T: Produkty strukturyzowane a bezpieczeństwo zainwestowanego kapitału

• Zarys historyczny

• Definicja

• Dochód z produktu

• Podział produktów strukturyzowanych

• Formy produktów

• Budowa produktów

• Przykłady produktów

• Podsumowanie

• Bibliografia

• Pytania

Zarys historyczny

Produkty strukturyzowane są dostępne w Polsce od roku 2000, natomiast szczególnie

intensywny rozwój jest obserwowany w ostatnich pięciu latach. W tym

czasie systematycznie rośnie liczba produktów wprowadzanych na krajowy rynek,

zwiększa się również znacząco wartość sprzedaży. Kryzys finansowy i gospodarczy

lat 2008–2009 tylko w nieznacznym stopniu spowolnił zarysowane

wcześniej tendencje.

Definicja

Przyjmuje się, że usługa finansowa musi spełniać cztery poniższe warunki, aby

można ją było nazwać produktem strukturyzowanym:

 ochrona kapitału (pełna lub częściowa),

 ustalony czas trwania inwestycji,

 stopa zwrotu oparta na z góry określonej formule,

 wbudowany instrument pochodny.

Produkt strukturyzowany jest złożeniem dwóch instrumentów finansowych. Jednym z nich jest zwykły depozyt bankowy lub obligacja. Drugim instrumentem jest tzw. opcja. Opcja jest zaliczana do instrumentów pochodnych i daje posiadaczowi prawo do uzyskania pewnego dochodu, będącego różnicą między wartością rynkową pewnego indeksu a wartością ustaloną w kontrakcie.

Dochód z produktu

Dochód z części stałej (depozyt bankowy lub obligacja) + dochód z części zmiennej (opcja) składa się na dochód z produktu strukturyzowanego.

Podział produktów

Podział produktów strukturyzowanych wg kryterium poziomu zabezpieczenia zainwestowanego kapitału

• Pełne zabezpieczenie (100% zabezpieczenie), (inwestując np. 1000zł mamy pewność, że na koniec trwania tego produktu otrzymamy tyle ile zainwestowaliśmy czyli 1000zł)

• Częściowe zabezpieczenie (np.80%-owe zabezpieczenie),( inwestując np. 1000zł mamy pewność, że na koniec trwania tego produktu otrzymamy 800zł)

• Warunkowe zabezpieczenie

• Brak zabezpieczenia

Podział produktów strukturyzowanych wg rodzaju indeksu podstawowego, od którego zależny jest produkt strukturyzowany:

• Cena akcji

• Indeks giełdowy

• Indeks cen nieruchomości

• Cena surowca

• Kurs walutowy

• Cena energii elektrycznej

• (to są tylko przykłady! Produkt może być także zależny od zmiany temperatury itd.)

Formy produktów

Formy produktów ustrukturyzowanych:

• Rachunek bankowy (lokata strukturyzowana)

• Certyfi kat depozytowy

• Ubezpieczenie na życie i dożycie (produkt ubezpieczeniowy)

• Ubezpieczenie na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym (UFK)

• Fundusz inwestycyjny (FIZ)

• Zagraniczny fundusz inwestycyjny

• Obligacja

• Certyfikat strukturyzowany

Spośród produktów strukturyzowanych wprowadzonych na krajowy rynek do

końca I półrocza 2010 r. największy udział miały produkty w formie ubezpieczenia

na życie i dożycie (49%) oraz rachunki bankowe (30%). Popularność innych

form była wyraźnie mniejsza.

Budowa produktów

Przykład:
Kwotę 100.000 złotych dzielimy na dwie części: 97.500 PLN oraz 2.500 PLN. Za pierwszą część kupujemy obligację zerokuponową, a za pozostałą, opcję kupna (call) na WIG20 . Jeżeli akcje podrożeją i WIG20 wzrośnie, opcja zyska na wartości. W dniu wykupu przychód z inwestycji będzie stanowić wartość nominalna obligacji powiększona o wartość wewnętrzną opcji. W sytuacji przeciwnej, gdyby WIG20 spadł, wówczas opcja stanie się bezwartościowa. W tym przypadku przychodem będzie tylko kwota równa wartości nominalnej obligacji, czyli zainwestowanego kapitału 100.000 PLN.

(Inwestor czyli my idziemy do instytucji finansowej i wpłacamy w tym przykładzie 100 000zł. Instytucja finansowa dzieli nam zainwestowany kapitał na dwie części:

• Za jedną kupuje (tu) obligacje. Ta część jest odpowiedzialna za to by wypracować taką kwotą, aby w sumie otrzymać to co zainwestowaliśmy czyli w tym przypadku 100 000zł

• Za drugą opcję (tu) call. Dochód z tej części jest jedną niewiadomą. Zależy to od zachowania się aktywa bazowego.

W poprzednim przykładzie kwota była podzielona na dwie części ale tak naprawdę dzieli się ją na trzy, ponieważ dochodzi oczywiście marża, która na nas nie pracuje.

Przykłady (w prezentacji)

Tu m.in. znajdziecie wyjaśnienie pojęć:

okres subskrypcji - okres, w którym można dokonać zapisu na lokatę strukturyzowaną

aktywo bazowe - nazwa akcji, indeksu giełdowego, koszyka akcji, surowca, towaru, waluty lub innego instrumentu finansowego, od którego zmian wartości zależy oprocentowanie lokaty.

wskaźnik partycypacji - parametr określający stopień uczestnictwa w zmianie ceny aktywa bazowego dla danej lokaty.

Podsumowanie

W okresie objętym analizą (produkty ustrukturyzowane 2000-2010) przeciętna stopa zwrotu dla klienta z inwestycji w produkty strukturyzowane wyniosła 3,31% w skali roku i była niższa od przeciętnej stopy zwrotu z lokat terminowych (4,30%).

Około 45% produktów strukturyzowanych przyniosło stopę zwrotu jedynie na poziomie stopy gwarantowanej. Najwyższą stopę zwrotu przyniosły produkty, których data zapadalności przypadała na rok 2007.

Stopy zwrotu były szczególnie niskie dla produktów wyemitowanych w latach 2006 i 2007, czyli w okresie poprzedzającym kryzys finansowy.

Przeciętna marża zrealizowana przez instytucje finansowe na lokacie ustrukturyzowanej wyniosła w badanym okresie 2,17% (dla 138 przeanalizowanych produktów strukturyzowanych) i była wyższa od przeciętnej marży na depozytach terminowych.

Warto wiedzieć, co oznaczają terminy: „emitent” oraz „dystrybutor”.

Dystrybutor to instytucja, która bezpośrednio oferuje dany produkt klientowi. Zgodnie z przyjętą tu konwencją jako „emitenta” traktujemy każdorazowo podmiot, który jest stroną umowy inkorporującej ekonomiczną treść instrumentu. W przypadku lokat (rachunków bankowych) „emitentem” jest zatem bank, w przypadku produktów ubezpieczeniowych (ubezpieczeń na życie i dożycie) – zakład ubezpieczeń na życie, w przypadku obligacji – podmiot, który je emituje. Powiązania pomiędzy „emitentem” i dystrybutorem oraz ich wzajemne relacje na etapie.

Pytania

1. Z jakich dwóch części składa się produkt strukturyzwowany?

2. Czym może być aktywo bazowe?

3. Co to jest okres subskrypcji?

4. Czy na produktach strukturyzowanych z pełnym zabezpieczeniem (ze 100% ochroną kapitału) można ponieść stratę? Jeżeli tak to jak/pod jakim względem?

5. Czy zainwestowa-łabyś/łbyś w produkt strukturyzowany? Uzasadnij.