Joanna Stoehr

KLASA III
Ośrodek tematyczny: Czy las to życie dla każdego z nas.
Temat dnia: Jak chronić las i co znajdziemy w lesie?
Cele ogólne: - uświadomienie znaczenia lasu w życiu człowieka;
Cele szczegółowe:
Uczeń potrafi:

-	określić własnymi słowami pojęcie las,
-	wymienić warstwy lasu i przynajmniej po 2 gatunki roślin w każdej z nich,
-	wymienić minimum 3 poprawne zachowania ratujące las,
-	sformułować krótką wypowiedź ustną na temat zdrowych i chorych drzew,
-	znaleźć potrzebne informacje w tekście dotyczące roślin,
-	wyjaśnić znaczenie lasu i przedstawić plastycznie scenki ilustrujące prawidłowe zachowania dzieci w lesie,

Metody pracy: podające (pokaz) eksponujące (słuchanie wierszy), praktyczne (ćwiczeń, praktycznego działania), problemowe-aktywizujące ( burza mózgów, żywe obrazy, aktywna praca z tekstem);

Formy pracy: indywidualna, grupowa, zbiorowa;

Środki dydaktyczne: Nagranie na kasetę opowiadań z książki „bajki o zaczarowanym lesie” oraz wiersza pt „Ciemno-zielony las”, samoprzylepne karteczki, duże arkusze papieru, podręcznik, część czytanki, kartki do podziału na grupy, karteczki z napisami nazw roślin i informacjami o nich, karta pracy do uzupełnienia, 4 rysunki zagrożeń lasu, kolorowe gazety, karta do ewaluacji,

Zapis w dzienniku: „Czy las to życie dla każdego z nas”. Znaczenie lasu w życiu człowieka. Porządkowanie słownictwa wokół tematu las na podstawie opowiadań „Bajki z zaczarowanego lasu”, „Co to znaczy las?” Przedstawianie za pomocą środków plastycznych ilustracji „Zwierzęta i ludzie w lesie.” Redagowanie haseł na temat ochrony lasu. „Jak się zachowywać w lesie, co trzeba robić, aby las chronić?”

