Wykład 1 19.02.2007r.
Program wykładów:
Podstawowe pojęcia związane z przedsiębiorstwem, organizacją, ekonomiką i zarządzaniem.
Analiza makrootoczenia i konkurencyjnego otoczenia przedsiębiorstwa.
3 - 4. Strategia zarządzanie strategiczne.
5. Zarządzanie personelem.
6. Zachowania organizacyjne - grupy pracownicze, przywództwo, style kierowania.
7. Negocjacje w przedsiębiorstwie.
8. Kierowanie zmianą i rozwojem organizacji.
9. Finansowanie działalności gospodarczej. Funkcje kapitału własnego i obcego.
10. Majątek trwały i obrotowy. Bilans.
11. Koszty, przychody i wydatki przedsiębiorstwa.
12 - 13. Zasada racjonalnego gospodarowania i poszukiwanie rozwiązań optymalnych.
14. Business plan jako narzędzie planowania inwestycji.
15. Kontrola, monitorowanie postępowania i sprawowanie kontroli.
Zarządzanie w starożytności.
Summerowie - używali spisanych przepisów i regulacji w rządzeniu.
Egipcjanie - używali praktyk zarządzania przy budowie piramid.
Babilończycy - używali w rządzeniu szerokiego zestawu aktów prawnych i środkó politycznych.
Grecy - używali różnych systemów rządzenia miastami i państwami.
Rzymianie - używali struktury komunikacyjnej w celu komunikacji i kontroli.
Chińczycy - używali rozległej struktury organizacyjnej dla agencji rządowych i w dziedzinie sztuki.
Wenecjanie - używali koncepcji projektowania organizacji i planowania do panowania na morzu.
Czynniki wpływające na zarządzanie:
Rynkowa transformacja polskiej gospodarki.
Światowe trendy globalizacji.
Ułatwienie swobodnego przepływu towarów na podstawie międzynarodowych postanowień GATT i WTO.
Polityka integracyjna UE znosząca bariery między krajami.
Zasada wolnego wyboru w globalnej gospodarce rynkowej i wkraczanie ponadnarodowych koncernów na nowe rynki.
Stosowanie marketingu globalnego→
Konkurencyjność przedsiębiorstw, sektorów krajowych gospodarek.
GATT - 31.12.2004r.koniec działalności GATT, przekształcenie w WTO.
Runda Urugwajska.
Organizacja - wywodzi się z greckiego „ORGANIZO”, co oznacza tworzenie uporządkowanych, harmonijnych całości.
Sposób tego uporządkowania i powiązania przesądza o strukturze organizacji, dzięki której może funkcjonować jako całość, jako SYSTEM.
Organizacja to:
Ogół sposobów zarządzania ludźmi i zasobami, koordynowanie czynności wszelkich ogniw dla osiągnięcia danych celów.
Grupa o określonej budowie i zasadach działania ustalonych prawnie bądź spontanicznie na podstawie uznanych wzorów i tradycji, dążąca do danego celu.
Wg Kotarbińskiego (Traktat o dobrej robocie 1976)
Organizacja to pewien rodzaj całości ze względu na stosunek do niej jej własnych elementów, a mianowicie także całość, której wszystkie składniki współprzyczyniają się do powodzenia całości.
Obecnie dla zdefiniowania istoty organizacji używa się określenia odwrotnego do powyższego wskazując iż organizacja to taka całość, która przyczynia się do powodzenia samych części.
(Koźmiński, Piotrowski 2002)
Przedsiębiorstwo - wyodrębniona prawnie, organizacyjnie i ekonomicznie jednostka (organizacja) prowadząca działalność gospodarczą w celu osiągnięcia zysku.
Ekonomika - zajmuje się zjawiskami ekonomicznymi występującymi w jednostkach gospodarczych, korzysta w swych rozwiązaniach z metod ekonomi i wykrytych przez nią praw.
Zarządzanie - opiera się na legalnej tj. opartej na przepisach prawnych, władzy nad ludźmi i rzeczami w ramach organizacji, i - jak łatwo zauważyć - jest rodzajem działalności kierowniczej.
W ujęciu tradycyjnym wyodrębnia się 5 funkcji (składowych) zarządzania, tj.:
Planowanie
Organizowanie
Prowadzenie polityki kadrowej
Kierowanie ludźmi
Kontrolowanie
W ostatnich latach dwie z wymienionych funkcji zarządzania, tj. planowanie polityki kadrowej oraz kierowanie ludźmi ujmowane są łącznie jako funkcja przewodzenia.
Aktualna klasyfikacja funkcji zarządzania:
Planowanie
Organizowanie
Przewodzenie
Kontrolowanie
Sprawność i skuteczność
Środki sprawności Cele skuteczności
Zarządzanie powinno być sprawne, tzn.:
Skutecznie prowadzić do realizacji zamierzonego celu
Korzystne, czyli w określonym przedziale czasu uzyskane efekty winny być większe niż poniesione koszty.
Organizacja jako system.
Misja Podstawy
Wiązka celów Kwalifikacje
Drzewo celów Umiejętności
Zadania Predyspozycje
Motywacje
Stosunki
Międzyludzkie
Hierarchia Know-how
Schemat organizacyjny Wytwarzanie
Zakres czynności Przetwarzanie
Instrukcje danych
Misja pozwala określić rolę jaką przedsiębiorstwo chce odgrywać w otoczeniu, wyraża filozofię firmy w następujących kwestiach:
Zakres obsługiwanych rynków (nabywcy i ich potrzeby)
Kształtowanie produktów
Aspiracje dotyczące pozycji rynkowej
Stosunek do innowacji i rozwoju technologii.
Misję przedsiębiorstwa kształtuje sześć elementów:
historia firmy (przeszłe cele, dawna polityka, minione osiągnięcia)
obecne trendy i cele właścicieli oraz kierownictwa
oczekiwania interesariuszy
otoczenie firmy (realia rynkowe)
zasoby firmy
wyjątkowe kompetencje, które pozwalają firmie uzyskać przewagę konkurencyjną w długim okresie.
Do określenia misji firmy można się posłużyć następującymi pytaniami:
Co jest przedmiotem działalności firmy?
Kim są nabywcy?
Co stanowi wartość dla nabywców?
Jakie są oczekiwania nabywców wobec przedsiębiorstwa?
Jakie są oczekiwania kadry kierowniczej?
Auchan
Carrefour
Czynniki wpływające na podejmowanie decyzji w przedsiębiorstwie:
Makrootoczenie - czynniki, na które przedsiębiorstwo nie ma wpływu (np. polityka podatkowa, celna, kredytowa, ceny energii, usług, niejednakowy dostęp do nowości technicznych).
Mikrootoczenie - czynniki, na które przedsiębiorstwo oddziałuje (np. kontakty z dostawcami i odbiorcami, liczba konkurentów z danej branży, występowanie substytów…)
Parametry
Czynniki kształtujące nowoczesny rynek żywnościowy:
Zmniejszający się przyrost naturalny
Wydłużanie się średniej życia, wzrost liczby ludności i konsumentów powyżej 65 lat, zwracających uwagę na odżywczą i zdrową żywność i jednocześnie wymagającej niskiej zawartości soli i tłuszczu w żywności
Zmniejszenie średniej liczby osób w gospodarstwie domowym oraz wzrost liczby gospodarstw prowadzonych przez osoby samotne
Wzrost tępa życia, aktywności zawodowej kobiet
Zmniejszanie liczby konsumentów w ciągu dnia w tradycyjnym posiłku.
Wykład 2
ANALIZA MAKROOTOCZENIA I KONKURENCYJNEGO OTOCZENIA PRZEDSIĘBIORSTWA
OTOCZENIEM ORGANIZACJI:
jest wszystko to co znajduje się na zewnątrz niej i co:
wywiera na nią wpływ (obecnie)
może mieć na nią wpływ (w bliższej lub dalszej przyszłości)
oraz na co organizacja:
oddziałuje (obecnie)
może oddziaływać (w bliższej lub dalszej przyszłości)
Otoczenie organizacji:
dalsze
otoczenie makroekonomiczne
otoczenie społeczno - kulturowe
otoczenie technologiczne
otoczenie prawne
otoczenie polityczne
otoczenie naturalne
bliższe
organizacje rządowe
kulturalne grupy nacisku
związki i zrzeszenia zawodowe
właściciele
konkurenci
klienci
organizacje pozostające w sojuszach
instytucje finansowe
lokalne władze administracyjne
- otoczenie „mikro”
+ otoczenie „makro”
+ otoczenie naturalne - np. zamrażanie kapitalu (zimą w fabryce strojów kąpielowych),
+ otoczenie społeczno-kulturalne - np. zmniejszanie się przyrostu naturalnego,
+ otoczenie technologiczne - ok. 3% udział w eksporcie Polski mają produkty „hy-tech” (wysoka technologia).
W ramach otoczenia ogólnego wyróżnia się:
sektor prawny, z którego pochodzą normy prawne regulujące funkcjonowanie organizacji
sektor środowiska fizycznego, obejmuje zarówno środowisko naturalne w którym organizacja działa, jak i urbanistykę, architekturę, system transportu.
sektor środowiska ekonomicznego to rynek w którym organizacja uczestniczy: wytwarzanych i nabywanych dóbr i usług, pracy i kapitału.
sektor środowiska technologicznego - z którego pochodzą wiedza i informacja na temat technologii stosowanej w wytwarzaniu produktu oferowanego przez organizację
sektor środowiska społecznego - obejmuje strukturę społeczną (zawodową, wiekową, dochodową, przestrzenną ,itp) oraz jej zmiany.
sektor środowiska politycznego - jest źródłem zmian legislacyjno - prawnych i zmian polityki rządu istotnych z punktu widzenia funkcjonowania i rozwoju organizacji.
sektor środowiska kulturowego - w którym „zanurzona” jest organizacja, jest źródłem obowiązujących w niej norm (w tym etycznych)i wartości oraz rytuałów i symboli.
OTOCZENIE DALSZE - to wszystkie siły, czynnik, które oddziałują nie tylko na konkretną
organizację lecz także na inne organizacje podobnego typu lub działające na tym
samym terytorium.
OTOCZENIE BLIŻSZE - to siły, czynniki, których oddziaływanie na daną organizację ma
charakter specyficzny, składa się z instytucji, grup, które wchodząc w bezpośrednie
kontakty z organizacją tworzą niepowtarzalny splot uwarunkowań, decydujący o
powodzeniu jej działań.
Sieć współpracujących z sobą organizacji
Organizacja : klienci, partnerzy, konkurenci, grupy nacisku, dostawcy, związki, organizacje rządowe
Model otoczenia organizacji:
Podział ten nie jest rozłączny. Elementy gry pojawiają się w segmencie „władza” i w segmencie „walka”. Gra zachowuje się jak władza (np. monopoliści)
Otoczenie wspierające organizację staje się coraz bardziej:
rozległe (globalizuje się rynek, wymiana informacji, skutki lokalnych kataklizmów i konfliktów)
zróżnicowane (nowe wyspecjalizowane organizacje, wąskie i specyficzne „nisze rynkowe”, grupy klientów o specyficznych, wyrafinowanych potrzebach)
niestabilne (coraz krótszy „okres życia” produktów, coraz silniejsza konkurencja, „rewolucje” technologiczne, przełomy polityczne, aktywna i zmienna ingerencja państwa)
kompleksowe (coraz większa zależność procesów i zjawisk)
W takim świecie organizacje muszą odkrywać:
swoje szanse i zagrożenia
silne i słabe strony
Czynniki określające pozycję firmy na rynku i atrakcyjność branży:
Otoczenie podlega zmianom (na ogół).
- otoczenie stałe
- otoczenie zmienne
- otoczenie burzliwe
organizacja reaguje
Cechy OTOCZENIA STAŁEGO:
nie zmieniające się wyroby i usługi
niewielu nowych konkurentów
konsekwentne działanie władz państwowych
dojrzałe stosunki ze związkami zawodowymi
stabilne warunki polityczne i ekonomiczne
przestrzeganie statycznych zasad organizacji
Cechy OTOCZENIA BURZLIWEGO:
ciągłe zmiany wyrobów i usług
zmieniająca się konkurencja
niemożliwe do przewidzenia działania władz państwowych
zasadnicze innowacje techniczne
gwałtowne zmiany społeczne
dość zdecentralizowana struktura
elastyczna struktura
poszukiwanie podejścia dynamicznego
świadomość większego systemu
Cechy OTOCZENIA ZMIENNEGO:
umiarkowane zmiany wyrobów lub usług
stali wielcy konkurenci, przy pojawiających się nowych
przewidywalne zmiany w postępowaniu władz państwowych
stopniowe zmiany techniczne
ewolucyjne tendencje zewnętrzne
kombinacja zasad statycznych i podejścia dynamicznego
sztab funkcjonalny i umiarkowana decentralizacja
obserwacja otoczenia
FAZY EWOLUCJI ORGANIZACJI:
FAZA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI, gdy podstawowym celem jest przekroczenie progu przetrwania poprzez szybki wzrost i pozyskiwanie nowych zasobów. Organizacja w tej fazie zorientowana jest na zewnątrz, na rynek, na klientów, na występujące w otoczeniu wolne zasoby, które można pozyskać, cechuje ją elastyczność działania, innowacyjność i kreatywność uczestników.
FAZA ZESPOŁOWOŚCI, gdy następuje stopniowa reorganizacja orientacji do wewnątrz a podstawowym celem jest doskonalenie umiejętności pracy w zespole i współdziałania uczestników. W tej fazie organizacja charakteryzuje się wysokim morale uczestników, którzy silnie utożsamiają się z nią i wspólnie realizują misję i cele strategiczne.
FAZA FORMALIZACJI, gdy zaczyna dominować orientacja wewnętrzna i podstawowym celem staje się stabilność i przewidywalność oraz sterowność i wydajność, pojawiają się wyspecjalizowane i sformalizowane struktury realizujące precyzyjnie określone zadania.
FAZA ODNOWY - gdy organizacja przełamuje inercję i rutynę nabytą w fazie formalizacji i ponownie otwiera się na zewnątrz, podstawowym celem staje się przyspieszenie rozwoju poprzez zwiększenie zakresu ekspansji i dywersyfikację działalności. Następuje decentralizacja oraz rozluźnienie i spłaszczenie struktur organizacyjnych
Wykład 3
(on tak naprawdę zaczął się od wykresu który macie wyżej ale zrobiłam tak zęby było to w całości)
opis wykresu:
I wzrost przez twórczość
-struktura ma postać zalążkową, a łączność jest częsta i niesformalizowana. Każdy czuje się zaangażowany i zdaje sobie sprawę z postępów firmy. Jednakże powodzenie prowadzi do kryzysu przywództwa.
Założyciel musi zatrudnić więcej ludzi, gdy stwierdzi ze jest obarczony b. zaangażowaniem niż działaniem.
II wzrost przez kierowanie
- organizacje, które przetrwają pierwszy okres, zaczynają rozwijać się wraz z wdrożeniem sformalizowanej struktury i systemu podejmowania decyzji.
Ewolucja postępuje : gładko” do chwili, gdy kierownicy niższych szczebli zbuntują się przeciw brakowi samodzielności i upowszechnień decyzyjnych.
III wzrost przez delegowanie
-Przy rosnących rozmiarach utrzymanie centralnego kierowania staje się niemożliwe i deleguje się zwiększone uprawnienia. Powszechnie stają się zdecentralizowanie geograf. Rozproszone środki zysku, ale powstaje problem kontroli.
IV wzrost przez koordynację →recentralizacja
Uwaga! Czas przeznacza się na koordynację, nie starcz go na cokolwiek innego.
V wzrost przez współpracę:
-Polega na uruchomieniu mechanizmów współpracy wg podejścia dynamicznego
-łączenie wiedzy i autorytetu.
