Szczepionki podjednostkowe i acelularne-*stosowane są ze względu
na ryzyko związane z użyciem inaktywowanych bądź atenuowanych
drobnoustrojów,*zawierają wyizolowane antygeny,najczęściej powie
rzchniowe drobnoustrojów lub unieszkodliwione egzotoksyny wytwa
rzane przez mikroorganizmy. zalety:zmniejszone ryzyko powikłań i
odczynów poszczepiennych,wady:wymagają dawek przypominając
ych,przykłady:*szczepionki zawierają.wyizolowane polisacharydy
otoczek bakteryjn.:*przeciw meningokowemu zapaleniu opon mózg
owych-polisacharydy Neisseria meningitidis,*przeciw pneumokokow
emu zapaleniu płuc,*przeciw zapaleniu opon mózgowych wywołane.
przez Hoemophilus influenze typ b. •Aby pobudzić odporność komór.
polisacharydy wiążą się z białkiem nośnikowym,zwykle jest nim toks
oid błonowy lub tężcowy.*szczepionki zawieraj.wyizolowane antyg
eny:*przeciw krztuścowi(jest to szczepionka acelularna,zawiera 5 ant
ygenów wyizolowanych z kom. Bordetella pertussis),*przeciw grypie
(zawiera oczyszczone glikoproteiny),*przeciw wirusowemu zapaleniu
wÄ…troby typu B(zawiera oczyszczony antygen wirusa HBV),*szczepio
nki zawierające unieszkodliwione egzotoksyny:*pod wpływe.forma
ldehydu niektóre toksyny bakteryjne tracą właściwości toksyczne,zach
owując jednocześnie swoje właściw.antygenowe,*odzjadliwioną toksy
nÄ™ nazywamy toksoidem lub antytoksynÄ…,*wprowadzenie do organiz.
stymuluje powstawa.przeciwciał neutralizujących toksynę-antytoksyn,
*szczepionka przeciw tężcowi i przeciw błonicy-stosuje się zwykle
jako szczepionkę skojarzoną Di-Per-Te.•Przebycie tężca nie zapewnia
odporności.Należy się szczepić każdorazowo po szczepieniu,3 dawki:
1)po skaleczeniu,2)miesiÄ…c po skaleczeniu,3)rok po skaleczeniu.Szcze
pionki skojarzone-zawierają składniki przeciw kilku rodzajom drobn
oustrojó.zakaźnych,np.*Di-Per-Te(DTP)-błonica+krztusiec(koklusz)
+tężec,**IPV+DTP-inaktywowana polio+błonica+krztusiec+tężec,
*MMR-świnka+odra+różyczka,*IPV+DTP+Hib-inaktywowana polio
+błonica+krztusiec+tężec+H.influenzae typ b,*IPV+DTP+HepB+Hib-
inaktywowana polio+błonica+krztusiec+tężec+H.influenzae typ b+wir
us żółtaczki typy B,*hepatitis A+B-wirus żółtaczki typu A+wirus żółt
aczki typu B.Przeciwwskazania do szczepień profilaktycznych:*róż
nią się w zależności od rodzaju szczepionki i sposobu jej przygotowan.,
*nawet długotrwałe przeciwwskaz.związane np.z upośledzeniem odpo
rności.*przeciwwskazania krótkotrwałe:ostra choroba gorączkowa,
ciąża,*przeciwwskazania długotrwałe:*nadwrażliwość na składniki
szczepionki(która może prowadzić do wstrząsu anafilaktycznego,np.
reakcje anafilaktyczne na owoalbuminę),*obniże.odporności-choroby
nowotworowe,niedobory immunologiczne,terapie immunosupresyjne,
*ostra reakcja na poprzedn.dawkę szczepionki.Odporność gromadna-
w wyniku szczepień rośnie nie tylko indywidualne odporność u osób
szczepionych,ale także odporność zbiorowa,ponieważ następuje:*ogra
niczenie rezerwuaru danego drobnoust.,jeśli jest nim populacja ludzka,
*zahamowanie krążenia drobnoust.w obrębie danej populacji,*osobnik
zaszczepiony nie choruje,więc nie jest źródłem zakażeń dla innych.
