Odp rachunkowość

Odp. na pytania egzaminacyjne z Rachunkowości finansowej

1.

2. Rachunkowość finansowa charakteryzuje się następującymi cechami:

3. Najważniejsze cechy rachunkowości zarządczej to:

1.rachunkowość zarządcza jest systemem informacyjnym , w którym następuje przetwarzanie informacji ekonomicznych dotyczących działalności przedsiębiorstwa

2.podstawowym zadaniem rachunkowości zarządczej jest dostarczanie informacji ekonomicznych o charakterze finansowym i nie finansowym jednostkom wewnętrznym z przedsiębiorstwa

3.informacje generowane przez system rachunkowości zarządczej są wykorzystywane w procesie zarządzania przedsiębiorstwa przy realizacji funkcji zarządzania

4.informacje pochodzące z rachunkowości zarządczej mają przyczynić się do takiego zarządzania przedsiębiorstwem aby było zapewnione efektywne wykorzystanie zasobów posiadanych przez przedsiębiorstwo.

4.

5.

6. Przy sporządzaniu dokumentów obowiązują następujące zasady:

  1. na każdą operację może być wystawiony tylko jeden dokument, w zależności od potrzeb w kilku egzemplarzach,

  2. dokumenty muszą by wystawione na bieżąco, tzn. w chwili zaistnienia operacji,

  3. dokumenty muszą być podpisane przez osoby do tego upoważnione,

  4. powinny być wypełnione starannie, czytelnie i w sposób trwały, tzn. pismem maszynowym, drukarką komputerową, piórem lub długopisem,

  5. w dokumentach nie mogą być dokonywane przeróbki (zamazywania lub zeskrobywania). Błędnie wypełniony dokument musi być anulowany lub, w niektórych przypadkach, poprawiony poprzez przekreślenie błędnego zapisu i wpisania nad lub pod nim właściwego zapisu. Niezbędny jest podpis osoby dokonującej poprawki,

  6. niedopuszczalne jest dokonywanie jakichkolwiek poprawek w dokumentach obcych, własnych wysyłanych na zewnątrz oraz dowodach kasowych.

7.

8. Dokumenty księgowe mogą być klasyfikowane według różnorodnych kryteriów. Klasyfikacja ta umożliwia poznanie roli dokumentów jaką odgrywają one w przedsiębiorstwie. Wszystkie dokumenty można podzielić:

- według ich zastosowania na:

  1. dyspozycyjne np. wezwanie do zapłaty, zamówienie materiałów, polecenie wyjazdu służbowego,

  2. wykonawcze np. faktury własne, listy płac,

  3. dyspozycyjno-wykonawcze np. magazyn wyda, asygnata kasowa, polecenie przelewu.

- według obowiązku ujmowania ich w ewidencji księgowej - na:

  1. podlegające księgowaniu,

  2. niepodlegające księgowaniu np. umowy, zamówienie materiałów.

- według jednostek wystawiających - na:

  1. własne np. faktury dla odbiorców, czeki i weksle własne,

  2. obce, np. faktury dostawców, wyciągi bankowe, czeki i weksle obce.

- według rodzaju odbiorcy - na:

  1. zewnętrzne np. faktury dla odbiorców, wyciągi bankowe, czeki,

  2. wewnętrzne np. kwity magazynowe, RW, PW, karty pracy.

- według podstawy sporządzenia- na:

  1. pierwotne zwane źródłowymi np. kwity magazynowe, dowody wpłaty, dowody wypłaty,

  2. wtórne np. listy płac, raporty kasowe, wyciągi bankowe.

- według rodzaju operacji - na:

  1. dokumenty dotyczące obrotów majątkiem trwałym,

  2. dokumenty dotyczące obrotów produktami i materiałami,

  3. dokumenty dotyczące obrotów środkami pieniężnymi,

  4. dokumenty dotyczące pracy i płacy.

W ramach tego podziału omówione zostaną poszczególne dokumenty najczęściej wystawiane przez przedsiębiorstwa.

Dokumenty dotyczące obrotu środkami trwałymi:

  1. „Protokół przyjęcia środka trwałego” (OT). Wystawiany jest do udokumentowania zakupionego, wytworzonego lub ujawnionego przy inwentaryzacji środka trwałego.

  2. „Protokół zdawczo-odbiorczy” (PT). Wystawiany jest do udokumentowania przekazania lub nieodpłatnego przyjęcia środka trwałego.

  3. „Protokół likwidacji środka trwałego” (LT). Wystawiany jest w momencie spisywania z ewidencji środka całkowicie zużytego i niezdatnego do dalszego użytkowania, zużytego moralnie lub występującego w nadmiernej ilości w stosunku do potrzeb.

  4. „Protokół zmiany miejsca użytkowania środka trwałego”. Wystawiany jest do udokumentowania przesunięcia środka z jednej komórki organizacyjnej do drugiej lub jego przekwalifikowania.

  5. „Protokół przeszacowania środka trwałego”. Sporządzany jest w przypadku nieprawidłowej dotychczas wyceny lub przeceny środka trwałego.

Dokumenty dotyczące obrotów produktami i materiałami:

  1. „Kwit magazyn przyjmuje” (PW) wystawia magazynier w 2 egz., z których oryginał przekazuje księgowemu. Wystawione kwity księgowy porównuje z fakturami lub specyfikacją w zakresie rodzaju, ilości i cech materiałów.

  2. „Kwit magazyn wyda” (RW) wystawia w 2 egz., szef firmy albo osoby przez niego upoważnione. Jest on dyspozycją dla magazyniera na wydanie określonych zapasów. Pobierający zapasy z magazynu potwierdza odbiór wyszczególnionych w kwicie zapasów. Istotne jest określenie przeznaczenia wydanych zapasów.

  3. „Zwrot” (Zw) wystawia szef firmy lub osoba upoważniona w przypadku otrzymania wadliwego lub nie zamawianego materiału lub towaru.

  4. „Zbiorczy kwit wydania”. Obejmuje okres jednej dekady i służy do udokumentowania rozchodu materiałów. Sporządza go magazynier na zlecenie szefa firmy lub osoby przez niego upoważnionej.

