Młodszy wiek przedszkolny, określa dzieci w wieku od 2,5 do 4 lat
Mała Motoryka… - czyli partie drobnych mięśni, a przez to także koordynacja wzrokowo-ruchowa nie jest jeszcze całkiem rozwinięta. Jednak jest to najlepszy czas na doskonalenie jej i ćwiczenie. Przy zamkniętych oczach maluch dotknie nosa, w chodzie stawia nogi na przemian, zeskakuje, podskakuje, biega… Właśnie teraz chętniej zeskoczy ze schodka, siłuje się ze stołkiem i mierzy z kałużą … potrafi nabrać wody w złączone dłonie, buduje, konstruuje. Rysuje proste formy – na razie jest to „bazgrota dziecięca”, ale tylko trening czyni mistrza. W tym momencie wyróżnić już można supełki i zygzaki, wszelkiego rodzaju spirale, linie. Wszystkie rysunki mają swoje nazwy, są biwiem odzwierciedleniem otaczającego nas świata – przedstawiają zwierzęta, najbliższych, sprzęty domowe, zabawki, stany pogody … a także wytwory dziecięcej wyobraźni. Dziecko nie odzwierciedla jeszcze figur i symetrii, to znaczy, że operuje jeszcze na konkretach i tylko ta drogą powinniśmy docierać do jego wyobraźni. Warto proponować dzieciom rysowanie na dużych powierzchniach, typu tablica, papier czy chodnik. Twoje dziecko jak nic bardziej, potrzebuje teraz ruchu. Ruch to swoboda i wybory, ruch to zabawa i praca. Ruch, to prawidłowy rozwój. Duże przestrzenie pozwalają ja ruch. Teraz nastał czas na zmagania z plasteliną i innymi materiałami plastycznymi. Jeśli próby malowania i rysowania nie były proponowane, umiejętność prawidłowego trzymania kredki nie pojawi się sama w siebie. Dziecko uczy się przez działanie, naśladownictwo i ćwiczenia. Przygotowywanie do chwytu pensetkowego – do tego najlepsze są miękkie woskowe, ale grube w średnicy kredki, które wymuszą chwyt palcami. Sprawność i precyzja jest już coraz bardziej widoczna .
Procesy poznawcze... Dziecko trzyletnie postrzega i odbiera świat całościowo w sposób ogólnikowy. Wyróżnia już cechy, nie wartościuje natomiast i ma kłopot w odróżnieniu tych istotnych od mało ważnych. Obserwując sytuacje nazywa osoby, przedmioty, proste czynności… Jest w stanie rozróżniać wielkości, nazywać pojęcia. Układać obraz z niewielu elementów. Dzieci w tym wieku posiadają chłonność wiedzy i pęd do poznawania. W sposób nieświadomy przyswajają elementy wiedzy. Uwielbiają doświadczenia i eksperymenty, dlatego widowiskowe otoczenie je porusza .
Wyobraźnia … Jeszcze mimowolna, odtwórcza – dlatego przenosi fikcję jako element własnej biografii, przyjmuje role w zabawach, odtwarza zaobserwowane sytuacje. Odbiera nastroje i gesty najbliższych, jest niesamowicie empatyczne. To czas chłonięcia bajek i opowiadań, które są źródłem jego wewnętrznych przeżyć. Stąd obawa o niewłaściwe sceny oglądane w życiu i bajce.
Uwaga … Pamięć … Konstrukty Myślowe… Jeszcze mimowolna, zależna od autentycznego zainteresowania, mało podzielna, w związku z tym nie powinno się operować na wielu konkretach jednocześnie . Skupienie zazwyczaj trwa do 15 minut , stąd wszelkie zajęcia dydaktyczne w środowiskach wychowawczych nie powinny przekraczać tego czasu, zwracając szczególną uwagę na potrzebę przemienności form. Pamięć mimowolna, mechaniczna, nie potrzebująca świadomej uwagi ani rozumienia. To doskonały czas na ćwiczenie pamięci, ćwiczenie uwagi i koncentracji. Dziecko nie uczy się , ponieważ jest inteligentne . Dziecko jest inteligentne , ponieważ się uczy. Pojawiają się przejawy myślenia magicznego: animizm , ożywianie przedmiotów martwych, nadawanie im cech właściwych osobie ludzkiej np. miś jest zmęczony, zabawki
Trzyletni Filip lepi "ciastolinowe" kształty i pracuje ze szmerowymi pojemnikami.
Dzieci w starszym wieku przedszkolnym … czyli 5, 6 - 7-latki
- pod koniec tego okresu dziecko powinno osiągnąć Gotowość Szkolną.
Rozwój ruchowy … 5-6 latek całkiem dobrze radzi sobie z utrzymaniem równowagi. Stoi kilka chwil na palcach, potrafi chodzić na piętach. Chętnie biega, ma skoordynowane ruchy, przeskakuje na jednej nodze prosty odcinek. Biegnie po chodach do góry bez trzymania się poręczy, wykonuje elementarne ćwiczenia gimnastyczne i sportowe.