-opracowanie bardzo elastycznych form organizacji
- eliminowanie rozróżniania miedzy linią i sztabem.
ORGANIZACJE ROSNĄCE:
sukces osobisty wynika z podjęcia ryzyka
oczekiwania przerastają rezultaty
małe rezerwy finansowe
treść jest ważniejsza niż forma
kierownictwo zadaje pytania „dlaczego” i „co”
ludzie są zatrudnieni z powodu ich wkładu, pomimo ich osobowości
dozwolone jest wszystko, co nie jest wyraźnie zabronione
problemy są postrzegane jako szanse
najważniejsze są działy marketingu i sprzedaży
linia prowadzi grę
możliwość działania przerasta władzę formalną
kierownictwo rządzi organizacją formalną
kierownictwo przejawia inicjatywę
zamiana kierownictwa prowadzi do zmian w funkcjonowaniu organizacji
potrzebni są konsultanci
orientacja na sprzedaż
celem jest wartość dodana
ORGANZIACJE STARZEJĄCE SIĘ:
sukces osobisty wynika z unikania ryzyka
rezultaty przerastają oczekiwania
duże rezerwy finansowe
forma jest ważniejsza niż treść
kierownictwo zadaje sobie pytania „jak” i „kto”
ludzie są zatrudnieni z powodu ich osobowości, pomimo ich wkładu
zabronione jest wszystko, co nie jest jasno dozwolone
szanse są postrzegane jako problemy
najważniejsze są działy rachunkowości i finansów
sztab prowadzi grę
władza formalna przerasta możliwość działania
organizacja formalna rządzi kierownictwem
kierownictwo zachowuje się rutynowo i inercyjnie
jedynie zmiana systemu formalnego może doprowadzić do zmian w funkcjonowaniu organizacji
potrzebny jest „wstrząs”
orientacja na zysk
dominują rozgrywki polityczne i walki frakcyjne
PODSUMOWANIE:
Znajomość otoczenia jest niezbędne do racjonalnego i skutecznego zarządzania, warunkuje możliwość wykorzystania pojawiających się w nim szans i eliminowania (ograniczone wpływy) zagrożeń, zagrożeń zatem należałoby określić otoczenie „ swojej” firmy, czyli:
1.zidentyfikować poszczególne, jego konkretne elementy i różne subotoczenia.
2.określić rodzaj i siłę wpływu tych elementów na org. i odwrotnie - org za otoczenie, dzis oraz dalszej oraz bliższej przyszłości.
3. pamiętać o tym, że najbardziej trwałego cechą otoczenia jest jego zmienność i z tego powodu należy określić charakter poszczególnych subotoczeń ( czy są stabilne, zmienne a może burzliwe).
Wszystkie organizacje powinny zdawać sobie sprawę, że izolacja prowadzi do klęski.
By przetrwać, rozwijać się muszą być otwarte na wpływ otaczającego świata.
ZARZĄDZANIE STRATEGICZNE
Definicje strategii:
kompletny plan, który określa, jakie decyzje będą podjęte w każdej możliwej sytuacji (` 44)
określenie głównych, długofalowych celów firmy oraz przyjęcie takich kierunków działania i alokacji zasobów koniecznych do zrealizowania celów (Chandler '62)
formułowanie głównych misji, zamierzeń i celów organizacyjnych, polityki i programów przedsiębiorstwa, metod niezbędnych aby strategie zostały wdrożone dla osiągnięcia celów organizacyjnych ('86)
plan działania organizacji związany z jej pozycją w otoczeniu (obecną i przyszłą) oraz względnie trwały i konkretny sposób działania (Obój `98)
STRATEGIA ORGANIZACJI jest przyjętą przez kierownictwo spójną koncepcją działania, której wdrożenie ma zapewnić osiągnięcie fundamentalnych celów długookresowych w ramach wybranej domeny działania.
MODEL STARTEGII
DOMENA DZIAŁANIA - określa gdzie i komu firma zamierza sprzedawać swoje wyroby i
usługi.
STRATEGICZNA PRZEWAGA - oznacza to, aby w ramach danej domeny być bardziej
atrakcyjnym partnerem niż inne firmy.
CELE STRATEGICZNE - określają co konkretnie firma chce osiągnąć w kolejnych okresach
działalności i pozwalają kontrolować, czy firma osiąga sukces.
FUNKCJONALNE PROGRAMY DZIAŁANIA - są przełożeniem koncepcji strategii na
konkretne działania na każdym stanowisku pracy, na codzienne zachowania każdego pracownika.
CECHY STRATEGII:
horyzont czasu - odległy
efekty - mogą się ujawniać po dłuższym okresie, ale będą znaczne
skupienie wysiłków - koncentracja na wybranej dziedzinie
układ decyzji - z reguły konieczność podejmowania wielu decyzji określonego typu w czasie
wszechstronność - obejmuje bardzo szerokie pasmo działań od przydzielenia zasobów, do codziennych operacji.
SPOSOBY OPRACOWYWANIA STRATEGII:
PRZEDSIĘBIORCZY
DOSTOSOWAWCZY
PLANSZOWY
PRZEDSIĘBIORCZY - silny dowódca, zazwyczaj założyciel firmy, podejmuje intuicyjnie odważne, ryzykowne decyzje, opiera się na własnym sądzie, ukształtowanym przez doświadczenie.
DOSTOSOWAWCZY - zwany „nauką przebrnięcia”, przedsiębiorca traktuje otoczenie jako siłę, którą należy opanować, reaguje na poszczególne sytuacje w miarę ich pojawiania się.
PLANSZOWY - zapewnia on ramy i silne dążenie do wytyczenia kierunku, wybory oparte są na racjonalnej ocenie okazji i zagrożeń stwarzanych przez otoczenie.
Po sformułowaniu strategii powinno się ją ocenić.
Podstawowymi kryteriami oceny są:
wewnętrzna spójność i zgodność
zgodność z otoczeniem
odpowiedzialność w stosunku do dostępnych zasobów
satysfakcjonujący poziom ryzyka
odpowiedni horyzont czasowy
wykonalność
STRATEGIA - jakościowa koncepcja przyszłości firmy, ma walor wykonalności, nawet jeśli
ambicje organizacji są olbrzymie.
Idea strategii polega na wypracowaniu takiej pozycji firmy, aby możliwie najpełniej wykorzystywać przewagę jaka posiada w stosunku do innych uczestników rynku (konkurentów).
MICHAEL E. PORTER
KONKURENCYJNOŚĆ - ciągła zdolność do dochodowego pozyskiwania i utrzymywania
udziału w rynku krajowym lub/i na rynkach zagranicznych.
Wskaźniki konkurencyjności i ich determinanty:
WSKAŹNIKI KONKURENCYJNOŚCI |
|
ZYSK - wartość dodana na jednostkę sprzedaży |
UDZIAŁ W RYNKU - orientacja, eksport lub penetracja rynku |
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA ZYSK I UDZIAŁ W RYNKU |
|||
KONTROLA FIRMY
strategia przedsiębiorstwa produkty technologie szkolenia badania i rozwój koszty powiązanie gospodarcze
|
KONTROLA RZĄDU
podatki stopa procentowa kursy wymiany walut polityka handlu zagranicznego polityka badań i rozwoju wykształcenie i szkolenie przepisy i normy |
CZĘŚCIOWA KONTROLA
ceny nakładów uwarunkowania popytu |
BRAK KONTROLI
środowisko naturalne
|
ZYSK I UDZIAŁ W RYNKU determinowane są przez: efektywność, technologie, produkty, nakłady i koszty, strukturę przemysłu, popyt, powiązania (poziome i pionowe).
Wd 4 12.03.2007
Determinanty
1)siła oddziaływania marki
2)kondycja finansowa
3)udział w rynkach zagranicznych
4)trwałość znaczących wyników firmy
Podstawowe metody analizy strategicznej:
1.Anliza SWOT
2.Okno produktu/rynku H.J. Ansoffa
3.Macierz Boston Consulting Group (BCG)
4.Cykl życia produktu
5.Łańcuch wartości.
Analiza SWOT:
Diagnoza
Silne/słabe strony organizacji
Prognoza
Szanse/zagrożenia w otoczeniu
Silne strony:
-kwalifikacje kadry
-posiadanie własnej sieci sprzedaży
-dobra opinia w otoczeniu
Zasoby kontrolowane przez organizację całkowicie lub częściowo, które wyróżniają ją w sposób pozytywny w otoczeniu i w gronie konkurentów.
Słabe strony:
-konflikty międzyludzkie
-stary sprzęt
-brak doświadczenia
Te aspekty funkcjonowania, które ograniczają sprawność i mogą blokować jej rozwój w przyszłości.
Szanse i zagrożenia:
-dot.najczęściej 4 obszarów otoczenia org.:
1)ogólnych zmian politycznych, ekonom.i społecznych
2)zmian rynkowych
3)zmian konstrukcyjnych, technolog.i materiałowych
4)organizacji konkurencyjnych i współdziałających
Siatka analizy strategicznej SWOT
Lokalizacja czynnika Rodzaj czynnika
korzystny niekorzystny
wew. mocne strony słabe strony
zew. szanse zagrożenia
Nie wszystkie czynniki strategiczne są tak samo ważne!
Określić czynniki krytyczne!
Aby:
-rozwijać najmocniejsze strony
-korygować wyraźne słabości
-wykorzystywać znaczące możliwości
-unikać drugorzędnych zagrożeń
Istota wykorzystania analizy SWOT to przełożenie jej wyników na określone działania w ułatwieniu firmie rozwoju i sukcesu rynkowego.
Pozycja firmy
Obecne strategie
Analiza otoczenia wew. Analiza otoczenia zew.
Mocne i słabe strony Szanse i zagrożenia
Punkty o klubowym znaczeniu
Alternatywne strategie
Nowa strategia
Zastosowanie
OKNO PRODUKTU/RYNKU
P
R stary penetracja rozwój
O rynku rynku
D
U
K nowy rozwój dywersyfikacja
T produktu
STARY NOWY
RYNEK
Strategia penetracji rynku:
-polega na takich działaniach firmy, które zapewniają coraz pełniejsze wykorzystanie warunków i możliwości, jakie istnieją w sferze dotychczas obsługiwanej
-strategia ta jest realizowana poprzez tworzenie nowych sposobów dystrybucji, obniżenie cen, intensyfikację promocji, dokonywaniu kolejnych segmentacji rynku, zróżnicowanie ofert.
Np. firmy bezp..w Polsce: Hestia, Compensa.
Metody: segmentacja + promocja
Strategia rozwoju rynku:
-oznacza dla firmy wyjście z obecnie sprzedawanym produktem/ceną na nowy rynek.
Np. polskie firmy bezp..poza ofertą dla obywateli polskich mogłyby oferować bezp. obcokrajowcom.
Strategia rozwoju produktu:
-polega na tworzeniu nowego, z punktu widzenia nabywcy wyrobu i oferowanie go tym samym grupom klientów.
-strategia ta wymaga zmian tech., testowania produktu, intensywnej promocji.
Np. Procter and Gumble
Strategia dywersyfikacji:
-oznacza wchodzenie na rynki nowe i z nowymi produktami, Może przyjmować trzy podst.formy:
1.dywersyfikacja koncentryczna-polega na oferowaniu produktów nowych, choć zbliżonych technolog.do dotychczas wytwarzanych grupie nabywców, będących dotychczas poza zainteresowaniem firmy ( FSO w Bielsku Białej- produkcja Fiata 126 wersja dla inwalidów).
2.dywersyfikacja horyzontalna- polega na utrzymaniu dotychczasowych klientów i zaoferowaniu im nowego produktu (browar, który produkuje piwo uruchamia linię napojów bezalkoholowych, np. Coca-cola).
3.dywersyfikacja konglomeratowa- oznacza rozszerzenie oferty poprzez rozszerzenie nowych produktów, dla nowych odbiorców. Wiąże się niekiedy z ograniczeniem lub zaprzestaniem produkcji „starej”.
Główne koncepcje strategiczne wg BLG:
Rynkowa pozycja produktu/zmienna
|
Orientacja rynkowa |
Zyskowość
|
Niezbędne inwestycje |
Przypływy finansowe netto |
„Gwiazdy” |
Utrzymuj lub zwiększaj udział w rynku |
Duża |
Znaczące |
Zerowe lub ujemne |
„Dojne krowy” |
Zwiększaj udział w rynku |
Duża |
Niewielkie |
Zdecydowanie + |
„Znaki zapytania” |
Zwiększaj udział w rynku |
Zerowe lub ujemne |
Znaczące |
Zdecydowanie - |
|
Wyciągnij korzyści i wycofaj się z rynku |
Niskie lub ujemne |
Niewielkie lub zerowe |
Dodatnie |
„Psy” |
Wyciągnij korzyści i wycofaj się z rynku |
Niewielka |
Niewielkie lub zerowe |
Dodatnie |
Macierz wzrostu udziału w rynku:
tempo „Gwiazdy” „Znaki zapytania”
wzrostu
rynku „Dojne krowy” „Psy”
Relatywny udział w rynku
Mutacja typologii wyrobów BCG zaproponowana przez Druckera:
1.Aktualni żywiciele- wyroby o dużym udziale w dochodzie netto i niewielkich perspektywach rozwoju.
2.Przyszli żywiciele- wyrób rentowny o dużym zbycie i dobrych perspektywach.
3.Opłacalne wyroby specjalne-wyroby w ograniczonym rynku, nie wiążące zasobów przedsiębiorstwa a przynoszące poważne dochody.
4.Wyroby z przyszłością-dopiero opracowywane lub wprowadzane na rynek, ale rokujące duże możliwości rozwojowe.
5.Wyroby chybione, itp.
Cykl życia produktu:
-polega na stopniowym nabywaniu i utracie zdolności konkretnego wyrobu do zaspokajania potrzeb konsumentów.
wprowadzenie na rynek wzrost dojrzałość nasycenie degeneracja
Okres podaży |
|
Okres reakcji |
Okres popytu |
|
Okres rynkowy |
Cykl powstania |
Cykl rynkowy |
Cykl życia |
Strategie rynkowe:
Przewaga konkurencyjna
szeroki przywództwo zróżnicowanie
Obszar kosztowe
konkurencji nisza-nastawienie nisza-
wąski koszty zróżnicowane……..
Strategia- przywództwo kosztowe
-koszty firmy/sektora są na poziomie wyraźnie niższym niż u konkurencji.
Przewaga kosztowa wiąże się z:
1.ekonomiką skali
2.dostępem do tańszych surowców
3.niskim kosztem siły roboczej
4.nowocześniejszą technologią i lepszym sprzętem
5.innowacyjnością
6.kompetencjami zarządu.
Strategia- zogniskowanie (nisze rynkowe)
Skoncentrowanie na:
-specyficznym segmencie, dla którego projektuje się produkty i usługi lepsze od konkurencji
-specyficznej grupie produktów
-rynku określonym geograficznie
Strategia- zróżnicowanie:
-dostarczenie produktu unikatowego, jedynego w swoim rodzaju, na który klienci są gotowi zapłacić dodatkowo, a premia ta przekroczy koszty zróżnicowania. Może być też realizowane przez sposób dystrybucji czy wysokiej jakości surowiec.
Wd 5 19.03.2007
Model SCP: struktura branży- zarządzanie-sprawność działania.