  5. „Protokół strat i ubytków magazynowych”. Sporządzany jest komisyjnie w momencie stwierdzenia niedoboru magazynowego. Stanowi po zaakceptowaniu przez szefa podstawę obciążenia osób winnych strat i ubytków.

Dokumenty dotyczące obrotów środkami pieniężnymi:

  1. „Dowód wypłaty - KP”. Stanowi dowód przyjęcia gotówki do kasy. Wystawiany jest przez kasjera w 2 egz. Musi być sporządzony przez głównego księgowego i zatwierdzony przez kierownika danej jednostki.

  2. „Dowód wpłaty - KW”. Jest to zastępczy dowód kasowy wystawiany tylko wówczas, gdy brak jest odpowiedniego dokumentu źródłowego. Musi być sprawdzony i podpisany przez głównego księgowego i kierownika jednostki.

  3. „Raport kasowy”. Sporządza kasjer codziennie lub co kilka dni, nie rzadziej jednak niż co tydzień, ujmując na bieżąco i chronologicznie wpłaty i wypłaty gotówkowe.

  4. „Czek gotówkowy imienny lub na okaziciela”. Jest to dokument, który służy do podejmowania gotówki z rachunku bankowego.

  5. „Czek rozrachunkowy”. Wystawiony jest przez dłużnika swojemu wierzycielowi w celu bezgotówkowej zapłaty wymienionej tam kwoty pieniężnej.

  6. „Polecenie przelewu”. Dokument ten wystawia odbiorca towarów lub usług. Wyraża on zlecenie swojemu bankowi przekazania środków pieniężnych z własnego rachunku rozliczeniowego na rachunek bankowy dostawcy- wierzyciela.

  7. „Rachunek lub faktura”. Dokument ten wystawia dostawca towarów lub usług. Stanowi on podstawę wszelkich rozliczeń finansowych między kontrahentami.

Szczególne znaczenie mają dokumenty stanowiące podstawę do rozliczania podatku VAT. Należą do nich m.in.

  1. faktura VAT, która u nabywcy towarów lub usług objętych tym dowodem służy do udokumentowania podatku naliczonego związanego z zakupem, natomiast u sprzedawcy (wystawcy tej faktury) jest przeznaczona do udokumentowania zrealizowanej sprzedaży i związanego z tą sprzedażą podatku należnego,

  2. rachunek uproszczony wystawiany dla odbiorców (nabywców) towarów lub usług zwolnionych podmiotowo z VAT, także dla osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej,

9.

10.

Kontrola merytoryczna dokumentów polega na ustaleniu prawidłowości danych zawartych w dokumentach, tzn. czy odpowiadają one rzeczywistości, jak również na stwierdzeniu czy określona w dowodzie operacja gospodarcza była celowa z punktu widzenia gospodarczego oraz zgodna z obowiązującymi przepisami. Do przeprowadzenia kontroli merytorycznej zobowiązany jest zazwyczaj kierownik właściwej komórki organizacyjnej.

Kontrola formalno-rachunkowa polega na ustaleniu czy dokument zawiera wszystkie wymagane dla niego elementy, a w szczególności nazwy, adresy, przedmiot i datę dokonania operacji, podpisy stron, itp. oraz czy podane w dokumentach dane liczbowe nie zawierają błędów arytmetycznych. Kontroli formalno-rachunkowej dokonuje zazwyczaj upoważniony przez głównego księgowego pracownik działu księgowości.

11. SCHEMAT OBIEGU DOKUMENTÓW W PRZEDSIĘBIORSTWIE

Gromadzenie dokumentów

Kontrola: merytoryczna

formalna

rachunkowa

Wstępna segregacja dokumentów

Dokumenty podlegające Dokumenty Dokumenty nie

księgowaniu wewnętrzne podlegające

księgowaniu

Segregacja Archiwum

Numeracja

Dekretacja

Księgowanie

Dokumenty księgowe będące podstawą zapisu w księgowości muszą być autentyczne, rzetelne i wiarygodne. Muszą być zatem poddane kontroli merytorycznej, formalnej i rachunkowej.

Kontrola merytoryczna polega na stwierdzeniu przez powołaną do tego osobę czy dane zawarte w dokumencie są prawdziwe i zgodne z interesem przedsiębiorstwa.

Kontrola formalna dokumentu dotyczy stwierdzenia czy zachowane zostały wymogi dotyczące zasad wystawiania dokumentów.

Kontrola rachunkowa natomiast polega na sprawdzeniu czy nie popełniono w dokumencie błędów w działaniach arytmetycznych, a więc czy liczba, na którą opiewa dokument jest prawdziwa.

Nie wszystkie rodzaje dokumentów, które znajdują się w przedsiębiorstwie podlegają księgowaniu. Należą do nich np. „Lista świadczeń dla pracowników”, „Dzienniczek brygadzisty”, „Umowa o pracę” itp. Są to dokumenty, które aczkolwiek są bardzo ważne to jednak nie są bezpośrednimi dowodami zaistnienia w przedsiębiorstwie określonych operacji gospodarczych. Stąd też po zatwierdzeniu kierowane są one do przechowywania w odpowiednich segregatorach lub teczkach.

Pozostałe dokumenty dotyczące bezpośrednio operacji gospodarczych podlegają dalszej „obróbce”.

Segregacja polega na podziale dokumentów na określone grupy jednolite pod względem księgowym.

Dekretacja polega na oznaczeniu, na jakie konta oraz po których stronach (Wn czy Ma) dokument powinien być zaksięgowany. Technicznie dekretację przeprowadza się przez przyłożenie na dokumencie pieczątki zawierającej miejsce na symbole konta obciążonego i konta uznanego. Osoba dekretująca wpisuje więc numery obydwu kont.

Na zakończenie przeprowadza się numerację dokumentów według przyjętej kolejności i po zaksięgowaniu układa się je w segregatorach i przechowuje.

Księgowanie polega na przepisaniu z dokumentu treści zdarzenia gospodarczego oraz jego wartości do odpowiedniej księgi gospodarczej oraz na 2 kontach księgowych.

