Glikozydy nasercowe i inne leki działające inotropowo dodatnio

Leki stosowane w chorobach serca mogą wywierać następujące działanie:

• inotropowe dodatnie/ujemne

(zwiększanie/zmniejszanie siły skurczu mięśnia sercowego)

• chronotropowe dodatnie/ujemne

(przyspieszenie/zwolnienie czynności serca)

• dromotropowe dodatnie/ujemne

(przyspieszenie/zwolnienie przewodnictwa w układzie bodźcoprzewodzącym

• tonotropowe dodatnie/ujemne

(zwiększenie/zmniejszenie napięcia mięśnia sercowego)

• batmotropowe dodatnie/ujemne

(zwiększenie/zmniejszenie automatyzmu pozazatokowego serca)

1. Glikozydy nasercowe

   • zwiększają siłę skurczu mięśnia sercowego (inotropowo +)

   • zwiększają pojemność wyrzutową serca

   • zwalniają czynność serca (chronotropowo -)

   • zwalniają przewodnictwo w układzie bodźcoprzewodzącym (dromotropowo -)

   • zwiększają napięcie mięśnia sercowego (tonotropowo +)

   • zwiększają przepływ nerkowy i diurezę

• Zastosowanie:

  • niewydolność krążenia

  • zaburzenia rytmu serca z nadpobudliwości (migotanie przedsionków, trzepotanie przedsionków, tachykardia nadkomorowa)

• Działania niepożądane:

  • zaburzenia żołądkowo-jelitowe

(nudności, wymioty, brak apetytu, biegunka)

• zaburzenia rytmu serca i przewodnictwa

(skurcze dodatkowe, bloki przedsionkowo-komorowe, bradykardia)

• zaburzenia neurologiczne

(bóle i zawroty głowy, żółte widzenie w aureoli, omamy, splątanie)

• Przeciwwskazania:

  • bradykardia

  • blok przedsionkowo-komorowy I i II stopnia

  • częstoskurcz komorowy

  • migotanie komór

  • zespół WPW

  • hipokaliemia (niedobór potasu)

  • hiperkalcemia (nadmiar wapnia)

  • wczesna faza zawału mięśnia sercowego

  • zapalenie mięśnia sercowego

  • kardiomiopatia przerostowa

• Interakcje

  • jony wapnia – nasilają działanie glikozydów

  • jony potasu – osłabiają działanie glikozydów

  • leki moczopędne – nasilają toksyczność glikozydów

• Preparaty

  • Digoxin

  • Bemecar

1. Inne leki działające inotropowo +

1. adrenalina („epinefryna”)

Sypmatykomimedyk pobudzający receptory £ i ß (£₁ i ß₂ głównie)

• zwęża naczynia krwionośne skóry i błon śluzowych

• podwyższa ciśnienie skurczowe i obniża rozkurczowe

• pobudza czynność serca

• zwiększa pojemność minutową serca

• rozszerza oskrzela i przyspiesza oddech

• rozszerza naczynia krwionośne mięśni szkieletowych i zmniejsza opory obwodowe

• rozkurcza mięśniówkę pęcherza moczowego i przewodu pokarmowego

• zwalnia perystaltykę jelit

• zmniejsza wydzielanie gruczołów

• rozszerza źrenice

• Zastosowanie:

  • reanimacja

  • wstrząs anafilaktyczny

  • atak dychawicy oskrzelowej

• Działania niepożądane:

  • przyspieszenie czynności serca i wzrost zapotrzebowania na tlen

  • duszność

  • hiperglikemia

  • zawroty i bóle głowy

  • drżenia mięśniowe

  • bladość powłok

  • rozszerzenia źrenic

  • zaburzenia rytmu serca

• Postać:

  • ampułka 1ml/1mg

(tylko w ampułkach)

1. noradrenalina/ levonor („norepinefryna”)

Sympatykomimedyk, silnie pobudzający receptory £ słabiej ß

• zwęża naczynia obwodowe powodując wzrost oporu obwodowego

• podwyższa ciśnienie skurczowe i rozkurczowe

• zwalnia czynność serca

• rozszerza źrenice

• rozkurcza mięśnie gładkie oskrzeli, przewodu pokarmowego i pęcherza moczowego

• kurczy zwieracze

• hamuje wydzielanie wszystkich gruczołów

• Zastosowanie:

  • ciężka niewydolność krążenia obwodowego

  • niedociśnienie tętnicze

  • tzw. zapaść krążeniowa (gwałtowne zmniejszenie RR)

  • dodatek do leków miejscowo znieczulających

• Występowanie:

  • ampułka

    • 1mg/1ml (najczęściej)

    • 4mg/4ml

(nie występuje w innych postaciach)

1. dopamina

Adrenomimedyk działający na receptory £ i ß zależnie od dawki:

• małe dawki – pobudza receptory ß

• średnie dawki - pobudza receptory £ i ß

• duże dawki - pobudza receptory £

• Działanie:

  • pobudza czynność serca

  • zwiększa pojemność wyrzutową i minutową serca

  • podwyższa RR

  • zwiększa przepływ wieńcowy, trzewny i nerkowy

• Zastosowanie:

  • wstrząs kardiogenny (głównie w przebiegu zawału mięśnia sercowego)

  • wstrząs septyczny, anafilaktyczny i hemolityczny

  • niedociśnienie po resesuscytacji lub zabiegach kardiogennych

• Występowanie:

  • kroplowy wlew dożylny (najczęściej przy użyciu pompy infuzyjnej)

  • nie wolno wstrzykiwać (zbyt silnie działające)

  • ampułki

    • 1% - 5ml/5mg

    • 4% - 200mg/5mg

1. dobutamina/ dobutrex („dobutaminum”)

adrenomimedyk pobudzający głównie receptory ß₁

• zwiększa siłę skurczu mięśnia sercowego (inotropowo +)

• przyspiesza przewodnictwo w mięśniu sercowym

• nie wpływa na naczynia krwionośne i opór obwodowy

• Zastosowanie:

  • niewydolność mięśnia sercowego

(w przebiegu zawału mięśnia sercowego, po zabiegach chirurgicznych na sercu)

• zator tętnicy płucnej

• wstrząs toksyczny

• Występuje:

  • proszek do wstrzyknięć

    • 25mg