Mała Motoryka… Trafia piłką na odległość ok. 1m, wrzuca piłeczkę do kosza z 1,5 metra, zawiązuje sprawnie proste węzełki, rozwiązuje. Budowle z klocków są już trójwymiarowe, bramy, fortece, tunele, myśli coraz bardziej przestrzennie. Rysunki są jeszcze w postaci schematów prostych, ludzie to często głowonogi , ale dzieci dostrzegają już schemat ciała, wciąż błędy w zwierciadlanym ułożeniem rysunków w przestrzeni. Odzwierciedli już figury prostokątne, krzyżowe, proste figury wpisane. Wycina proste kształty.
Spostrzeganie…. Dziecko w tym wieku składa już rozcięty po przekątnej prostokąt, dobiera rozcięte kilkuelementowe obrazki w całość. Po demonstracji złoży chusteczkę z kwadratu z trójkąt. Nazywa podstawowe kolory, potrafi wyodrębnić pierwszą głoskę w wyrazie.
Wyobraźnia … Uwaga … Pamięć … Jeszcze mimowolna, odtwórcza – dlatego przenosi fikcję jako element własnej biografii, przyjmuje role w zabawach, odtwarza zaobserwowane sytuacje. Przypomina sobie , zapamiętuje trzy kolejne polecenia następujące po sobie. Powtarza szereg kilku cyfr i zdania kilkunasto sylabowe, przypomina sobie przedmioty po upływie półgodzinnego czasu. Pamięta już drogę do przedszkola, do domu, jeżeli jest dosyć krótka, jednorazowe silne przeżycia, do których wraca.
Konstrukty Myślowe… Porównuje, definiuje nazwy przedmiotów wyodrębniając ich cechy konkretne, zewnętrzne (budowa) lub funkcję. Dostrzega związki przyczynowo-skutkowe, próbuje uzasadniać swoje decyzje, udowadniać racje. Wykrywa niedorzeczności na obrazkach. Zadaje wiele pytań, oczekuje odpowiedzi, zgłębia interesujące je tematy. Występuje animizm, antropomorfizm i artyficjalizm. Przy rozwiązywaniu zadań dominuje metoda prób i błędów, zalicza kilka przedmiotów. Orientuje się z jakiego materiału są wykonane przedmioty codziennego użytku.
Mowa… Wypowiedzi dotyczą nie tylko aktualnej sytuacji, ale przeszłości i przyszłości. Posiada słownik około 2000 wyrazów. Przyswaja sobie i stosuje formy grzecznościowe, powoli stosuje deklinacji i koniugacji. Często tworzy neologizmy, wymowa w tym wieku nie jest jeszcze w pełni prawidłowa, może występować seplenienie, nieukształtowane wymawianie głoski „r” , jednak w tym wieku warto skonsultować poprawność wymowy dziecka ze specjalistą.
Dojrzałość emocjonalna dziecka 3,4 letniego… Zmniejsza się ilość przeżyć lękowych u dziecka, bywa dosyć impulsywne, niezrównoważone, może bywać agresywne, egocentryczne. Tutaj pojawiaj się tez więcej konfliktów. W tym wieku jest już pożądany kontakt w rówieśnikami, bawi się w grupach 2-5 osób przez dłuższy czas. Chętnie bierze udział w grach z elementem współzawodnictwa. Potrafi zrozumieć ideę rezygnacji z własnej przyjemności, ale nie koniecznie musi tego chcieć. Przestrzega normy narzucone z zewnątrz, nie traktuje ich jako własnych. W tym wieku dziecko już całkiem przystosowuje się do życia w społeczności przedszkolnej. To także ostatni dzwonek, aby zacząć przygotowywać malca do podjęcia obowiązku szkolnego. W polskich normach oświatowych dzieci mają obowiązek odbyć roczne przygotowanie do szkoły, czyli tak zwaną „zerówkę”. Zerówka jest realizowana w szkołach oraz przedszkolach.
Samodzielność… Dziecko cztero, pięcioletnie jest już samodzielne w samoobsłudze. Samo ubiera się , rozbiera, myje, je… Sprząta, potrafi pamiętać i zrozumieć ideę obowiązku, odpowiedzialności. Wymaga jednak zachęty, mobilizacji i kontroli. Sukces, czyli pozytywna motywacja pobudza je do działania. To wiek, w którym rodzic i wychowawca cieszy się ogromnym autorytetem, dlatego nie można przecenić wartości tego wieku rozwojowego. Należy jedynie mądrze go wykorzystać i towarzyszyć dziecku w odkrywaniu otaczającego go świata.
Kuba pracuje z "Alfabetem szorstkim"