Dla zapewnienia prawidłowego obiegu dokumentów księgowych kierownik jednostki gospodarczej na wniosek głównego księgowego ma obowiązek wydać odpowiednią instrukcję wewnętrzną. Powinna ona określać co najmniej:

  1. sposób i terminy wystawiania dokumentów księgowych przez poszczególnych pracowników określonych komórek organizacyjnych,

  2. komórki organizacyjne (osoby) uprawnione do przyjmowania i rejestrowania poszczególnych rodzajów dokumentów obcych,

  3. komórki organizacyjne oraz osoby zobowiązane do kontroli i podpisywania określonych rodzajów dokumentów,

  4. terminy przekazywania poszczególnych rodzajów dokumentów do komórki księgowości po ich odpowiednim opracowaniu i skontrolowaniu,

  5. sposób oznaczania dokumentów zaksięgowanych, uniemożliwiający wielokrotne księgowanie tego samego dowodu.

Instrukcja obiegu dokumentów powinna być dostosowana do struktury organizacyjnej firmy. W przedsiębiorstwach wielozakładowych, w których zakłady działają na ograniczonym rozrachunku gospodarczym instrukcja ta powinna regulować tak obieg dokumentów, aby zapewnić kompletność ujęcia operacji gospodarczych, kontrolę ich prawidłowości oraz umożliwić zachowanie terminów wiążących przedsiębiorstwo z jego kontrahentami.

12.

Po zaksięgowaniu dokumenty są składane do teczek lub segregatorów i przechowywane w archiwum przez prawnie przewidziany okres.

Czasokres przechowywania dokumentów zależy od kategorii do jakiej zostały zaliczone. Wszystkie dokumenty dzielą się na:

  1. akta kategorii A,

  2. akta kategorii B.

Do kategorii A zalicza się dokumenty przeznaczone do trwałego przechowywania m.in. akt powołania i rejestracji przedsiębiorstwa, plany urządzenia firmy, roczne i wieloletnie plany gospodarczo-finansowe, analizy ekonomiczne, protokoły wybrakowania akt kategorii B, protokoły przekazania gruntów, sprawozdania z przeceny środków trwałych.

Akta kategorii B przechowuje się okresowo, najczęściej 5 lat. Listy płac, księgi świadczeń dla pracowników lub inne dowody określające wysokość uzyskanych przychodów przez pracowników przechowuje się z uwzględnieniem przepisów określających zasady wymiaru rent i emerytur. Dowody wpłaty i wypłaty przechowuje się co najmniej 1 rok.

Akta dotyczące spraw, które są przedmiotem dochodzeń w sprawach karnych muszą być przechowywane do końca roku następującego po roku, w którym sprawy zostały załatwione.

Po upływie okresu przechowywania dokumenty należy przekazać na makulaturę po uzyskaniu zgody właściwego archiwum państwowego.

Bieżące dowody księgowe powinny się znajdować w siedzibie firmy z wyjątkiem sytuacji, gdy prowadzenie rachunkowości zlecono wyspecjalizowanemu biuru rachunkowemu. Wówczas czasowo mogą być jemu powierzone. Fakt ten należy jednak zgłosić w odnośnym urzędzie skarbowym w ciągu 15 dni od daty przekazania ksiąg biuru rachunkowemu.

13. Wyróżnia się następujące rodzaje inwentaryzacji:

  1. spis z natury,

  2. uzgadnianie sald z kontrahentami,

  3. weryfikacja stanu ewidencyjnego.

Spis z natury dokonywany jest przez członków komisji inwentaryzacyjnej, na podstawie bezpośrednich obserwacji i pomiarów środków majątkowych w firmie. Obejmuje dostępne oglądowi środki trwałe, rzeczowe składniki majątku obrotowego, środki pieniężne w kasie i papiery wartościowe w kasie pancernej firmy.

Inwentaryzacja w drodze uzgadniania sald obejmuje stan środków pieniężnych na rachunkach bankowych, pożyczki i kredyty, należności (z wyjątkiem wątpliwych, spornych, od pracowników oraz z tytułów publiczno-prawnych), zobowiązania ( z wyjątkiem publiczno-prawnych i wobec pracowników).

Uzgodnienia sald powinny nastąpić w ciągu ostatniego kwartału roku obrotowego i pierwszej połowy miesiąca roku następnego.

Inwentaryzacja w drodze weryfikacji dotyczy tych środków majątkowych i źródeł ich pochodzenia, których stanu nie można ustalić przez spis inwentaryzacyjny lub uzgodnienie sald z kontrahentami. Dotyczy to w szczególności użytków gruntowych, należności spornych i wątpliwych, należności i zobowiązań wobec pracowników, należności i zobowiązań publiczno-prawnych i innych składników niedostępnych bezpośredniemu oglądowi.

14.

Inwentaryzacja może być przeprowadzana jedną z niżej wymienionych metod:

- metodą pełnej inwentaryzacji okresowej,

- metodą pełnej inwentaryzacji ciągłej,

- metodą wyrywkowej inwentaryzacji okresowej lub ciągłej,

- metodą inwentaryzacji doraźnej.

Pełna inwentaryzacja okresowa polega na ustaleniu na określony dzień rzeczywistego stanu całego majątku przedsiębiorstwa oraz źródeł jego pochodzenia. Termin oraz zakres inwentaryzacji okresowej jest wcześniej ustalony i znany wszystkim pracownikom przedsiębiorstwa. Ta metoda inwentaryzacji jest najczęściej stosowana w małych prywatnych firmach.

Pełna inwentaryzacja ciągła polega na sukcesywnym ustaleniu rzeczywistego stanu poszczególnych składników, tak aby w wyznaczonym okresie stan ten został ustalony dla wszystkich składników wchodzących w skład jednej grupy. Spisywanie to odbywa się wg planu, w terminach nie znanych osobom materialnie odpowiedzialnym za stan tych składników. Tę formę inwentaryzacji stosuje się w magazynach o dużej ilości różnorodnych zapasów, w których inwentaryzacja okresowa powodowałaby konieczność wstrzymania obrotów magazynowych na znaczny okres czasu. Metoda ta w zasadzie nie jest stosowana w małych prywatnych firmach.

Wyrywkowa inwentaryzacja okresowa lub ciągła polega na ustalaniu rzeczywistego stanu części składników majątkowych objętych inwentaryzacją.

Inwentaryzacja doraźna stosowana jest w nagłej potrzebie, np. przy zmianie na stanowisku dyrektora, księgowego lub magazyniera albo w wypadkach losowych, tj. kradzieży, pożaru lub powodzi. Inwentaryzacja taka może obejmować cały majątek przedsiębiorstwa lub tylko wybraną jego część.