PRZEBIEG ZAJĘĆ

Etapy postępowania dydaktycznego	Realizacja	Rodzaj edukacji	Metody
1. Słuchanie opowiadania	Wysłuchanie opowiadań „Bajki z zaczarowanego lasu” (wprowadzenie w nastrój, dzieci siedzą w kręgu);	Opowiadanie	Eksponujące słuchanie opowiadania
3.Definiowanie pojęcia las	Definiowanie pojęcia las w nawiązaniu do wycieczki (każde dziecko dostaje karteczkę i próbuje pisać własną definicję pojęcia las, następnie dzieci odczytują definicje i starają się stworzyć wspólną definicję na nowej kartce, aż na dużym arkuszu powstanie wypracowana przez całą klasę definicja pojęcia las. Odczytanie. Porównanie z definicji z encyklopedii.	Przyrodniczo -polonistyczna	aktywizująca,
4.Czytanie opowiadania „ Co to znaczy las?”	Uzupełnienie wiadomości o lesie. N-l czyta opowiadanie do słów: Co to znaczy?^1[2] Dzieci po chwili namysłu odpowiadają na pytanie: Co to znaczy, że od sosny może zacząć się las? (liczą się wszystkie pomysły). Konfrontacja odpowiedzi z tekstem w książce.	polonistyczna	problemowa -aktywna praca z tekstem
5.Zabawa ruchowa, "drzewa”	Ruch zgodny z instrukcją- pokazem n-la. Drzewa małe – dzieci kucają Drzewa duże – wolno wstają Głowa prosto – prostują głowę Ręce w górze – ręce unoszą do góry Ręce w prawo – ruch zgodny z tekstem Ręce w lewo – podobnie Tak się chwieje duże drzewo – dzieci kołyszą się. Kolejne próby ruchu z powtarzaniem słów.	motorycz no ruchowa	pokaz ruchu ćwiczeń fizycznych
6. Praca w grupach – do nazw roślin dobieranie informacji o nich	Losowanie karteczek z symbolami (szyszka, orzech, grzyb;) Grupy dostają tekst^2[3] oraz karteczki z nazwami roślin i informacjami o nich.^3[4] Na dużych arkuszach papieru, na podstawie tekstu mają dopasować informację do nazwy rośliny (dzieci przyklejają, usadzenie przy stolikach). np. I gr.: modrzew – gubi igły, brzoza – lubi wilgoć, II gr.: malina – lubi dużo słońca, czeremcha – lubi strumyki, III gr.: mech – wilgotne tereny, borówki – tereny suche;	polonistyczno przyrodnicza	aktywna praca z tekstem
7.Wyróżnianie warstw lasu – uzupełnianie rysunku- tabeli	Odczytanie prac – zwrócenie uwagi w jaki sposób zostały pogrupowane rośliny (staramy się, aby dzieci same do tego doszły). szyszki – wysokie drzewa, orzechy – podszyt, grzyby – runo Przypomnienie nazw warstw lasu – dołączenie napisu do poszczególnych kart. Po odczytaniu, powtórzenie po kilku przedstawicieli warstw lasu, następnie zakrycie plansz. Indywidualne uzupełnianie kart pracy. poziom I: uzupełnianie nazwami roślin, poziom II: uzupełnianie nazwami roślin i warstw lasu, poziom III: uzupełnianie nazwami roślin, warstw lasu i uogólnieniami typu drzewa, krzewy, rośliny zielne; Odczytanie.	przyrodnicza	ćwiczeniowa
8.Rysowanie zwierząt do wspólnego plakatu.	Pokaz niekompletnego rysunku lasu. ( duża ilustracja) Czego w nim brakuje? ( zwierząt ) Rysowanie zwierząt – każde dziecko rysuje ulubione zwierzę, bądź to zwierzę, którym chciało by być. (dzieci rysują, w tle słychać odgłosy lasu) Po skończonej pracy przyklejają zwierzęta na ilustrację. Nadają tytuł plakatowi.	plastyczna	praktycznego działania
9. Drama – las zdrowy, las chory	Podział klasy na trzy grupy (te same karteczki, lecz podział wg. kolorów: zielony, czerwony, niebieski) gr.I zielona – przedstawienie lasu zdrowego; gr.II czerwona – przedstawienie lasu chorego; gr.III niebieska – odgadujący. (grupa III wychodzi z klasy, natomiast pozostałe uzgadniają sposób przedstawienia - ma to być najpierw ruchomy obraz, a następnie zatrzymanie go tzw. stop klatka Gr.III odgaduje pierwszy obraz, następnie podchodzi do drzew i słucha co one mówią (dzieci-drzewa się nie odzywają) -wypowiedzi dzieci z gr.III. Co powiedziały ci zdrowe drzewa? Podobne postępowanie z drugim obrazem, z tym, że do słuchania włącza się gr.I. W kręgu dzielenie się informacjami: Co mówiły chore drzewa? (wypowiedzi dzieci słuchających i dzieci-drzew).	polonistyczno -ekologiczna	aktywizująca drama -żywe obrazy
10.Znaczenie lasu	W nawiązaniu do wcześniejszych wypowiedzi zapisanie na karteczkach jak najwięcej odpowiedzi: Co było gdyby wszystkie lasy zachorowały? Grupowanie, odczytanie karteczek-znaczenie lasu.	ekologiczna	aktywizująca tech: burza mózgów
11.Redagowanie haseł o ochronie przyrody	Cztery ilustracje: 1. Las a w nim ognisko. 2. Las a w nim dużo śmieci. 3. Las a w nim dziecko z głośno grającym radiem. 4. Las a w nim połamane gałęzie, pocięta kora. W oparciu o ilustracje układanie w parach haseł o ochronie przyrody. Zapisanie 4 wybranych haseł do zeszytu zaczynając od: Przyjaciel lasu: (przeredagowywanie haseł)	polonistyczna	ćwiczeniowa
12.Przekształcanie ilustracji	Podział na 4 grupy (wg. haseł: ognisko, śmieci, hałas, scyzoryk.) Dzieci ustawiają się przy ilustracji pasującej do hasła. Ich zadaniem jest wycięcie z gazet odpowiednich obrazków i przyklejenie ich tak, by powstała przyjazna środowisku ilustracja. praca przy stolikach)	plastyczno ekologiczna	praktycznego działania
13.Podsumowanie, ewaluacja	Kończenie zdania: Lubię las... Jestem jego przyjacielem, bo...(usadzenie w kole, miękki przedmiot do rzucania, kończy n-l) Ktróra część zajęć najbardziej Ci się podobała?(dzieci mają dwa kółka i przyklejają je przy wybranych punktach) 1.Definiowanie pojęcia las. 2.Zabawa ruchowa. 3.Wyszukiwanie w tekście informacji. 4.Uzupełnianie tabeli. 5.Kończenie plakatu. 6.Przedstawienie. 7.Układanie haseł. 8.Zmiana ilustracji.	polonistyczno ekologiczna	aktywizująca tech: krasnoludek

