Pojecie wypadku.

W potocznym rozumieniu termin "wypadek" jest utożsamiany z nagłym zdarzeniem, niemożliwym do przewidzenia, w wyniku którego ludzie doznają obrażeń oraz ponoszą straty. Wypadki są zdarzeniami niepożądanymi i nieplanowanymi.

Różnice te można sprowadzić do trzech stanowisk. Według pierwszego wypadek jest utożsamiany z urazem. Drugie stanowisko ujmuje uraz jako integralny element zdarzenia wypadkowego, a z tego wynika, że wypadkiem jest uraz wraz z poprzedzającą go sytuacją. Trzeci sposób rozumienia wypadku przyjmuje doznanie urazu za jedno z wielu możliwych następstw wypadku. W tym ujęciu wypadkiem jest sytuacja lub zdarzenie wymykające się spod kontroli człowieka i poprzedzające uszkodzenie ciała. Skutkiem utraty kontroli nad przebiegiem zagrażającego zdrowiu lub życiu zdarzenia może być śmierć, uszkodzenie ciała, strata materialna spowodowana zniszczeniem wyposażenia, bądź tylko wzrost prawdopodobieństwa zaistnienia takich skutków.

Wypadkiem jest każde nieplanowane wydarzenie doprowadzające do obrażenia. Doznanie obrażenia stanowi cechę wyróżniającą wypadek od innych zdarzeń nie będących wypadkami.

Wypadki zdarzają się w różnych miejscach i sytuacjach oraz podczas rozmaitych czynności. Miejsca, sytuacje i czynności oraz rodzaje obrażeń stanowią podsta­wę klasyfikacji wypadków. Wyróżniane są na przykład wypadki szkolne i przed­szkolne, domowe, drogowe, lotnicze, morskie, sportowe itp.

Rodzaje wypadków.

Ogólnie wypadki można podzielić na zawodowe i pozazawodowe. Wypad­kami zawodowymi są zdarzenia zaistniałe w związku z wykonywaniem pracy zawodowej, natomiast do pozazawodowych wlicza się wszystkie pozostałe.

Wśród wypadków zawodowych są wyróżniane wypadki: przy pracy, w drodze do pracy i z pracy, wypadki traktowane na równi z wypadkami przy pracy oraz wy­padki przy wykonywaniu pracy na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zle­cenia.

Według obowiązującej definicji (obwieszczenie ministra pracy, płac i spraw so­cjalnych z 5.5.1983 r.) za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło w związku z pracą, tj. podczas wykonywania: 1) zwykłych czynności lub poleceń, 2) czynności będących w interesie zakładu, nawet bez polecenia, 3) czynności wykonywanych w czasie pozostawania w dyspozycji zakładu ­w drodze między siedzibą zakładu pracy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.

Główne kryteria uznania zdarzenia za wypadek, takie jak: nagłość, związek z pracą i zewnętrzność przyczyn dotyczą zdarzenia, a nie doznanego urazu. Wypadkiem w drodze do pracy i z pracy są zdarzenia doprowadzające do urazu, zaistniałe podczas najkrótszej drogi między miejscem zamieszkania pra­cownika a zakładem pracy.

Na równi z wypadkiem przy pracy są traktowane urazowe zdarzenia: 1) podczas podróży służbowej, 2) zaistniałe w związku ze służbą w zakładzie­ ???

Wyróżniane są wypadki indywidualne i zbiorowe. Wypadek jest klasyfikowa­ny jako indywidualny, jeśli w jednym wydarzeniu obrażeń doznaje jedna osoba. Wypadek zbiorowy ma miejsce wówczas, gdy w następstwie jednego wydarzenia powstają obrażenia u dwóch lub u większej liczby osób.

Wszystkie wypadki zawodowe są różnicowane ze względu na stopień ciężko­ści. Wyróżniane są wypadki śmiertelne, ciężkie, tj. powodujące ciężkie uszko­dzenia ciała lub ciężki rozstrój zdrowia, oraz wypadki pozostałe.

Za wypadek śmiertelny uznaje się zdarzenie, w wyniku którego nastąpiła śmierć osoby poszkodowanej w chwili wypadku lub w okresie 6 miesięcy od wypadku, bez­pośrednio lub pośrednio wskutek obrażeń doznanych w zdarzeniu wypadkowym.

Za wypadek ciężki przyjmuje się zdarzenie, w wyniku którego nastąpiła utrata: wzroku albo słuchu, mowy, zdolności płodzenia lub inne ciężkie kalectwo, nieuleczal­na ciężka lub długotrwała choroba zagrażająca życiu, trwała choroba psychiczna, trwa­ła całkowita bądź znaczna niezdolność do pracy w zawodzie albo trwałe poważne zeszpecenie bądź zniekształcenie ciała (rozporządzenie Rady Ministrów z 21.4.1992 r.).

W praktyce wypadki są klasyfikowane ze względu na stopień ciężkości na śmiertelne, ciężkie oraz lekkie, a o włączeniu zaistniałego obrażenia do wypad­ków ciężkich lub lekkich decyduje lekarz.