15.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, inwentaryzacja dotyczy następujących czynności:
• przeprowadzenia spisu z natury wszystkich składników majątkowych pozostających w dyspozycji jednostki gospodarczej
• wyceny wartości spisanych składników
• uzyskania od kontrahentów jednostki gospodarczej pisemnych informacji o stanie jej środków pieniężnych na rachunkach bankowych, o stanie zaciągniętych kredytów bankowych, należnościach i zobowiązaniach oraz stanie własnych składników majątku powierzonych kontrahentom
• porównania danych ewidencyjnych niektórych składników z odpowiednimi dokumentami, np. stanem posiadanych gruntów
• ustalenia i wyjaśnienia przyczyn ilościowych niedoborów i szkód
• postawienia i umotywowania wniosków o sposobie rozliczenia różnic inwentaryzacyjnych
• wskazania sposobów usunięcia nieprawidłowości w gospodarce majątkiem jednostki.

Głównym celem inwentaryzacji jest ustalenie rzeczywistego stanu aktywów i pasywów.

16.

17. Inwentaryzację powinno się przeprowadzać w zasadzie nie rzadziej niż raz do roku. Składniki wymagające szczególnej ochrony takie jak środki pieniężne inwentaryzowane są zwykle częściej niż raz w roku w terminach nie zapowiedzianych.

Planując terminy spisywania poszczególnych grup środków majątkowych należy przestrzegać zasady rozpoczynania inwentaryzacji od środków, których stan podlega najmniejszym zmianom (grunty, budynki, maszyny), przechodząc stopniowo do środków zmieniających stan z godziny na godzinę (środki pieniężne w banku i kasie). Spis wszystkich środków powinien być zakończony w dniu kończącym okres sprawozdawczy.

Zgodnie z obowiązującą ustawą o rachunkowości materiały, towary, produkty gotowe i półprodukty znajdujące się na terenie strzeżonym i objęte ewidencją ilościowo-wartościową, podlegają obowiązkowej inwentaryzacji przynajmniej raz w ciągu 2 lat. Natomiast środki trwałe znajdujące się na terenie strzeżonym muszą być inwentaryzowane raz na 4 lata. Pozostałe środki majątkowe i źródła ich finansowania winny być inwentaryzowane każdego roku na 3 miesiące przed końcem roku, ale nie później niż do 15 dnia następnego miesiąca.

18. Wyróżnia się następujące kategorie wyceny:

19.

20.

21.

22.

23

24

25

26

27

28.

29. Amortyzacja jest to teoretycznie wyliczony koszt jaki ponosi firma z tytułu użytkowania środka trwałego.

Umorzenie oznacza równowartość zmniejszenia wartości środka trwałego na skutek jego zużycia fizycznego i ekonomicznego.

30.

Wpłata:

Wpływy to wszystko to, co wpływa na rachunek bankowy, albo wpłacane jest do kasy firmy. Zwykle jest to więc zapłata od klienta. Mogą to być inne wpływy, np. pieniądze otrzymane od banku jako odsetki od środków na rachunku bankowym.

Przychód – to pojęcie jest podobne do wpływów, ale nie identyczne! Przychód to taki wpływ, na który wystawiamy jakiś dokument sprzedaży (fakturę, czy rachunek, czy paragon). Powiedzmy że jest to faktura. Możemy fakturę wystawić zarówno przed wpływem pieniędzy (np. z terminem płatności 7 dni), albo już po wpływie pieniędzy. Warto pamiętać że na wystawienie faktury, czy innego dokumentu sprzedaży, mamy maksymalnie 7 dni od momentu otrzymania pieniędzy, chodź są od tego wyjątki. Dokument sprzedaży wystawiamy tylko gdy faktycznie coś sprzedajemy, czyli nie wystawimy go np. dla banku za przychód z odsetek na rachunku bankowym

Dochód: dochód inaczej nazywamy zyskiem (dokładniej: zyskiem brutto). Jest to różnica pomiędzy Przychodami a Kosztami.

31.

Wypłata:

Wydatki to wszystkie pieniądze które wychodzą z rachunku bankowego firmy, albo z kasy firmy (czyli gdy płacimy gotówką).

Koszty – to pojęcie zbliżone do wydatków. Są to kwoty z dokumentów sprzedaży, które my otrzymujemy (dokument sprzedaży zawsze wystawia sprzedający, nie kupujący, warto to zapamiętać! Są od tego tylko baaardzo rzadkie wyjątki). Czyli dla nas są to dokumenty zakupu. Do uznania dokumentu zakupu jako koszt musi to być dokument posiadający dane nabywcy i odbiorcy. Nie może to być więc paragon fiskalny (chyba że w wyjątkowych okolicznościach).

32.

Środek trwały – składnik rzeczowych aktywów przedsiębiorstwa, wyróżniający się następującymi cechami:

33.

34

35

36. Zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami odpisy amortyzacyjne mogą być ustalane następującymi metodami:

  1. metodą amortyzacji równomiernej (liniowej),

  2. metodami amortyzacji nierównomiernej.

Metoda amortyzacji równomiernej zakłada, że środki trwałe zużywają się jednakowo w każdej jednostce czasu bez względu na to, czy i w jakim stopniu są one wykorzystywane w procesie produkcji lub wymiany, czy też są nieczynne.

Roczną stawkę i stopę amortyzacyjną oblicza się według wzorów:

Wp-Wo

a = ------------

t

100

a% = -------

t

gdzie:

a - stawka rocznej amortyzacji w złotych

a% - stawka (stopa) rocznej amortyzacji w procentach

Wp - wartość brutto środka trwałego

Wo - wartość odzysku

t - przewidywany okres użytkowania środka w latach

Metody amortyzacji nierównomiernej zakładają, że zużycie środków trwałych kształtuje się różnie w poszczególnych okresach ich użytkowania. Wśród metod amortyzacji nierównomiernej wyróżnia się metody przyśpieszonej amortyzacji tzw. degresywnej oraz metody naturalne.

W metodach przyśpieszonej amortyzacji przyjmuje się założenie, że w miarę upływu czasu wydajność środków trwałych stopniowo się zmniejsza, a jednocześnie rosną koszty ich eksploatacji, zatem stawki amortyzacyjne powinny być coraz niższe.

