ĆWICZENIA BANKOWOŚĆ - UZUPEŁNIENIE

Narodowy Bank Polski:

Narodowy Bank Polski (NBP) jest bankiem centralnym Rzeczypospolitej Polskiej – ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 roku o Narodowym Banku Polskim.

Konstytucja RP, art. 227 ust.1:

• Centralnym bankiem państwa jest Narodowy Bank Polski

• Przysługuje mu wyłączne prawo emisji pieniądza

• Oraz ustalania i realizowania Polityki Pieniężnej

• Narodowy Bank Polski odpowiada za wartość polskiego pieniądza

Funkcje Banku Centralnego:

• Emisyjna

• Kształtowania i realizowania polityki pieniężnej

• Organizowanie rozliczeń pienieżnych

• Prowadzenie działalności dewizowej

• Zapewnienie bezpieczeństwa i stabilności sektora bankowego

• Usługowa na rzecz rządu i jego instytucji

Podstawowy cel działalności NBP (art. 3.1. ustawy o NBP):
Utrzymanie stabilnego poziomu cen, przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej Rządu, o ile nie ogranicza to podstawowego celu NBP

• Cel – utrzymywanie stabilnego poziomu cen (ograniczenie wahań wartości pieniądza) – kontrola tempa inflacji

  • Inflacja na tyle niska, aby nie wywierała negatywnego wpływu na decyzje podejmowane przez uczestników życia gospodarczego, w tym dotyczące inwestycji i oszczędzania

• Zapewnienie stabilności cen jest podstawowym sposobem, w jaki bank centralny przyczynia się do osiągania wysokiego i trwałego wzrostu gospodarczego

• Realizując zadanie utrzymania stabilności cen banki centralne reagują zarówno na zagrożenia inflacyjne, jak i deflacyjne

Zadania NBP (art. 3.2. ustawy o NBP):

• Organizowanie rozliczeń pieniężnych

• Prowadzenie gospodarki rezerwami dewizowymi

• Prowadzenie działalności dewizowej w granicach określonych ustawami

• Prowadzenie bankowej obsługi budżetu państwa

• Regulowanie płynności banków oraz ich refinansowanie

• Kształtowanie warunków niezbędnych dla rozwoju systemu bankowego

  • Działanie na rzecz stabilności krajowego systemu finansowego

• Opracowywanie statystyki pieniężnej i bankowej, bilansu płatniczego oraz międzynarodowej pozycji inwestycyjnej

Organy NBP:

• Prezes NBP

  • Powoływany i odwoływany przez Sejm na wniosek prezydenta RP

  • Kadencja prezesa NBP wynosi 6 lat

  • Ta sama osoba nie może być prezesem NBP dłużej niż przez dwie kolejne kadencje

  • Prezes NBP przewodniczy RPP, zarządowi NBP i reprezentuje NBP na zewnątrz

  • Reprezentuje interesy RP w międzynarodowych instytucjach bankowych oraz w międzynarodowych instytucjach finansowych

  • Jest przełożonym wszystkich pracowników NBP

• Rada Polityki Pieniężnej

  • Ustalanie corocznie założeń polityki pieniężnej

  • Składanie Sejmowi sprawozdań z wykonania założeń polityki pieniężnej w ciągu 5 miesięcy od zakończenia roku budżetowego

  • Ustalenie wysokości stóp procentowych NBP

  • Ustalanie zasad i wysokości stopy rezerwy obowiązkowej banków

  • Ustalanie zasad operacji otwartego rynku

• Zarząd NBP

  • Kieruje działalnością NBP

  • Prezes NBP – jako przewodniczący, 6-8 członków Zarządu, w tym 2 wiceprezesów NBP

  • Realizuje uchwały RPP

  • Podejmuje uchwały w sprawach niezastrzeżonych w ustawie do wyłącznej kompetencji innych organów NBP

  • Członek zarządu NBP nie może zajmować żadnych innych stanowisk i podejmować działalności zarobkowej lub publicznej poza pracą naukową, dydaktyczną lub twórczością autorską

Operacje otwartego rynku:

Transakcje dokonywane z inicjatywy banku centralnego z bankami komercyjnymi. Operacje otwartego rynku równoważą popyt i podaż środków utrzymywanych przez banki komercyjne w banku centralnym. Dzięki temu bank Centralny wpływa na poziom krótkoterminowych stóp procentowych na rynku międzybankowym. Obecnie operacje otwartego rynku przeprowadzane przez NBP polegają na emisji własnych papierów dłużnych (7-dniowych bonów pieniężnych), których minimalna rentowność jest równa stopie referencyjnej wyznaczonej prze RPP.

• Operacje bezwarunkowe:

  • Bezwarunkowy zakup – bank centralny kupuje od banków komercyjne papiery wartościowe. Są to zazwyczaj bony lub obligacje skarbowe

  • Bezwarunkowa sprzedaż – bank centralny sprzedaje bankom komercyjnym papiery wartościowe

• Operacje warunkowe:

  • Warunkowy zakup (operacje REPO) – bank centralny kupuje papiery wartościowe od banków komercyjnych pod warunkiem, ze te odkupią je po określonej cenie i w określonym terminie. Operacje te umożliwiają bankom komercyjnym zaciąganie pożyczek w banku centralnym (pod zastaw papierów wartościowych)

  • Warunkowa sprzedaż (Reverse REPO) – bank centralny sprzedaje papiery wartościowe bankom komercyjnym pod warunkiem, że te odsprzedadzą je ponownie banku centralnemu po określonej cenie i w określonym terminie. Operacje te stwarzają bankom możliwość dokonywania oprocentowanych lokat w banku centralnym