POLOWANIE Z CHARTAMI

Opr. Edward Bielaszka

Artykuł napisany przez Pana Edwarda Bielaszka opowiada o zapomnianej sztuce polowania z chartami. W niektórych fragmentach odnosi się również do innych ras, ale w kontekście psów pomagających chartom.

We wstępie autor ogólnie porusza temat polowania z chartem. Wyjaśnia, że w czasie łowów charty ruszają w pogoń za zwierzyną i jeśli uda im się ją dogonić trzymają ją, aż do przybycia myśliwego. Charty są psami, które rozwijają największą prędkość spośród wszystkich ras, ale w związku z tym nadają się tylko do pościgów na dużym otwartym terenie. Polowanie z tego typu psami na częściowo lub całkowicie zalesionym terenie jest mało skuteczne i często kończy się kontuzją lub nawet śmiercią czworonoga. W zależności od rejonu świata charty polują na różną zwierzynę. Na szkockich wrzosowiskach ich zdobyczą może być nawet jeleń, w Rosji wilk, w Argentynie struś, a w Australii nawet tak dla nas egzotyczny kangur. Na terenie Polski łupem charciarzy zwykle są zające, rzadziej lisy, inna zwierzyna to raczej przypadek. Po upadku szlachty wielkie psiarnie przestały egzystować, więc w dzisiejszych czasach najczęściej można spotkać myśliwego z parą chartów. Wykorzystanie dwójki psów jest najbardziej skuteczna na naszym terenie, gdyż utrudnia to zającowi ( na którego głównie się tu poluję) robienie "młynków" lub "witek", które umożliwiłyby mu ucieczkę. W Polsce od II Wojny Światowej polowanie z chartami zostało zabronione. W konsekwencji sztuka ta została zapomniana, szczególni iż temat ten nie pojawia się również w literaturze. Zakaz ten również niemal doprowadził do całkowitego wyginięcia Charta Polskiego, rasa ta przetrwała jedynie dzięki działalności kłusowników. Brak jakiejkolwiek informacji na ten temat doprowadził do pojawienia się licznych mitów. Wielu przeciwników polowania z chartami, uważa go za niezawodną, niezwykle skuteczną maszynę do zabijania. Jednak nawet w bardzo sprzyjających warunkach, dobry pies może najwyżej schwytać 4 zające, para dobrze dobrana i współpracująca kilkanaście sztuk jednego dnia. Jednak po takim wysiłku, psy muszą kilka dni odpoczywać, jeśli zostaną przesilone najczęściej nie mogą uczestniczyć w łowach, aż do końca sezonu.

Koleiny fragment poświęcony jest rasom chartów. Nie znajdziemy tu szczegółowego opisu poszczególnych ras, a raczej ogólne informacje, uświadamiające nam iż nawet tak specyficzna i blisko ze sobą spokrewniona grupa psów, różni się między sobą. Znajdziemy tu szybkich sprinterów, ale mogących biegać tylko na małe dystanse (np.: chart rosyjski, wykorzystywany do polowań na wilki), bardziej wytrzymałe, ale trochę wolniejsze (choć wciąż szybsze od innych ras) charty stepowe (np.: arabski, sloughi, prerski, saluki) lub typowe psy wyścigowe ( np.: greyhound). Nietypowe w porównaniu do pozostałych ras, jest też podejście hodowców którzy zwracają głównie uwagę na użytkowość tych psów, a nie ich wygląd zewnętrzny.

Trzecia część poświęcona jest sprzętowi, który jest lub może być wykorzystywany przy tego typu polowaniu. Opisane są smycze i obrożę, różniące się od zwykłych, sposób ich trzymania i mocowania. Broń, w tym wypadku jest to nóż do skłuwania. Jego rodzaje i ich zalety i wady. Wspomniane jest nawet, gdzie należy zadać cios u poszczególnych zwierząt. Jest to istotny element wyposażenia, ponieważ przy zwierzynie większej niż zając czy lis to człowiek najczęściej zabija. Harap, róg sygnałowy i koń to elementy, które nie pojawiają się już tak często. Pomimo, iż polowania konne to teraz raczej ewenement, trzeba sobie zdawać sprawę, że takie konie muszą posiadać specjalne predyspozycje i nie każdy koń do polować sprawdzi się w pogoni z chartem.

Czwarta część opisuję sposób przygotowania charta do sezonu wraz z praktycznym rozpisaniem treningu. Jest to niezwykle ważna część, jeśli uświadomimy sobie, że przez większą część roku charty są w stanie spoczynku i dopiero w czasie sezonu, wykorzystujemy ich pełne możliwości zmuszając je do ogromnego wysiłku w czasie pogoni. Oczywiście w czasie przygotowań nie należy zapominać o odpowiedniej diecie, jednak temat diety nie został rozwinięty przez autora.

Kolejna część poświęcona jest szczegółowemu opisowi podejścia, szczucia i rozmieszczenia myśliwych, chartów i psów pomocniczych. Oprócz opisu znajdziemy tu również rysunki obrazujące opis. Dzięki nim możemy poznać metody polowania z chartem na lisy i zające, szczucie lisów na norach (dodatkowo wykorzystuje się tu norowce), szczucie lisów i zajęcy z pod gończych ( tu towarzyszą nam psy gończe), szczucie lisów po ponowie, szczucie lisów na oko, sposoby polowania z chartami na wilki, szczucie wilków wracających do legowisk, jest nawet opisany historyczny już sposób szczucia wilków po czarnej stopie spod gończych, czy szczucie wilków po ponowie.

W ostatniej części opisane są próby jakim poddawane są młode charty, aby ustalić ich użytkowość. Wspomniane są też, sposoby przyuczania szczeniaków do przyszłej ich działalności. Niestety ta część jest bardzo ogólnikowa i krótka, jedynie naświetlająca zagadnienie.