Podstawowe uwarunkowania
Podaż: Popyt:
-surowce -konsumpcja
-technologia -sezonowość
-produkcja -handel zagraniczny
-organizacja handlu
Struktura branży:
-stopień koncentracji
-struktura kosztów
-integracja pionowa
-wartość dodana Polityka państwa:
-przepisy prawne
-reguły handlu zagranicznego
-podatki i subsydia
Zarządzanie:
-inwestycje
-budynki i rozwój
-dywersyfikacja
-zobowiązania
-rozwój i zróżnicowanie produktów
Sprawność działania:
-produktywność
-zatrudnienie
-rentowność
-właściwe ceny
-wzrost
Nowa ekonomia instytucjonalna:
-prawo własności
-kontrakty
-koszty transakcji
Łańcuch wartości
Infrastruktura przedsiębiorstwa
Działania wspierające Polityka personalna
Rozwój technologii
Zaopatrzenie
Logistyka Operacje Marketing Logistyka Obsługa
wejście i dystrybucje wyjście klienta
Działania podstawowe
Proces formułowania strategii:
Analiza otoczenia
(szanse/zagrożenia)
*otoczenie dalsze Opcje strateg. Strategie funkcjonalne
*rozwój technolog. Wybór strateg. -marketing
*trendy socjokulturowe -domena -finanse
*zmiany prawne i polityczne (zasięg konkurencji) -produkcje
*zmiany makroekonomiczne -cele strateg. -zasoby ludz.
-sposób konkurencji Wdrożenie
-mechanizm synergii strategii,
-strategiczna przewaga kontrole
realizacji
Programy strateg.
w różnych obszarach
funkcjonalnych
Miejsce
organizacji
-kultura, tożsamość Analiza zasobów organizacji
-cel istnienia (silne/słabe strony)
-finansowych
-materialnych
-ludzkich
-organizacyjnych
-technolog.
KADRY I DOSPODARKA ZASOBAMI LUDZKIMI LUB ZARZĄDZANIE POTENCJALEM SPOŁECZNYM
Funkcję polegającą na rekrutacji i selekcji uczestników organizacji, ich nagradzaniu, karaniu i rozwoju nazywamy zarządzaniem potencjałem społ.lub polityką personalną, polityką kadr, zarządzaniem ludźmi, zarządzaniem zasobami ludzkimi.
Dwa gł. podejścia do realizacji funkcjonowania zarządzania potencjałem społ.:
1.formuła sita- opiera się na założeniu, że człowiek jest jaki jest i zmienić go nie sposób (wybieramy najlepszych spośród możliwych kandydatów, stopniowo pozbywamy się gorszych).
2.formuła kapitału ludzkiego- człowiek uczy się i zmienia całe życie.
Dwa zjawiska wpłynęły ostatnio na zainteresowanie Naczelnego Kierownictwa Funkcjami Kadrowymi:
-skuteczna konkurencja zagraniczna
-rozwój gospodarki opartej na wysokiej technice i usługach.
Charakterystyka modeli kapitału ludzkiego:
Model kapitału ludzkiego:
-rozwija i upowszechnia kulturę ugody i zrozumienia
-traktuje pracowników jako zasób wyjątkowy
-informuje podwładnych o celach i misji organizacji
-włącza pracowników w proces zarządzania
-strukturę firmy opiera się na idei samokreujących się zespołów
-motywuje pracowników nie tylko przy zastosowaniu bodźców finansowych, ale także przez delegowanie władzy i odpowiedzialności, okazywanie szacunku, uznania, zaufania, możliwości samorealizacji.
Rola państwa/ Kształtowanie indywid. Rola rodziny/
Społeczeństwa kapitału ludzkiego jednostki
-system szkolnictwa -wiedza ogólna -zabezpieczenie środków
ogólnego -wiedza i umiejętności -sprzyjanie rozwojowi
-system szkolnictwa zawodowe umiejętności
zawodowego -zdolności -kultywowanie zdolności
-kultura narodowa -postawy -kształtowanie pozytywnej
-społ.służba zdrowia -potencjał fiz.(zdrowie) postawy wobec nauki i
Pracy
Model sita:
-uwypukla aspekt ilościowy i kalkulacyjny zarządzania pracownikami (koszty, liczba zatrud.)
-traktuje pracowników jako element kosztów
-w procesie selekcji sprawdza przede wszystkim kompetencje
-umożliwia awans tylko w efekcie wysokiej skuteczności
-gł.sposób motywowania pracowników jest motywacja finansowa.
Proces kadrowy:
-systematyczna procedura, służąca zapewnieniu organizacji właściwych ludzi na właściwych stanowiskach i we właściwym czasie.
Składniki struktury siły roboczej jednoczą organizację.
Nowo przyjęci do Dobrowolne odejście
pracy z pracy
Awans z zewnątrz SIŁA Śmierć pracownika
Przeniesienie z zewnątrz ROBOCZA Przejście na emeryturę
Degradacja z zewnątrz JEDNOSTKI Awanse na zewn.
Ponowne zatrudnienie ORG. Przeniesienie na zewn.
Degradacje na zewn.
Zwolnienie z pracy
Redukcje
Podstawowe etapy tego procesu:
1.Planowanie zasobów ludzkich
*Analiza czynników wewn., jak przedstawia się obecne i przewidywane zapotrzebowanie na kwalifikowanych pracowników, wakaty, rozwijanie i organizowanie wydziałów, itp.
*Analiza czynników otoczenia, np. rynek pracy (planowanie, które sięga od 6 m-cy do 5 lat)
2.Nabór kandydatów (zgodnie z planem zasobów ludzkich), za pośrednictwem ogłoszeń, agencji zatrudnienia, ustnych informacji, wizyt w szkołach.
3.Dobór- wiąże się z oceną i wyborem kandydatów. Stosuje się:
-kwestionariusze podań
-życiorysy
-wywiady
-testy osobowe i zawodowe
-sprawdzenie referencji
4.Wprowadzenie do pracy
-dostosowanie nowoprzyjętych do organizacji: przedstawienie kolegom, zapoznanie z obowiązkami, przekazanie informacji o zasadach postępowania w organizacji i jej celach.
5.Szkolenie i doskonalenie
-podwyższenie umiejętności, wykonywanie obecnej pracy, przygotowanie do awansów.
6.Ocena efektywności
-porównuje się wyniki osiągane przez danego pracownika z normami lub celami określonymi dla zajmowanego przez niego stanowiska. Jeśli efektywność niska- podjęcie odpowiednicj działań korygujących (np.dodatkowe szkolenie).
7.Przenoszenie
-Awans- wyższy szczebel w hierarchi, większe płuca, wyższa pozycja, rozszerzony zakres władzy
-Ruchy poziome, czyli przeniesienie na inne stanowisko na tym samym szczeblu
-Degradacja - przesunięcie na niższe stanowisko w hierarchi.
8.Odejście pracownika
-rezygnacja z pracy
-redukcja
-zwolnienie
-przejście na emeryturę
Analiza rodzaju i liczby odejść pracowników może wskazywać na skuteczność….
Proces kadrowy w organizacji:
Planowanie zasobów ludzkich Nabór Pobór
Wprowadzenie do pracy
Szkolenie i doskonalenie
Ocena efektywności Przeniesienie
Zwolnienie
Wd 6 26.03.2007.
Racjonalizacja postępowania
Gospodarność
Ważne są pytania: co? jak? gdzie? kiedy? ile?
Aby handlować mógł utrzymać się ze swej profesji musi zdecydować czym będzie handlował, gdzie, itd.
Aby producent soku mógł skutecznie prosperować musi także wybrać dostawcę surowców, zorganizować produkcję, itd.
Teoria grafów (problemy decyzyjne)
Zagadnienie mostów królewskich
Problem kojarzenia małżonków
Znajdowanie indeksu chromatycznego grafu (np.układanie planu zajęć)
Problem chińskiego listonosza
Problem komiwojażera
Problemy decyzyjne dla których można nawet zbudować model formalny (matematyczny) najczęściej dotyczy następujących przejawów działalności gosp.:
a)wybór asortymentu produkcji w zakładzie produkcyjnym
-polega to na określeniu, które wyroby i w jakich ilościach powinno przedsiębiorstwo produkować, aby nie przekraczając dostępnych zasobów produkcji oraz spełniając ewentualnie pewne dodatkowe ograniczenia, zmaksymalizować zysk ze sprzedaży
b)problem diety (mieszanek)- podejmujący decyduje, pragnie określić jakie ilości produktów żyw.należy zakupić, aby przy racjonalnym zaspokojeniu potrzeb organizmu obniżyć do minimum koszty wyżywienia.
c) wybór procesów technolog.
Jest wiele możliwych rozwiązań, każde jest inne, są wśród nich lepsze i gorsze. Po odpowiedzi na postawione pytania potrzebne jest kryterium oceny możliwych wariantów rozwiązań.
Zasada racjonalnego gospodarowania- def.
-maksymalizacja efektu przy ustalonych środkach i czasie realizacji
-minimalizacja potrzebnych do uzyskania określonego efektu w założonym czasie
-minimalizacja czasu potrzebnego do uzyskania określonego efektu przy dostępnych środkach
Zasada racjonalnego gospodarowania może być stos., gdy cel i środki działania są sklasyfikowane, tj. mają charakter `ilości'.
Optymalne rozwiązanie
-sposób (ilość, plan)użycia środków zgodny z zasadą racjonalnego gospodarowania nazywamy optymalnym rozwiązaniem= optymalnym sposobem ich wykorzystania.
Optymalne rozwiązanie w biznesplanie
Optymalny plan działania to także dokumentacja uwiarygadniająca wytwórcę (producenta, menedżera). W istocie biznesplan to cel działania i dobranie do niego w proporcjach optymalnych środki działania.
Poszukiwanie- optymalne rozwiązanie można znaleźć met…..
Matematyczny Model Decyzyjny
-sformalizowane ujęcie sytuacji decyzyjnej. Decyzje te są podejmowane gł.przez ekonomistów, którzy w działalności gospodarczej kierują się zasadą racjonalnego gosp., tj. podejmują takie decyzje,, by przy posiadanych, ograniczonych zasobach osiągnąć max realizację postawionego celu.
Decyzje dopuszczalne
-decyzje uwzględniające warunki ograniczające (ograniczoność zasobów)
Decyzje optymalne
-decyzje dopuszczalne realizujące cel, który da się osiągnąć w możliwie najlepszy sposób
Model
Jeśli wszystkie warunki ograniczające daną decyzję oraz kryterium opłacalności przyjmują postać liniową, to można wtedy mówić o problemach prognozowania liniowego. Ogólnie rzecz biorąc zadanie programowania liniowego polega na tym, żeby ze zbioru rozwiązań układu równań (m- warunków ograniczających), wyznaczyć takie rozwiązanie, przy którym funkcja celu:
Z(x)= l1x1+l2x2+……+lnxn
osiągnąć wartość ekstremalną.
SIMPLEX
Matematycznie ujęty problem wyboru rozwiązać można dwoma metodami: met.graficzną (geometryczną) lub przeprowadzając obliczenia w procedurze krokowej tzn.met simplex.
Istota metody simplex polega na przyjmowaniu kolejnych rozwiązań i badaniu ich pod względem stopnia realizacji funkcji celu. Przyjmujemy kolejne rozwiązania dopóty, dopóki nie będzie już lepszych rozwiązań (dających lepszą realizację celu). Takie rozw.= rozw.opt.
WYKŁAD 7
BILANS - SPRAWOZDANIE FINANSOWE
Zestawienie aktywów i finansujących je pasywów
Dokładna fotografia stanu przedsiębiorstwa w określonym dniu, zwana dniem bilansowym
Sprawozdanie o sytuacji majątkowej i kapitałowej przedsiębiorstwa
Dzieli się na:
aktywa - wykaz posiadanego przez przedsiębiorstwo majątku
pasywa - informacje na temat źródeł finansowania majątku
Charakterystyczny - pokazuje informacje o przedsiębiorstwie wg stanu na dzień sporządzenia sprawozdania
Podstawowe równie rachunkowości :
Suma aktywów trwałych i obrotów= suma kapitałów własnych i zobowiązań\
MAJĄTEK= KAPITAŁ
BILANS - budowa
Cechy charakterystyczne bilansu
1. cechy stałe - bilans nie istnieje:
Moment bilansowy, czyli dzień sporządzenia bilansu
Dwie strony bilansu: aktywna i pasywna
Ciągłość bilansowa: bilans na koniec roku obrotowego jest jednocześnie bilansem początkowym następnego roku obrotowego
Równowaga bilansowa: suma aktywów jest równa sumie pasywów
Podpisy osób: prezesa (dyrektora) i głównego księgowego, którzy odpowiadają za terminowość i zamieszczone informacje.
2. cechy zmienne - zróżnicowane w zależności od przedsiębiorstwa:
Liczba składników w bilansie
Sposób prezentacji (inne wzory)
Bilans sporządzany jest na:
Koniec roku obrotowego (31 grudnia)
Zakończenie działalności
Zmianę formy prawnej przedsiębiorstwa
Przejęcie jednostki przez inną firmę (w jednostce przejmowanej)
Dzień poprzedzający podział lub połączenie przedsiębiorstwa
Dzień poprzedzający postawienie przedsiębiorstwa w stan likwidacji lub upadłości
AKTYWA TRWAŁE
Składniki majątkowe wykorzystywane przez przedsiębiorstwo w tej samej postaci w długim okresie czasu
Składniki, które będą wykorzystywane w jednostce gospodarczej przez okres dłuższy niż jeden rok; posiadają zwykle wysoką wartość jednostkową
Element 1
* Wartości niematerialne i prawne - definicja
Składniki majątku przedsiębiorstwa, które nie mają rzeczowej postaci
Nabyte przez jednostkę prawa majątkowe nadające się do gospodarczego wykorzystania, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok (wykorzystywane przez okres dłuższy niż 1 rok) przeznaczone do użytkowania na potrzeby jednostek
* Wartości niematerialne i prawne - skład
Koszty zakończonych prac rozwojowych, prowadzone przez przedsiębiorstwo na własne potrzeby, poniesione przed podjęciem produkcji lub zastosowaniem technologii
Wartość firmy (różnica między ceną nabycia określonej jednostki lub zorganizowanej jej części a niższą od niej wartością przejętego majątku)
Autorskie prawa majątkowe, licencje, koncesje, prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych, know-how
Programy komputerowe o przewidywanym okresie użytkowania dłuższym niż jeden rok
Zaliczki na wartości niematerialne i prawne
Element 2
* Rzeczowe aktywa trwałe - skład
Środki trwałe, na które składają się grunty, budynki, urządzenia techniczne, środki transportu
Środki trwałe w budowie, montażu lub podlegające ulepszaniu
Zaliczki ponoszone przez przedsiębiorstwo na środki trwałe w budowie
Element 3
* Inwestycje długoterminowe
Aktywa nabyte w celu osiągania przez przedsiębiorstwo korzyści ekonomicznych wynikających z przyrostu wartości tych aktywów, uzyskania z nich przychodów w formie odsetek, dywidend
Nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne, które nie są użytkowane przez przedsiębiorstwo, lecz zostały nabyte w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych
Długoterminowe aktywa finansowe (akcje, udziały w innych spółkach, inne papiery wartościowe, udzielone długoterminowe pożyczki, nabyte przez przedsiębiorstwo dla osiągnięcia korzyści ekonomicznych)
Element 4
* Należności długoterminowe
Należności, których termin zapłaty przypada co najmniej po upływie roku od daty, na jaką sporządza się sprawozdanie finansowe
Należność - to kwota, która jest przedsiębiorstwu należna (np. jeśli firma1 pożycza pieniądze innej firmie2, to pieniądze te są należne firmie1)
Należność ≠ Zobowiązanie
AKTYWA OBROTOWE
Pozycje składowe aktywów, które charakteryzują się zmianą postaci w krótkim okresie czasu
Cechy charakteryzujące środki obrotowe: przeznaczenie do zbycia w ramach cyklu operacyjnego (produkcyjnego) oraz zamiana postaci rzeczowej w postać pieniężną i odwrotnie
Element 1
* Zapasy - są to rzeczowe aktywa obrotowe (rzeczowe składniki majątku obrotowego), na które składają się:
Materiały - służą do jednorazowego zużycia w jednym cyklu produkcyjnym, przenoszą całą swoją wartość na nowo wytworzone produkty, obejmują surowce do produkcji, opakowania, części zamienne
Półprodukty i produkty w toku - produkty lub usługi, które jeszcze nie zostały zakończone i pozostają w różnym stopniu zaawansowania w trakcie procesu produkcyjnego
Produkty gotowe - przeznaczone do sprzedaży, które nie podlegają dalszej obróbce
Towary - wytworzone przez inne przedsiębiorstwo, zakupione przez daną jednostkę w celu dalszej sprzedaży w nie zmienionej postaci
Element 2
* Należności krótkoterminowe
Obejmują na ogół należności z tytułu dostaw i usług oraz innych, które stają się wymagalne w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego. Są to sumy pieniężne, które są należne danej jednostce gospodarczej od innych jednostek i pochodzą głównie z tytułu sprzedaży produktów gotowych, usług, towarów.
