Uzbrojenie terenu jest to wyposażenie terenu w urządzenia podziemne, nadziemne, kanalizacyjne, wodociągowe, cieplne, gazownicze, energoenergetyczne, telekomunikacyjne, specjalnego przeznaczenia wraz z elementami naziemnymi tych urządzeń oraz urządzenie inne takie jak: tunele, przejścia podziemne, parkingi podziemne, zbiorniki podziemne, schrony, wyjścia awaryjne, rzuty fundamentów podpór.

Urządzenia podziemne są to obiekty inżynierskie zlokalizowane poniżej powierzchni terenu.

Urządzenia nadziemne są to obiekty inżynierskie znajdujące się ponad powierzchnia terenu.

Rodzaje sieci uzbrojenia terenu:

a)Wodociągowa= w / kolor niebieski

-w.o- Wodociągowa ogólna

-w.l- Wodociągowa lokalna

Wodociąg składa się z urządzeń ujmujących wodę, przepompowując ją na wyższy poziom i oczyszczają wodę oraz sieci przewodów rozprowadzających.

Wyróżniamy nastepujące rodzaje ujęcia wody:

a)powierzchniowe- czerpiące wodę ze zbiorników tj. rzeki, potoki, strumienie, jeziora naturalne i sztuczne zbiorniki wodne powstałe z wód spiętrzonych

b)wgłębne- czerpiące wodę z wód gruntowych

Przewody wodociągowe ze względu na ich przeznaczenie dzielą się na przewody doprowadzające i rozprowadzające. Przewody doprowadzające (tłoczne) doprowadzaja wode z ujęcia na stację uzdatniania i ze stacji uzdatniania do zbiorników wyrównawczych. Przewody rozprowadzające doprowadzają wodę od zbiorników wyrównawczych do użytkowników.

Przewody rozprowadzające rozprowadzają wode na obszarze danej miejscowości i dzielą się na:

-magistralne: średnica przedowy od 300-1200 mm

-rozdzielcze: średnica przewodu od 80- 250 mm

-podłączenia domowe(przyłacza) : średnica przewodu od 25- 150mm

Uzbrojenie przewodów wodociągowych stanowi:

a)Zasuwy: służą do zamykania przewodu w celu odcienia dopływu wody lub regulowania przepływów. Umieszcza się je przy skrzyżowaniu przewodów , przy każdym podłączeniu domowym, przy hydrantach oraz na prostych odcinkach przewodów magistralnych co 500-700 m i przewodów rozdzielczych do 200-500m

b) Hydranty: czyli zawory pożarowe słuza do czerpania wody w razie pożaru a także do płukania i odpowietrzania sieci. Hydranty rozmieszczane są na przewodach rozdzielczych lub na osobnych odgałęzieniach w odległości 80-100m.

c)Studzienki wodomierzowe: jest to pomieszczenie podziemne w którym usytuowano aparaturę kontrolno-pomiarową

d)Zdroje uliczne: służy do pobierania wody wtedy gdy nieruchomości znajdujące się w pobliżu nie maja instalacji wodociągowej

e)Odwodnienia: mają na celu opuszczenie przewodu z wody podczas naprawy sieci.

b)kanalizacyjna= k/ kolor brązowy

-k.o – kanalizacja ogólno-spławna

-k.s – kanalizacja sanitarna

-k.d – kanalizacja deszczowa

-k.p – kanalizacja przemysłowa

-k.l – kanalizacja lokalna

Rozróżniamy nastepujące systemy kanalizacji:

a)kanalizacja pełna ogolno-spławna: ścieki bytowo-gospodarcze i przemysłowe oraz wody opadowe doprowadzane są wspólnymi kanałami.

b)kanalizacja pełna rozdzielcza: ścieki bytowo-gospodarcze i przemysłowe doprowadzane SA Siecia sanitarna a wody opadowe siecią deszczową

c)kanalizacja lokalna: scieki bytowo gospodarcze doprowadzane się do specjalnych zbiorników (szambo) wody opadowe bezpośrednio do ziemi lub do rowów odwadniających.

Wyróżniamy następujące rodzaje przewodów kanalizacyjnych:

a)przy kanaliki – kanały łączące podłączenia domowe, rynny deszczowe, wpusty uliczne z kanałami ulicznymi

b)kanały uliczne- służą do zbierania ścieków domowych z instalacji kanalizacyjnych oraz wód opadowych wpustów ulicznych

c)kanały główne- zbierają ścieki z kanałów ulicznych

d)kolektor główny- zbierający ścieki z kanałów głównych i odprowadza je do oczyszczalni ścieków

e)kanały burzowe – wystepują w systemie sieci ogólnospławnych i odprowadzają nadmiar wód opadowych wprost do odbiornika w obrębie miasta

f)kanały tłoczne- odprowadzają ścieki pod ciśnieniem ze stacji pomp kanałowych do oczyszczalni ścieków na wyższym poziomie

