Konferencja nt. 'Kobieta – matka – mundur. Konflikt czy dopełnienie ról?' w dniu 26 maja 2011 r.
W dniu 26 maja 2011 r. w siedzibie Centralnej Biblioteki Wojskowej w Warszawie odbyła się ogólnopolska w konferencja popularno-naukowa z cyklu „Służba kobiet w formacjach mundurowych w XXI wieku” pt.: 'Kobieta – matka – mundur. Konflikt czy dopełnienie ról?'
Sytuację matek funkcjonariuszek Biura Ochrony Rządu przedstawiła mjr Małgorzata Bassa-Roguska zaznaczając zarówno pozytywne jak i negatywne aspekty łączenia macierzyństwa i służby. Problematyka ta została przedstawiona na tle roli kobiet w formacjach ochronnych z uwzględnieniem kwalifikacji kobiet rekrutowanych do BOR.
Stanowisko formacji zostało przygotowane na podstawie przeprowadzonej wśród funkcjonariuszek BOR ankiety, której wyniki pokazały, iż większość badanych mieści się w grupie wiekowej 31-40 lat. Ten przedział wiekowy wydaje się w pełni uzasadniony ze względu na specyfikę pracy funkcjonariuszek BOR, w tym m. in.: prezentowany wysoki poziom sprawności fizycznej konieczny do wykonywania pracy w służbach mundurowych. Jednocześnie ww. przedział wiekowy wskazuje na osiągnięty (ze statystycznego punktu widzenia) odpowiedni poziom stabilizacji zawodowej rozważany w kategoriach potencjalnie prezentowanego w tym okresie życia poziomu wykształcenia - czyli wyższego magisterskiego, a przynajmniej wyższego zawodowego (podążając drogą tradycyjnego, systematycznego systemu edukacyjnego). Przedział wiekowy większości ankietowanych jest w pełni skorelowany z poziomem ich wykształcenia, albowiem znacząca większość badanych posiada wykształcenie wyższe magisterskie. Jednocześnie taki poziom wykształcenia dostarcza ankietowanym subiektywnego poczucia bezpieczeństwa własnej pozycji zajmowanej w formacji.
Wykształcenie kobiet: |
---|
średnie |
24,34% |
Zdecydowana większość ankietowanych kobiet posiada już potomstwo. Można zauważyć pewną zależność, iż fakt posiadania potomstwa wpływa w znaczący sposób na motywy i preferencje dotyczące wyboru wykonywanego przez funkcjonariuszki zawodu. Należy zaznaczyć, iż niemalże w każdym przypadku, wybór wykonywanego zawodu determinowany był potrzebą osiągnięcia stabilizacji zawodowej.
Większość ankietowanych kobiet uważa, że można pogodzić pracę zawodową z udanym życiem rodzinnym. Biuro Ochrony Rządu jawi się w świetle tego wyniku jako instytucja sprzyjająca funkcjonariuszkom pełniącym jednocześnie rolę matek. Wskazują na to m. in.: względnie unormowany, osadzony w 8, 12 i 24-godzinnych ramach czasowych (w zdecydowanej większości przypadków) czas pracy, czas spędzany z dzieckiem po pracy wynoszący średnio powyżej 3 godzin dziennie (ponad połowa badanych) - pozwalający funkcjonariuszkom na kontakt z dzieckiem porównywalny do domniemanego czasu poświęcanego potomstwu w 'dni robocze' przez przedstawicielki innych zawodów. Na poziom nastrojów badanych związany ze względnie satysfakcjonującym łączeniem ról: zawodowej i rodzicielskiej, niewątpliwie miała wpływ otrzymywana na bieżąco przez funkcjonariuszki pomoc - przede wszystkim ze strony mężów (lub partnerów życiowych), jak również innych członków rodziny, ewentualnie instytucji opiekuńczych (żłobki, przedszkola). Optymistycznym wynikiem wydaje się również deklaracja zdecydowanej większości badanych, iż łączenie pracy zawodowej z funkcją rodzicielską przysparza pojawianiu się jedynie drobnych problemów (nie określono ich charakteru), pomimo, iż ponad połowa ankietowanych deklarowała obecność problemów w miejscu pracy wynikających z jednoczesnego pełnienia funkcji rodzicielskiej, związanych przede wszystkim z: brakiem oczekiwanej dyspozycyjności oraz nienormowanym czasem pracy, a także ze zwolnieniami lekarskimi z tytułu opieki nad chorym dzieckiem.
W opinii większości ankietowanych funkcjonariuszek pojmowanie terminu rozwoju zawodowego związane jest przede wszystkim ze zmianą stanowiska (awans) oraz związaną z nią zmianą grupy zaszeregowania (a w konsekwencji podwyższeniem wynagrodzenia), co wynika głównie ze względów ekonomicznych (obserwowalne stale rosnące koszty utrzymania rodziny oraz konieczność zapewnienia jej możliwie wysokiego pułapu standardu życia), jak i ambicjonalnych, ponieważ awans na wyższe stanowisko stanowi o posiadanej pozycji zawodowej, jak również społecznej. Co ciekawe, zauważalna jest tendencja ankietowanych do podejmowania prób dorównania mężczyznom w dziedzinach i zawodach 'zarezerwowanych', według obiegowej i powszechnie panującej opinii, dla mężczyzn - czyli chociażby w służbach mundurowych. Wniosek taki należy wysnuć na podstawie deklarowanych przez znaczącą większość ankietowanych potrzeby awansu w stopniu czyli dążenia do pokonywania kolejnych szczebli w hierarchii służby mundurowej. Zaznacza się tutaj silna potrzeba funkcjonariuszek do traktowania ich - przez współpracujących z nimi na co dzień mężczyzn funkcjonariuszy - jako równorzędnych partnerów. Potrzeba ta mierzona jest w spełnianiu porównywalnych do męskich standardów wymaganych w służbach mundurowych: wysoki poziom sprawności fizycznej, wyższe wykształcenie, itp. Potwierdza tę zależność wynik analizowanego niniejszego badania, gdzie większość ankietowanych funkcjonariuszek posiada stopnie podoficerskie i oficerskie.
Należy zaznaczyć, że zdecydowana większość ankietowanych podczas swej kariery nie była zmuszona do dokonania wyboru pomiędzy własnym rozwojem zawodowym a dzieckiem. Jednocześnie ponad połowa z nich zadeklarowała, iż w przypadku znalezienia się w omawianej sytuacji, dokonałaby wyboru na rzecz dziecka. Wśród ankietowanych przeważyła również opinia, iż kobiety bezdzietne posiadają więcej możliwości w kwestii kierowania własnym rozwojem zawodowym. Jednocześnie większość ankietowanych uważa, że można z powodzeniem łączyć rolę matki (domyślnie 'idealnej') z pełnym zaangażowaniem się we własną karierę zawodową (opinia ta wydaje się zasadna, biorąc pod uwagę fakt posiadania potomstwa przez niemalże wszystkie ankietowane funkcjonariuszki), chociaż te same ankietowane zauważają, że jednoczesne, z założenia całkowite spełnianie się kobiet na obu tych płaszczyznach życia nastręcza wielu problemów (nie określono ich charakteru).
Opracowanie wniosków ankiety: E. Radecka