Scenariusz zajęć „ Co znajdziemy w lesie?” nawiązuje do wycieczki, gdzie dzieci między innymi:
1. Rozpoznawały rośliny znane, poszukiwały nazw roślin nieznanych – posługiwały się przewodnikiem;
2. Nazywały warstwy lasu, przyporządkowywały warstwom rośliny;
3. Rozróżniały drzewa, krzewy, rośliny zielne – zabawa ruchowa;
4. Zbierały okazy przyrodnicze na zajęcia techniczne i rośliny do zielnika;
5. Obserwowały spotkane zwierzęta leśne - owady, ptaki, wiewiórkę, żaby;
6. Układały zadania matematyczne-o szyszkach, ptakach, drzewach;
7. Uczestniczyły w szeregu zabaw ruchowych- biegi, skoki, rzuty;
8. Obserwowały wygląd lasu-ingerencję człowieka.

Po ewaluacji zajęć oraz obserwacji ich w trakcie trwania można było zauważyć, które etapy pracy podobały się dzieciom najbardziej. Najwięcej punktów otrzymały: drama oraz zajęcia plastyczne. Dzieci bardzo chętnie brały w nich udział. Miały bardzo dużo do powiedzenia o tym co mówiły drzewa, jak się czuły jako drzewa. Pobudziło je to do werbalnej aktywności. Podobnie na zajęciach plastycznych- podobała im się stworzona przez nie ilustracja lasu ze zwierzętami oraz to, że mogły zaczarować złe obrazki w dobre. Chciały, aby lasy tak wyglądały.

Dzieci po zajęciach same zaproponowały wykonanie gazetki z powstałych na nich prac pt.„Jesteśmy przyjaciółmi lasu.” Znalazły się na niej: plakat lasu ze zwierzętami, wypracowana definicja lasu (pięknie przepisana przez chętnego ucznia), warstwy lasu, hasła oraz zaczarowane ilustracje.
Wycieczka, obserwacje i zbiory poczynione w jej trakcie, oraz te zajęcia były też inspiracją do stworzenia w dniu kolejnym makiety lasu pt. „ Las krasnoludków .” Dzieci w grupach tworzyły poszczególne jego elementy i stwierdziły, ze chociaż cząstkę lasu mają teraz u siebie.
Myślę, że takie zajęcia były ciekawe, twórcze, inspirujące. Każde dziecko mogło w nich znaleźć coś dla siebie, w czymś się wykazać, a jednocześnie czegoś się dowiedzieć, utrwalić i wykazać się nabytą wiedzą w różnych sytuacjach. Praca w grupach zaś pozwala zaistnieć wszystkim dzieciom, nawet tym, które na innych zajęciach są mało aktywne.

ANEKS 1

Edyta Zawada kl. III b posłuchajcie co pisze wasza koleżanka o lesie

„CIEMNOZIELONY LAS”

We mgle, zimowej drzemie
ciemnozielony las
Trochę smutny,
bo nadszedł dla niego
trudny czas.

Był, kiedyś bujnym gajem,
dla zwierzyny leśnej rajem,
człowiek znalazł w nim schronienie
i nie lada pożywienie.

