Podstawy żywienia

(prof. Dr Hab. Roman Cichon)
20.02.2013r

Podręcznik : Gawęcki <3 <3 , „podstawy prewencji otyłości i chorób niezakaźnych” Jarosz

Kończy się testem (40- 60 pytań)
*jego dopowiedzenia

Żywność – Żywienie – Zdrowie

Odżywianie jest podstawową potrzeba fizjologiczną człowieka

aby zaspokoić ją , do prawidłowego funkcjonowania org człowieka potrzebuje około 60 składników odżywczych, w tym około 40 jest zaliczanych do składników niezbędnych

W ciągu doby człowiek zjada ok 2.5 kg pożywienia i wypija około 1,5 l płynów , a w ciągu całego życia zjada oko 60 ton pożywienia i wypija ok. 400 hektolitrów płynów

* np. przy pomocy tłuszczów łatwiej tworzy się kęs pokarmowy , woda jest potrzebna w przemianach zachodzących w jelitach.

Duża gęstość energetyczna żywności i racji pokarmowych

-105 kcal/100g – tradycyjna dieta Afrykańczyka
-125 kcal/100g – rekomendowana dieta prozdrowotna
-150 kcal/100g – przeciętna dieta Brytyjczyka
-260 kcal/100g – żywność typu fast food

* Zawartość tłuszczów w tkance tłuszczowej daje nam 7 kcal na 1 g (sam tłuszcz to około 9 kcal na 1 g), w tkance jest jeszcze między innymi woda.

* Ruch jest nam potrzebny , żeby dotlenić organizm. Głód jest reakcją względna , zleży od mechanizmów regulujących opróżnianie przewodu pok.

Żywność

* są to wszystkie produkty pochodzenia zwierzęcego bądź roślinnego , które są w stanie zaspokoić nasze zapotrzebowanie energetyczne , dostarczane przez przewód pokarmowy, karmienie do jelitowe nie jest już rodzajem żywności

-BEZPIECZNA pod względem higienicznym (Ludwik Pasteur <3)
-UMOŻLIWIAJĄCA dostarczenie potrzebnych składników odżywczych
*gotowanie rozrywa wiązania węglowodanowe , peptydowe itp.składniki pokarmowe były dla nas łatwiej dostępne
-UMOŻLIWIAJĄCA prawidłowe funkcjonowanie przewodu pokarmowego

*Składamy się z 10¹³ komórek, każda z nich ma własny metabolizm. W przewodzie pokarmowym mamy około 1,5 kg treści pokarmowej (gotowej / nie gotowej do wydalenia) i tam jest 10¹⁴ kom bakterii.
* W jelicie grubym zostaje odciągnięta woda (następuje resorpcja) przy nowotworze jelita grubego następuję zbyt intensywna resorpcja , bakterie dostają się do organizmy i wątroba jest nimi obciążana.
*Ważne jest odpowiednie uwodnienie + odpowiednia flora jelitowa ( złe są bakterie gnilne i E.coli, pożądane są zakwaszane rzeczy oraz fermentowane produkty mleczne i włókno pokarmowe )

Żywienie prawidłowe
to umiejętne zaspokajanie wszystkich potrzeb pokarmowych człowieka
Żywienie racjonalne (rational feeding)
sposób odżywianie zgodne z zaleceniami nauki odżywiania, uwzględniający planowanie posiłków w oparciu o normy żywienia i wyżywienia oraz tabele wartości odżywczej produktów spożywczych , a także … (nie zdążyłam :c)

Zdrowie

Jest stanem zupełnego dobrostanu fizycznego , psychicznego i społecznego , a nie tylko brakiem choroby lub niedomagania. Z fizycznego punktu widzenia jest to pełna zdolności organizmu do utrzymania równowagi pomiędzy …. ( znowu :c)

Przyjmuję się , że obecnie 30 – 50 grup schorzeń lub odchyleń w stanie zdrowia , a nawet jak uważają niektórzy autorzy – ok. 80 , ma swoją przyczynę w nieodpowiednim sposobie odżywiania się lub niewłaściwej jakości zdrowotnej żywności Profilaktyka żywieniowa

Oprócz norm spożycia na niektóre składniki odżywcze mamy górną granicę ich spożywania, powyżej której są toksyczne ( np. wit D , wit. A ), leczenie nadmiarów jest trudniejsze
* Człowiek jest jedynym organizmem , który wykształcił zdolność wytwarzania laktazy przez całe życie (enzymu trawiącego laktozę- cukier w mleku), na drodze ewolucji przez podkradanie mleka zwierząt

Choroby na świecie

Lista 10 głównych chorób na świecie ( w % globalnego obciążenia chorobami w regionie , tj % DALYs , oddzielenie dla każdego z 3 regionów).
- DALYs wyraża liczbę lat zdrowego życia utraconych z powodu niesprawności lub przedwczesnego zgonu. Jeden DALY oznacza utratę jednego roku życia w zdrowiu

Choroba lub zranienie ( 5 globalnego obciążenia chorobami w regionie)
% DALYs

Regiony rozwinięte o niskiej śmiertelności (nasz region) :
-choroba niedokrwienna serca -9,4
-jednobiegunowa ciężka depresja-7,2
-choroby układu mózgowo -naczyniowego -6,0
-choroba alkoholowa-3,5
-Demencja i inne choroby centralnego układu nerwowego -3,0
-głuchota-2,8
-przewlekła zatorowa choroba płucna
zranienia w wypadkach komunikacyjnych
-zmiany zwyrodnieniowe stawów
-nowotwory ukł. Oddechowego -2,4

Czynniki determinujące stan zdrowia jednostki
-genetyka – 16%
-środowisko – 21%
-służba zdrowia – 10 %
-styl życia – 53% (w tym odżywianie)

Jestę grafikę xD

HOMEOSTAZA- zachowanie równowagi środowiska

Wymaga:
-Izotonii – jednakowe ciśnienie osmotyczne
-Izojonii – jednakowe stężenie jonów
-Izohydrii- jednakowe stężenie jonów wodorowych (pH)

Przykład: w cukrzycy zaburzone jest ciśnienie osmotyczne , coś tam przez glukozę …