańczanie tego czego nie widać)
Dobra figura (wyłapywanie w pisanym tekście literówki)
To wszystko pokazuje, że spostrzeganie to nie suma wrażeń – tylko postrzeganie całości.
ALE : pojawiają się różnice ind. . niektóre osoby patrzą na szczegóły (np. bardziej kobiety niż mężczyźni; albo osoby zajmujące się zespołem – zaczną od członków zespołu ).
Teoria wzorców
Proces identyfikacji obiektu – porównanie obrazu percepcyjnego z jego umysłowym wzorcem.
Wzorce umysłowe są holistyczne, nie podlegają rozbiciu na elementy składowe.
Teoria cech
W sporze z teorią wzorców.
Cztery cechy rozróżniania wzorców : cecha kryterialna musi przyjmować różne wartości dla różnych wzorców, niezmienność wobec punktu i właściwości obserwacji, cechy kryterialne powinny układać się w unikatowy wzorzec, największa możliwa oszczędność ilościowa cech.