Metody statyczne: Brinella, Rockwella, Vickersa; Metody dynamiczne: młotka Poldiego, młotka sprężynowego HPS, skleroskopową Shore’a. Metoda Brinella: polega na wtaczaniu kulki stalowej lub z węglika spiekanego, o średnicy D, w badany materiał, siłą statyczną F o kierunku prostopadłym do powierzchni badanej. Twardością jest stosunek siły F do pola powierzchni docisku S, jaki wgłębnik pozostawił w materiale. S= (π/2)*D(D-pierwiastek(D2-d2) [mm2], D- średnica kulki, d- średnica docisku. HB=F/S [kg/mm2], F- siła w kg, jeśli siłomierz prasy jest wyskalowany w [N] wartość siły należy pomnożyć przez 0,102, s- pole powierzchni czaszy kulistej odcisku. Metoda Rockwella: twardość odczytuje się wprost z czujnika zegarowego przyrządu, bez jakichkolwiek pomiarów dodatkowych i obliczeń. Metoda polega na dwustopniowym wciskaniu w badany materiał stożka diamentowego o kącie wierzchołkowym 120o lub kulki stalowej o średnicy 1/16” czyli 1,5875 mm. Pomiar polega na określeniu trwałego przyrostu głębokości odcisku e[mm], który podzielony przez 0,002 jest podstawą do określenia twardości. Twardością jest zależność: K-e, gdzie K- stała wartość skali, e- trwały przyrost głębokości odcisku. Metoda Vickersa: podobnie jak w metodzie Brinella twardość wyraża się stosunkiem siły F obciążającej wgłębnik do pola powierzchni S pobocznicy odcisku wgłębnika. Wgłębnikiem jest prawidłowy ostrosłup diamentowy o podstawie kwadratowej i kącie alfa= 136o pomiędzy przeciwległymi ścianami. Można tą metodą badać materiały bardzo twarde, jak również nieutwardzone. Norma przewiduje wielkość sił od 9,8 N (1 kg) do 980 N (100 kg). Twardość oblicza się ze wzoru: HV=F/S [kg/mm2), gdzie: F[N], [kG]- wartość siły działającej na wgłębnik, S- pole powierzchni bocznej odcisku wyrażone w [mm2], obliczane ze wzoru: S=d2/2*sin(alfa/2), d= (d1+d2)/2, gdzie d- średnia arytmetyczna zmierzonych obu przekątnych odcisku, alfa- kąt pomiędzy przeciwległymi ścianami ostrosłupa wgłębnika. Metoda Poldiego: dynamiczna metoda pomiaru twardości metali, odmiana metody Brinella. Polega na porównaniu odcisków metalowej kulki na materiale badanym i wzorcowym w wyniku uderzenia w przyrząd młotkiem. Metoda ta pozwala na oszacowanie czy badany materiał jest twardszy od materiału wzorcowego oraz po dokonaniu specjalnych obliczeń na określenie przybliżonej twardości materiału. Twardość oblicza się ze wzoru: HB= HBw*(D-pierwiastek(D2-d12))/(D-pierwiastek(D2-d22)), gdzie: HB- twardość w stopniach Brinella, HBw- twardość materiału wzorcowego w stopniach Brinella, D- średnica kulki pomiarowej, d1- odcisk kulki w płytce wzorcowej, d2- odcisk kulki w materiale badanym. Metoda Shore’a: polega na pomiarze wysokości odbicia ciężarka zakończonego stożkiem diamentowym lub kulką stalową, spadającego z określonej stałej wysokości. Jest to metoda nieniszcząca, niepozostawiająca żadnego śladu odcisku na powierzchni badanej powierzchni. Twardościomierz ten nazywa się skleroskopem. |
---|
Metody statyczne: Brinella, Rockwella, Vickersa; Metody dynamiczne: młotka Poldiego, młotka sprężynowego HPS, skleroskopową Shore’a. Metoda Brinella: polega na wtaczaniu kulki stalowej lub z węglika spiekanego, o średnicy D, w badany materiał, siłą statyczną F o kierunku prostopadłym do powierzchni badanej. Twardością jest stosunek siły F do pola powierzchni docisku S, jaki wgłębnik pozostawił w materiale. S= (π/2)*D(D-pierwiastek(D2-d2) [mm2], D- średnica kulki, d- średnica docisku. HB=F/S [kg/mm2], F- siła w kg, jeśli siłomierz prasy jest wyskalowany w [N] wartość siły należy pomnożyć przez 0,102, s- pole powierzchni czaszy kulistej odcisku. Metoda Rockwella: twardość odczytuje się wprost z czujnika zegarowego przyrządu, bez jakichkolwiek pomiarów dodatkowych i obliczeń. Metoda polega na dwustopniowym wciskaniu w badany materiał stożka diamentowego o kącie wierzchołkowym 120o lub kulki stalowej o średnicy 1/16” czyli 1,5875 mm. Pomiar polega na określeniu trwałego przyrostu głębokości odcisku e[mm], który podzielony przez 0,002 jest podstawą do określenia twardości. Twardością jest zależność: K-e, gdzie K- stała wartość skali, e- trwały przyrost głębokości odcisku. Metoda Vickersa: podobnie jak w metodzie Brinella twardość wyraża się stosunkiem siły F obciążającej wgłębnik do pola powierzchni S pobocznicy odcisku wgłębnika. Wgłębnikiem jest prawidłowy ostrosłup diamentowy o podstawie kwadratowej i kącie alfa= 136o pomiędzy przeciwległymi ścianami. Można