Stosowane są następujące metody amortyzacji przyśpieszonej:

  1. metoda sumy cyfr rocznych (SOYD)

  2. metoda malejącego salda.

W metodzie sumy cyfr rocznych odpisy amortyzacyjne oblicza się przez pomnożenie wartości początkowej środka trwałego (pomniejszonej o wartość odzysku) przez odpowiedni ułamek korygujący. W liczniku ułamka znajduje się przewidywana liczba lat użytkowania środka w roku ustalania kwoty amortyzacji, zaś w mianowniku suma cyfr całkowitego przewidywanego okresu użytkowania środka w latach; np. jeżeli środek będzie użytkowany przez 5 lat to suma cyfr wyniesie :

1 + 2 + 3 + 4 + 5 = 15

Ułamek korygujący (uk) można ustalić także posługując się następującym wzorem:

t + 1 - r

uk = -----------

t(t + 1)

---------

2

gdzie:

t - oznacza planowany okres użytkowania środka w latach

r - kolejny rok, dla którego oblicza się roczną stawkę amortyzacyjną

Przykład:

5 +1 - 1 5 5 + 1 - 2 4

uk1 = --------------- = ----- uk2 = --------------- = -----

5 (5 + 1) 15 5 (5 + 1) 15

----------- -----------

2 2

Metoda malejącego salda jest bardzo rozpowszechniona w krajach zachodnich. Podobnie jak w metodzie liniowej przyjmuje się stałą stopę amortyzacji każdego roku. Różni się jednak tym, iż procentowy wskaźnik amortyzacji jest powiększony dwukrotnie i przemnażany jest co roku przez wartość netto danego środka (zamiast brutto).

Metody naturalne amortyzacji środków trwałych oparte są na nakładach związanych z eksploatacją danego środka (np. szacunkowej liczbie godzin pracy środka) lub efektach produkcyjnych uzyskiwanych dzięki jego zastosowaniu (np. szacunkowej ilości wyprodukowanych jednostek wyrobów lub usług). Wysokość stawki amortyzacyjnej zależy więc od wielkości pracy wykonanej w danym okresie przez te obiekty. Metoda ta nie może być zastosowana w stosunku do tych środków, których udział w wytwarzaniu dóbr lub usług jest trudny do określenia.

37.

38

39

40.

Ze względu na różnorodny charakter oraz okres amortyzowania wartości niematerialne i prawne dzielone są na następujące grupy:

  1. nabyte prawa majątkowe,

  2. koszty organizacji lub rozszerzenia spółki (opracowanie statutu, opłaty notarialne, skarbowe itp.),

  3. wartość firmy,

  4. koszty zakończonych prac rozwojowych.

Do nabytych praw majątkowych zalicza się:

  1. prawo wieczystego użytkowania gruntu,

  2. prawo własnościowe do lokalu spółdzielczego,

  3. prawa autorskie do projektów, wynalazków, patentów, znaków towarowych, licencji, wzorów zdobniczych itp.

  4. prawo do używania programów komputerowych.

Wartość firmy (goodwill) stanowi różnicę między ceną nabycia określonej jednostki gospodarczej lub zorganizowanej jej części, a niższą od niej wartością rynkową składników majątkowych.

Wartość firmy wyraża jej dobrą opinię na rynku, dobrą lokalizację, sprawne zarządzanie, klientów oraz przyszły potencjał zarobkowy.

Do kosztów zakończonych prac rozwojowych zalicza się koszty prac badawczych, których wynik może być wykorzystany do produkcji nowych lub ulepszonych produktów lub technologii. Koszty prac rozwojowych powinny być pokryte spodziewanymi przychodami ze sprzedaży tych produktów lub zastosowania technologii

41. Klasyfikacja finansowego majątku trwałego

Finansowy majątek trwały

Lokaty udziałowe Lokaty wierzytelnościowe

Udziały w spółkach Akcje Obligacje Pożyczki i należności

nieemisyjnych długoterminowe

Papiery wartościowe

42. W skład rzeczowych aktywów trwałych wchodzą:

· środki trwałe,

· środki trwałe w budowie,

· zaliczki na środki trwałe w budowie.

1. Środki trwałe są to przedmioty, których przewidziany okres używania jest dłuższy niż rok, są przeznaczone na potrzeby przedsiębiorstwa i związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Przedmioty t muszą być kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do użytkowania, a jednostka powinna sprawować nad nimi kontrolę.

Do środków trwałych zalicza się:

· grunty własne w tym również prawa wieczystego użytkowania gruntu;

· budynki, lokale, obiekty inżynierii lądowej i wodnej, a także spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu;

· urządzenia techniczne i maszyny;

· środki transportu;

· inne środki trwałe.

2. Środki trwałe w budowie – są to przedmioty będące w okresie budowy, montażu lub ulepszenia już istniejącego środka trwałego.

3. Zaliczki na środki trwałe w budowie – są to zaliczki na poczet inwestycji związanych z nabyciem składników rzeczowego majątku trwałego, nierozliczone do dnia sporządzenia bilansu.

43.

44.

45. Formy obrotu bezgotówkowego 

Typowe formy obrotu bezgotówkowego w Polsce są następujące:

Rozliczenia planowe i okresowe rozliczenia saldami 

Rozliczenia planowe wykorzystywane są przez kontrahentów realizujących stałe i powtarzalne dostawy. Wówczas kontrahenci mają możliwość planowego ustalenia kwoty rozrachunków. Można stosować je przy rozliczeniach cyklicznych np. za energię elektryczną, gaz, telefon, prenumeratę, wynajem lokalu. 

Jeżeli jednostka jest odbiorcą, to zgodnie z umową w określonym terminie przelewa na rzecz dostawcy określoną kwotę wynikającą z planowanych dostaw. Następnie ustala należne za dany okres niezapłacone kwoty i rozlicza je na podstawie wystawionych faktur. Natomiast gdy kontrahenci są w stosunku do siebie dostawcą i odbiorcą, czyli świadczą sobie wzajemnie dostawy lub usługi, to mamy do czynienia z okresowymi rozliczeniami saldami. Następują one na podstawie kompensaty wzajemnych należności i zobowiązań, czyli okresowego rozliczenia saldami. Rozliczenia tego dokonuje się na podstawie umowy zawartej z kontrahentami przyjętej przez banki obsługujące kontrahentów. 

