Podane niżej definicje proszę dopasować do nazw następujących figur stylistycznych: animizacja, personifikacja, metonimia, synekdocha, peryfraza, epitet, eufemizm, hiperbola, porównanie.
Mosiołek-Kłosińska K. (red.), Formy i normy, czyli poprawna polszczyzna w praktyce, Warszawa 2001.
przesadny opis przedmiotu lub zjawiska, zwykle pod względem ilościowym (Tysiąc razy ci powtarzałem / Wiele razy ci powtarzałem) ……………………………………………………………………………..
użycie nazwy całości lub ogółu przedmiotów na oznaczenie części lub jednego przedmiotu; albo na odwrót (Liczył siedem wiosen / Liczył siedem lat) ……………………………………………………….
zastąpienie dosadnego, drastycznego, ordynarnego lub nieprzyzwoitego wyrazu, wyrażenia lub zwrotu innym elementem leksykalnym (Zamknął powieki / Zmarł) …………………………………..
przypisanie przedmiotom martwym, zjawiskom przyrody lub pojęciom abstrakcyjnym cech właściwych człowiekowi (Los się uśmiecha) …………………………………………………………………………….
zestawienie dwóch przedmiotów lub zjawisk na podstawie jakiejś cechy wspólnej, występującej w różnym stopniu natężenia (nogi jak patyki) ……………………………………………………
przypisanie przedmiotom martwym, zjawiskom przyrody lub pojęciom abstrakcyjnym cech istot żywych (Wiatr wyje) ……………………………………………………………………………………………………….
zastąpienie nazwy przedmiotu, czynności, osoby lub cechy bardziej rozbudowanym opisem (autor Pana Tadeusza / Mickiewicz) ……………………………………………………………………………………….
zastąpienie właściwej nazwy przedmiotu nazwą innego przedmiotu związanego z poprzednim stosunkiem przyczyny do skutku, zawartości do zawierającego (Żyje z oszczędności / Żyje z zaoszczędzonych pieniędzy) …………………………………………………………………………………………………..
dodanie do rzeczownika określenia uwydatniającego cechy ludzi, przedmiotów, zjawisk lub wskazującego na wartość uczuciową (szumiący las) ……………………………………………………………….
Podane nazwy proszę zastąpić peryfrazami.
Nazwy pospolite: angielszczyzna, bibliografia, czołg, mikrofalówka, modlitewnik, premier, prezydentowa, prezydent, przychodnia, senat, stolarnia, średniowiecze, żurnal
Nazwy własne osobowe: Homer, Leonardo da Vinci, Mikołaj Kopernik, Jan III Sobieski, Ignacy Krasicki, Jan Matejko, Henryk Sienkiewicz, Agatha Christie, Alfred Hitchcock, Elvis Presley, Wisława Szymborska
Nazwy własne geograficzne: Afryka, Europa, Japonia, Chiny, Francja, Watykan, Rzym, Petersburg, Kraków, Warszawa, Gniezno, Zakopane, Hollywood, Warmia i Mazury, Kaszuby
Poniższe orzeczenia peryfrastyczne proszę zastąpić prostymi formami czasownika o równoważnym znaczeniu.
brać udział, czynić starania, dać odpowiedź / udzielić odpowiedzi, dać wyraz, dobiec końca, dokonać kontroli, dokonać mianowania, dokonać morderstwa, dokonać oceny, dokonać przesunięcia, dokonać włamania, dołożyć starań, mieć litość, mieć miejsce, mieć szacunek, mieć wpływ / wywierać wpływ, mieć zaufanie / żywić zaufanie, odbywać podróż, odbywać spacer, okazywać pomoc, posiadać znajomość, prowadzić grę, prowadzić sprzedaż, udzielać pomocy, ulec obniżce, ulec panice, ulec polepszeniu, ulec poprawie, ulec wywróceniu, ulec zatruciu, ulec zbutwieniu, ulec zepsuciu, ulec zmianie, wprawić w zdumienie, wyrazić zgodę, wystąpić z propozycją / wyjść z propozycją
Proszę zamienić orzeczenia peryfrastyczne na neutralne, proste formy czasowników.
Ceny komputerów uległy obniżce o 5 procent.
Chcemy dokonać oceny wyników trzech kwartałów.
Kilkadziesiąt osób z pensjonatu „Jantar” uległo zatruciu.
Na całym obszarze kraju pogoda nie ulegnie zmianie.
Nasi eksperci będą próbowali dać odpowiedź na pytania czytelników.
Turyści nie posiadali znajomości języka niemieckiego.
Obecnie czynimy starania, aby pozyskać środki pomocowe z Unii Europejskiej.
Policjant musiał udzielić pomocy osobie, która uległa wywróceniu na łodzi.
Poprawie uległa praca urzędów zatrudnienia.
Trzeba dołożyć starań, aby palacze podjęli próbę wstrzymania się od palenia.
Proszę określić, jakie środki stylistyczne pojawiają się w poniższych tekstach.
Zdunkiewicz-Jedynak D. (red.), Ćwiczenia ze stylistyki, Warszawa 2010.
Szczęście to chwila, która mija niezauważona. Nieszczęście to wieczność, która pozostaje nieskończona.
Cała Polska czyta dzieciom.