tą metodą badać materiały bardzo twarde, jak również nieutwardzone. Norma przewiduje wielkość sił od 9,8 N (1 kg) do 980 N (100 kg). Twardość oblicza się ze wzoru: HV=F/S [kg/mm2), gdzie: F[N], [kG]- wartość siły działającej na wgłębnik, S- pole powierzchni bocznej odcisku wyrażone w [mm2], obliczane ze wzoru: S=d2/2*sin(alfa/2), d= (d1+d2)/2, gdzie d- średnia arytmetyczna zmierzonych obu przekątnych odcisku, alfa- kąt pomiędzy przeciwległymi ścianami ostrosłupa wgłębnika. Metoda Poldiego: dynamiczna metoda pomiaru twardości metali, odmiana metody Brinella. Polega na porównaniu odcisków metalowej kulki na materiale badanym i wzorcowym w wyniku uderzenia w przyrząd młotkiem. Metoda ta pozwala na oszacowanie czy badany materiał jest twardszy od materiału wzorcowego oraz po dokonaniu specjalnych obliczeń na określenie przybliżonej twardości materiału. Twardość oblicza się ze wzoru: HB= HBw*(D-pierwiastek(D2-d12))/(D-pierwiastek(D2-d22)), gdzie: HB- twardość w stopniach Brinella, HBw- twardość materiału wzorcowego w stopniach Brinella, D- średnica kulki pomiarowej, d1- odcisk kulki w płytce wzorcowej, d2- odcisk kulki w materiale badanym. Metoda Shore’a: polega na pomiarze wysokości odbicia ciężarka zakończonego stożkiem diamentowym lub kulką stalową, spadającego z określonej stałej wysokości. Jest to metoda nieniszcząca, niepozostawiająca żadnego śladu odcisku na powierzchni badanej powierzchni. Twardościomierz ten nazywa się skleroskopem. |
---|
Metody statyczne: Brinella, Rockwella, Vickersa; Metody dynamiczne: młotka Poldiego, młotka sprężynowego HPS, skleroskopową Shore’a. Metoda Brinella: polega na wtaczaniu kulki stalowej lub z węglika spiekanego, o średnicy D, w badany materiał, siłą statyczną F o kierunku prostopadłym do powierzchni badanej. Twardością jest stosunek siły F do pola powierzchni docisku S, jaki wgłębnik pozostawił w materiale. S= (π/2)*D(D-pierwiastek(D2-d2) [mm2], D- średnica kulki, d- średnica docisku. HB=F/S [kg/mm2], F- siła w kg, jeśli siłomierz prasy jest wyskalowany w [N] wartość siły należy pomnożyć przez 0,102, s- pole powierzchni czaszy kulistej odcisku. Metoda Rockwella: twardość odczytuje się wprost z czujnika zegarowego przyrządu, bez jakichkolwiek pomiarów dodatkowych i obliczeń. Metoda polega na dwustopniowym wciskaniu w badany materiał stożka diamentowego o kącie wierzchołkowym 120o lub kulki stalowej o średnicy 1/16” czyli 1,5875 mm. Pomiar polega na określeniu trwałego przyrostu głębokości odcisku e[mm], który podzielony przez 0,002 jest podstawą do określenia twardości. Twardością jest zależność: K-e, gdzie K- stała wartość skali, e- trwały przyrost głębokości odcisku. Metoda Vickersa: podobnie jak w metodzie Brinella twardość wyraża się stosunkiem siły F obciążającej wgłębnik do pola powierzchni S pobocznicy odcisku wgłębnika. Wgłębnikiem jest prawidłowy ostrosłup diamentowy o podstawie kwadratowej i kącie alfa= 136o pomiędzy przeciwległymi ścianami. Można tą metodą badać materiały bardzo twarde, jak również nieutwardzone. Norma przewiduje wielkość sił od 9,8 N (1 kg) do 980 N (100 kg). Twardość oblicza się ze wzoru: HV=F/S [kg/mm2), gdzie: F[N], [kG]- wartość siły działającej na wgłębnik, S- pole powierzchni bocznej odcisku wyrażone w [mm2], obliczane ze wzoru: S=d2/2*sin(alfa/2), d= (d1+d2)/2, gdzie d- średnia arytmetyczna zmierzonych obu przekątnych odcisku, alfa- kąt pomiędzy przeciwległymi ścianami ostrosłupa wgłębnika. Metoda Poldiego: dynamiczna metoda pomiaru twardości metali, odmiana metody Brinella. Polega na porównaniu odcisków metalowej kulki na materiale badanym i wzorcowym w wyniku uderzenia w przyrząd młotkiem. Metoda ta pozwala na oszacowanie czy badany materiał jest twardszy od materiału wzorcowego oraz po dokonaniu specjalnych obliczeń na określenie przybliżonej twardości materiału. Twardość oblicza się ze wzoru: HB= HBw*(D-pierwiastek(D2-d12))/(D-pierwiastek(D2-d22)), gdzie: HB- twardość w stopniach Brinella, HBw- twardość materiału wzorcowego w stopniach Brinella, D- średnica kulki pomiarowej, d1- odcisk kulki w płytce wzorcowej, d2- odcisk kulki w materiale badanym. Metoda Shore’a: polega na pomiarze wysokości odbicia ciężarka zakończonego stożkiem diamentowym lub kulką stalową, spadającego z określonej stałej wysokości. Jest to metoda nieniszcząca, niepozostawiająca żadnego śladu odcisku na powierzchni badanej powierzchni. Twardościomierz ten nazywa się skleroskopem. |
---|