•Chorobę można wyelimino.jedynie wtedy,gdy człowiek jest jedynym
rezerwuarem zakażenia.
Odczyny i powikłania poszczepienne:*odczyny poszczepienne-spo
dziewane,prawidłowe reakcje związane z działaniem szczepionki w us
troju,zwykle o charakterze łagodnym,zależne od rodzaju szczepionki,
zawartych w niej dodatkowych składników oraz od wrażliwości szcze
pionej osoby.odczyny poszczepienne-zależą od rodzaju drobnoustroj.
oraz sposobu przygotowania szczepionki:*odczyny swoiste-zwiÄ…zane
są z namnażaniem się w organizmie żywych drobnoustrojó.podanych
w atentowanej szczepionce,mają typowy przebieg w zależnoś.od rodz
aju drobnoust.np.powstawanie grudki,owrzodzenie i blizny po szczepi
eniu przeciw ospie,gruźlicy,*odczyny nieswoiste-niespecyficzne dla
danej szczepionki,*odczyny miejscowe-pojawiajÄ… siÄ™ w miejscu wpro
wadzenia szczepionki(zaczerwien.,obrzęk,bolesność,nacisk),*odczyny
ogólne-gorączka,ból mięśni,głowy,rzadziej wysypki uczuleniowe.Wyw
ołane są namnażaniem się atenuowanych wirusów w okolicznych węzł
ach chłonnych i wiremię.•Miejscowe i ogólne odczyny poszczepienne
nie są przeciwwskazaniem do dalszego prowadzenia szczepień ,zwykle
występują po 2-3 dniach.*powikłania poszczepienne-nadmierne,niep
ożądane,nieprawidłowe reakcje organizmu na podaną szczepionkę
(choroba poszczepienna). powikłania poszczepienne-*występują ba
rdzo rzadko,*mogą być spowodowan.przez szereg różnych czynników,
np.nieprawidłowe wykonanie szczepienia,niewłaściwe przechowywan.
szczepionki,nadmierna patologiczna reakcja organizm.na prawidłowo
przeprowadzone szczepienie,*są związane ze swoistym składnikiem
szczepionki.Cechy dobrej szczepionki:*skuteczność,*bezpieczeństw.
(brak działań niepożądanych),*trwałość,*łatwość podania,*niska cena,
*łatwość i bezpieczeństwo produkcji.Wirus grypy-*grypa została opis
ana przez Hipokrate.w roku 412 p.n.e,*grypa przenosi się między ludź
mi drogą kropelkową,*występują 3 rodzaje wirusa grypy:A,B(występ.
tylko u ludzi),C.Hemaglutynina-funkcją tego białka jest przyłączenie
czÄ…steczki wirusa do powierzchni infekowanej kom.Nazwa hemagluty
nina pochodzi od zdolności tej glikoproteiny do powodow.aglutynacji
(zlepian.się ze sobą erytrocytów).Neuraminidaza-(EC 3.2.1.18)enzym
odpowiedzialny za rozkład kwasu sjalowego(należący do glikoprotein)
występujący w wirusach grypy,który umożliwia wirusom opuszczenie
kom.poprzez rozpad błony kom.zarażonej komórki.Enzym ten umożli
wia także przyłączeni.się wirusa do błony kom.,co ułatwia proces wnik
ania do wnętrza kom.H5N1-szczep wirusa ptasiej grypy.Powstaj.z mut
acji podstawoweg.wirusa ptasiej grypy typu A.Wirus ten przenosz.jest
przez żywe ptactwo.Zarażenie następuj.poprzez kontakt zdrowego oso
bnika(w tym człowieka),z osobnikiem zakażonym.Choroba wywołana
wirusem H5N1 jest śmiertelna.Kto powinien się szczepić przeciw gry
pie i dlaczego:*wskazania kliniczne i indywidualne:*przewlekłe cho
roby(astma,cukrzyca,niewydolność ukł.krążenia,oddychania,nerek),
*stan obniżonej odporności,*w podeszłym wieku(<65lat).*wskazania
epidemiologiczne.Grupy ryzyka:*pracownicy służb zdrowia,szkół,ha
ndlu,transportu,budownict.,*osoby narażone na kontakt z dużą liczbą
ludzi.