Element 3
* Inwestycje krótkoterminowe
Obejmują:
Instrumenty kapitałowe wyemitowane przez inne jednostki (udziały) lub akcje (inne papiery wartościowe), udzielone pożyczki
Aktywa pieniężne - środki pieniężne (gotówkę) na rachunku bankowym i w kasie przedsiębiorstwa
KAPITAŁY WŁASNE
Równowartość majątku wniesionego przez właścicieli przedsiębiorstwa, dzielą się na:
Kapitał (fundusz) podstawowy - wniesiony w momencie zakładania firmy przez założycieli, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy; przybiera różne nazwy: kapitał zakładowy (spółki handlowe, akcyjne i z o. o.), kapitał wspólników (spółki osobowe), fundusz założycielski (przedsiębiorstwo państwowe), fundusz udziałowy (spółdzielnie)
Kapitał (fundusz) zapasowy - tworzony z wypracowanego zysku, nadwyżki ceny akcji, z dopłat akcjonariuszy i wspólników w spółkach akcyjnych obowiązkowo 8% zysku zasila kapitał zapasowy do wysokości 1/3 kapitału akcyjnego. Przeznaczony jest na pokrycie ewentualnych strat
Kapitał rezerwowy - tworzony zgodnie ze statutem lub umową spółki, może być przeznaczony na pokrycie strat lub wydatków spółki
Kapitał z aktualizacji wyceny - tworzony z przeszacowania wartości majątku lub źródeł jego pochodzenia
KAPITAŁY OBCE (ZOBOWIĄZANIA)
Zobowiązania - to kwoty, które przedsiębiorstwo jest zobowiązane zapłacić (oddać) innym podmiotom.
Obejmują zobowiązania i rezerwy na zobowiązania, które stanowią zadłużenie wobec kontrahentów
Dzielą się na:
Długoterminowe (z obowiązkiem uregulowania powyżej 1 roku)
Krótkoterminowe (termin spłaty bądź wykupu do 1 roku)
Rezerwy tworzone na przyszłe zobowiązania, których kwota może być w sposób wiarygodny oszacowana
Zobowiązania krótkoterminowe to:
Otrzymane kredyty krótkoterminowe
Otrzymane zaliczki na początku dostaw
Zobowiązania z tytułu emisji krótkoterminowych papierów wartościowych
Zobowiązania z tytułu dostaw surowców do produkcji (lub usług zamawianych i realizowanych przez inne firmy)
Zobowiązania budżetowe (z tytułu podatków, ubezpieczeń społecznych, zdrowotnych i ceł)
Zobowiązania wewnątrzzakładowe (w tym wobec pracowników z tytułu wynagrodzeń)
Zobowiązania długoterminowe to:
Między innymi zobowiązania z tytułu emisji papierów wartościowych o terminie spłaty lub wykupu powyżej 1 roku
Otrzymane długoterminowe pożyczki i kredyty bankowe
Analiza finansowa obejmuje 5 elementów:
Płynność finansowa - czyli zdolność przedsiębiorstwa do terminowego regulowania zobowiązań krótkoterminowych
Sprawność działania - czyli zdolność do generowania przychodów ze sprzedaży (by sprzedawać jak najwięcej)
Rentowność - czyli zdolność do generowania zysku (zwraca uwagę na maksymalizacje zysku)
Zadłużenie - czyli udział kapitałów obcych w finansowaniu przedsiębiorstwa (np. firma jest zadłużona w 20%)
Wskaźniki rynku kapitałowego - dotyczą spółek akcyjnych, które dokonały publicznej emisji akcji poprzez określenie wybranych parametrów w przeliczeniu na jednostkę akcji
WYKŁAD 8,
Proces kadrowy w organizacji:
Podstawowymi elementami planowania zasobów ludzkich są
- prognozowanie
- przegląd zasobów ludzkich
Porównanie wad i zalet poszukiwania kandydatów wewnątrz i na zewnątrz organizacji:
Wymiar porównań |
kandydaci z WEWNĄTRZ - ZALETY |
kandydaci z WEWNĄTRZ - WADY |
kandydaci z ZEWNĄTRZ - ZALETY |
kandydaci z ZEWNĄTRZ - WADY |
Znajomość firmy przez kandydata |
znają firmę, nie potrzebują okresu wstępnego socjalizacji. |
są przyzwyczajeni do starych sposobów działania |
przynoszą nowe spojrzenie na różne problemy |
wymagają zaznajomienia się z organizacją, socjalizacji |
znajomość kandydata przez firmę |
można zmniejszyć ilość wykorzystywanych narzędzi selekcyjnych |
mniejszy wybór |
większy wybór |
konieczne różne narzędzia selekcyjne, ryzyko błędu w ocenie |
dopływ nowych kwalifikacji |
szkolenie nowych pracowników zwiększa przywiązanie do firmy |
jeżeli osoby o potrzebnych kwalifikacjach nie ma w firmie, trzeba ponieść koszty szkolenia |
osoba o potrzebnych kwalifikacjach od razu gotowa do pracy |
znalezienie nowej osoby może być kosztowne i czasochłonne |
wpływ na obraz organizacji |
podniesienie morale pracowników |
mogą być uwikłani w nieformalne zależności itp. |
tworzenie nowych miejsc pracy, pokazanie informacji o firmie |
informacja o poszukiwaniach może być ważna dla konkurencji |
Nabór - celem jest zebranie dostatecznie dużej grupy kandydatów i wybranie spośród nich kwalifikowanych pracowników.
Wyróżnia się nabór ogólny i wyspecjalizowany.
Źródła naboru:
- rynek pracy-Zmienia się zależnie od zmian czynników otoczenia
Prywatne i państwowe biura pośrednictwa pracy
Ogłoszenia w gazetach i czasopismach lokalnych
Bezpośredni kontakt z org. Społ. i zawodową
Bezpośredni kontakt- list polecający
Podział rekrutacji:
z zewnątrz - np. z udziałem biur zatrudnienia
z zewnątrz- prowadzi do zwiększenia wysiłków w pracy, stosowany m.in. przez General Foods, IBM
DOBÓR:
Polega na obustronnym podejmowaniu decyzji
organizacja decyduje o tym, czy wystąpić z ofertą o zatrudnieniu i o jej atrakcyjności
kandydat przesądza o tym, czy organizacja i oferta zatrudnienia odpowiada jego potrzebom i celom
Standardowa procedura obejmuje 7 etapów:
FORMULARZ PODANIA
stanowi formalne stwierdzenie, że kandydat chce się zatrudnić
dostarcza prowadzącemu wywiad podstawowych informacji
staje się częścią informacji personalnych organizacji
WSTĘNY WYWIAD ELIMINACYJNY
służy do szybkiego oszacowania czy kandydat jest odpowiedni na dane stanowisko
TEST
służy do zmierzenia umiejętności zawodowych oraz zdolności uczenia się w pracy
SPRAWDZENIE WIARYGODNOŚCI danych zawartych w życiorysie lub podaniu o pracę
poszukuje się dalszych informacji od osób udzielających referencji lub od poprzednich pracodawców
WYWIADY SZCZEGÓŁOWE
mają na celu wypełnienie luk w podaniu lub życiorysie
BADANIA LEKARSKIE
sprawna praca kandydata
OFERTA PRACY
gwarancja zatrudnienia
oferta pracy
WADY WYWIADÓW:
NIERÓWNOWAGA SIŁ: prowadzący wywiad doświadczony i swobodny
SZTUCZNE ZACHOWANIA: kandydat przedstawia obraz swojej osoby, który jego zdaniem będzie odpowiadać prowadzącemu wywiad
NIEUŻYTECZNE PYTANIA: co pan uważa za swoją największą słabość
Kandydaci wyczuwają brak umiejętności i przygotowania prowadzącego wywiad. Czują się niepewnie i udzielają powierzchownych odpowiedzi, albo próbują „przechytrzyć” pytającego.
Na przebieg rozmowy kwalifikacyjnej wpływa przede wszystkim
PIERWSZE WRAŻENIE
wygląd
głos
ubiór
gestykulacja
mimika
OCENA EFEKTYWNOŚCI:
jest jednym z ważniejszych zadań każdego kierownika. Wyróżnia się ocenę:
formalną (systematyczną)
nieformalną (prowadzoną codziennie)
Kto ocenia, lub może oceniać?
przełożony podwładnych
grupa przełożonych
grupa kolegów z tego samego szczebla organizacyjnego
podwładni przełożonych
PROBLEMY OCENY:
zróżnicowane normy
uprzedzenia oceniającego
różne wzorce ocen
efekt aureoli - tendencje do oceniania pracowników ze względu na jedną ich cechę jednolicie wysoko lub jednolicie nisko
METODY OCENY:
ABSOLUTNA (porównanie wyników pracownika z ustalonym standardem)
RELATYWNA (dokonywana na podstawie porównania pracowników)
Do najbardziej rozpowszechnionych ABSOLUTNYCH metod oceny należą:
ilościowe standardy pracy (porównanie efektów pracy pracowników z ustalonymi normami)
punktowa skala ocen (wyodrębnia się kryteria, np. dokładność, obowiązkowość, wygląd, ilość pracy, które oceniamy według skali punktowej)
ocena opisowa ( przypomina ankietę zawierającą otwarte pytania)
test (według kwestionariusza składającego się z kilkunastu pytań zawierających jednocześnie kilka odpowiedzi do wyboru)
metoda wydarzeń krytycznych (ewidencje przez przełożonego sukcesów i porażek oraz ich podsumowanie)
skala behavioralna (analizuje się zadania na danym stanowisku pracy oraz wywiązywanie się pracownika z zadań w aspekcie jego pracy)
zarządzanie przez cele (oparte jest na zasadzie wspólnego wytyczenia celów na każdym stanowisku pracy przez osobę zajmującą to stanowisko i jej bezpośredniego przełożonego; ocena polega na kontroli, czy i w jakim stopniu ustalone cele zostały zrealizowane)
metoda 360 jest kompleksowym sposobem zbierania i wykorzystywania informacji o kompetencjach behawioralnych ocenianego pracownika
strefa niskiej efektywności
styl altruistyczny
bierny
autokratyczny
kompromisowy
strefa wysokiej efektywności;
realizacyjny
biurokratyczny
autokratyczno- życzliwy
WYKŁAD 9
KONFLIKTY, NEGOCJACJE, SPORY, DOCHODZENIE DO „TAK”
Konflikty, spory, negocjacje obecne są nieustannie w naszym życiu.
Wzorzec konfliktów (według psychologów amerykańskich):
Dwoje lub więcej ludzi (powiązanych ze sobą, różne współzależności), spostrzegają, że
istnieją między nimi niemożliwe do pogodzenia różnice lub zagrożone są ich:
I podejmuje pewne działania: konflikt ulega złagodzeniu lub nasileniu.
NEGOCJACJE |
DEBATA |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Co to jest KONFLIKT?
Jest formą rywalizacji między ludźmi lub grupami. Pojawiają się wtedy kiedy dwie lub więcej osób rywalizuje o uzyskanie pewnych dóbr, czy uznanie pewnych wartości. w sytuacji konfliktowej celem ludzi staje się często chęć zadania ciosu fizycznego, lub psychologicznego drugiej stronie. Pierwsza reakcja na konflikt jest emocjonalna, dopiero później pojawia się aspekt poznawczy.
Poglądy tradycyjne
Konflikt jest do uniknięcia, przyczyną konfliktu są błędy kierownictwa oraz nieodpowiednie projektowanie i kierowanie organizacji. Konflikt niszczy organizację i przeszkadza w optymalnej efektywności. Zadaniem kierownictwa jest eliminowanie konfliktu. Optymalny efekt wymaga likwidacji konfliktu.
Poglądy współczesne:
Konflikt jest nieunikniony, przyczynami konfliktów są struktura organizacji, różnice celów, wartości, poglądów. Konflikty przyczyniają się lub szkodzą efektywności organizacji. Zadaniem kierownictwa jest kierowanie konfliktem tak, aby doprowadził on do zwiększenia efektywności organizacji. Optymalna efektywność organizacji wymaga konfliktów na umiarkowanym poziomie.
KONFLIKTY, SPORY, NEGOCJACJE - DOCHODZENIE DO „TAK
Koło kryzysów.
Istnieje wiele rodzajów kryzysów zagrażających firmom
NIEFORMALNE WYPADKI:
kryzysy kryminalne - uszkodzenia produktu, porwania, albo branie okupu, akty terroru.
kryzysy informacyjne - kradzież poufnych informacji, uszkadzanie danych firmy, ataki cybernetyczne
kryzysy reputacji - rozpowszechnienie plotek lub oszczerstw, uszkodzenie logo.
ŻYWIOŁOWE
PERSONALNE
EKONOMICZNE
MATERIALNE
Źródła nieporozumień można podzielić na:
Wynikające z cech organizacji
Mające swe źródło w cechach jednostki
Ad1
Konflikty związane z podziałem zasobów organizacji
Wynikające ze specjalizacji, podziału pracy i np. przydzielonych zadań
Spowodowany nieodpowiednio określonym zakresie praw i obowiązków jednostki organizacyjnej
Wynikające z nieprzestrzegania prawa
Spowodowane zmianami organizacyjnymi, własnościowymi
Spowodowane brakiem efektywności funkcjonującego przepływu informacji i komunikacji wewnętrznej
Ad2
Wynikające z różnorodności postaw i oczekiwań pracowników względem organizacji
Różnica w światopoglądzie
Wynikające z negatywnych emocji
Spowodowane niewłaściwym obsadzaniem stanowisk, np. brak odpowiednich kompetencji kierowników
KONFLIKT |
REAKCJA N AKONFLIKT (ZACHOWANIE) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
NASTĘPSTWA: upadłość, frustracja, kompromis, postęp, rozczarowanie, destrukcja, wyrzuty sumienia, upokorzenie, poznanie partnera (-ów), osłabienie, ewolucja, reparacje, animozje osobiste, zwycięstwo - przegrana, szukanie przyczyn, dezorganizowanie.
Myśląc o konfliktach, z reguły podkreśla się jego strony negatywne, tzn. destrukcję, eksploatację, wywieranie nacisku itp.
W sytuacji konfliktowej można jednak dostrzec pozytywne wartości jak nawiązanie i poprawa komunikacji międzyludzkiej, lepsze wzajemne rozumienie, pozytywne zmiany w relacjach między stronami.
CYKL KONFLIKTU
POSTAWY WOBEC KONFLIKTU
POWSTAJE
KONFLIKT
KONSEKWENCJE
REAKCJA (CO ROBIMY, GDY
POJAWIA SIĘ KONFILKT)
Przyczyny konfliktów:
problemy pojawiające się w relacjach międzyludzkich
problemy związane z dostępem do informacji
różnorodne wykluczające się interesy i potrzeby stron
naciski strukturalne
odmienne wartości
Możliwe wyniki negocjacji:
WYSOKIE
MOJA WYGRANA
WYGRANA OBU STRON
KOMPROMIS
moje
potrzeby
IMPAS MOJA
PRZEGRANA
NISKIE
(pamiętaj: impas nie zawsze jest najgorszym rozwiązaniem). Opracuj swoją BATNA - najlepszą z alternatyw negocjowanego porozumienia. (Best Alternative To.....)