Józef przeczytał gazetę, nie całą nawet, jakieś z pięć artykułów. W tym czasie Angelika – dwie książki.
Było wtedy bardzo zimno (choć pamiętam zimy znacznie surowsze) i Maria drżała w cienkiej sukience i kurtce bez podpinki.
Jest już tak zmęczony, że przypomina żywego trupa. Musi zwolnić, bo inaczej niedługo znajdzie się w szpitalu.
Kiedy podeszła do mnie, poczułem się wybrańcem losu i pomyślałem, że teraz wszystko będzie już inaczej. Kiedy podeszła do mnie, moje serce zabiło szybciej. Kiedy podeszła do mnie, przez chwilę poczułem, co to jest szczęście. Kiedy podeszła do mnie, czułem, że teraz jestem niemal równy bogom.
Wygrał dwie olimpiady przedmiotowe oraz konkurs matematyczny – zdaje się, że to naprawdę nie najgłupszy chłopak.
Do niego podeszła dopiero wtedy – Anna.
Jest najlepszy, najwspanialszy, najcudowniejszy, wszyscy go podziwiają i chcą być tacy jak on.
Przybądź, o Miłości, zaczaruj nasze życie szare, pozwól nam poczuć, że żyjemy…
To był wielki – mały człowiek.
Proszę nazwać środki stylistyczne wykorzystane w poniższych sloganach reklamowych.
Zdunkiewicz-Jedynak D. (red.), Ćwiczenia ze stylistyki, Warszawa 2010.
Winiary pomysł na… – Jeden pomysł, a tyle możliwości.
Nescafé Classic – jedna taka chwila, jedna Nescafé.
www.krewniacy.pl – Krew daje życie.
Lingwista – kursy językowe. – Najlepsze kursy językowe na całym świecie.
Hartzlack lakiery – Naszą pasją jest drewno…
Mój Piękny Dom – Radzimy, inspirujemy, pomagamy.
PKP Energetyka – Światło to życie, energia to my.
Claris środki czystości – Dom pełen olśnień, dom pełen uśmiechu.
Klub Sportowy Lech Poznań – Duma i tradycja.
Ford Fusion – Mały, kiedy płacisz, wielki, kiedy chcesz.
Audytorium17 – Myśl globalnie – działaj lokalnie.
Mentos Powermints – Maksiświeżość w minidrażetkach.
Sorrento makarony – Kuchnia pełna makaronizmów.
Old Spice – Zgasi płomień na Twojej twarzy.
Ariel – Pranie czyste jak łza.
Fanta – Fantastyczny smak pomarańczy.
Danonki Danone – Mały kubeczek, wielka moc.
Klub VIP – Bądź ważny, bądź sobą.
Proszę ocenić fortunność użytych w poniższych zdaniach metafor, biorąc pod uwagę: ich łączliwość z pozostałymi słowami w zdaniu i tworzony przez nie obraz, ich motywację, stopień stylistycznego zharmonizowania z pozostałymi słowami w zdaniu.
Mosiołek-Kłosińska K. (red.), Formy i normy, czyli poprawna polszczyzna w praktyce, Warszawa 2001.
Tomasz G. aż palił się do gaszenia pożarów.
Do pracy dojeżdżam autobusem. Tego dnia nie dojechałam, bo przy ruszaniu z przystanku silnik nagle wyzionął ducha.
Bezkompromisowy obrońca kloszardów – kapucyn ojciec Pierre spadł na złamany kark z samego wierzchołka sondaży popularności, gdzie utrzymywał się prawie przez pół stulecia.
Wielbiciele jej talentu mogą ją podziwiać przede wszystkim na scenie Teatru Syrena, którego pani Hanka jest filarem.
Dzieci przedwojennych ziemian wyrastały w cieniu cudem ocalałych portretów przodków i resztek porcelany.
Nasz kraj zaś stał się prawdziwym importerem nóg: ilekroć wypłynie jakiś zdolny piłkarz, natychmiast sprzedaje się go do państwa, które płaci.
Moses Taniu już obejrzał plecy Cosmasa przed rokiem, więc tym razem wolał pokazać mu swoje.
Znowu więc odgrzano Pawlaka.
Z bokserskich maszynek zrezygnowała już federacja bokserska USA. Być może Europa również pójdzie po rozum do głowy i korzystając ze świątecznej okazji, pozbędzie się śmierdzącego, sędziowskiego jaja.
Co zrobić z pasztetem, z którego trudno będzie zmajstrować wyborczą kiełbasę?
Nic nie usprawiedliwia naszej gry bez zęba, bez zacięcia.
Myślę, że przyniesie to ulgę wszystkim, a szczególnie dzieciom, które nie znoszą niedomówień i stanu zamrożenia.
Służba zdrowia – uzdrowiona, sterylna – wyłoni się jak królewna z żaby.
W minionych dniach Kurnikowa pokonała Monicę 7:5, 6:4. Wcześniej zawiesiła u pasa skalp Mariany Lucić 6: 4.
Jeśli w warszawskim procesie zapadnie wyrok skazujący redakcję „Życia”, istnieje obawa, że dziennikarze, redaktorzy i wydawcy będą obawiali się publikowania „złych nowin”, a polskie media przybiorą postać papierowych tygrysów, których funkcja sprowadzi się do smarowania warstw balsamu na wiecznie zapracowane dusze społeczeństwa.