EGZAMIN USTNY Z HISTORII LITERATURY STAROPOLSKIEJ I OŚWIECENIA

69. SWOJSKIE I OBCE W LITERATURZE POLSKIEGO OŚWIECENIA

Swojskie: 1765- otwarcie sceny Teatru Narodowego ,,Natrętami’’ Józefa Bielawskiego, 1794- premiera ,,Cudu mniemanego (…)’’ Wojciecha Bogusławskiego 1988-1791 obrady Sejmu Wielkiego, reformy (wolna elekcja, liberum veto, poddaństwo/wyzwolenie chłopów, edukacja), plany konstytucji, 1790- ,,Powrót posła’’ Juliana Ursyna Niemcewicza sarmatyzm, ustrój obyczaje: ,,Powrót posła” J.U. Niemcewicz- postać Podkomorzego (zwolennik j.w.)

Obce:

echa

libertynizmu (hedonizm, uciekanie od cierpienia, doczesność, materialność, krytyka doktryny chrześcijaństwa, wyzwolenie człowieka z narzuconych mu norm, realizowanie swoich potrzeb, równość): Jakub Jasiński ,,Wiersz w czasie obchodzonej żałoby przez dwór polski po Ludwiku XVI’’, Kajetan Węgierski ,,Myśl moja’’, ,,Filozof’’ mody na francuszczyznę: Franciszek Zabłocki ,,Fircyk w zalotach’’ (postać samego Fircyka: zamiłowanie do zabaw, flirtów, waga pieniądza) klasycyzmu: Ignacy Krasicki ,,Świat zepsuty’’, Franciszek Ksawery Dmochowski ,,Sztuka rymotwórcza’’, Kajetan Węgierski ,,Myśl moja’’ sentymentalizmu (w centrum człowiek i jego uczucia, zamiłowanie do natury, kontakt z nią, emocje, sielanka, melancholia, miłość): Franciszek Karpiński ,,Na nadmienione Nadprucie’’ (Nadprucie ukazane jako arkadia, sielanka, dominuje melancholia, refleksja), ,,Trzeba się kochać’’(folklor, miłość podmiotu lirycznego do Rozyny, młodość), Franciszek Dionizy Kniaźnin ,,Do nocy’’(obserwacja przyrody, samotność, dialog z nocą, emocjonalizacja przyrody, braterstwo serc- księżyc i jego odbicie w wodzie), Maria Wirtemberska ,,Malwina, czyli domyślność serca’’ (sentymentalna miłość Ludomira Płomieńczyka i Malwiny) osjanizm (gotycyzm, tajemniczość, patetyczność, empatia, wrażliwość, współgranie natury z wzburzonymi emocjami bohatera): Ignacy Krasicki ,,Pieśni Osjana’’(tłumaczenie Krasickiego), Franciszek Karpiński ,,Duma Lukierdy’’