Role jakie ludzie odgrywają w konfliktach:
NEGOCJATORZY - czyli reprezentanci stron
MEDIATORZY, CZYLI FACYLITATORZY - czyli trzecia strona, nie zaangażowana bezpośrednio w kwestie sporne, ale pomagająca stronom dojść do porozumienia.
DECYDENCI - lub arbitrzy, podejmujący ostateczne decyzje.
Warunki osiągnięcia porozumienia:
Negocjacje muszą być dobrze przygotowane
Negocjacje muszą być dobrze prowadzone
Negocjacje musza być właściwie podsumowane.
Negocjacje wymagają od uczestników aby określili kwestie, co do których mają różne zdania, wymagają „uczenia się” wzajemnie swoich potrzeb i interesów, wypracowania możliwych rozwiązań, aż do osiągnięcia ostatecznego porozumienia.
Negocjacje kończące się sukcesem są zwykle rezultatem wzajemnej wymiany poglądów i informacji, jak również pewnych ustaleń podejmowanych przez negocjujące strony. Wymiana ta może mieć charakter:
namacalny (tj pieniądze, zaangażowanie czasowe czy przejawianie pewnych zachowań)
ukryty (np zgoda na zmianę postawy, stanowiska, oczekiwań itp.)
Warunki skutecznych negocjacji:
dające się zidentyfikować strony, które pragną uczestnictwa w rozmowie:
zastanów się:
jakie strony uczestniczą w rozwiązywaniu problemu
czy nie istnieją strony, których nie braliście pod uwagę, a które mogą mieć jeszcze inne spojrzenie na problem niż dotychczas brane pod uwagę strony konfliktu
czy jakieś osoby/grupy, których mogą dotyczyć ustalenia przyjęte w trakcie negocjacji nie zostały pominięte.
wzajemna zależność
trzeba uświadomić sobie:
na czym polega wzajemna zależność między wami, a waszym partnerem w negocjacjach
czego oczekujemy z ich strony, ale także co możemy im zaoferować.
gotowość do negocjowania
czy rzeczywiście jesteśmy gotowi do rozmów
czy druga strona wyraża gotowość do podjęcia negocjacji
czy czujecie pewne obawy przed rozpoczęciem rozmów, to z czego mogą one wynikać
zgodność stanowisk w pewnych kwestiach i interesach
dobrze jest zdawać sobie sprawę z tego
co jest wspólne w interesach stron konfliktu
na jakie sprawy zapatrują się podobnie
jak ważne są sprawy, co do których między stronami nie ma istotnej różnicy zdań
czy można na ich (i na których ?) podstawie oprzeć budowanie porozumienia
chęć osiągnięcia porozumienia
czy rzeczywiście chcecie osiągnąć porozumienie
czy dla drugiej strony istnieją jakieś korzyści, dla osiągnięcia których lepsze jest przedłużanie konfliktu niż dojście do porozumienia.
brak psychicznych barier do osiągnięcia porozumienia
czy nie jesteście przywiązani do jednej jedynej koncepcji rozwiązania problemu
czy naprawdę chcecie poszukiwać nowych rozwiązań wspólnie z partnerem z drugiej strony stołu
czy jesteście gotowi uwzględnić propozycje drugiej strony
czy jesteście gotowi modyfikować własne stanowisko
upoważnienie do podejmowania ostatecznych decyzji
czy macie upoważnienie do podejmowania wiążących decyzji i w jakim zakresie
czy ludzie których reprezentujesz skłonni są podporządkować się wynegocjowanym ustaleniom
czy jesteście zobowiązani do przedstawienia do akceptacji ludziom których reprezentujecie, decyzji które podejmujecie przy stole negocjacyjnym
czy druga strona ma upoważnienia do podjęcia ostatecznej decyzji
dopuszczenie możliwości kompromisu
czy jesteście skłonni do kompromisu jeśli okaże się on konieczny
w jakich sprawach dopuszczacie kompromis
porozumienie musi być racjonalne i możliwe do wprowadzenia w życie
zasoby pomocne przy negocjacjach
czy możecie poświęcić negocjacjom niezbędny czas
czy miejsce negocjacji zapewnia dobre warunki do prowadzenia rozmów
czy spotkania są dobrze zaplanowane i zorganizowane
Rodzaje negocjacji:
pozycyjne: przetarg pozycyjny
oparte o interesy stron
przetarg pozycyjny - strategią tą posługujemy się w sytuacji typowego targowania się.
(przykład sprzedawcy i kupującego)
strony zajmują względem siebie pewne określone stanowiska (pozycje) związane z tym co chciałyby osiągnąć.
Oferta wysuwana jako pierwsza zwana jest pozycją otwierającą.
zastosowanie: zwykle tam, gdzie jest wyraźny konflikt dotyczący podziału pewnego „dobra” (pieniędzy, czasu pracy, dóbr materialnych...)
Z reguły w wyniku tego typu negocjacji jedna ze stron zyskuje tyle ile traci druga (!) a także druga strona nie jest partnerem a wrogiem, od którego należy wyegzekwować jak najwięcej.
Zachowania charakterystyczne dla przetargu pozycyjnego:
stawianie wysokich żądań wyjściowych (wysokiej pozycji otwierającej)
nie ujawnianie informacji (atmosfera tajemniczości, różne zabiegi, aby przestraszyć i osłabić partnera)
bluffowanie
groźba
„zawzięcie się” na ludzi, a nie na problem
Zyski i koszty przetargu pozycyjnego:
Koszty:
często niszczy relacje międzyludzkie
antagonizuje grupy
ogranicza możliwość poszukiwania rozwiązań
sprzyja sztywnemu przywiązywaniu się do pozycji
prowadzi do kompromisu, chociaż daną kwestię można rozwiązać w inny sposób
utrudnia skupienie uwagi na interesie i potrzebach stron, powodując przedwczesne przywiązanie do jedynych możliwych rozwiązań
Zyski:
aby doszło do przetargu niekonieczne jest zaufanie
nie wymaga pełnego odkrycia informacji
może zapobiegać zbyt wczesnym ugodom
jest użyteczny w dojściu do kompromisu
Przetarg oparty o interesy - zwany negocjowaniem kooperacyjnym
CEL:
zabezpieczenie jak największej liczby interesów i potrzeb obu stron równocześnie
zysk osiągają wszyscy, nie ma wygranych i przegranych
Negocjacje te wymagają:
czasu
współpracy partnerów
wymiany istotnych informacji
konsultacji
istnienia choćby elementu zaufania między stronami
Kiedy stosować?
kiedy interesy negocjujących są wzajemnie powiązane
kiedy nie jest jasne czy kwestia, co do której toczyć się mają negocjacje, jest tego typu
że jedna strona zyskuje tyle, ile traci druga
kiedy zależy nam na przyszłych stosunkach międzyludzkich
kiedy negocjujące strony pragną usunąć istniejące różnice, wolą raczej kooperatywnie
rozwiązać problem , niż stosować procedurę opartą o współzawodnictwo.
kiedy osiągnięcie kompromisu co do pryncypiów jest trudne
kiedy negocjatorzy pragną dążyć do rozwiązania biorąc pod uwagę potrzeby i interesy wszystkich stron.
Wspólne rozwiązanie problemu:
zgadzaj się wszędzie tam gdzie jest to możliwe
buduj dobre stosunki
nie mów „ale”, mów „tak.......a...”
składaj oświadczenia „ja” a nie „ty”
optymistycznie podejdź do ujawnianych różnic
stawiaj pytania otwarte
wykorzystuj siłę ciszy
7 przyczyn nieudanych negocjacji:
konfrontacja
niejasno zdefiniowane kwestie
debata nad kwestiami
duma i próżność
brak chęci do kompromisu
wybuchy i irytacji
złe doświadczenie stron ze sobą
WYKŁAD 10
Rachunek zysków i strat, P&L- profit and loss
Sprzedaż
- koszty ( w tym amortyzacja)= zysk brutto
- podatek = zysk netto
rachunek zysków i strat:
zestawienie osiągniętych przez przedsiębiorstwo przychodów i poniesionych kosztów
przewaga przychodów nad kosztami wskazuje na stratę
rachunek zysków i strat jest sprawozdaniem dynamicznym sporządzanym narastająco za okres sprawozdany
okresem sprawozdawczym są poszczególne miesiące roku obrotowego, natomiast sprawozdanie roczne zawiera zestawienie wartości operacji gospodarczych roku obrotowego, kształtujący wynik finansowy przedsiębiorstwa
sprzedaż netto i bez VAT, z upustami
zasada memoriałowa i przychód powstaje w momencie transakcji a nie wpływu gotówki
zasada współmierności przychodów i kosztów.
Obliczanie przychodów cząstkowych podmiotu gospodarczego:
Działalność operacyjna |
Przychody z działalności podst.i pomocniczej - koszty uzyskania przychodów= zysk na dział. operacyjnej
|
Działalność finansowa |
Przychody z dział. Finansowej - koszty dział. = wynik na dział. Finansowej |
Zdarzenia losowe |
Zyski nadzwyczajne - starty nadzwyczajne= wynik zdarzeń losowych |
Działalność operacyjna- taka działalność, dla której przedsiębiorstwo zostało powołane
Obliczenie wyniku finansowego- zysku brutto
WFB= wynik na działalności operacyjnej + wynik na działalności finansowej (czyli wynik na działalności gospodarczej)+ wynika na działalności nadzwyczajnej
Obliczanie wyniku finansowego netto:
Wynik finansowy brutto pomniejszony o naliczony podatek dochodowy jest innymi słowy zyskiem netto:
WFN = WFB -Pd
Nakłady- koszty poniesione na produkcję i sprzedaż w związku z realizacją podstawowego celu działalności gospodarczej (handlu świadczenia usług, produkcji, sprzedaży)
Koszty te można klasyfikować w różny sposób:
wg rodzajów: amortyzacja, zużycie materiałów i energii, usługi obce, podatki i opłaty, wynagrodzenia, świadczenia na rzecz pracowników, pozostałe.
Wg miejsca powstania: k. zakupu, działalności podstawowej, produkcji pomocniczej, ogólnego zarządu, sprzedaży.
Koszty działalności operacyjnej pozostałe:
Koszty niezwiązane z podstawową działalnością jednostki, ale jej towarzyszące, np. wartość sprzedawanych składników majątku trwałego, odpisane należności przedawnione, umorzone, nieściągalne, wytworzone rezerwy.
Niedobory inwentaryzacyjne
Zapłacone odszkodowania
Koszty czynszów i dzierżaw
Przychody z działalności operacyjnej- podstawowe:
Należna lub uzyskana kwota ze sprzedaży, czyli należność z tytułu sprzedaży produktów, towarów i materiałów pomniejszona o podatek VAT. Przychód ustala się jako sumę iloczynu ilości sprzedanych wyrobów, towarów i usług ora zastosowanej ceny jednostkowej, pomniejszony o upusty, rabaty i dopłaty.
Kwota należna ze sprzedaży - kwota, którą przedsiębiorstwo uzyska w terminie późniejszym, np. 2-3 tygodnie od dnia sprzedaży ( płatność przelewem)
Kwota uzyskana ze sprzedaży- kwota, którą przedsiębiorstwo uzyska natychmiast w formie gotówki (płatność gotówkowa)
- od momentu sprzedaży do uzyskania gotówki kwota ta nosi nazwę należności.
Przychody i koszty z działalności finansowej:
Dotyczą wszystkich operacji finansowych, które prowadzone są przez jednostkę gospodarczą i związane są z pozyskiwaniem kapitału, jego obsługą, obrotem papierami wartościowymi, utrzymaniem innych finansowych składników majątkowych.
Przychody finansowe: odsetki od zapłaty, straty ze zbycia inwestycji, odpisy aktualizujące wartość finansowego majątku trwałego i krótkoterminowych papierów wartościowych.
Zyski i straty nadzwyczajne:
Są skutkiem zdarzeń nadzwyczajnych
M.in. zdarzenia losowe, niezależne od przedsiębiorstwa, rezultaty postępowania naprawczego lub zaniechania pewnego rodzaju działalności.
Sprawozdanie z przepływu środków pieniężnych:
Trzecie sprawozdanie finansowe sporządzone w celu prawidłowej oceny sytuacji finansowej przedsiębiorstwa.
Dostarcza info o stanie środków pieniężnych przy danym poziomie aktywów i pasywów, jaki jest odczytywany z bilansu oraz przy określonej wysokości zysków i strat.
Ciągły obrót między takimi elementami, jak: kapitał, pożyczka, wierzyciele, środki trwałe, produkcja, materiały, koszty produkcji, dłużnicy, sprzedaż- główne miejsce zajmuje tu gotówka.
Sprawozdanie z przepływu środków pieniężnych:
Stan środków na początek okresu sprawozdawczego
Przepływy środków pieniężnych w ramach działalności operacyjnej
-//- instytucyjnej
-//- finansowej
zmiana stanów środków pieniężnych netto
stan środków pieniężnych na koniec okresu sprawozdawczego
ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PRZEDSIĘBIORSTWA:
Kapitałem przedsiębiorstwa nazywa się źródła finansowania majątku. Źródła te wykorzystywane są po stronie pasywów w bilansie przeds. Kapitał może pochodzić od właścicieli i wtedy nazywa się kapitałem własnym lud od wierzycieli- kapitał obcy.
Źródłami pochodzenia kapitałów są:
źródła kapitałów lub funduszy własnych, pochodzące z zewnątrz, wniesione przez udziałowców ( np. kapitał zakładowy, akcyjny) oraz ze źródeł wewnętrznych ( zysk zatrzymany i amortyzacje)
źródła kapitałów obce, np. w formie obligacji, kredytów długoterminowych, kredytów kupieckich
podział kapitałów:
Finansowanie wew. (samofinansowanie) Zysk zatrzymany |
Finansowanie zewnętrzne |
|
|
Kapitał założycielski |
Koszty, pożyczki, zobowiązania |
Finansowanie własne ( kapitał własny) |
Finansowanie obce (kapitały obce) |
|
Fundusz tworzony z zysku |
Fundusze i kapitały: Udzielany, zakładany, akcyjny |
|
Finansowanie długoterminowe (kapitał stały) |
Finansowanie Krótkoterminowe |
Kapitały własne:
mogą ulegać zwiększeniu w przypadku dopuszczonej przepisami prawa aktualizacji wartości majątku, uwzględniającej skutki inflacji
w spółkach akcyjnych źródłem zwiększenia kapitałów zapasowych może być także nadwyżka występująca w przypadku wy[puszczenia akcji po cenie wyższej ( emisyjnej) od ceny normalnej.
AKCJA:
jest papierem wartościowym wyrażającym wniesiony od spółki wkład
wyróżnić można 3 najważniejsze elementy charakteryzujące akcje:
to ułamkowa część kapitału akcyjnego spółki emisyjnej
to prawo członkowskie w spółce
jest papierem wartościowym imiennym lub na okaziciela.
WYKŁAD 11
Uwarunkowania kultury organizacji:
Wprawdzie tego schematu nie było u nas na wykładzie, ale pomyślałam, że chcielibyście bardziej zagłębić się w temat i nie wywalałam go;)
Wybrane zasady nowoczesnego planowania - biznes plan (buisness plan)
SUKCES w biznesie zależy od dobrego zarządzania.
ZARZĄDZANIE - pojęcie bardzo szerokie, obejmuje:
planowanie
organizowanie
prowadzenie (motywowanie innych i samego siebie)
kontrolowanie (ocenianie)
Te czynniki mają doprowadzić do osiągnięcia zamierzonych celów przedsiębiorstwa.
