4.rodzaje wietrzenia chemicznego

Hydroliza, to rozpad minerału pod wpływem zdysocjowanych cząsteczek wody, które w postaci jonów H+ (H3O+) i OH- są włączane do produktów reakcji. W większości przypadków jeden z produktów jest nierozpuszczalny w wodzie i tworzy nowy (wtórny) minerał. Jest to najważniejszy proces przyczyniający się do rozkładu chemicznego minerałów glebowych. Produktem reakcji są minerały uwodnione i wodorotlenki, które choć wytrącają się w formie nowych minerałów są zazwyczaj lepiej rozpuszczalne w wodzie, niż substraty reakcji. W strefie wietrzenia najpospolitszym przykładem takiego procesu jest hydrolityczny rozkład krzemianów i glinokrzemianów.

Hydratacja

Polega ona na wiązaniu powstałych w wyniku dysocjacji wody jonów H+ i OH- przez strukturę kryształu. Hydratacja łyszczyków prowadzi do wnikania części jonów H+ i OH- w przestrzenie międzypakietowe. Skutkiem tego jest rozszerzenie sieci kryształu i zwiększenie jego porowatości, co z kolei przyspiesza inne procesy rozkładu. Reakcje hydratacji powodują przemianę minerału bezwodnego w uwodniony i słabo uwodnionego w silnie uwodniony.

Karbonatyzacja

Kwas węglowy jest słabym kwasem powstającym w wyniku reakcji CO2 z wodą. Dwutlenek węgla w środowisku wietrzeniowym pochodzi częściowo z atmosfery, a częściowo z reakcji biologicznego oddychania i rozkładu materii organicznej. Roztwór kwasu węglowego działa na minerały silniej niż czysta woda. Powstające w wyniku karbonatyzacji produkty są znacznie łatwiej rozpuszczalne niż minerał macierzyste. Proces karbonatyzacji szczególnie silnie zaznacza się w przemianach kalcytu, w wyniku których dochodzi do powstawania rozpuszczalnego wodorowęglanu:

Utlenianie

Utlenianie w procesach wietrzenia rozumieć należy zarówno jako reakcje minerałów z tlenem jak i zmiany wartościowości występujących w ich sieci krystalicznej metali (tzn. zmiany związane z przyjmowaniem lub oddawaniem przez nie elektronów). Za doskonały przykład posłużyć tu mogą przemiany minerałów zawierających żelazo. Jeżeli w sieci krystalicznej występują jony żelaza dwuwartościowego i ulegną one utlenieniu do form trójwartościowych, to pozostałe składniki sieci muszą dostosować się do zaistniałej sytuacji. Prowadzi to do osłabienia struktury kryształu, który ulega rozkruszeniu i rozkładowi np. piryt.