Karta płatnicza 

Karta płatnicza oznacza kartę identyfikującą wydawcę i upoważnionego posiadacza, uprawniającą do wypłaty gotówki lub dokonywania zapłaty, a w przypadku karty wydanej przez bank lub instytucję ustawowo upoważnioną do udzielania kredytu - także do dokonywania wypłaty gotówki lub zapłaty z wykorzystaniem kredytu (art. 4 ust. 1 pkt 4 Prawa bankowego). 

Zasady wydawania i używania kart płatniczych oraz prawa i obowiązki stron umów o karty płatnicze określa ustawa o elektronicznych instrumentach. 

Ewidencji w księgach rachunkowych transakcji przy użyciu karty płatniczej dokonuje się według zasad określonych dla innych rozliczeń bezgotówkowych. 

46.

Niedobory i szkody niezawinione

Powstają z przyczyn niezależnych od osób materialnie odpowiedzialnych:

47.

przedawnienie należności następuje w przypadku upływu czasu dochodzenia wierzytelności na drodze powództwa cywilnego, przewidywanego regulacjami ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (dalej: k.c.). Jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej, to termin przedawnienia wynosi 10 lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - 3 lata.

 Umorzenie oznacza zrezygnowanie całkowicie lub częściowo ze ściągania jakichś należności pieniężnych

Należnościami nieściągalnymi są wierzytelności, których wyegzekwowanie okazuje się niemożliwe. Sytuacja ta może wystąpić w przypadku:

• zgonu dłużnika,

• zaginięcia dłużnika,

• niewypłacalności dłużnika,

• dochodzenia wierzytelności na drodze sądowej,

• kwestionowania przez dłużnika kwoty należności.

Są to więc te należności, co do których wierzyciel dysponuje dokumentami jednoznacznie stwierdzającymi, że mimo dochodzenia przezeń jego praw nie ma możliwości ich zaspokojenia. Mogą to być takie dokumenty, jak:

• akt zgonu dłużnika,

• protokół nieściągalności wydany przez komornika.

Należności wątpliwe w przypadku jednostek budżetowych powstają najczęściej na skutek sprzedaży usług dodatkowych zbędnego mienia itp. Ważną częścią należności wątpliwych w przypadku np. urzędów gminy są należności z tytułu zarachowanych lecz niewpłaconych podatków lokalnych. Należności takie stanowią problem dla służb finansowo – księgowych gdyż:

48.

49.

Kryteria klasyfikacji kosztów:

1. według rodzajów kosztów:
• amortyzacja,
• zużycie materiałów i energii,
• usługi obce,
• podatki i opłaty,
• wynagrodzenia,
• ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia,
• pozostałe koszty rodzajowe.
2. według rodzajów działalności:
• koszty działalności produkcyjnej (wytwórczej),
• koszty działalności usługowej,
• koszty działalności handlowej,
3. według struktury wewnętrznej kosztów:
• koszty proste,
• koszty złożone.
4. według miejsc powstania kosztów:
• koszty wydziałów podstawowych,
• koszty wydziałów pomocniczych,
• koszty zakupu,
• koszty sprzedaży,
• koszty zarządu,

50.

Wśród jej rodzajów wyróżniamy kalkulację:

- ofertową,

- wstępną,

- wynikową,

- kosztu częściowego

- oraz kosztu pełnego.

Metody kalkulacji kosztów:

51

Do najczęściej spotykanych pozostałych przychodów operacyjnych zaliczyć można:

Pozostałe koszty operacyjne to m.in.:

52 Przychody i koszty finansowe są związane z działalnością finansowa w przedsiębiorstwie.

Działalność finansowa polega m.in. na: sprzedaży/kupnie papierów wartościowych, udziałów i akcji; na zaciąganiu kredytów i pożyczek w przedsiębiorstwie.

Działalność ta powoduje powstanie przychodów i kosztów finansowych. Przychody finansowe to m.in.:

Działalność finansowa polega m.in. na: sprzedaży/kupnie papierów wartościowych, udziałów i akcji; na zaciąganiu kredytów i pożyczek w przedsiębiorstwie.

Działalność ta powoduje powstanie przychodów i kosztów finansowych.

Koszty finansowe to:

Koszty finansowe to koszty, które odnoszą się do korzystania przez przedsiębiorstwo z kapitału obcego.

Koszty te rejestruje po stronie debetowej (Dt) na koncie "Koszty finansowe".

53 Zyski i straty nadzwyczajne stanowią integralną część zysku bilansowego i są rezultatem działalności gospodarczej jednostek gospodarczych.

Straty nadzwyczajne wyrażają bez-ekwiwalentne zmniejszenie się składników majątku. Są one skutkiem zaburzeń zaistniałych w normalnym toku pracy jednostki gospodarczej. Do strat nadzwyczajnych należą między innymi:

· Pieniężne skutki zdarzeń losowych po uwzględnieniu kosztów usuwania szkód oraz przyznanych odszkodowań, np. pożar, powódź, gradobicie i inne klęski żywiołowe, a także kradzież z włamaniem, czy inne rodzaje kradzieży, których skutkiem jest powstanie określonych strat,
· Koszty zaniechanej lub nie podjętej produkcji, remontów, inwestycji, robót itp.;
· Przedawnione, odpisane lub umorzone roszczenia i należności;
· Wszelkie kary, grzywny i odszkodowania oraz koszty postępowania spornego, w tym także kary liczone w formie odsetek od określonej w przepisach lub umowie kwoty;
· Wyniki obniżenia wartości oraz przeszacowania rzeczowych składników majątku obrotowego, jeżeli stosownie do innych przepisów nie obciążają kosztów lub nie podlegają zaliczeniu do zmian kapitałów lub funduszy;
· Koszty inwestycji przekazanych nieodpłatnie lub koszty inwestycji, które nie dały efektu gospodarczego;
· Przekazane dary, ofiary oraz składki na rzecz organizacji społecznych;
· Nie obciążające kosztów niezawinione niedobory i szkody środków pieniężnych i rzeczowych składników majątku;
· Utworzenie rezerwy;
· Inne zmiany aktywów i pasywów wywołane zdarzeniami odbiegającymi od normalnej działalności jednostki.