Uzbrojenie kanałów stanowią:

a)studzienki włazowe

b)studzienki rewizyjne zakładane na przyłączach domowych

c)zsypy śniegowe- budowane na dużych kolektorach przy kanalizacji ogólnospławnej

d)wpusty uliczne

c)gazowa= g / kolor żółty

-g.w – gazowa wysokoprężna

-g.s – gazowa średnioprężna

-g.n – gazowa niskoprężna

Śieć gazowa składa się z przewodów , które dzielimy na :

a) w zależności od ciśnienia wewnątrz rurociągu:

–gazociągi wysokoprężne

-gazociągi wysokoprężne

-gazociągi średnioprężne

-gazociągi niskoprężne

b)w zależności od ilości przepływu gazu w jednostce czasu:

-magistralne: gazociągi średnio, wysoko i nisko prężne o średnicy rur 300 mm

-rozdzielcze: gazociągi niskoprężne o średnicy rur poniżej 300 mm.

Uzbrojenie gazociągu stanowią:

-zasuwy służące do zamykania i regulowania przepływu gazu

-odwadniacze służące do wypompowywania kondensatu wodnego

-wąchacze służące do kontroli szczelności gazociągu i regulacji ciśnienia

d) cieplna= c/ kolor fioletowy

-c.w – cieplna wysokiego napięcia

-c.n – cieplna niskiego napięcia

-c.p – cieplna parowa

Rurociągi ciepłownicze występują zawsze w parach.

Wyróżniamy przewody ciepłownicze:

a)magistralne o średnicy od 500 do 1000mm służace do wyprowadzenia ciepła z kotłowni lub elektrociepłowni

b)odgałęźne o średnicy od 200 do 400mm, którymi ciepło doprowadzane jest do poszczególnych osiedli

c)przewody osiedlowe zwane również rozdzielczymi o średnicy od 32 do 50 mm

Uzbrojenie ciepłownicze stanowią:

-komory ciepłownicze

-studzienki rozgałęziane

-kompensatory

e)telekomunikacyjna= t / kolor pomarańczowy

- t.t – telekomunikacyjna tranzytowa

-t.m – telekomunikacyjna miejscowa

Rozróżniamy następujące rodzaje linie telekomunikacyjnej:

a)linie napowietrzne

b)linie kablowe-nadziemne

c)linie kablowe podziemne

d)linie kablowe podwodne

Sieć telekomunikacyjna dzieli się na:

a)magistralna: są to linie biegnące od centrum lini telekomunikacyjnych do słubków lub szafek kablowych.

b)rozdzielczą: obejmuje linie telekomunikacyjne biegną od szafek lub słubków kablowych do użytkowników.

f)elektromagnetyczna= e/ kolor czerwony

-e. w – wysokiego napięcia

-e.s – średniego napięcia

-e.n – niskiego napięcia

Sieć elektroenergetyczną dzielimy na:

a)linie napowietrzne:

-magistralne(średniego napięcia)

-odgałęźne( niskiego napięcia)

-tranzytowe (wysokiego napięcia)

b)linie kablowe podziemne:

-kable niskiego napięcia do 1 kW

-kable średniego napięcia od 1 do 60 kW

-kable wysokiego napięcia powyżej 60 kW

Uzbrojenie sieci elektryczno energetycznej stanowią:

-słupy linii napowietrznej z fundamentami

-studzienki kablowe

-szafki rozdzielcze służące do podłączenia lub rozgałęzienia wyższej ilości kabli oraz montowania bezpieczników.

g)telewizja kablowa= v / kolor czarny

h)benzynowa= b / kolor czarny

i)niezidentyfikowane= x / kolor zielony

-x.r – przewód rurowy

-x.k – przewód kablowy

Inwentaryzacja

Przez pojęcie inwentaryzacji geodezyjnej uzbrojenia terenu należy rozumieć zespół działań technicznych w wyniku których powstają informację dotyczące usytuowania poziomego i pionowego urządzeń podziemnych i naziemnych wraz z ich elementami naziemnymi (pozwalające określić współrzędne X,Y i H głównych punktów załamania przewodu) a także niezbędne informacje służące do bezkolizyjnego projektowania lokalizacji uzbrojenia terenu.

Pełny zakres prac związany z inwentaryzacja sieci przewodów i urządzeń podziemnych obejmuje :

a)inwentaryzację geodezyjną której celem jest stwierdzenie istnienia danego urządzenia lub przewodu, podanie jego rodzaju i klasyfikacji dokładne określenie położenia i wymiarów podstawowych jego elementów oraz uwidocznienie wyników na szkicu polowym i na mapie

Inwentaryzacja geodezyjna jest najbardziej złożona i pracochłonną pośród innych inwentarzy. Jej wynikiem jest opracowanie map na których podane jest sytuacyjne i wysokościowe położenie wszystkich urządzeń i przewodów podziemnych oraz związanych z nimi armatur naziemnych i nadziemnych znajdujących się na obszarze miejscowości.