PLANOWWANIE - składnik zarządzania, który jest szczególnie istotny dla powodzenia całego przedsięwzięcia.
Różnie się je definiuje, ale istota zjawiska jest wspólna - PLANOWANIE to proces ustalania celów i określania środków oraz metod ich osiągnięcia.
Planowanie w przedsiębiorstwie przybiera wiele form:
Wyraża się przygotowaniem:
buisness planu
a także planów strategicznych (dotyczących sposobów alokacji i wykorzystania zasobów przedsiębiorstwa)
planów operacyjnych (określających cele na okres bieżący)
planów dotyczących „specjalnych wydarzeń”
Firmy opracowują tez wiele często bardziej szczegółowych planów funkcjonalnych - szczegółowych w odniesieniu do ich zakresu treściowego i czasowego (kwartalne, półroczne, roczne, 1 - do 5 - letnie). Np.
strategiczny plan marketingowy
plan siły roboczej
plany produkcji
Buisness plan spaja, a nawet czasami zastępuje wszystkie plany. Wytycza szlak, którym należy kroczyć. To mapa drogowa, określająca szlak wiodący do sukcesu, to przewodnik zawierający szczegóły w zakresie metod, technik i środków dla osiągnięcia celów.
BIZNES PLAN - jest zestawieniem dokumentów (analiz i programów) w którym, na podstawie oceny sytuacji strategicznej firmy oraz danych historycznych, zawarta jest projekcja celów firmy i sposobów ich osiągnięcia, przy uwzględnieniu wszystkich istniejących uwarunkowań natury finansowej, rynkowej, marketingowej, organizacyjnej, kadrowej i technologicznej.
Obejmuje działania bieżące oraz okres od 3 do 5 następnych lat.
Pomocny jest szczególnie w:
konkretyzowaniu koncepcji działania
ustalania metod i sposobów ich osiągnięcia przy uwzględnieniu wszystkich istniejących ograniczeń
kontroli prawidłowego przebiegu realizacji przedsięwzięcia
Prowadzenie biznes planu staje się koniecznością:
przed założeniem nowego przedsiębiorstwa
podczas łączenia przedsiębiorstw
w trakcie próby uzyskania zewnętrznych środków na finansowanie swojej działalności lub ryzykownych przedsięwzięć
w krytycznym okresie (np. zmiana formy własności lub profilu działalności, ukierunkowanie na nowe rynki, duże inwestycje, modernizacje).
W sumie pełni dwie podstawowe funkcje:
funkcję WEWNĘTRZNĄ: plan wykonywany jest jako wewnętrzny dokument planistyczny, niezbędny do zarządzania przedsiębiorstwem.
funkcję ZEWNĘTRZNĄ: plan ma podstawowe znaczenie dla uatrakcyjnienia przedsiębiorstwa w oczach potencjalnych inwestorów i przyciągania z zewnątrz środków finansowych.
Biznes plan powinien wskazywać:
gdzie jesteśmy
dokąd chcemy zmierzać
jak chcemy tam dotrzeć
jaka jest opłacalność celów, które chcemy osiągnąć.
Wymagania, które stawia się biznes planom są następujące:
ma on być prosty (krótki)
precyzyjny
użytkowy
Na 100 biznes planów:
50 odrzucono po pobieżnej analizie
25 odrzucono po kilkugodzinnej analizie
15 po wnikliwej analizie
10 zakwalifikowano do ewentualnego inwestowania
5 z nich odrzucono po negocjacjach warunków
5 zostało przyjętych
KONSTRUKCJA BIZNES PLANU:
kto powinien opracować biznes plan i jaki zespół powołać do jego opracowania?
menadżerowie zarządzający firmą, ewentualnie pomoc konsultantów
jak obszerny powinien być biznes plan?
na tyle obszerny, aby wyczerpywał zawarte w nim tematy
na tyle krótki aby podtrzymać zainteresowanie czytających
jak dokładny powinien być biznes plan?
minimum informacji to:
wielkość oczekiwanych środków finansowych wraz z określeniem terminów w których będą one niezbędnie potrzebne
szczegółowe projekty przeznaczenia środków finansowych
sposób osiągnięcia założonych celów
oczekiwane wpływy finansowe z proponowanych przedsięwzięć
zagadnienie ryzyka: ryzyko ujawniać, ale przeciwstawić przewidywane korzyści
informacje poufne: tak, ale z oznaczeniem „prywatno - poufne”
sposoby prezentacji: klarowna konstrukcja, przejrzystość, staranne opracowanie, poparte graficzną prezentacją.
BIZNES PLAN:
OPIS FIRMY
OPIS PRODUKTU
RYNEK
MARKETING I DYSTRYBUCJA
WARUNKI PRODUKCJI
PRZEWIDYWANE REZULTATY INWESTYCJI
INFORMACJA FINANSOWA
PLAN INWESTYCYJNY
PLAN FINANSOWY
PROGNOZY FINANSOWE
STRUKTURA BIZNES PLANU:
streszczenie projektu przedsięwzięcia
profil i zakres działania firmy
założenia planu strategicznego przedsięwzięcia
plan techniczny
plan marketingowy
plan organizacyjny
plan finansowy
dane niezbędne do wypełnienia typowego wniosku kredytowego
wnioski i podsumowanie
załączniki
AD. 1 - STRESZCZENIE PROJEKTU PRZEDSIĘWZIĘCIA:
W streszczeniu muszą być jasno i czytelnie przedstawione wszystkie najistotniejsze, dla całego opisanego w planie przedsięwzięcia, elementy:
cel sporządzenia planu i opis spodziewanych korzyści
wysokość środków finansowych, potrzebnych do osiągnięcia celu
krótki opis projektu i rynku
zestawienie najważniejszych elementów planów finansowych (sprzedaż, zysk w okresie 3 - 5 lat)
opis kadry menadżerskiej (jej doświadczenia w zarządzaniu) - szczególnie w przypadku przedsiębiorstw rozpoczynających działalność lub powołujących nowego kierownika.
Streszczenie jako pierwsza informacja o projektowanych zamierzeniach, odgrywa bardzo istotną rolę.
Warto więc poddać je ocenie fachowców.
AD. 2 - PROFIL I ZAKRES DZIAŁALNOŚCI FIRMY:
(cel: zapoznać zainteresowanych z działalnością przedsiębiorstwa od chwili założenia aż do chwili obecnej)
Zalecany podział na dwie części:
historia firmy
zamierzenia na przyszłość
ad. 1 - historia firmy:
data i forma założenia firmy
najważniejsze dane finansowe
najbardziej znaczące osiągnięcia firmy (z uwzględnieniem wyrobów, ich rozwoju, sukcesów rynkowych)
dane o poprzednich i aktualnych udziałowcach
obecny stan prawny, organizacyjny i finansowy przedsiębiorstwa
a także:
ogólną charakterystykę branży skoncentrowaną na opisie głównych producentów działających na rynku i wynikach ich działalności, wielkości sprzedaży, wysokości zysków, przyczyn opuszczenia rynku, itp.
diagramy, wykresy, zdjęcia - załączniki
ad. 2 - zamierzenia na przyszłość:
Wszystkie dane odnoszące się do przeszłości firmy, podawane w taki sposób,
aby na ich podstawie można było ocenić skuteczność powziętych zamierzeń.
Należy określić:
misję (dewizę) firmy
cel działania
cel konstruowania planu
ad. 1
czyje potrzeby firma chce zaspokoić
jaki produkt zaspokoi te potrzeby
jakie kwalifikacje ma kadra menadżerska oraz jakie zasoby znajdują się w dyspozycji firmy, umożliwiające zaspokojenie tych potrzeb
jakie możliwości stwarza rynek
jakie zagrożenia stwarza konkurencja
ad. 2 określić, co firma pragnie osiągnąć w ciągu najbliższych 3 - 5 lat.
wysoki zysk
zachować płynność finansową
wzrost wartości firmy
przetrwać trudny okres
ad. 3
zdobycie środków finansowych niezbędnych do realizacji przedsięwzięcia
ocena opłacalności przedsięwzięcia
AD.3 - ZAŁOŻENIA PLANU STRATEGICZNEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA:
Analiza strategiczna:
W tej części powinien znajdować się opis :
elementów otoczenia takich jak:
czynniki ekonomiczne
czynniki polityczne
czynniki technologiczne
czynniki etyczne
czynniki społeczne
zasobów będących w dyspozycji firmy, takich jak:
zasoby fizyczne
kadra menadżerska
zasoby finansowe
cechy produktu
celów i oczekiwań właścicieli firmy, wraz z komentarzem oceniającym wpływ wymienionych czynników na szansę realizacji całego przedsięwzięcia = opis pozycji strategicznej firmy.
W opisie strategicznym należy uwzględnić:
zasady wprowadzania nowych wyrobów
modernizacje dotychczasowych produktów
dywersyfikację (zróżnicowanie asortymentu)
poziom jakości i nowoczesności produktu.
majątek produkcyjny - opisać niezbędny majątek produkcyjny z zaznaczeniem majątku wnoszonego w formie aportu.
majątek produkcyjny |
majątek niezbędny |
aport rzeczowy |
grunty budynki i budowle maszyny i urządzenia środki transportu |
|
|
należy podać także:
powierzchnię zakładu produkcyjnego, biur, magazynów, itp.
rodzaj zastosowanych urządzeń
wielkość niezbędnego zatrudnienia do prowadzenia zamierzonej działalności
wybór strategii:
Powinna znaleźć się informacja dotycząca sposobów generowania wariantów planu działania oraz zasad ich oceny wraz z uzasadnieniem wyboru wariantu przeznaczonego do realizacji.
pomocna analiza „pięciu sił” według Portera:
możliwość pojawienia się konkurencji
siłą przetargowa dostawców
siła przetargowa nabywców
możliwość pojawienia się wyrobów substytucyjnych
poziom rywalizacji między dotychczasowymi konkurentami
wdrożenie strategii
należy opisać sposób wdrożenia wybranego wariantu, zapewniającego pełną realizację założeń.
AD.4 - PLAN TECHNICZNY
struktura planu technicznego (udowodnić, że firma jest w stanie wyprodukować dany wyrób lub dostarczyć usługę na odpowiednio wysokim poziomie).
powinien zawierać:
opis wyrobu lub usługi wraz z opisem technologicznym produkcji
zarys strategii produkcji
opis niezbędnego majątku produkcyjnego
sposób zorganizowania dostaw materiałów i surowców
pogram produkcji
specyfikacje kosztów produkcji
opis wyrobu, usługi, technologii, charakterystyka, istotne zalety, szczególnie w
porównaniu z innymi wyrobami znajdującymi się na rynku, skupić się na wszystkich
aspektach konkurencyjnego produktu, a zwłaszcza:
jakości
trwałości
korzyści nabywców (cechy wyróżniające produkt, dostępność)
strategia produkcji: opis niezbędnego zakresu modernizacji oraz zmian technicznych i
technologicznych prowadzących do ilościowego lub jakościowego ulepszenia produktu końcowego.
poziom zapasów, wyrobów gotowych, materiałów i surowców
Należy określić źródła zaopatrzenia, dostawców najważniejszych surowców, komponentów, decyzje o ich produkcji, itp.
Powinny się znaleźć tu następujące informacje:
określenie materiałów i surowców używanych w procesie produkcyjnym
czy te materiały i surowce są łatwo dostępne?
czy istnieją alternatywne źródła dostaw?
czy ceny materiałów mogą być negocjowane?
zdolności produkcyjne i plan produkcji (program) podkreślający krytyczne momenty oraz elementy decydujące o sukcesie
Najlepiej niezbędne dane przedstawić w formie tabeli:
DANE O PRODUKCJI |
ROK I |
ROK II..... |
ROK V |
zdolność produkcyjna
stopień wykorzystania zdolności produkcyjnej
plan produkcji
|
|
|
|
koszty produkcji
Należy oszacować większość kosztów zmiennych i stałych, jakie ponosi firma, a zwłaszcza:
koszty zużycia materiałów i surowców bezpośrednio produkcyjnych
koszty zużycia energii dla produkcji bezpośredniej
większość kosztów utrzymania firmy
koszty amortyzacji
AD. 5 PLAN MARKETINGOWY
strukturalny plan marketingowy
Powinny się znaleźć przynajmniej następujące informacje:
opis strategii marketingowej (ze szczególnym uwzględnieniem sposobu, w jaki firma chce osiągnąć zamierzone cele, wraz z założeniami
wyniki analiz i badan rynku
opis polityki i kształtowania cen wyrobów i usług
działania w zakresie dystrybucji produktów i usług
działania na rzecz reklamy i promocji sprzedaży
koszty pozostałe działań marketingowych:
założenia planu marketingowego
Należy określić:
branżę, w której firma chce funkcjonować
segmenty rynku, ewentualnie nisze rynkowe, które firma pragnie opanować
sposoby organizacji kanałów dystrybucji (hurt, detal..)
wielkość udziałów w rynku, który firma chce osiągnąć w ciągu najbliższych lat
sposób neutralizacji działań konkurencyjnych firm (wskazanie przyczyn, dla których konsumenci będą wybierać wyroby naszej firmy)
analiza rynku
Zapoznanie potencjalnych inwestorów z rodzajem i wielkością rynków, na których działa lub będzie działać przedsiębiorstwo, przez określenie:
cech produktu akceptowanych przez konsumenta
charakterystyki konsumentów (dochody, wiek, płeć, zawód, styl życia, zainteresowania..)
szanse i zagrożenia związane z produktami komplementarnymi i substytucyjnymi
prognozy kształtowania się popytu w ciągu najbliższych 3 - 5 lat
udział firmy w rynku na tle konkurencji w branży, zagrożenia pojawienia się nowych konkurentów
działań na rzecz zwiększenia sprzedaży
dopuszczalnego marginesu błędów w ocenie możliwości sprzedaży wyrobów
Podstawowe dane można zawrzeć w tabelce:
DANE O RYNKU |
ROK I |
ROK II...... |
ROKV |
prognoza popytu
planowany udział w rynku w %
plan sprzedaży
|
|
|
|
cechy wyrobów
Wyjaśnienie, na jakich założeniach oparta jest polityka cenowa firmy
czy ceny produktów firmy ustalone są jedynie na podstawie kosztów produkcji, powiększonych o marżę zysku, czy może uwzględniają wpływ sytuacji na rynku zbytu (popyt, podaż, atrakcyjność wyrobów, sezonowość)
jakie zmiany cen planujemy w ciągu okresu objętego planem
jaką charakterystykę ma elastyczność cenowa popytu czyli jaki wpływ mają zmiany cen na kształtowanie się udziału w rynku
zasady dystrybucji
Zamieścić dane na temat wielkości sprzedaży, kanałów dystrybucji oraz ich geograficznego rozmieszczenia + organizacja sprzedaży
najważniejsi klienci
wielkość składanych przez nich zamówień
formy sprzedaży
wysokość marż dla hurtu i detalu
specjalne warunki sprzedaży
sprzedawcy (liczba, polityka i struktura wynagrodzeń)
realizacja czynników dystrybucji (np. sortowanie, usługi serwisowe)
działanie na rzecz reklamy i promocji sprzedaży
Opis polityki wspierania rynku i działań w sferze promocji i reklamy
Zamieścić następujące informacje:
sposób wprowadzania firmy na rynek
sposób prowadzenia reklamy i promocji sprzedaży
stosowane materiały promocyjne
formy promocji
działania w zakresie public relations
koszty prowadzenia promocji
koszty działań marketingowych
Zalecany układ tabelaryczny
KOSZTY MARKETINGOWE |
ROK I |
ROK II..... |
ROKV |
koszty analiz i badań rynku
koszty dystrybucji wyrobu
koszty promocji i reklamy |
|
|
|
AD.6 PLAN OGRANIZACYJNY
organizacja pracy i zasoby ludzkie
Opis struktury organizacji z podaniem personalnej obsady kluczowych stanowisk kierowniczych
charakterystyka członków kierownictwa (wykształcenie, przebyte szkolenia, zdolności, opis kariery, itp)
omówienie zasobów siły roboczej (liczebność i struktura załogi, polityka płac...)
kalendarz organizacyjny
Opis wszystkich czynności, jakie należy wykonać w związku z realizacja przedsięwzięcia wraz z terminem rozpoczęcia i zakończenia tych czynności
koszty zatrudnienia
Np w układzie tabelarycznym:
KOSZTY ZATRUDNIENIA |
ROK I |
ROK II...... |
ROKV |
kadra menadżerska
konsultanci i doradcy
pracownicy bezpośrednio produkcyjni
pozostali pracownicy
|
|
|
|
AD.7 PLAN FINANSOWY
Należy przedstawić najistotniejsze dane finansowe przedsiębiorstwa, jak sprzedaż, zyski i straty, wydatki na badania, rozwój i naukę, płynność finansowa, zapotrzebowanie na gotówkę.