Natomiast zyski nadzwyczajne również mają charakter odstępstwa od normalnego toku działalności gospodarczej, oznaczają odpowiednik przyrostu aktywów lub zmniejszenia pasywów bez wypłaty równoważnika. Do zysków nadzwyczajnychzalicza się w szczególności zyski z tytułu:
Zdarzeń losowych (odzyskane materiały, odpadki itp.);
Nadwyżek środków pieniężnych i rzeczowych składników majątku;
Odszkodowań przyznanych przez zakłady ubezpieczeń,
Zobowiązań przedawnionych lub wygasłych,
Otrzymanych darów, ofiar itp.;
Przeszacowania rzeczowych składników majątku obrotowego, jeżeli stosownie do innych przepisów nie podlegają zaliczeniu do zmian kapitałów lub funduszy,
Rozwiązania rezerwy,
Innych zmian stanu aktywów lub pasywów wywołanych zdarzeniami odbiegającymi od normalnej działalności jednostki gospodarczej.

Ewidencja strat i zysków nadzwyczajnych w ciągu okresu sprawozdawczego prowadzona jest na kontach „Straty nadzwyczajne” i „Zyski nadzwyczajne”. Na stronie Wn konta „Straty nadzwyczajne” ewidencjonuje się wszelkie poniesione w ciągu okresu straty nadzwyczajne, które na koniec roku obrotowego przenosi się w ciężar konta „Wynik finansowy”. Zyski nadzwyczajne, osiągnięte w ciągu okresu, księguje się na stronie Ma konta „Zyski nadzwyczajne”, natomiast na koniec roku obrotowego są one przenoszone na dobro konta „Wynik finansowy”.

54.

Koszty według miejsc powstania to:

  1. koszty fazy zakupu,

  2. koszty fazy produkcji,

  3. koszty fazy sprzedaży,

  4. koszty ogólnego zarządu.

Koszty fazy zakupu – koszty działalności zaopatrzeniowej, a są nimi koszty zakupu materiałów, surowców i półfabrykatów obcych nie objętych ceną zakupu a ponoszonych przez podmiot gospodarczy do momentu przyjęcia zapasów do magazynu. A więc są to koszty transportu, ubezpieczenia materiałów (surowców, półfabrykatów, towarów) w drodze, składowania, płac za załadunek i wyładunek wraz z narzutami, koszty opakowań nienadających się do powtórnego użytku. Rodzaj tych kosztów i ich wielkość będzie zależała od charakteru działalności, jaką jednostka prowadzi.

Koszty fazy produkcji – są to koszty działalności stanowiące zasadniczy przedmiot działania jednostki gospodarczej. Mogą to być koszty dotyczące produkcji wyrobów, wykonania robót budowlanych, świadczenia usług. Jeśli przedsiębiorstwo będzie zajmowało się produkcją to wystąpią tu takie koszty jak: materiały zużywane do produkcji, wynagrodzenia pracowników produkcyjnych, energia elektryczna. Tak więc można zauważyć, że na koszty produkcji składają się koszty bezpośrednie oraz koszty pośrednie wydziałów działalności podstawowej.

Koszty fazy sprzedaży – rzeczywiste koszty związane ze sprzedażą, przede wszystkim produktów gotowych ponoszonych po ich wydaniu z magazynu. Do najczęściej spotykanych kosztów sprzedaży można zaliczyć: koszty reklamy, opakowań, koszty załadunku, wyładunku, transportu, ubezpieczenie, podatek akcyzowy, prowizje jednostek uczestniczących w sprzedaży, koszty napraw gwarancyjnych i inne. Wszystkie te koszty, aby było można zaliczyć je do kosztów sprzedaży muszą obciążać jednostkę sprzedającą.

Koszty ogólnego zarządu – są związane z zarządzaniem jednostką jako całością oraz kosztami ogólnogospodarczymi dotyczącymi danego podmiotu.

55.

koszt wytworzenia produktu obejmuje koszty pozostające w bezpośrednim związku z danym produktem oraz uzasadnioną część kosztów pośrednio związanych z wytworzeniem tego produktu. Koszty bezpośrednie obejmują wartość zużytych materiałów bezpośrednich, koszty pozyskania i przetworzenia związane bezpośrednio z produkcją i inne koszty poniesione w związku z doprowadzeniem produktu do postaci i miejsca, w jakich się znajduje w dniu wyceny. Do części kosztów pośrednich zalicza się zmienne pośrednie koszty produkcji oraz tę część stałych, pośrednich kosztów produkcji, które odpowiadają poziomowi tych kosztów przy normalnym wykorzystaniu zdolności produkcyjnych. Za normalny poziom wykorzystania zdolności produkcyjnych uznaje się przeciętną wielkość produkcji za daną liczbę okresów lub sezonów, przy uwzględnieniu planowych remontów. Jeżeli nie jest możliwe ustalenie kosztu wytworzenia produktu, jego wyceny dokonuje się według ceny sprzedaży netto takiego samego lub podobnego produktu, pomniejszonej o przeciętnie osiągany przy sprzedaży produktów zysk brutto ze sprzedaży, a w przypadku produktu w toku - także z uwzględnieniem stopnia jego przetworzenia.

Koszt własny sprzedaży (lub inaczej Koszt Wyrobów Sprzedanych) to suma kosztów bezpośrednio powiązanych ze sprzedanymi produktami. KWS nie obejmuje kosztów stałych, których nie można (lub trudno) dokładnie powiązać ze sprzedanymi produktami.

Skład kosztów własnych sprzedaży różni się w zależności od rodzaju przedsiębiorstwa – inne składniki ma przedsiębiorstwo produkcyjne, inne przedsiębiorstwo handlowe (sklep lub hurtownia).
Przedsiębiorstwa usługowe z reguły nie obliczają kosztów wyrobów sprzedanych, ponieważ rzadko mają magazyn i rzadko sprzedaje się standardowe/znormalizowane usługi. Większość kosztów w firmach usługowych to koszty stałe/pośrednie (wynagrodzenia pracowników pracujących przy różnych projektach/usługach, koszt wynajmu biura, opłacenia reklamy, itp.).

56.

