Klasa II
Temat: Choroby i higiena układu nerwowego.
Cele lekcji:
- wymienia czynniki wywołujące stres oraz podaje przykłady pozytywnego i negatywnego działania stresu;
- przedstawia sposoby radzenia sobie ze stresem.
1. Stres – jest to reakcja organizmu w której dostosowuje się on do nowej sytuacji wymagającej większej aktywności. Stres może zostać wywołany przez zbyt dużą liczbę czynników działających na nasz organizm w tym samym czasie.
Stres możemy podzielić na:
Negatywny – długotrwały lub silny stres, powoduje on poczucie zmęczenia, przygnębienia, demotywuje do działania. Może przyczynić się do rozwoju chorób układu nerwowego.
Pozytywny - jest to stres krótkotrwały który powoduje że jesteśmy zdolni do większego wysiłku np. mobilizacja do nauki i osiąganie lepszych wyników.
2. Czynniki wywołujące stres
Czynnikami wywołującymi stres mogą być grobne kłopoty (np. kłótnia z rodzicami, rodzeństwem), poważne zmiany w życiu ( np. przeprowadzka , zmiana szkoły). Stresorami może być praktycznie wszystko, co w naszym odczuciu powoduje dyskomfort psychiczny i sprawia, że zaczynamy odczuwać napięcie.
3. Jak radzić sobie ze stresem?
- Przewiduj trudne sytuacje i zapobiegaj im;
- rozmawiaj z bliskimi osobami;
- spędzaj aktywnie czas;
- zregeneruj swój organizm - sen ;
- uśmiechaj się;
4. Choroby układu nerwowego
a) związane ze zbyt silnym stresem:
- nerwica – objawia się rozdrażnieniem, trudnościami z koncentracją, bólami głowy i żołądka. U chorych na nerwicę często występują natręctwa, czyli wykonywanie jakiejś czynności bez potrzeby.
- depresja – jest to stan silnego przygnębienia. Objawy: odczuwanie ciągłego poczucia winy, bezsenność i brak apetytu.
b) wywołane przez drobnoustroje chorobotwórcze:
- zapalenie opon mózgowych- objawy podobne do grypy, pojawiają się silne bóle głowy, może doprowadzić do problemów z poruszaniem się i utraty przytomności. Nieleczona powoduje trwałe uszkodzenie mózgu.
c) inne choroby układu nerwowego
- udar mózgu – zaburzenie funkcjonowania mózgu na skutek jego nie dokrwienia. Objawy: bóle głowy, kłopoty ze wzrokiem i słuchem, czasami występuje paraliż.
- choroba Alzheimera- występuje u ludzi w podeszłym wieku. Powoduje zaniki pamięci i kłopoty z przyswajaniem nowych wiadomości.
- autyzm- choroba nieuleczalna, prowadzi do uszkodzenia istoty białej mózgu i rdzenia kregowego. Pojawia się w wczesnym okresie życia. Chory ma trudności z wyrażaniem uczuć i nawiązywaniem kontaktów.
Kl. III
Temat: Mechanizmy Ewolucji.
Cele lekcji:
-wyjaśnia na odpowiednich przykładach, na czym polega dobór naturalny i sztuczny, oraz podaje różnice między nimi;
1. Za twórcę teorii ewolucji uważa się Karola Darwina. Uważał on, że nowe gatunki powstają drogą doboru naturalnego.
2. Powstanie nowych gatunków.
Część osobników danego gatunku, która przeniosła się na inny, odległy obszar różniący się od pierwotnego miejsca ich zamieszkania środowiskiem oraz pokarmem, będzie musiała się dostosować do panujących tu warunków. Izolacja geograficzna doprowadzi do tego , że w wyniki powstałych różnic nie będą mogły się on krzyżować z osobnikami które nie zmieniły obszaru zamieszkania.
3. Dobór naturalny – mechanizm sprawiający, że przeżywają osobniki najlepiej przystosowane do środowiska.
4. Dobór sztuczny - dostosowanie jest warunkowane subiektywną oceną i działaniami hodowcy
5. Dobór naturalny a sztuczny:
| Dobór naturalny | Dobór sztuczny | |
|---|---|---|
| Selekcjoner | Przyroda | Człowiek |
| Typ działania | Celowe | Przypadkowe |
| Przydatność cech w warunkach naturalnych | Utrwala cechy najkorzystniejsze | Może utrwalać niepożądane cechy |
| Potomstwo | Liczne i zróżnicowane | |
| Zmienność dziedziczna | duża | |
| Eliminacja cech niepożądanych | Przez środowisko | Przez hodowcę |
| Efekt | Przeżywają osobniki najlepiej dostosowane do środowiska | Może prowadzić do wynaturzeń |
| Przykłady | -4 pisklęta, z którymi jaja, wysiaduje samica bociana przeżywają tylko 2, -darwinki, które osiedliły się na innych wyspach po jakimś czasie na skutek różnego pokarmu i warunków środowiska na wyspach, wyglądają inaczej i nie mogą się krzyżować. |
-tworzenie nowych ras psów, poprzez skrzyżowanie dwóch różnych ras, -różne odmiany gołębi wywodzące się od dzikiego gołębia skalnego -odmiany zbóż |
6. Główne założenia teorii ewolucji:
- osobniki jednego gatunku różnią się od siebie ( zmienność genetyczna)
- większość organizmów wydaje na świat więcej potomstwa niż może przeżyć
- organizmu musza konkurować o te same zasoby środowiska
- dobór naturalny sprawia że przeżywają lepiej dostosowane osobniki
- cechy przodków są dziedziczone, tzn. że najlepiej dostosowane organizmy przekazują swoje geny potomstwu.