Myślenie kierowane z góry postanowionym zadaniem

Sprawdzam

wiemy, że alfa->beta

badamy, czy alfa na podstawie wiedzy o beta

- weryfikacja (potwierdzanie)

dowiadujemy się, że beta -> przypuszczalnie alfa to, że skutek może potwierdzić potencjalną przyczynę, ale nie na pewno

- falsyfikacja (obalanie)

dowiadujemy się, że ~beta

(...)

błędy:

1) błędne koło - wniosek uzasadniamy powołując się na przesłankę, którą uzasadniamy za pomocą wniosku (bądź która jest równoznaczna z wnioskiem)

petitio principii - startujemy z nieuzasadnionych przesłanek (często jest za tym ukryte błędne koło). Jest to szczególny przypadek błędnego koła.

2) pytanie złożone - dwie rzeczy są uwikłane - nie da się odpowiedzieć na pytanie, nie przyznając jednej z nich. Jest to pytanie zawierające "czy", to musimy odpowiedzieć "tak" lub "nie" - żeby odpowiedzieć, powinniśmy rozbić pytanie na dwie części i odpowiedzieć na nie osobno. Np. pytając, czy ktoś przestał coś robić, sugerujemy, że ktoś już coś robił.

3) amfibolia - wieloznaczność składniowa. Myśl jest wieloznacznia - nie dlatego, że słowa są wieloznaczne (choć mogą być), ale dlatego, że tak jest złożone. Np. w czasie jazdy z motorniczym rozmawiać nie wolno.

4) ekwiwokacja - wykorzystywanie wieloznaczności slowa w argumentacji.. Sama wieloznaczność słowa nie jest błędem, tylko faktem językowym. Słowa w argumentacji należy używać w całej argumentacji w tym samym znaczeniu.

5) błąd przechodzenia od części do całości

- błąd składania. W żaden sposób walizka Piotrusa nie może byćciężka, wkładam, do niej same lekkie rzeczy.

Widząc, że oko i ręka, i noga, i każdy z naszych członków posiada jakąś oczywistąfunkcję, czy neik powinniśmy wierzyć, że w ten sam sposób człowiek posiada funkcję, która wykracza poza funkcje tych konktretnych członków - Arystoteles, Etyka N. Jest to błąd przechodzenia od części do całości, Arystoteles nie udowadnia, że posiadanie funkcji jest cechą transferowalną.

! - nie mylić z uogónianiem.

Uogólnianie - Cztery dziewczynki, które wyszły z tej klasy, były blondynkami, woec tego wszystkie dziewczynki w tej klasie są blondynkami. Przechodzimy na inny poziom: jeśli dziewczynki są blondynkami, to klasa jest blondynką.

Warunki konieczne poprawnego uogólniania:
- rezprezentatywna próbka (nie można wybierać opinii np. Amerykanów pracującujących w org. charyt. w Iraku jako próbki opini przeciętnego Amerykanina)
- wystarczająco duża próbka (Nikt poza Francuzami nie lubi jeść karczochów. Żaden z moich znajomych nie bierze ich do ust.)
- pytanie sformułowane neutralnie (Czy uważasz, że pomidorowa jest lepsza od ogórkowej)

tu chyba powinno być więcej błędów, np. błąd perfekcyjnego rozwiązania