Spółka komandytowa
- spółka komandytowa to osobowa spółka mającą na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą
- spółka ta nie ma osobowości prawnej, ale posiada zdolnośc prawną oraz zdolność do czynności prawnych
- powstaje z chwilą wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego
- umowa spółki komandytowej zawierana jest w formie aktu notarialnego
- komplementariusz odpowiada za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem
- komandytariusz odpowiada za zobowiązania tylko do określonej w umowie kwoty tzw. sumy komandytowej
- brak minimalnej wielkości wkładu
Charakterystyczną cechą spółki komandytowej są wspólnicy, którzy ją tworzą:
Komplementariusz – odpowiada za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem (odpowiedzialność bez ograniczeń). Odpowiedzialność komplementariusza za zobowiązania spółki została ukształtowana w analogiczny sposób jak odpowiedzialność wspólnika spółki jawnej, jest zatem nieograniczona, osobista, solidarna i subsydiarna. Komplementariusz reprezentuje spółkę, jeżeli na mocy umowy spółki albo prawomocnego orzeczenia sądu nie został tego prawa pozbawiony.
Komandytariusz – odpowiada za zobowiązania tylko do określonej w umowie kwoty tzw. sumy komandytowej, wolny jest natomiast od odpowiedzialności w zakresie wniesionego wkładu. Może reprezentować spółkę, ale tylko jako pełnomocnik. W sytuacji, gdy przekroczy zakres umocowania, będzie działał bez niego, tudzież nie ujawni swego pełnomocnictwa, odpowiadał będzie za skutki swych działań tak samo jak komplementariusz. Komandytariusz będzie odpowiadał również bez ograniczenia za zobowiązania spółki komandytowej, gdy jego nazwisko lub firma (nazwa) ujawnione zostanie w nazwie spółki.
Nazwa spółki
Nazwę spółki komandytowej tworzymy analogicznie jak to ma miejsce w przypadku spółki jawnej. Oczywiście z tą różnicą, że zmianie ulega dopisek.. Firma powinna, więc zawierać nazwisko jednego lub kilku komplementariuszy oraz dopisek „spółka komandytowa”. Zamiast pełnego rozwinięcia możemy używać skrótu „sp.k.”.
Powstanie spółki komandytowej
Spółka komandytowa może powstać poprzez:
zawiązanie pierwotne
przekształcenie już istniejącej spółki.
Ad. a)
Spółkę komandytową tworzą minimalnie dwaj wspólnicy poprzez zawarcie umowy spółki w formie aktu notarialnego. Niezachowanie tej formy powoduje nieważność umowy spółki. Zmiana jakichkolwiek postanowień zawartej umowy wymaga również aktu notarialnego. Akt musi być przyjęty i odczytany w obecności wspólników, ewentualnie ustanowionych pełnomocników. Wspólnikami mogą być zarówno osoby fizyczne jak i osoby prawne.
Zawarcie umowy spółki wymaga jednomyślności wspólników. Ustawodawca w art. 105 kodeksu spółek handlowych przedstawił określony wykaz elementów umowy niezbędnych dla powstania spółki. Zgłoszenie spółki komandytowej do sądu rejestrowego powinno zawierać:
1) firmę, siedzibę i adres spółki,
2) przedmiot działalności spółki,
3) nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) komplementariuszy oraz odrębnie nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) komandytariuszy, a także okoliczności dotyczące ograniczenia zdolności wspólnika do czynności prawnych, jeżeli takie istnieją,
4) nazwiska i imiona osób uprawnionych do reprezentowania spółki i sposób reprezentacji; w przypadku, gdy komplementariusze powierzyli tylko niektórym spośród siebie prowadzenie spraw spółki - zaznaczenie tej okoliczności,
5) sumę komandytową.
Ad. b)
Przekształcenie w spółkę komandytową
Spółka komandytowa powstaje z przekształcenia już istniejącej spółki osobowej lub kapitałowej. Spółka przekształcana staje się spółką przekształconą w chwilą wpisu spółki przekształconej do rejestru. Jednocześnie sąd rejestrowy z urzędu wykreśla spółkę przekształcaną.
Dopiero z chwilą ujawnienia w rejestrze spółka rozpoczyna swój byt prawny.
