Ośrodek Statystyki Ochrony Środowiska (OS)
-powołany przez Prezesa GUS w celu realizacji zadań ogólnokrajowych na rzecz statystyki publicznej jako całości z zakresu ochrony środowiska oraz ekonomicznych aspektów ochrony środowiska.
Do zadań Ośrodka należy w szczególności:
-gromadzenie i opracowywanie danych statystycznych oraz przygotowywanie ogólnopolskich tablic wynikowych z zakresu ochrony środowiska
-nadzór organizacyjny, merytoryczny nad prowadzonymi badaniami,
-przygotowywanie analiz i publikacji z prowadzonych badań oraz udostępnianie wynikowych informacji
-rozpoznawanie i analizowanie zapotrzebowania na informacje statystyczne,
-prowadzenie prac nad wykorzystaniem administracyjnych źródeł danych
-uczestnictwo w opracowywaniu programu badań statystycznych oraz opiniowanie projektów
-realizacja prac związanych z tworzeniem, prowadzeniem i rozwojem Dziedzinowej Bazy Danych
Dane wynikowe z badań są udostępniane w różnych formach:
-publikacje
-Bank Danych Regionalnych
-raporty i opracowania Inspekcji Ochrony Środowiska
-na stronach Internetowych Urzędu Statystycznego w
Cele Państwowego Monitoringu Środowiska:
-badanie wskaźników związanych z poszczególnymi elementami środowiska
-prowadzenie obserwacji przyrody
-gromadzenie i analiza wyników badań
-ocena stanów i trendów zmiany środowiska
-identyfikacja i obserwacja zagrożeń
-analiza przyczynowo skutkowa
-opracowywanie raportów i zestawień publikacji
Instytucje zajmujące się zbieraniem danych dotyczący środowiska:
-PIP
-IMGW
-Służba pomiaru skażeń promieniotwórczych
-Zakład Higieny weterynaryjnej
-Stacje chemiczno rolnicze
-Przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne
-Służby geologiczne i geode
Międzynarodowy Instytut Statystyczny
-od 1948 organizacja wyspecjalizowana ONZ, której członkami są urzędy statystyczne państw członkowskich ONZ
Polska Czerwona Księga
-rejestr zagrożonych gatunków zwierząt na terenie Polski.
Polska Czerwona Lista
-rejestr zagrożonych gatunków roślin na terenie Polski.
Publiczne Fundusze Ochrony Środowiska w Polsce:
-Narodowy fundusz ochrony środowiska i gospodarki wodnej
-Wojewódzki fundusz ochrony środowiska
-Powiatowy fundusz ochrony środowiska
-Gminny fundusz ochrony środowiska
-Ekofundusz
-Ministerstwo środowiska
Fundusze (4 pierwsze) finansowane są z:
-Opłaty za gospodarcze korzyści ze środowiska
-Kary za przekroczenie dopuszczalnych norm
Ekofundusz:
-Zarządza środkami z ekokonwersji
Ministerstwo środowiska:
-Budżet państwa
-Spłata pożyczek wraz z odsetkami
-Opłaty za wydobycie kopalin
-Operacje finansowe i udziały w spółkach
Fundusz gminne i powiatowe:
-Składowanie odpadów
-Opłaty za usunięcie drzew i krzewów
-Opłaty za korzystanie ze środowiska i urządzeń wodnych
EkoFundusz:
-ograniczanie transgranicznego transportu gazów oraz eliminację niskich źródeł ich emisji
-ograniczanie dopływu zanieczyszczeń do Bałtyku oraz ochronę zasobów wody pitnej
-ograniczanie emisji gazów powodujących zmiany klimatu Ziemi
-ochronę różnorodności biologicznej
-racjonalizację gospodarki odpadami i rekultywację gleb zanieczyszczonych
Przedakcesyjene środki unijne:
-ISPA –środowisko
-SAPARD –modernizacja rolnictwa
-PHARE –ochrona środowiska
Program Operacyjny Rozwoju regionalnego:
-Zaopatrzenie w ode
-Ochrona powietrza
-Oczyszczanie wody
-Odnawialne źródła energii
-Gospodarka odpadami
LIFE + jest to kontynuacja pomocy unijnej na inicjatywy proekologiczne przewidziana na lata 2007-2013:
-LIFE + Przyroda i różnorodność biologiczna
-LIFE+ Polityka i zarządzanie w zakresie ochrony środowiska
-LIFE+ Informacja i komunikacja
Etapy realizacji ekorozwoju:
-Programowanie celów
-Badanie środowiska przyrodniczego
-Prognozowanie zmian w środowisku
-Działania realizacyjne
Ekorozwój cele:
-dobrobyt materialny i społeczny
-sprawiedliwość
-bezpieczeństwo.
-wysoka jakość życia.
