5.05.2008r.

Wykład 12

Temat: Układ sieci.

Każda kanalizacja składa się z kanałów bocznych, ze zbieraczy (kolektorów), z głównego zbieracza (główny kolektor) i z wylotu do oczyszczalni lub odbiornika. W dużych sieciach obejmujących większe obszary może być kilka lub więcej zbieraczy, oraz kilka kategorii kanałów bocznych- kanały drugorzędne, trzeciorzędne, itp. Główny kolektor w obrębie jednej sieci zazwyczaj jest jeden.

Na obszarze miasta może być:

• Jeden układ sieciowy

• Dwa układy sieciowe, gdy miasto jest podzielone np. rzeką

• Dwa lub kilka układów jeżeli miasto leży w zlewniach dwóch lub kilku odbiorników ścieków

• Przy dużych różnicach rzędnych w trenie kanalizacja może być podzielona na strefy; ścieki z niższej strefy przetłaczane są do strefy wyższej, skąd płyną grawitacyjnie do oczyszczalni ścieków

Trasowanie kanałów

Projektowanie kanałów rozpoczynamy od wytrasowania głównych kolektorów, które położone są zazwyczaj najniżej, oraz trasowanie bocznych zasadniczych odgałęzień, oraz płuczek sieciowych w początkowych punktach sieci. Spadki głównych kolektorów są zazwyczaj mniejsze niż innych przewodów.

Pierwszym zadaniem projektu budowlanego jest szczegółowe opracowanie planu kanałów. Podobnie jak przy projektowaniu sieci wodociągowych na planach ulic powinny być naniesione wszystkie rodzaje zbrojenia, linie rozgraniczające i linie zabudowy. Konieczne muszą być naniesione kierunki kanałów dochodzących z bocznych ulic (dla rozwiązania węzłów). Plan powinien być uzupełniony o przekroje poprzeczne ulic, oraz o badania hydro-geologiczne. Przykładowe rozmieszczenie kanałów w przekroju poprzecznym (rys 2-19,2-20).

Zmiany kierunku kanałów nieprzełazowych dokonuje się za pomocą studzienek rewizyjnych, natomiast kanałów przełazowych za pomocą łuków o promieniu 7,5-15m (rys 2-18). Przy szerokości ulicy większej niż 30 m należy prowadzić 2 kanały ściekowe po obu stronach ulicy i zazwyczaj 1 kanał deszczowy w osi ulicy. W systemie ogólnospławnym przy wąskich ulicach jeden kanał powinien być ulokowany tak, aby przykanaliki po obu stronach ulicy były jednakowe. W przypadku wysoko położonej wody gruntowej należy pobrać próbki wody i określić czy woda gruntowa nie będzie miała wpływu na kanał (agresywność). Osie przewodów wyznacza służba geodezyjna.

Obiekty na sieci i ich rozmieszczenie

• Obiekty specjalne na sieci

1. Studzienki rewizyjne (rys. 3,4,6,17,18)

Podstawowym uzbrojeniem kanału są studzienki rewizyjne, które umożliwiają kontrolę kanałów nieprzełazowych (o wymiarach ≤0,6 na 1 m wysokości).

Studzienki rewizyjne umieszczamy:

1. Na zmianie kierunku osi kanału w planie

2. Na zmianie spadku kanału

3. Na dłuższych odcinkach prostych kanału

4. Na zmianie średnicy

5. Na połączeniach kanału

6. Na zmianie wysokości

Rolę studzienek rewizyjnych na połączeniach kanału spełniają studzienki połączeniowe i rozgałęzieniowe w węzłach kanałów.

Największe odległości rozstawu studzienek rewizyjnych na prostych odcinkach kanałów:

1. Przy kanałach nieprzełazowym co 50-75m

2. Na kanałach przełazowych ( o wymiarze >0,6 na 1 m), przez które można przejść w pozycji mocno pochylonej, studzienki włazowe służące do wchodzenia do kanału z poziomu terenu mogą być ustawione w większych odległościach, w zależności od wymiaru kanału i swobody poruszania się w nim. Podstawową rolę odgrywa tu bezpieczeństwo pracy i możliwość jak najszybszego wydostania się z kanału. W kanałach przełazowych do wysokości 1600mm odległość wynosi 100m, dla wysokości> 1600mm odległość do 120m.

1. Połączenia i rozgałęzienia kanałów.

Wykonuje się z reguły w obudowie (studzienki kołowe o średnicy do 2 m lub komory o kształcie nieregularnym). Kąt między kanałem odpływowym, a dopływowym nie może być mniejszy niż 90®. Łączenie kanałów o różnych napełnieniach należy projektować w ten sposób, aby przy max przepływie poziomy napełnień były wyrównane. Poziomy dna kanałów rozgałęziających się powinny być zakładane poniżej poziomu ścieków w studniach i komorach rozgałęzieniowych. Dopuszczalne są odgałęzienia wynikające z warunków konstrukcyjnych.

1. Wpusty uliczne w kanalizacji ogólnospławnej lub rozdzielczej.

Służą do przechwytywania wód opadowych. Rozmieszczenie wpustów powinno być określone w oparciu o ich zdolność przepustową. Przyjmuje się że jeden wpust uliczny może odprowadzić wody opadowe z powierzchni nieprzepuszczalnej, szczelnej o wymiarze 800-1000m² (z jezdni i chodników). Jest to uzależnione od pochylenia niwelety jezdni i chodnika (pochylenie podłużne i poprzeczne), od rodzaju nawierzchni , oraz strefy opadowej. Przy prędkościach przepływu w kanałach nie zapewniających samooczyszczenie należy stosować wpusty z osadnikami. Przy ogólnospławnym systemie kanalizacji wskazane jest w ruchliwych ulicach (szczególnie skrzyżowania ulic i przystanków komunikach miejskiej) należy stosować wpusty z zamknięciem wodnym (rys. 19,20,22).

Wpusty mogą być zaopatrzone w kraty o prześwitach 25mm i długości 0,3-0,4m. połączone są z kanałami przewodami o średnicy 150-200mm. Wpusty buduje się z osadnikami i syfonami lub bez syfonów (najczęściej spotykane)- co ułatwia odpowietrzanie sieci kanalizacyjnej i zmniejsza koszty obsługi. Osadniki należy stosować w miejscach gdzie prędkość samooczyszczania jest nieosiągalna.

1. Wentylacja sieci

Wentylacja sieci ściekowej i ogólnospławnej odbywa się przez piony i rury spustowe, które nie powinny posiadać zamknięć wodnych. Osobnych przewietrzników wymagają odcinki kanałów przełazowych o długości 50m. Przewietrzniki należy stosować również w komorach połączeniowych, rozgałęzieniowych, oraz w szczytowych punktach sieci nie posiadających włazów. Ponadto należy je projektować w komorach kaskadowych przy przepływie 50dm³/s i spadkach większych niż 1m.