Wyróżnia się następujące kategorie wyniku finansowego:

  1. Wynik brutto na sprzedaży, który w przypadku produktów i usług jest różnicą między przychodami z ich sprzedaży, a kosztami ich wytwarzania. W przypadku towarów jest równy różnicy między przychodami ze sprzedaży towarów a wartością sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia).

  2. Wynik na sprzedaży produktów, usług i towarów, który można nazwać wynikiem operacyjnym na działalności eksploatacyjnej (podstawowej działalności operacyjnej). Jest to największa kategoria wyniku. Wynik ten jest bowiem różnicą między przychodami ze sprzedaży produktów, usług i towarów a kosztami własnymi sprzedanych produktów i usług i wartością sprzedanych towarów w cenach nabycia. Jest on podstawowym źródłem pokrycia kosztów obsługi kapitałów obcych i wyniku netto.

  3. Wynik na działalności operacyjnej, który jest sumą wyniku n sprzedaży oraz wyniku na pozostałej działalności operacyjnej. Pozostałe przychody i koszty operacyjne, których różnica stanowi wynik na pozostałej działalności operacyjnej mają charakter nieregularny (np. sprzedaż zbędnego majątku) lub też są wynikiem tworzonych bądź rozwiązywanych rezerw (np. rezerwy na wątpliwe aktywa, rezerwy na zobowiązania pozabilansowe). Znaczna część przychodów i kosztów operacyjnych nie jest związana z bieżącymi wpływami i wydatkami.

  4. Wynik na działalności gospodarczej jest sumą wyniku na działalności operacyjnej i wyniku na operacjach finansowych. Operacje finansowe to przychody i koszty finansowe.

  5. Wynik brutto jest sumą wyniku na działalności gospodarczej oraz salda zysków i strat nadzwyczajnych. Jest on jednym z elementów dochodu przedsiębiorstwa, od którego nalicza się podatek dochodowy.

Ogólne zasady ustalania wyniku finansowego

Wynik finansowy danej jednostki ustalany jest na koncie 86 "Wynik finansowy". Na koniec roku obrotowego na konto to przenosi się wszystkie zrealizowane (należne) jednostce przychody i koszty związane z tymi przychodami, straty i zyski nadzwyczajne, a także podatek dochodowy i inne obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego. 
 

Ustalony przez jednostkę na koncie 86 wynik finansowy w postaci zysku netto (saldo Ma konta 86) lub straty netto (saldo Wn konta 86) wykazywany jest w pasywach bilansu w pozycji A.VIII. "Zysk (strata) netto" odpowiednio jako wielkość dodatnia (zysk) lub wielkość ujemna (strata).

Sposób ustalania wyniku finansowego zależy od przyjętego przez jednostkę sposobu sporządzania rachunku zysków i strat (w postaci porównawczej lub kalkulacyjnej) oraz zasad ewidencji i rozliczania kosztów.

Porównawczy rachunek zysków i strat może być stosowany, gdy jednostka prowadzi ewidencję kosztów tylko w układzie rodzajowym (na kontach zespołu 4) lub jednocześnie w układzie rodzajowym i kalkulacyjnym (na kontach zespołu 4 i 5). Wykluczone jest stosowanie tego wariantu w sytuacji, gdy jednostka prowadzi ewidencję kosztów tylko na kontach zespołu 5. W sytuacji gdy jednostka prowadzi ewidencję kosztów wyłącznie na kontach zespołu 5 lub jednocześnie na kontach zespołu 4 i 5, może być stosowany wariant kalkulacyjny rachunku zysków i strat.

Oba warianty rachunku zysków i strat dają ten sam rezultat (wynik) - wynik finansowy obliczony według wariantu porównawczego ma taką samą wartość, jak wynik finansowy obliczony według wariantu kalkulacyjnego.

Niezależnie od sposobu sporządzania rachunku zysków i strat na konto 86 "Wynik finansowy" przenoszone są uzyskane przez jednostkę przychody ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów, wartość sprzedanych towarów i materiałów w cenie zakupu (nabycia), pozostałe przychody i koszty operacyjne, przychody i koszty operacji finansowych, zyski i straty nadzwyczajne oraz obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego.

W jednostkach sporządzających porównawczy rachunek zysków i strat na konto 86 "Wynik finansowy" przenoszone są ponadto:

 

 

W przypadku sporządzania rachunku zysków i strat metodą porównawczą i prowadzenia równocześnie kont zespołu 4 i 5 przeksięgowania konta 49 "Rozliczenie kosztów" na konto wyniku finansowego dokonuje się po uwzględnieniu księgowania na tym koncie:

 

Natomiast w jednostkach sporządzających kalkulacyjny rachunek zysków i strat na konto "Wynik finansowy" przenoszone są ponadto:

 

Przy sporządzaniu rachunku zysków i strat w wariancie kalkulacyjnym przy jednoczesnym stosowaniu ewidencji księgowej kosztów w układzie rodzajowym i według miejsc ich powstawania (zespół 4 i 5), koszty rodzajowe nie są przenoszone na konto 86. Salda tych kont są na koniec roku obrotowego przenoszone na stronę Wn konta 49 "Rozliczenie kosztów".


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
odp rachunkowosc
Finanse i rachunkowość odp (1)
test Procedury budżetowe - dzienne z odp, FINANSE I RACHUNKOWOŚĆ, Procedury Budżetowe
FINANSE ćw pyt i odp, Finanse i rachunkowość, Finanse - Staszel (ćwiczenia)
Test I 1 odp, STUDENCKIE, Rachunkowość, Rachunkowość(2)
egz.II termin hej odp. , UEK, zaawansowana rachunkowość finansowa
MBN i PPL odp, Wykłady rachunkowość bankowość
Test I z 1 odp poprawny, STUDENCKIE, Rachunkowość, Rachunkowość(2)
OWI-odp (1), Studia UMK FiR, Licencjat, II rok - moduł Rachunkowość, Ochrona własności intelektualne
Zadanie 1 odp, Technik administacji, Rachunkowość i analiza ekonomiczna
rachunkowość odp
rachunkowosc odp
Test i odp z Podstaw rachunkowości Alina Dyduch
rachunkowosc zarzadcza
4 ANALIZA WSKAŹNIKOWA Rachunkowość

więcej podobnych podstron