Wymagane jest też podanie źródeł pochodzenia funduszy oraz sposobów i terminów ich wykorzystania.
Muszą znajdować się następujące informacje:
źródło danych wejściowych
założenie prognoz finansowych
założenia wariantów
rachunek wyników
bilans
zestawienie przepływów środków finansowych
analiza wskaźnikowa
ocena efektywności przedsięwzięcia
AD.8 DANE NIEZBĘDNE DO WYPEŁNIENIA TYPOWEGO WNIOSKU O KREDYT
W trakcie starań o kredyt bankowy musimy wypełnić wniosek kredytowy. W tym celu może być niezbędne podanie dodatkowych informacji dotyczących:
historii kredytowej firmy
przeznaczenia kredytu
AD.9 WNIOSKI I PODSUMOWANIE
Należy skoncentrować się na tych zagrożeniach, których zaistnienie będzie warunkowało powodzenie całego planowanego przedsięwzięcia.
Do najbardziej typowych zagrożeń należą:
niekorzystne trendy w branży
zachowanie konkurencji (np. obniżenie cen, wprowadzenie atrakcyjnych wyrobów)
niedobór siły roboczej
przekroczenie wielkości kosztów projektowanej produkcji, działań rynkowych
złe oszacowanie wielkości produkcji, sprzedaży, wyników finansowych
złe zaplanowanie terminów wdrożenia przedsięwzięcia
trudności w uzyskaniu kredytu
AD. 10 ZAŁĄCZNIKI
słownik używanych zwrotów i terminów
harmonogram realizacji planu
dane techniczne i produkcyjne
specyfikacje techniczne i patentowe
badania rynku i plan marketingowy
stan zamówień i zapytań na oferowane wyroby
lista aktualnych akcjonariuszy
schematy organizacyjne
życiorysy kadry kierowniczej i członków zarządu
dodatkowe dane finansowe, nie zamieszczone w planie finansowym
Wd 12 21.05.2007
Zarządzanie jakością
Standardy międzynarodowe:
-GMP/GHP
-EurepGAP
-HACCP
-ISO 9001
-BRC
-IFS
-ISO 22000
BRC
-British Retail Cosortium
-Standard dla branży spoż.i alkoholowej
-Miał za zadanie oceniać produkowaną żywność w sposób jednolity, obiektywny
-Dostawcy, którzy chcą dostarczać żywność przechodzą przez szereg auditów
Celem standardu BRC jest:
-zapewnienie bezpieczeństwa i jakości produktów i ich zgodności z prawem
-stworzenie jednolitych wymagań dla wszystkich producentów żywności i uczestników łańcucha żyw. dostarczających prod. do sieci handlowych
-ustanowienie określonych zasad i stworzenie podstawy do certyfikacji firmy
-ujednolicenie dołączania dostawców, ograniczenie liczby auditów.
IFS
-International Food Standard
-Wspólny system oceny zapewnienia bezp.zdrowotnego żywności głównie sprzedawanej pod tzw. ”własną marką”
EurepGAP
-Organizacja Europejskich Handlowców Świeżymi Produktami Rolniczymi- utw.EurepGAP
-Celem działania było wypracowanie na bazie powszechnie wymag. procedur oraz jednolitego standardu prod.w celu uzyskania wysokiej jakości prod. pierwotnych
-Łączy najważniejsze cechy rolnictwa ekolog.i konwencjonalnego
-System jest skierowany do producentów owoców i warzyw, dostawców roślin, transportujących zwierzęta, plantatorów kawy
-Określa obszary zw.z produkcją, które dotyczą: identyfikowania, dokumentowania, auditów wew., odmian, zarządzania glebą i podłożem, stosowanie nawozów, nawadniania i nawożenia, ochrony upraw, zbioru, obróbki zbirów, zarządzania odpadkami i zanieczyszczeniami, bezp.i zarobkowania pracowników, skarg od klientów.
Wd 13 28.05.2007
KIEROWANIE ZMIANĄ I ROZWOJEM ORGANIZACJI
Siły zewnętrzne:
-rosnące koszty zasobów naturalnych i zmieniająca się ich ilość
-przepisy dotyczące bezpieczeństwa pracy i ochrony przed zanieczyszczeniami
-bojkot ze strony klientów
-wyższe stopy oprocentowania
Siły wewnętrzne:
-wprowadzenie zautomatyzowanych urządzeń
-przyspieszanie tempa rozwoju
-niezadowolenie pracowników
Zewnętrzne i wewnętrzne siły zmian są często powiązane ze sobą.
Sposoby radzenia sobie ze zmianami:
-reaguje się wprowadzając doraźne modyfikacje, staramy się rozwiązywać problemy w miarę ich występowania
-opracowuje się program planowej zmiany poświęcając znane nakłady czasu i innych zasobów na zmianę funkcjonowania „części” wskazującej na potrzebę zmian.
Def.programu planowanej zmiany wg Thomasa i Bemisa:
-rozmyślne zaprojektowanie i wprowadzenie innowacji strukturealnej, nowej polityki i nowego celu albo zmiany w filozofii działania, klimacie, stylu.
Agent zmiany-jest to osoba, która ponosi odpowiedzialność za pełnienie przywódczej roli w kierowaniu procesem zmiany; może być członkiem organizacji lub doradcą zatrudnionym z zewnątrz.
System przedmiotowy- jest to osoba, grupa czy organizacja stanowiąca przedmiot zamierzonej zmiany.
Pamiętajmy: chociaż szereg organizacji podlega wielu siłom wywołującym zmiany, trzeba też zdawać sobie sprawę z tego, że oddziałują na nią inne siły utrzymujące ją w stanie równowagi. Siły przeciwdziałające zmianom są też siłami utrzymującymi stabilizację i stan dotychczasowy.
Zgodnie z teorią pola siły Kurta Lewina wszelkie zachowanie jest wypadkową między siłami napędowymi i powstrzymującymi.
Program planowej zmiany zmierzają do usunięcia.
U poszczególnych osób występują dwie główne przeszkody wobec zmian:
1.nie chcą lub nie potrafią zmienić od dawna utrwalonych postaw i zachowań
2.po krótkim okresie zmiany postępowania często wraca się do tradycyjnego wzoru zachowań.
Dla przezwyciężenia tego rodzaju przeszkód opracowano trójetapowy sekwencyjny model procesu zmiany. Obejmuje on:
1.Rozmrożenie- obecnych zmian zachowań
2.Zmiana- czyli wprow nowego wzoru zachowań
3.Zamrażanie-czyli wzmocnienie nowego zachowania.
Źródła oporu wobec zmian:
-niepewność co do przyczyn, a także skutków zmian
-niechęć do rezygnacji z istniejących przywilejów
-świadomość słabych stron proponowanych zmian
Każda zmiana rodzi opór, który nasila się gdy:
-ludzie których dotyczy nie mają informacji, lub kiedy nie rozumieją zmiany (gdy wszystko planowane jest w gabinecie)
opór zmasowany
-rozszerzyć krąg osób uczestniczących w projektowaniu zmiany
-jeśli zmiana nie rodzi oporu, to jest to zmiana na ogół pozorna
-opór w organizacji rośnie, gdy atakuje ona nieformalne związki
Przezwyciężenie oporu wobec zmian:
Sposób postępowania |
Zazwyczaj stosowany, gdy... |
Zalety |
Wady |
1.Szkolenie i ........ |
Brakuje informacji albo informacje i analiza są niedokładne |
Gdy się przekona ludzi to pomagają w zmianach |
Może być pracochłonne. Zwłaszcza gdy w grę wchodzi wielu ludzi |
2................. |
Inicjatorzy nie mają wszystkich informacji potrzebnych do zaprojektowania zmian a inni mają siłę by się przeciwstawić |
Uczestnicy angażują się we wdrożenie zmian, a posiadane przez nich informacje zostaną ujęte w plan zmiany |
Czasochłonne jeżeli uczestnicy zaprojektują źle zmianę
|
3.................... |
Ludzie wspierają się, gdy występują problemy z dostosowaniem |
Żadne inne podejście nie jest na tyle skuteczne przy problemach dostosowania |
Może być czasochłonne, kosztowne a nie przynosi efektów |
4.Negocjacje i uzgodnienia. |
Jedna z osób lub grup wyraźnie straci w wyniku zmiany |
Można łatwo uniknąć oporu |
Może być zbyt kosztowna, jeśli odrzuci możliwość negocjowania zgody |
5................ |
Inna taktyka jest nieskuteczna lub zbyt droga |
Może być względnie szybkie i niedrogie rozpoznanie problemu |
Może stworzyć problemy w ..... |
6.Wyraźne lub ukryte wymuszenie. |
Pośpiech ma zasadnicze znaczenie a inicjatorzy mają znaczną wiedzę |
Jest szybkie i może przezwyciężyć opór wszelkiego rodzaju |
Może być ryzykowne. |
Ocenia się, że organizację można zmienić zmieniając jej:
-strukturę
-technologię
-ludzi
Wiąże się ze zmianą układu lub jej wewn. systemów jak linie komunikowania się , tak pracy, hierarchia kierowania
Zmiany wyposażenia, procesów technolog., metod badawczych lub produkcyjnych
Zmiana sposobu doboru i zmiana wzajemnych związków postaw lub roli członków organizacji.
Organizacje składają się z współdziałających i współzależnych.
Podejście strukturalne:
Wyodrębnia się trzy obszary:
-klasyczne projekty dążą do zwiększania efektywności organizacji przez ściśle zdefiniowanie obowiązków jej członków i odpowiedni podział pracy oraz tworzenie linii podporządkowania
-decentralizacja polega na tworzeniu mniejszych zwartych jednostek organizacyjnych zwiększając motywację, wydajność, ułatwia koncentrację uwagi na najważniejszych działaniach
-modyfikacja toku pracy , np. w kierunku wzrostu efektywności i ......)
Podejście technologiczne:
-doskonalenie współdziałania pracowników i maszyn
-analiza czasu i ruchów, ustalanie norm pracy, wynagrodzeń
Podejście do ludzi:
-dążenie do bezpośredniej zmiany zachowań pracowników-koncentracja na ich umiejętnościach, postawach, postrzeganiu, oczekiwaniach.
Dążenie do zmian zachowań ludzi może być nakierowane na poszczególne osoby, grupy lub (umiejętności) na organizację jako całość. Wiele takich działań nosi nazwę technik doskonalenia organizacji.
Doskonalenie organizacji:
Popierane przez naczelne kierownictwo długofalowe działanie zmierzające do ulepszenia organizacji, sposobu rozwiązywania problemów, odnowy org, zwłaszcza przez skuteczniejszą i opartą na współpracy diagnozę oraz kierowanie kulturą organizacji ze szczególnym akceptowaniem kultury sformalizowanej pracy zespołowej, zespołów doraźnych i międzygrupowej.... przy pomocy doradcy-przewodnika, jak również przy wykorzystywaniu teorii i technik stosowanych nauk behawiorystycznych.
Rodzaje działań DO:
1.OD dla jednej osoby
2.OD dla 2 lub 3 osób
3.OD dla zespołów lub grup
4.OD dla stosunków międzyludzkich
5.OD dla całej organizacji
SIATKA OD:
szkolenia-doskonalenie zespołu-doskonalenie międzygrupowe-ustanowienie celów organizacji- osiąganie celów-stabilizacja.
Wykład 14
Przyczyny nie powodzeń:
*brak jasno określonych celów ( rozpoczęcie działalności na zbyt dużą skalę, wskoczenie na głęboka wodę bez niezbędnego testu)
*brak dobrego biznes planu ( podjęcie działalności bez planu)
*brak dobrej księgowości uniemożliwiający skuteczną……. I kontrolę kosztów oraz miejsc ich powstania
*niecierpliwość, działanie na celu szybkiego bogacenia się
*brak dostatecznych doświadczeń w zakresie prowadzenia biznesu, a zarazem nadmierna skłonność do oszczędzania na kosztach związanych z korzystaniem z usług zewnętrznego doradztwa w zakresie finansów i organizacji i zarządzania oraz marketingu.
BIZNES PLAN ( jest to dokument plastyczny)
*ustal plan działania danej firmy
*ustala realność realizującego tego planu
*udowodnieniu, że planowane efekty spełzające oczekiwana potencjalnych partnerów, którzy chcą partycypować finanse jego realizacji.
Biznes plan nie od spełnienia 2 cele: zewnętrzne i wewnętrzne.
Zewnętrzne - generalne pozyskanie partnerów skłonnych do włożenia pieniędzy.
Wewnętrzne - ………………………………………………..
Fundamentalne powody o rzeczywistości gosp.:
*wszyscy wielcy byli kiedyś mali
*aby osiągnąć sukces trzeba marzyć
*firma jest sposobem na tworzenie kosztów, nei zysków
*firmą rządzi paradoks 80-20
*zasoby materialne nie są unikalne
*sukces wymaga koncentracji nad słabymi i mocnymi stronami
*ryzyko jest nieuniknionym elementem sukcesu.
Zasada Reguła „80-20”
80% wyników osiągalnych przez każdego menadżera jest konsekwencją realizacji zadania
20% jego zadań i działań, podczas gdy aż 80% działań odpowiada z jedynie 20% efaktów.
Wnioski z reguły „20 - 80”
1.w przeciętnej firmie większość czasu pochłania działalność, które przynoszą marginalne efekty.
2.setki drobnych ośrodków kosztów rozpraszają uwagę kadry kierowniczej nie pozwalając skoncentrować się na działaniach fundamentalnym znaczeniu dla firmy.
3.na firmę trzeba zawsze patrzeć jak na pewną całość.
Istnieje jeden dobry sposób, aby zrozumieć jak osiąga się sukces prowadząc działalność gospodarczą. Trzeba się uczyć na porażkach i sukcesach innych.
BANCHMARKETING
Metoda zarządzania polegająca na wdrożeniu najbardziej efektywnych rozwiązań, sprawdzonych w innych firmach. ……własnych osiągnięć.
Przyczyny wzrostu benchmarketingu:
1.wzrost globalnej konkurencji, który powoduje ze firmy starają się przetrwać albo prześcignąć konkurentów, szukają wzorów na świecie.
2.Rozwój kompleksowego zarządzania jakością (TQM), które ….. konieczność ciągłych ulepszeń zakresie jakości.
3.Potrzeba radykalnych zmian, wynikający z przekonania, że są one konieczne, aby nadążyć.za globalnymi konkurentami, często pomiędzy najlepszymi, a przeciętnymi pojawiające się trwałe różnice zakresie jakości, czasu, produkcji i rozwoju produktu, przy różnicy w kosztach od 30 do 50%. Dlatego większość firm musi dokonać zmian - wręcz przełomowych żeby nadążyć.