Żal się robi, serce œciska,
z lasu robi się œśmietniska!
W leśne progi
wkradł się także kornik srogi!

Coraz ciszej szumią drzewa,
las się dzisiaj gorzej miewa.
Człowiek też rozkłada ręce,
jak mu pomóc w tej udręce?

Smutna dusza,
żyć bez lasu to katusza.
Jest ogromne me pragnienie,
by przywrócić mu istnienie.

ANEKS 2

Co to znaczy las ?

Las to nie tylko dużo drzew rosnących obok siebie.
To jakby jedna wielka rodzina. Wszystkie rośliny są sobie nawzajem potrzebne i współżyją ze sobą. Gdyby na przykład przynieść z lasu paproć i zasadzić ją w domu w doniczce, nie żyłaby długo. Bo w domu miałaby albo za suche powietrze, albo za dużo światła. Zabrakłoby jej właściwego klimatu do życia.
Najpospolitsze drzewo naszych lasów to sosna. Jest ona bardzo ważna; od niej może zacząć się las.
Co to znaczy?
Sosna ma niewielkie wymagania. Wyrośnie na piasku, na którym nie utrzymałoby się inne drzewo. A gdy już urośnie, podtrzyma korzeniami piasek. Wzejdą pod nią rozmaite drobne rośliny, pojawi się mech, urosną borówki i kiedyś okaże się, że las rośnie tam, gdzie go przedtem nie było.

ANEKS 3

Co to znaczy las? cd.

Lepsze warunki do życia musi mieć dąb. Rośnie powoli, jest szeroki i rozłożysty, mocno wrasta w ziemię, nie boi się wichury ani burzy.
Na wilgotnych terenach rosną brzozy i olchy.
Świerk często występuje w większych grupach. Bardzo piękny jest las świerkowy. Ciemno w nim jak o zmierzchu i chłodno, bo gęste gałęzie, przeplatając się ze sobą, nie dopuszczają na dół promieni słońca.
Modrzew to jedno z najpiękniejszych drzew. Mało go w Polsce i leśnicy bardzo się o niego troszczą. Jest drzewem iglastym, ale na zimę gubi igły; inaczej niż sosna i świerk, zielone cały rok.
Pod drzewami, zwłaszcza w bardziej nasłonecznionych miejscach, rosną rozmaite krzewy. Dużo słońca lubią maliny i jeżyny; w dobrych warunkach rozrastają się w kłujący gąszcz. Wysoko i strzeliście wyrastają zagajniki leszczyn. W pobliżu strumieni leśnych spotykamy krzewy czeremchy, a czasem drzewa jarzębiny.
Glebę między krzewami i drzewami pokrywa runo leśne. Na wilgotnych terenach będą to miękkie dywany mchu, na suchych-borówki i jagodziny. Spomiędzy nich strzelają w górę jak parasole szerokie liście paproci. Kwitną najrozmaitsze kwiaty. Przyjemnie obserwować bogactwo barw leśnego runa, ale największa radość sprawia napotkanie drobnego grzyba. Lubimy bardzo zbierać grzyby, ale uwaga! Grzyby mogą być bardzo groźne dla zdrowia, a nawet życia człowieka. O pomyłkę nietrudno. Jeśli koniecznie chcecie zbierać grzyby, niech idzie z wami do lasu ktoś kto je dobrze zna i wie na pewno, który grzyb jest trujący, a który dobry.

ANEKS 4

Na podstawie tekstu, do nazwy rośliny dobierz informację o niej.

GRUPA I

sosna	rośnie na piasku
dąb	rośnie powoli
brzoza i olcha	lubi wilgotne tereny
świerk	lubi rosnąć w grupach
modrzew	zimą gubi igły

GRUPA II

maliny	lubią słońce
jeżyny	lubią słońce
leszczyna	tworzy zagajnik
czeremcha	rośnie nad strumykiem
jarzębina	lubi strumyki

GRUPA III

mech	lubi wilgoć
borówki	lubi suche tereny
jagodziny	lubi suche tereny
paproć	z liści tworzy parasole

---