Kwalifikacja pacjenta
do znieczulenia
Przygotowanie do
znieczulenia
Kwalifikacja do znieczulenia
■ Ocena przed znieczuleniem powinna nastapic w
takim momencie aby mozliwe bylo podjecie
czynnosci przygotowujacych pacjenta do
operacji
■ Dokonuje jej anestezjolog
Kwalifikacja do znieczulenia
■ Aktualne rozpoznanie i rodzaj planowanej operacji
■ Aktualne i przebyte choroby
■ Przebyte znieczulenia, ewentualne powikl ania
podczas znieczulen lub w okresie pooperacyjnym
■ Aktualnie przyjmowane leki
■ Uczulenia na leki, pokarmy, inne
■ Wyniki badan dodatkowych (laboratoryjnych,
konsultacyjnych)
Ocena przedoperacyjna
■ Ocena stanu fizycznego (wydolnosci)
i psychicznego pacjenta
■ Ocena ryzyka
■ Wybór znieczulenia
■ Poinformowanie pacjenta i uzyskanie jego zgody
na znieczulenie
■ Zmniejszenie leku i niepokoju
■ Zalecenia premedykacyjne
Kwalifikacja do znieczulenia
■ Wywiad
■ Badanie przedmiotowe i ocena wydolnosci
fizycznej
■ Badania laboratoryjne
■ Badania konsultacyjne
Badania laboratoryjne
■ Lokalne standardy postepowania w tym zakresie
■ Badania nalezy wykonywac tylko jesli wynik wplynie
na leczenie i wyniki koncowe
■ Nalezy uwzglednic rodzaj procedury chirurgicznej
i wiek pacjenta,
■ Poszerzenie panelu badan nalezy uzaleznic od ciezkosci
schorzenia podstawowego i chorób wspólistniejacych
■ Test ciazowy wykonuje sie u kobiet, które nie
wykluczaja, ze moga byc w ciazy
Badania dodatkowe
■ Lokalne standardy postepowania
■ RTG klp zleca sie u pacjentów z chorobami
pluc, ukladu krazenia, nerek, poddawanych
procedurom w nadbrzuszu, klp i duzym
zabiegom chirurgicznym
■ EKG zaleca sie u osób w wieku podeszlym,
poddawanych duzym zabiegom chirurgicznym,
obciazonych chorobami ukladu krazenia
■ Na podstawie wywiadu i badania fizykalnego
Konsultacje specjalistyczne
■ Ocena wydolnosci poszczególnych narzadów
i ukladów
■ Ustalenie wskazan do diagnostyki i leczenia
specjalistycznego narzadu/ukladu przed
planowanym zabiegiem
■ Optymalizacja leczenia
■ Pomocne w ustaleniu ryzyka okolooperacyjnego
Ocena ryzyka okolooperacyjnego
■ Skala ASA (American Society of Anesthesiologists) –
stosowana powszechnie w anestezjologii
klasyfikacja oceniajaca stan fizyczny pacjenta
przed operacja (Saklad 1941)
■ E wskazuje na tryb nagly operacji
■ Istnieje korelacja miedzy skala ASA
a smiertelnoscia okolooperacyjna
Fundamentals of anaesthesia Smith, Pinnok, Lin 2009
Ocena ryzyka okolooperacyjnego
■ ASA I – zdrowy pacjent (0,1 %)
■ ASA II – pacjent z niezbyt nasilona choroba ukladowa, nie ograniczajaca jego
wydolnosci (0,2%)
■ ASA III – pacjent z ciezka choroba ukladowa, która ogranicza jego
wydolnosc (1,8%)
■ ASA IV – pacjent z bardzo ciezka choroba ukladowa, która stanowi o
zagrozeniu jego zycia (7,8%)
■ ASA V – pacjent umierajacy, nie rokujacy przezycia jesli nie zostanie poddany
zabiegowi operacyjnemu (9,4%)
■ ASA VI – pacjent u którego stwierdzono smierc pnia mózgu, operowany
w celu pobrania narzadów do przeszczepu
Fundamentals of anaesthesia Smith, Pinnok, Lin 2009
Ocena ryzyka okolooperacyjnego
■ ASA II stabilne i dobrze kontrolowane HA, wyrównana DM,
przewlekle zapalenie oskrzeli w stadium wydolnosci ukladu
oddechowego, niewielkiego stopnia MIC, niedokrwistosc,
znacznego stopnia otylosc (powyzej 20% naleznej masy cial a)
