Michał Kwiatosiński
Zachowania patologiczne towarzyszą człowiekowi już od zarania wieków. Ludzie spożywali napoje alkoholowe, środki odurzające po to, aby uśmierzyć przykre uczucia, aby o czymś zapomnieć, aby uwolnić się od wewnętrznych zahamowań i obaw, by móc przeżyć odmienne stany świadomości, aby nawiązywać kontakty z innymi ludźmi lub po to, aby ugasić pragnienie. Poza tym już od dawien dawna istnieją inne zachowania patologiczne jak; zabijanie innych ludzi, okradanie ich, deprawowanie i inne. Dziś problem różnorodnych zagrożeń z jakimi spotykają się dzieci, młodzież, a także dorośli staje się zagadnieniem niezwykle niepokojącym. Dzieje się tak za sprawą pojawienia się i coraz większej powszechności niektórych zachowań dewiacyjnych. Poważne zaniepokojenie budzi zanieczyszczenie ekologiczne środowiska mogące prowadzić do osłabienia systemu immunologicznego organizmu, a tym samym do różnego typu schorzeń, jak też obniżenia poczucia wolnej woli, co może skutkować pojawianiem się potrzeby wzmacniania psychiki różnego rodzaju środkami pobudzającymi czy uspokajającymi.
Procesowi transformacji ustrojowej w Polsce, już od jej początków zaczęły towarzyszyć różnorodne zjawiska wpływające niekorzystnie nie tylko na strukturę społeczną społeczeństwa, ale także na same jednostki. Szybki proces transformacji gospodarczej nie odbył i nie odbywa się bez szkody dla ekosfery, biosfery, psychosfery i socjosfery naszego życia. Szybkość zmian jakie nastąpiły w ostatnim czasie jest na tyle duża, że niektórzy ludzie nie wytrzymują ich, co skutkuje pojawianiem się różnych problemów społecznych, takich jak np.: alkoholizm, narkomania, przestępczość, samobójstwa, rozwody, choroby psychiczne i cywilizacyjne, a także ubóstwo, włóczęgostwo, żebractwo, niewydolność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych, przemoc w rodzinie itp. Tragedia nowoczesności polega bowiem na tym, że szybkość zmian jest większa niż świadomość wielu ludzi potrafi zrozumieć.
Polska ostatnich piętnastu lat to kraj nie tylko wielkich zmian ustrojowych i gospodarczych. Nikogo nie dziwiło i nie dziwi ubóstwo i bieda innych, żebractwo i włóczęgostwo, korupcja i przestępczość, wielkie i małe malwersacje, handel kobietami i dziećmi, picie alkoholu, palenie papierosów i używanie narkotyków przez dzieci, prostytucja jawna i zakamuflowana, a także pranie brudnych pieniędzy, przestępczość polityczna i przeciwko podstawom bezpieczeństwa państwa. Wartości ludzkie zmieniają się szybciej, niż można sobie to wyobrazić. Bliscy sobie ludzie z dwóch kolejnych pokoleń przestają siebie rozumieć.
W społeczeństwie występuje wiele patologicznych zachowań, oto niektóre z nich: Dysfunkcja rodziny - rodziny przestępcze, uciążliwe społecznie; rozwody i rodziny niepełne; sieroctwo społeczne; przestępstwa przeciwko rodzime, przemoc w rodzinie - rodziny alkoholiczne, narkomańskie; upośledzenia zdrowotne w wyniku zaniedbań opiekuńczych -obniżone aspiracje życiowe, frustracje i apatia,
alkoholizm - wzrost spożycia alkoholu, wzrost ilości osób uzależnionych od alkoholu i nadużywających alkoholu; wzrost populacji dzieci i młodzieży używających alkoholu; zachorowalność i śmiertelność z powodu nadużywania alkoholu; zachorowalność na różnorodne choroby osób współuzależnionych; przestępczość w związku z alkoholem,
związana z narkotykami, zachorowalność i śmiertelność z powodu nadużywania narkotyków, przemyt narkotyków, zmiany obyczajów związanych z narkomanią, w tym narkomania na wsi i w małych miastach,
zaburzenia w stosunkach międzyludzkich - nieżyczliwość, nietolerancja, obojętność, egoizm, brak poszanowania dla porządku publicznego, kradzieże, wandalizm, nieprzestrzeganie przepisów prawa, obyczajów, osamotnienie, samotność, urzeczowienie stosunków międzyludzkich,
przestępczość - nasilenie przestępczości według rodzajów popełnianych przestępstw, w tym przeciwko mieniu, życiu i zdrowiu; przestępczość dorosłych, w tym nieletnich
patologia funkcjonowania instytucji - naruszanie zasad praworządności i sprawiedliwości, nadużywanie władzy, karierowiczostwo, łapówkarstwo; indoktrynacja, manipulowanie informacją (wykorzystywanie prasy, radia i telewizji do indoktrynacji),
patologia systemów zasilanych przez budżet - niezadowalający stan bezpieczeństwa publicznego, dysfunkcja systemów: ochrony zdrowia, edukacji, kultury, rekreacji, mieszkalnictwa, zabezpieczenia społecznego, patologia polityki finansowej i podatkowej -przestępczość gospodarcza oraz wykorzystywanie luk w prawie - przestępczość skierowana przeciwko bezpieczeństwu państwa,
patologia pracy - skala bezrobocia, marnotrawstwa wiedzy i kwalifikacji, zaburzenia sfery wynagrodzenia, zaniedbania bezpieczeństwa i higieny pracy (wypadki przy pracy) -zaburzenia w strukturze zatrudnienia
patologia struktur ludności - deformacje struktury demograficznej, zwiększanie się populacji osób w wieku poprodukcyjnym, deformacje struktury społecznej, wzrost liczby osób w warstwach niższych, emigracje - deformacje struktury zawodowej, wzrost bezrobocia,
patologia warunków życia ludności - zasięg niedostatku i ubóstwa, malejąca rola społecznych funduszy spożycia, zachwiana struktura wydatków indywidualnych na ochronę zdrowia, kulturę, oświatę, naukę i rekreację - warunki mieszkaniowe i sytuacja mieszkaniowa, stan infrastruktury społecznej, warunki życia emerytów i osób niepełnosprawnych - niedostateczna opieka nad dziećmi i młodzieżą - bilans czasu pracy i czasu wolnego,
patologia środowiska - zanieczyszczenia środowiska naturalnego, gleby, wody, powietrza; skażenie żywności, uchemicznienie żywności, stan sanitarny, skażenia środowiska psychicznego, hałas, wibracje, promieniowanie, zatłoczenie, konflikty,
dewiacje seksualne - zjawisko pornografii, w tym pornografii dziecięcej i homoseksualnej -wzrost ilości 'sex shop'ów, zjawisko prostytucji luksusowej, lokalowej, ulicznej, okazjonalnej, w tym homoseksualnej wśród dorosłych i nieletnich, wzrost liczby agencji towarzyskich i salonów masażu jako zakamuflowanych form usług prostytucyjnych - wzrost ilości lokali gastronomicznych z tańcami erotycznymi - wzrost ilości różnorodnych dewiacji seksualnych oraz propagowanie ich w środkach masowego przekazu jako zachowań normalnych, wzrost ilości osób zarażanych wirusem HTV i chorych.
|