Ze względu na sposób wykonania w terenie inwentaryzacja geodezyjna uzbrojenie podziemnego dzieli się na:

-bezpośrednia: wykonywana przed zakopaniem inwentaryzowanych urządzeń

-pośrednią: wykonywana na podstawie wykrycia zakopanych urządzeń podziemnych specjalna aparatura elektromagnetyczną.

b)inwentaryzacje branżową polegająca na szczegółowym opisie technicznym określeniu funkcji i ocenie technicznej urządzenia

c)inwentaryzację majątkową której zadaniem jest ustalenie wartości majątku miejskiego.

Przed przystąpieniem do prac terenowych należy przeprowadzić analizę istniejących materiałów i dokumentów dotyczących danego obszaru a znajdujących się w :

-składnikach map i dokumentów jednostek prowadzących ewidencje uzbrojenia terenu (GESUT)

-branżowych jednostkach znajdujących sie eksploatacją i konserwacja określonych urządzeń podziemnych i nadziemnych

-posiadaniu właścicieli i użytkowników nieruchomości np. materiały dot. Przyłączy domowych

W celu zbadania aktualności istniejących materiałów i dokumentów branżowych oraz istniejących map geodezyjnych należy przeprowadzić wywiad terenowy.

Pomiarem sytuacyjnym na przewodach rurowych należy obiąć:

a)oś przewodu mierząc punkty mieszące się na jej załamaniu w płaszczyźnie pionowej i poziomej, nawiązując pomiar do osnowy geodezyjnej

b)długość odcinków zawartych między punktami charakterystycznymi służących jako miary kontrolne

c)uzbrojenie przewodów oraz punkty charakterystyczne tj. miejsca zakotwiczenia przewodów ciepłowniczych, miejsca podłączeń przy przewodach kanalizacyjnych czyli tzw. Wcinki, trójniki i czwórniki na przewodach wodociągowych, zasuwy, hydranty ziemne, włazy studzienek.

d)nominalne średnice przewodów rurowych

e)wymiary przekrojów kanałów podając najpierw wymiar poziomy a następnie pionowy

f)szerokość obudowy przewodów

g)wewnętrzne wymiary budowli związanych bezpośrednio z uzbrojeniem terenu np. studni rewizyjnych, studni kablowych itp.

Przy pomiarach przewodów giętkich należy stosować zasady:

a)przy kilku kablach leżących obok siebie w wiązce gdzie szerokość wiązki od osi do osi skrajnej wynosi 50 cm należy pomierzyć osie kabli zewnętrznych oraz podać liczbę kabli w wiązce.

b)wiązki kabli nieprzekraczające szerokości 50 cm należy mierzyć po osi wiązki podając ilość przewodów

c)przy interakcji lini napowietrznych kablowych należy pomierzyć oprócz słupów kierunki przebiegu linii

d) na przewodach, których średnica nie przekraczają 50 cm mierzy się tylko oś przewodu

e)naziemne części uzbrojenia przewodów o wymiarach mniejszych niż 50 cm mierzy się jednopunktowo

f)na szkicach polowych należy dodatkowo umieszczać informacje dotyczące rodzaju materiału z jakiego wykonano kanały i przewody rurowe.

Inwentaryzacja przewodów kanalizacyjnych wykonujemy w sposób następujący:

a)wyznaczamy najniższe punkty wynikające z pionowego przekroju kanału w celu pomierzenia jego osi. W nawiązaniu do osnowy geodezyjnej należy pomierzyć:

-środki pokryw włazów do studni

-osie kanałów i przy kanalików w miejscach ich wlotów i wylotów do studni kanalizacyjnych

-środek dna studni

-punkty rzutu poziomego dna studzienek prostokątnych i wielokątnych

-w przypadku studni prostokątnych i wielokątnych położenie osi kanałów wchodzących i wychodzących ze studni należy określić w nawiązaniu do osi tych studni.

Punkty charakterystyczne elementów uzbrojenia podziemnego:

-dna studzienek

-rzędne wysokości wierzchu i dna kanału oraz dna komórki studni

-oś rurociągu dla przewodów wodociągowych, gazowych i ciepłowniczych bez obudowy.

-górne powłoki kabli doziemnych lub wierzch rury osłonowej pionowe i poziome załamania przewodów.

Przed przystąpieniem do naniesienia na mapie inwentaryzacji uzbrojenie podziemnego terenu należy:

-obliczyć współrzędne punktów charakterystycznych przewodów

-obliczyć rzędne wysokości instalacji podziemnych i armatury

-uzupełnić szkice polowe o średnice przewodów lub ilość przewodów oraz rodzaj materiałów z którego zostały wykonane.