Zawierając umowę spółki komandytowej zapłacimy podatek od czynności cywlino-prawnych w kwocie 0,5 proc. wartości wniesionych do spółki wkładów.
Wkłady
Tworząc spółkę komandytową jako jej wspólnicy wnosimy do niej wkłady. Nie ma minimalnej wielkości wkładu toteż nie musi on przedstawiać dużej wartości. Wkłady mogą mieć różną postać. Może być nimi zarówno gotówka, własność jak i inne prawa do rzeczy ruchomych lub nieruchomości. Wkład mogą stanowić także inne prawa np. do niematerialnych składników majątku a także prawa obligatoryjne np. akcje. Także usługi i praca na rzecz spółki mogą stanowić wkład.
Prowadzenie spraw spółki
Obowiązki wspólników
Komplementariusz odpowiada bez ograniczeń całym swoim majątkiem i solidarnie z pozostałymi komplementariuszami. Ponosi on odpowiedzialność:
• osobistą - oznacza, że komplementariusz odpowiada swoim majątkiem osobistym, odrębnym od majątku spółki,
• nieograniczoną - oznacza, że nie można w stosunkach zewnętrznych ustalić granic odpowiedzialności tego wspólnika. W stosunkach zewnętrznych górna granica odpowiedzialności wyznaczona jest wysokością zaciągniętych przez spółkę zobowiązań. W stosunkach wewnętrznych odpowiedzialność komplementariuszy może być zróżnicowana i ograniczona.
• solidarną - polega na tym, że każdy komplementariusz odpowiada za całość długu solidarnie z innymi komplementariuszami, komandytariuszami i spółką,
• subsydiarną - wierzyciel spółki może egzekucję z majątku komplementariusza, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna. Zasada ta nie stanowi przeszkody do wniesienia powództwa przeciwko wspólnikowi zanim egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna
Komandytariusz odpowiada za zobowiązania spółki wobec jej wierzycieli tylko do wysokości sumy komandytowej . Może reprezentować spółkę jedynie jako pełnomocnik . Jeżeli dokona w imieniu spółki czynności prawnej nie ujawniając swego pełnomocnictwa odpowiada wobec osób trzecich bez ograniczenia. Dotyczy to także reprezentowania spółki przez komandytariusza, który nie ma umocowania albo przekroczy jego zakres. Komandytariusz nie jest zobowiązany do zwrotu tego, co pobrał tytułem zysku na podstawie sprawozdania finansowego, chyba, że działał w złej wierze .
Komandytariusz w zakresie swoich praw i obowiązków jest ograniczony. Ograniczenie to przedstawia się w następujący sposób:
• komandytariusz ma prawo żądać odpisu sprawozdania finansowego za rok obrotowy oraz przeglądać księgi i dokumenty celem sprawdzenia jego rzetelności
• komandytariusz nie ma prawa ani obowiązku prowadzenia spraw spółki, jednak umowa spółki może mu takie prawo przyznać
• w odniesieniu do komandytariusza nieposiadającego prawa do prowadzenia spraw spółki lub jej reprezentowania nie ma zastosowania art. 56, 67 k.s.h., które to przepisy dotyczą zakazu konkurencji
• w przypadku zbycia ogółu praw i obowiązków komandytariusza, na nabywcę przechodzi prawo do prowadzenia spraw spółki
• komandytariusz uczestniczy w zysku spółki proporcjonalnie do jego wkładu rzeczywiście wniesionego do spółki (jednak umowa może stanowić inaczej), inaczej w razie wątpliwości komandytariusz uczestniczy w stracie jedynie do wartości umówionego wkładu .
• śmierć komandytariusza nie stanowi przyczyny rozwiązania spółki. Spadkobiercy komandytariusza powinni wskazać spółce jedną osobę do wykonywania ich praw.
Rozwiązanie spółki
Przy rozwiązaniu spółki komandytowej stosuje się odpowiednio przepisy. Powody rozwiązania spółki to:
- przyczyny przewidziane w umowie spółki
- jednomyślna uchwała wszystkich wspólników
- ogłoszenie upadłości spółki
- śmierć wspólnika lub ogłoszenie jego upadłości
- wypowiedzenie umowy spółki przez wspólnika lub wierzyciela wspólnika
- prawomocne orzeczenie sądu.