Rodzaje banchmarketingu:
1.Wewnętrzny
gdy porównań dokonuje się z najlepszymi w obrębie organizacji ( można np. porównywać wydziały)
2.Zewnetrzne
a)konkurencyjny (gdy porównuje się operacje wykonywane przez własną firmę oraz konkurentów
b)fundamentalny (gdy przedmiotem porównania są wybrane funkcje lub procedura realizacji przez firmy np. personel
c)horyzontalne gdy porównanie dotyczy firmy spoza sektora.
*uwzględniając kryterium przedmiotu porównań, można wyróżnić następujące rodzaje branchmarketingu:
-ogólny, gdy porównanie dotyczy wszystkich aspektów funkcjonowania organizacji.
-proceduralny, gdy porównuje się procesy realizowane w firmach
-funkcjonalny
-produktu.
5 etapów brenchmarketingu:
Określenie przedmiotu brenchmarketingu→ rozpoznanie współuczestników→ zbieranie informacji→ analiza→ realizacja działań prowadzących do zmierzonych skutków.
ZALETY benchmarketingu:
*motywowanie do zmian i optymalizacji działań
*pobudzanie do ciągłego ….. się w organizacji
*wymuszanie koncentracji na długoterminowych rezultatach działalności gospodarczej
*skupienie uwagi organizacji na zmianach następujących w otoczeniu
*stwarza się możliwość uczenia się na błędach innych firm, co pozwala zaoszczędzić czas
*promowanie kreatywności i innowacyjności oraz wzmacnianie przekonania pracowników ze są cennym zasobem organizacji.
*zapobieganie samozadowolnosci org. Poprzez stałe przeprowadzanie porównań z innymi firmami.
WADY:
1.zagrożenie dla kreatywności organizacji
2.upodobnienie się do siebie firm stosujących bechmarketing
3.problemy z przyswojenia mian pochodzących z firm o różnej branży.
WARUNKI SKUTECZNEGO BENCHMARKETINGU
1.nie należy wprowadzać zmian bez należytej staranności.
2.unikać należy obejmowania analizą wszystkich funkcji organizacji.
3.błędem jest gloryfikacja benchmarketingu jako jedynej metody zarządzania prowadzącej do sukcesu firmy i wykluczenie innych metod. Chociaż stwierdzono, że metoda porównywania są najlepszymi na duży ……..gatunkowy i jest wysoce skuteczna, to oczywiście wiele sytuacji, w których ta metoda nie stanowi najlepszej jakości.
JAKZAPEWNIĆ SUKCES FIRMIE:
Trwanie i rozwój małego przedsiębiorstwa jest wysoką elastycznością i wolnością do szybkiej adaptacji do zmieniających się warunków rynkowych.
SUKCES …… zależy od wielu czynników, a najważniejsze z nich to:
*priorytety dla celów szans i okazji
*cele bliższe funkcje celów dalszych
*rynek i klienci gł składnikami wartości firmy
*pozycja firmy funkcje jakości zarządzania
*koncentracja sposobem na efektywność
*każdy sukces jest przemyślany.
Liczba sposobów uzyskania przewagi nad konkurencją zależy od przyszłości menadżerów i jest właściwie nieograniczone.
Należy jednak pamiętać o tym, że tylko te pomysły na wyróżnienie oferty są dobre, które zostaną zaakceptowane przez nabywców i których skojarzenia nie będą sprawiały kłopotów konsumentowi.
Konkurenci bowiem często naśladują pomysły innowatorów myśl zasady : jeśli jemu się udało to im mi się powiedzie.
SIŁY napędowe procesu innowacji:
-ogólnoświatowy rozwój bazy technolog. I know - how
-zmieniające się potrzeby i oczekiwania i preferencje odbiorców
-stopniowe skierowanie się cyklu życia produktu.
-otwarte zyski zagraniczne.
-↑konkurencji w skali globalnej
-trendy dominujące przemysł spożywczy
INNOWACJE produktowi, procesowe ze sobą związane:
*produkcja nowego wyrobu ( istotnie nowe lub zmodyfikowane) zawsze wymaga jej kombinacji zasobów, a więc nowej innowacji procesowej.
*jednocześni nowy lub ulepszony proces produktu zmiana cechy wytworzonych wyrobów, wymuszając innowacje produktowi.
Okazje do innowacji wg DUCHERA'a:
Są wew. Przedsiębiorstwa i są dostosowane przez wszystkich pracowników
-niezgodność wiedzy rzeczywistej z wyobrażeniem o niej.
-nieoczekiwane zadania
-zmiany w strukturze branży rynku
-potrzeby procesu
Znajdujące się na zew przedsiębiorstwa w jej bliższym i dalszym otoczeniu:
-demograficzne
-zmiany w postrzeganiu rozwoju i wartościach
-nowa wiedza.
Ukierunkowanie procesów innowacyjnych firmach:
*ogólne
-instytucje i wartości ogólne determinowane zakres wartości i dokonywanie innowacji
Czynniki transferu: czynniki ludzkie społ, kulturowe, wpływ na transmisję inform do firm i na proces uczenia się w firmach.
Dynamo innowacji: czynniki kształtujące proces innowacji w firmach
-badania naukowo - inż.
* Źródła pomysłów przy opracowaniu nowych produktów:
IDEE: strategie i cele firmy, wymogi i potrzeby konsumenta, nowe technologie, luki na rynku, pracownicy, selekcja pomysłów→opracowanie nowych produktów
Lejek innowacji - od idei do udanego produktu
Idee i pomysły (140), skala półtech (10), test rynkowy (5)…………………..
Wykład 15
KAPITAŁ przedsiębiorstwa
*nazywa się źródła finansowanie majątku
*źródła te wykazywane są po stronie pasywów w bilansie przedsiębiorstwa.
*kapitały może pochodzić od właścicieli i wtedy nazywa się kapitałem własnym lub wierzycieli jest to kapitał obcy.
Źródła pochodzenia kapitałów ( funduszy) są:
*źródła kapitałów lub funduszy własnych, pochodzące z zewnątrz, wniesione przez udziałowców ( np. kapitał zakładowy, akcyjny, fundusz udziałowy, założycielski) oraz ze źródeł wewnętrznych ( zysk zatrzymany i amortyzacji ( dotyczy środków trwałych wysokiej trwałości początkowej, rozłożenie inwestycji - płatności na różne miesiące)
*źródła kapitałów, obce np. występujące w formie obligacji, kredytów długoterminowych bankowych, kredytów kupieckich ( np. zakupy na raty)
PODZIAŁ FUNDUSZY
Kapitały:
a)własne ( statutowe, zapasowe)
b)obce ( długoterminowe, krótkoterminowe)
Kapitał stały to: statutowe, zapasowe, długoterminowe.
I
-finansowanie wewnętrzne ( samofinansowanie( zysk zatrzymany
-Finansowanie zewnętrzne ( kapitał założycielski, kredyty pożyczki, zobowiązania)
II
-finansowanie własne ( kapitał własny) ( fundusze tworzenia zysku, fundusze i kapitały udziałowy i zakładowy)
- finansowanie obce ( kapitały obce)
III
-finansowanie długoterminowe ( kapitał stały)
- finansowanie krótkoterminowe.
Kierunki wykorzystania kapitałów:
Działalność inwestycyjna:
-budynki i budowle
-maszyny i urządzania i środki transportowe
-wartości niematerialne
-aktywa finansowe
Działalność operacyjna:
-koszty bieżące: czynsz, wynagrodzenia
- zakup materiałów i towaru
-usługi obce
Kapitał zewnętrzny własny:
Własnymi źródłami finansowania działalności przedsiębiorstwa pochodzącymi z zewnątrz są:
- kapitały akcyjne
-venture capital
AKCJA
Jest papierem wartościowym wyrażającym wniesiony do spółki wkład
*wyodrębnić można 3 najważniejsze elementy charakteryzujące akcje:
-akcja - ułamkowa część kapitału akcyjnego spółki
-akcja - to prawo członkowskie w spółce
-akcja - jest papierem wartościowym imiennym lub na okaziciela.
PRAWA AKCJONARIUSZY
Uczestnictwo w spółce
Ma charakter obligatoryjny, akcjonariusz nie może wystąpić e spółki; dopóki nie sprzeda albo nie podaruje swojej akcji.
Prawo do udziału w zyskach
W przypadku decyzji o wpłacie dywidendy, walne zgromadzenia określa termin nabycia prawa do dywidendy, a więc dzień, w którym akcje musza być zapisane na rachunku inwestycyjnym akcjonariusz aby był on uprawniony do jej otrzymania.
Prawo do udziału w majątku w razie jej likwidacji
Suma likwidacyjna majątku ( pozostała do po uprzednim pokryciu wszelkich zobowiązań), podlega podziałowi proporcjonalnie do nominalnej posiadanych przez akcjonariuszy akcji.
Prawo poboru nowej emisji
Przywilej pierwszeństwa przy zakupie nowych akcji przez dotychczasowych akcjonariuszy proporcjonalnie do liczby akcji już posiadanych
Jest to istotne, gdyż w przypadku objęcia takiej emisji przez nowy krąg akcjonariuszy, nastąpiłoby tzw. Rozwodnienie kapitału, czyli procentowe zmniejszenie udziału dotychczasowych akcjonariuszy w stosunku do całkowitej sumy kapitału akcyjnego.
VETURE CAPITAL
*to kapitał wysokiego ryzyka
*inwestycje firmy venture capital definiuje się jako finansowanie nowych przedsięwzięć ( np. spółkę nie notowanych na giełdzie) lub zapewnienie środków finansowych dla przedsięwzięć gospodarczych znacznym potencjale wzrostu i jednocześnie niskim poziomie dojrzałości ekonomicznej.
*firmy venture capital nie tylko zapewniają środki pieniężne lecz prowadzą również niezbędne przedsiębiorstwa doradztwo w zarządzaniu i prowadzeniu księgowości.
Formy finansowanie obcego:
-kredyty
-pożyczki
-kredyt kupiecki ( handlowy)
-obligacje
-leasing
-factoring
-franchising.
1
Wykorzystywanie zasobów
Osiągnięcie celów
Niskie straty
Duże osiągnięcia
Cele
Elementy społeczne
Cele i zadania
Wyposażenie i technika
Ludzie
Struktura formalna
Elementy techniczne
ORGANIZACJA
-lokalne władze administracyjne
- agencje rządowe
-lokalne grupy nacisku
- zwiazki i zrzeszenia zawodowe
- instytucje finansowe
- organizacje pozostające w sojuszach
- klienci
- właściciele
- dostawcy
- konkurenci
+ otoczenie
makroekonomiczne
+ otoczenie społeczno-kulturalne
+ otoczenie technologiczne
+ otoczenie
prawne
+ otoczenie prawne
+ otoczenie naturalne
OTOCZENIE
SIEĆ
ORGANIZACJA
EFEKTYWNOŚĆ INTEGRACJI
ekonomiczna
społeczna
strukturalna
rynkowa
PROCES ZARZĄDZANIA
zarządzanie stosunkami z otoczeniem (instrumenty integracji)
sprzężenie zwrotne
PRZEDSIĘBIORSTWO, RYNEK WEWNĘTRZNY
RYNEK MIĘDZYNARODOWY, KRAJOWY, LOKALNY
nowe technologie
informacja i łączność
przepisy rządowe
inwestycje zagraniczne
kooperanci
rynek pracy
banki
nowe firmy na rynku
dostawcy, substytuty
transport, usługi
giełda i akcjonariusze
handel
konkurenci
kasy walutowe
OTOCZENIE BLIŻSZE
społeczeństwo
stosunki międzynarodowe
związki gospodarcze
system monetarny
polityka celna
prasa gospodarcza
polityka, gospodarka
nauka, oświata
prawo i wymiar sprawiedliwości
opieka społeczna
ochrona środowiska
radio i telewizja
OTOCZENIE DALSZE
SEGMENT NATURA
globalne trendy rynkowe
przyroda
procesy demograficzne
przemiany kulturowe i świadomościowe w skali masowej
ORGANIZACJA
SEGMENT WALKA
konkurenci i przeciwnicy
SEGMENT WŁADZA
instytucje państwowe
właściciel (e)
”centrala”
SEGMENT GRA
klienci
dostawcy
banki
firmy usługowe
firmy doradcze
giełdy
firmy ubezpieczeniowe
pośrednicy
akcjonariusze
otoczenie ogólne
otoczenie celowe
zarządzanie informacją
fuzje, przejęcia, zakupy, sojusze
wpływ bezpośredni
projektowanie organizacji
reakcje strategiczne
społeczna odpowiedzialność
ORGANIZACJA
potencjalni wchodzący
Konkurenci w sektorze
Rywalizacja między istniejącymi firmami
nabywcy
substytuty
dostawcy
groźba substytucyjnych wyrobów lub usług
siła przetargowa nabywców
groźba nowych wejść
siła przetargowa dostawców
sprzężenie zwrotne z otoczeniem
nakłady z otoczenia:
rzeczowe
ludzkie
finansowe
informacyjne
procesy transformacji:
systemy operacyjne
administracyjne
kontrolne
wyniki do otoczenia:
produkt/usługa
zyski/straty
zachowanie pracownicze
wyniki indywidualne
wzrost przez twórczość
FAZA I
kryzys przywództwa
wzrost przez kierowanie
FAZA II
kryzys autonomii
wzrost przez delegowanie
FAZA III
kryzys kontroli
wzrost przez koordynację
FAZA IV
kryzys biurokracji
wzrost przez współpracę
FAZA V
kryzys (?)
F 1
F 2
F 3
F 4
F 5
WIEK ORGANIZACJI
ROZWÓJ (WIELKOŚĆ) ORGANIZACJI
domena działania
strategiczna przewaga
strategiczne cele
funkcjonalny program działania
aktywa trwałe
aktywa obrotowe
kapitały obce (zobowiązania)
kapitały własne
AKTYWA
PASYWA
A. Aktywa trwałe
- wartości niematerialne i prawne
- rzeczowe aktywa trwałe
- należności długoterminowe
- inwestycje długoterminowe
- długoterminowe rozliczenia międzyokresowe
B. Aktywa obrotowe
- zapasy
- należności krótkoterminowe
- inwestycje krótkoterminowe
- krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe
A. Kapitał własny
- podstawowy
- zapasowy
- rezerwowe
- z aktualizacji majątku
- z innych źródeł
- wynik finansowy
B. Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania
- rezerwy na zobowiązania
- zobowiązania długoterminowe (kredyty, pożyczki, inne)
- zobowiązania krótkoterminowe (wobec dostawców, pracowników, z tytułu podatków, kredyty i pożyczki)
- rozliczenia międzyokresowe
BILANS
AKTYWA = PASYWA
Planowanie zasobów ludzkich
dobór
nabór
szkolenie i doszkalanie
wprowadzanie do pracy
ocena efektywności
przeniesienia
zwolnienia
Powstaje już w pierwszych:
20 słowach
20 gestach
20 sekundach
kontaktu z nową osobą
METODY Z ODERWANIEM OD PRACY
kursy
programy uniwersyteckie
METODY NA STANOWISKU PRACY
wychowanie
rotacja stanowisk
stanowiska szkoleniowe
planowe działania
wzorowanie się
cele
potrzeby
zasady
wartości
TYP OTOCZENIA:
kultura narodowa
systemy wartości społecznych
systemy wartości regionalnych
lokalny system wartości
TYP ORGANIZACJI:
sytuacja rynkowa
produkty i technologie
branża
CECHY ORGANIZACJI:
historia
wielkość
przywództwo
system administracyjny
struktura
CECHY UCZESTNIKÓW:
wartości
postawy
wykształcenie
płeć
doświadczenie z pracy
doświadczenie życiowe
więzi emocjonalne
KULTURA ORGANIZACJI