Materiałami stanowiącymi podstawę do kartograficznego opracowania inwentaryzacji uzbrojenia są:

-szkice polowe z inwentaryzacji geodezyjnej

-szkice inwentaryzacyjne, rysunki oraz plany i profile wykonane przez jednostki branżowe eksploatujące dane urządzenia podziemnie i nadziemnie

-materiały znajdujące się w składnicach map a szczególnie mapy tras ulic oraz mapa zasadnicza

-rysunki studzienek rewizyjnych kablowych i innych

-rysunki lub szkice profilów podłużnych i poprzecznych, mostów , tuneli i przepustów.

Wyróżniamy dwa sposoby wzbudzania prądów zmiennych w szukanych przewodach:

a)metoda galwaniczna-polega na połączeniu nadajnika bezpośrednio z wykrywanym przewodem poprzez jego element dostępny za pomocą przewodu z zaciskiem

b)metoda indukcyjna- polega na oddziaływaniu ziemnego pola magnetycznego wytwarzanego przez cewkę podłączoną do generatora wytwarzającego prąd w wielkiej częstotliwości; nadajnik należy ustawić tak by wyszukiwany przewód leżał w płaszczyźnie cewki nadajnika tzn. aby nadajnik ustawiony był bezpośrednio nad przewodem.

Zasady lokalizacji przewodów:

-główne przewody podziemne powinny biec po jednej stronie ulicy bez przechodzenia na stronę drugą

-w przypadku konieczności przejścia z przewodem na drugą stronę ulicy przekop wykonany powinien być pod kątem prostym do ulicy a sam przewód umieszczony w róże osłonowej

-przewody energetyczne powinny być lokalizowane równolegle do ulicy jeden obok drugiego

-przewody energetyczne należy układać w ten sposób by ich napięcie wzrastało od lini zabudowy tzn. że najbliżej ścian budynku powinno być niskie napięcie a najdalej wysokie napięcie

-przewody należy lokalizować pod chodnikami i zieleńcami

-w przypadku niemożności zachowania przypisywanych odległości między przewodami należy wybudować pod chodnikiem kanał zbiorczy.

GESUT -Geodezyjna ewidencja sieci uzbrojenia terenu jest uporządkowanym zbiorem informacji przestrzennych i opisowych o uzbrojeniu terenu i podmiotach nimi zarządzających.

Zakres treści GESUT:

a)informacje przestrzenne o obiektach sieci uzbrojenie terenu

b)informacje opisowe podmiotowe-dotyczących właścicieli, jednostek zarządzającyh sieciami bądź prowadzących branżową ewidencję sieci uzbrojenia terenu

c)informacje opisowe przedmiotowe-dotyczące obiektów i budowli sieci uzbrojenia terenu:

-kody obiektu zawierające oznaczenie rodzaju sieci, typ sieci, kategorii obiektu

-identyfikator uzgodniony z jednostka prowadzącą GESUT

-nazwa branżowa

-dane ewidencyjne

-dane adresowe

-funkcja przewodu

-status przewodu

-materiał wykonania przewodu

-liczba przewodów

-historie obiektu, datę zmiany, opis z podaniem identyfikatora osoby wprowadzającej zmianę

-źródła danych o przełożeniu przewodu.

Źródła pozyskiwania danych GESUT:

-materiały archiwalne z GESUT znajdujące się w PZGiK

-mapa zasadnicza

-dane ewidencyjne grunt Iow i budynków

-dane branżowe

Na GESUT składa się:

-mapy GESUT -mapa opracowana zgodnie z K-1 jako nakładka U stanowiąca zbiór warstw

-operat GESUT: dokumentacja założona w formie oddzielnych tematów dla poszczególnych rodzajów sieci zawierająca warunki techniczne, sprawozdania techniczne, rejestr materiałów źródłowych, mapę zasięgu sieci, rejestr zmian wprowadzonych w formie zakładania GESUT, uzgodnienia z jednostkami branżowymi, kopie obwieszczenia o założeniu GESUT zamieszczonego w wojewódzkim dzienniku urzędowym.

W ramach geodezyjnego opracowania dokumentacji projektowej uzbrojenia terenu należy:

-sprawdzić kartometryczność mapy z naniesionym projektem

-sprawdzenie graficzne lub analityczne zadanych w projekcie warunków geometrycznych lokalizacji poszczególnych urządzeń

-sczytanie współrzędnych punktów charakterystycznych trasy przebiegu przewodu projektowanego oraz związanych z nim urządzeń

-sporządzenie wykazu współrzędnych punktów tyczonych

-sporządzenie szkicu dokumentacyjnego

-sporządzenie szkicu tycznie zawierającego niezbędne dane do wyniesienia projektu w teren.