II Szczytu Ziemi w Rio de Janeiro (1992):
-Deklaracja z Rio de Janeiro (247 zasad ekorozwoju, są to przyszłe prawa i obowiązki państw i obywateli wobec środowiska naturalnego)
-Globalny Program Działań zwany Agendą 21 (plan rozwoju zrównoważonego na świecie)
-Konwencja Klimatyczna (efekt cieplarniany; ustabilizowanie wysokości gazów cieplarnianych w atmosferze)
-Konwencja o Zachowaniu Różnorodności Biologicznej (ginące gatunki roślin i zwierząt)
-deklaracja o Lasach (zrównoważony rozwój, tyle wycinamy ile możemy zalesić )
Deklaracja z Rio;
-Ludzie mają prawo do zdrowego i twórczego życia w harmonii z przyrodą.
-Rozwój dzisiejszy nie może upośledzać rozwoju obecnych i przyszłych pokoleń
-Państwa mają suwerenne prawo do eksploatacji swoich zasobów, ale bez wyrządzania szkód w środowisku poza swoimi granicami.
-Państwa winny uzgodnić przepisy prawa międzynarodowego przewidujące rekompensatę za szkody, jakie działalność pozostająca pod państwową kontrolą powoduje poza ich granicami.
-W celu osiągniecia zrównoważonego rozwoju ochrona środowiska winna stanowić nieodłączną część procesu rozwoju i nie należy jej rozpatrywać w oderwaniu od niego.
-Zlikwidowanie zjawiska biedy i zmniejszenie dysproporcji w standardzie życia mieszkańców różnych części świata
-Narody powinny współpracować w celu zachowania, ochrony i przywracania dobrej kondycji i integralności ekosystemu Ziemi.
-Problemy ochrony środowiska najlepiej rozwiązywać przy współudziale obywateli,
-Narody winny wprowadzać skuteczne prawodawstwo dotyczące środowiska i opracowywać przepisy krajowe ustalające odpowiedzialność za szkody w środowisku.
-Narody winny współpracować wspierając otwarty międzynarodowy system gospodarczy,
-Należy stosować zasadę, że zanieczyszczający ponosi koszty spowodowane zanieczyszczeniem.
-Narody winny się ostrzegać wzajemnie o klęskach żywiołowych lub działaniach, które mogą spowodować ujemne skutki transgraniczne
-Pełny udział kobiet ma zasadnicze znaczenie dla osiągnięcia zrównoważonego rozwoju.
-Działania wojenne są nierozerwalnie połączone z naruszeniem zrównoważonego rozwoju, tak
-Pokój, rozwój i ochrona środowiska są współzależne i nierozdzielne.
Agenda 21 problematyka:
-wymiar społeczny i ekonomiczny np. walka z ubóstwem, ochrona promocji ludzkiego zdrowia, zmiana modelu konsumpcji
-ochrona zasobów i gospodarowanie nimi np. ochrona atmosfery, działania zapobiegające wylesieniem, ochrona różnorodności biologicznej
-wzmacnianie roli ważnych grup społecznych np. role kobiet w trwałym i zrównoważonym rozwoju, dzieci i młodzież w trwałym i zrównoważonym rozwoju
-środki wdrażania np. środki i mechanizmy finansowania, transfer technologii proekologicznej, promowanie nauczania proekologicznego
Różnorodność biologiczna:
-oznacza bogactwo (liczbę różnych) elementów na poszczególnych poziomach organizacji przyrody oraz częstość ich występowania
Bioróżnorodność dzieli sie na różnorodność:
-gatunkową- bogactwa roslin i zwierzat wystepujacych na Ziemi
-genetyczną - zroznicowanie genow zawartych w pulach genowych poszczegolnych gatunkow
-ekosystemową- bogactwo siedlisk warunkujacych bogactwo ekosystemow.
Formy ochrony przyrody:
-parki narodowe (parki narodowe w Polsce),
-obszary chronionego krajobrazu,
-stanowiska dokumentacyjne przyrody nieożywionej,
-zespoły przyrodniczo-krajobrazowe,
-ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów.
Ochrona in situ
-zwiększenie powierzchni obszarów chronionych
-szczególna ochrona skupisk zwierząt
-szczególna ochrona gatunków rzadkich
-przeciwdziałanie krzyżowaniu wsobnemu
Ochrona ex situ:
-banki genów roślin
-banki na sion odmian krajowych
-skanseny starych ras
-ogrody zoologiczne i botaniczne
Endemity
- gatunki roślin i zwierząt unikalne dla danego
miejsca albo regionu, naturalnie nigdzie indziej nie występujące.
Relikt
-termin biogeograficzny na określenie współczesnych zwierząt i roślin, które w przeszłości miały szerszy zasięg geograficzny, a obecnie zajmują obszar mniejszy. Bardzo często są to formy, które przetrwały w jakichś szczególnych warunkach duże zmiany klimatyczne.
CORINE
- system informacji na temat przyrody nadzorowany przez Europejską Agencję Środowiskową