■ ASA III przebyty MI do 3 miesiecy przed data wykonania
zabiegu operacyjnego, niestabilna dusznica bolesna, ciezkie
schorzenie ukl adu oddechowego, nieuregulowana DM
■ ASA IV niewydolnosc nerek, zastoinowa niewydolnosc
krazenia, organiczna wada serca z cechami ostrej
niewydolnosci krazenia, swiezy zawal miesnia sercowego,
niewydolnosc watroby, gruczolów dokrewnych
■ ASA V pacjent z peknietym tetniakiem aorty i glebokim
wstrzasem, pacjent z masywnym zatorem tetnicy plucnej
Klasyfikacja zabiegów
■ Planowe
■ W trybie przyspieszonym
■ W trybie pilnym
■ W trybie natychmiastowym
Czynniki chirurgiczne
■ Wysokie ryzyko (>5% death/non-fatal MI):
■ Duze zabiegi chirurgiczne w trybie nagl ym
■ Operacje aorty/duzych naczyn
■ Przedl uzajace sie zabiegi chirurgiczne z towarzyszacymi duzymi przesunieciami
pl ynowymi
■ Posrednie ryzyko (<5% death/non-fatal MI):
■ Endarterektomia szyjna
■ Chirurgia gl owy i szyi
■ Zabiegi dotyczace jamy brzusznej, jamy klatki piersiowej
■ Zabiegi ortopedyczne
■ Prostatektomia
■ Niskie ryzyko (<1% death/non-fatal MI):
■ Chirurgia endoskopowa
■ Usunicie zacmy
■ Chirurgia powl ok
Ocena ryzyka znieczulenia
■ Czynniki wysokiego ryzyka (swiadczace o
niestabilnej chorobie wiencowej)
■ Niedawno przebyty MI (<1 miesiac od planowanego
zabiegu)
■ trwajace niedokrwienie (objawy kliniczne lub
potwierdzone w badaniach nieinwazyjnych)
■ Niewyrównana niewydolnosc krazenia
■ Istotna arytmia ( blok PK wysokiego stopnia, objawowa
arytmia lub arytmia nadkomorowa z niekontrolowana
czynnoscia komór)
■ Ciezka wada zastawkowa (aortalna, stenoza mitralna)
■ CABG/PTCA (<6 tygodni)
Ocena ryzyka znieczulenia
■ Czynniki umiarkowanego ryzyka (swiadczace o
stabilnej chorobie wiencowej)
■ Przebyty MI (>1 miesiac od planowanego zabiegu)
■ Stabilna choroba wiencowa
■ Wyrównana niewydolnosc krazenia
■ Nieprawidl owa czynnosc nerek
■ Cukrzyca
Ocena tolerancji wysilku
■ 1-4 MET – jedzenie, ubieranie sie, zmywanie,
chodzenie po mieszkaniu
■ 4-10 MET – wchodzenie na pietro, chodzenie
po plaskim terenie z predkoscia >6 km/h,
podbiegniecie
■ >10 MET – forsowny wysilek, uprawianie
sportu
Ocena wydolnosci
■ Próba wysilkowa +/-
■ Stress echo +/-
Wybór postepowania
anestezjologicznego
■ Znieczulenie ogólne
■ Blokada centralna
■ Blokada nerwów obwodowych
■ Sedoanalgezja
■ Kombinacja wyzej wymienionych
Przygotowanie do znieczulenia
■ Premedykacja
■ Czynniki przedoperacyjne
■ Abstynencja od pokarmów i plynów
■ Stan nawodnienia i bilans plynów
■ Zaburzenia elektrolitowe
■ Uzywki
Przygotowanie do znieczulenia
■ Dotychczasowe leczenie
■ B-blokery, statyny
■ Leki p/padaczkowe, p/parkinsonowskie
■ IACE, blok AT-1
■ aspiryna, klopidogrel
■ P-450
■ Inne
■ Profilaktyka p/zakrzepowa
Premedykacja
■ Leki uspokajajace
■ Benzodiazepiny
■ Inne
■ Leki zwiekszajace pH soku zoladkowego
■ Blokery H2
■ Inhibitory pompy protonowej
■ Cytrynian dwusodowy
■ Leki przeciwbólowe
■ Opioidy
■ NLPZ
■ Leki prokinetyczne
Abstynencja od pokarmów
i plynów
■ Czyste plyny 2 h
■ Mleko kobiece 4 h
■ Lekkostrawne posilki, mleko 6 h
■ Opóznione opróznianie zoladka
■ Zaburzenia metaboliczne, np. cukrzyca
■ Zwezenie odzwiernika
■ Zaburzenia motoryki zoladka (np. uraz glowy)
■ Choroba refluksowa
■ Podwyzszone cisnienie wewnatrzbrzuszne (np. ciaza, otylosc)