Położenie stanowiska pracy w odniesieniu do podłoża

Stanowiska pracy usytuowane na wyższym lub niższym poziomie w stosunku do podłoża niosą ze sobą ryzyko upadku człowieka z wysokości. Upadek z wysokości zdefiniowany jest przez trzy fazy: rozpoczęcia spadania będącego skutkiem zachwiania, poślizgnięcia, potknięcia, itp.,

swobodnego spadania,

zatrzymania spadania na skutek uderzenia o podłoże lub elementy stanowiska pracy.

Upadek z wysokości stanowi jedno z najpoważniejszych zagrożeń na jakie jest narażony człowiek w środowisku pracy. Wystąpienie tak rozumianego upadku z wysokości grozi człowiekowi bardzo poważnymi obrażeniami lub śmiercią na skutek zderzenia z elementami konstrukcyjnymi stanowiska pracy lub podłożem. Ze względu na wagę tego problemu konieczne jest podejmowanie działań zapobiegających możliwości występowania spadania z wysokości. Do najważniejszych z nich należą:

stosowanie barier, pomostów i innych rozwiązań konstrukcyjnych uniemożliwiających pracownikowi rozpoczęcie spadania,

stosowanie indywidualnego sprzętu uniemożliwiającego człowiekowi wejście w strefę stanowiska pracy zagrożoną upadkiem z wysokości,

stosowanie podnośników z koszami i opuszczanych wind,

stosowanie odpowiednio skonstruowanych i zabezpieczonych rusztowań,

stosowanie ochron grupowych np. siatek ochronnych.

W przypadku braku możliwości zastosowania takich środków technicznych konieczne jest użycie indywidualnego sprzętu chroniącego przed upadkiem z wysokości.

O skuteczności działania indywidualnego sprzętu chroniącego przed upadkiem z wysokości decydują trzy podstawowe czynniki: parametry techniczne (jak np. wytrzymałość na zerwanie, odporność na obciążenie dynamiczne, zdolność amortyzacji itp.);

prawidłowy dobór sprzętu, z uwzględnieniem specyfiki stanowiska pracy;

metody użytkowania sprzętu.

Sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości

W chwili obecnej w Polsce zagadnienia związane z wymaganiami stawianymi sprzętowi chroniącemu przed upadkiem z wysokości i metodami jego badań oraz podstawowymi zasadami użytkowania zawarte są w następujących Polskich Normach: PN-EN 353-1:2005 [1], PN-EN 353-2:2005 [2], PN-EN 354:2006 [3], PN-EN 355:2005 [4], PN-EN 360:2005 [5], PN-EN 361:2005 [6], PN-EN 362:2006 [7], PN-EN 363:2005 [8], PN-EN 795:1999 [9], PN-EN 358:2002 [10].

Systemy, w które jest zestawiany indywidualny sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości można podzielić na dwa podstawowe rodzaje: powstrzymujące spadanie z wysokości,

uniemożliwiające rozpoczęcie spadania z wysokości.

Sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości, aby prawidłowo spełniał swoje funkcje, musi być odpowiednio dobrany do stanowiska, na którym jest stosowany. Przyczyną tego jest ograniczona uniwersalność przedstawionych poprzednio składników systemu, a co za tym idzie konieczne jest jego dostosowanie do warunków pracy.

Literatura

1. PN-EN 353-1:2005 Środki ochrony indywidualnej chroniące przed upadkiem z wysokości.

Część 1:Urządzenia samozaciskowe ze sztywną prowadnicą.

2. PN-EN 353-2:2005 Środki ochrony indywidualnej chroniące przed upadkiem z wysokości.

Część 2:Urządzenia samozaciskowe z giętką prowadnicą.

3. PN-EN 354:2006 Środki ochrony indywidualnej chroniące przed upadkiem z wysokości. Linki bezpieczeństwa.

4. PN-EN 355:2005 Środki ochrony indywidualnej chroniące przed upadkiem z wysokości. Amortyzatory.

5. PN-EN 360:2005 Środki ochrony indywidualnej chroniące przed upadkiem z wysokości. Urządzenia samohamowne.

6. PN-EN 361:2005 Środki ochrony indywidualnej chroniące przed upadkiem z wysokości. Szelki bezpieczeństwa.

7. PN-EN 362:2006 Środki ochrony indywidualnej chroniące przed upadkiem z wysokości. Łączniki.

8. PN-EN 363:2005 Środki ochrony indywidualnej chroniące przed upadkiem z wysokości. Systemy powstrzymywania spadania.

9. PN-EN 795:1999 Ochrona przed upadkiem z wysokości. Urządzenia kotwiczące. Wymagania i badania.

10. PN-EN 358:2002 Indywidualny sprzęt ochronny ustalający pozycję podczas pracy i zapobiegający upadkom z wysokości. Pasy ustalające pozycję podczas pracy i ograniczające przemieszczanie oraz linki ustalające pozycję podczas pracy.

Dobór sprzętu do specyficznych wymagań stanowiska pracy na wysokości

Sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości, aby prawidłowo spełniał swoje funkcje, musi być odpowiednio dobrany do stanowiska, na którym jest stosowany. Przyczyną tego jest ograniczona uniwersalność przedstawionych poprzednio składników systemu, a co za tym idzie konieczne jest jego dostosowanie do warunków pracy.

Przygotowanie punktów kotwiczenia na konstrukcji nośnej jest ściśle związane ze specyfiką stanowiska pracy. Rozpatrując problem w kategoriach ogólnych można sformułować następujące zasady służące przygotowaniu punktów kotwiczenia: Jako punkty kotwiczenia należy stosować elementy konstrukcji stanowiska pracy, do których możliwe jest bezpośrednie wpięcie podzespołu łącząco-amortyzującego.

W przypadku braku takich punktów należy stosować podzespoły kotwiczące takie jak: linki stalowe lub łańcuchy opasujące elementy konstrukcji, zaczepy nożycowe itp.

W przypadku wykonywania pracy w studzienkach kanalizacyjnych lub podobnych zagłębieniach należy stosować podzespoły kotwiczące w postaci poprzecznych belek (np. stalowych) lub trójnogi.

W przypadku wykonywania pracy na płaskich poziomych powierzchniach o dużej nośności można stosować urządzenia kotwiczące w postaci "bezwładnej masy".

Punkt kotwiczenia musi charakteryzować się odpowiednią wytrzymałością gwarantującą bezpieczeństwo człowiekowi.

Punkt kotwiczenia powinien być usytuowany bezpośrednio nad użytkownikiem w celu ograniczenia drogi swobodnego spadania.

Punkt kotwiczenia powinien być lokalizowany w ten sposób aby użytkownik nie musiał oddalać się od niego w poziomie w celu wykonywania swojej pracy. Spełnienie tego wymagania minimalizuje amplitudę ruchu wahadłowego człowieka podczas powstrzymywania spadania z wysokości, co zmniejsza ryzyko uderzenia o elementy konstrukcyjne stanowiska pracy.

W przypadku gdy na danym stanowisku pracy istnieje konieczność przemieszczania się w poziomie na długich odcinkach należy stosować poziome liny kotwiczące. Przykładową konstrukcję i wykorzystanie poziomej liny kotwiczącej przedstawiono na rysunek 1.

Rysunek 1. Przykład podzespołu kotwiczącego w postaci poziomej liny kotwiczącej

1 - pozioma lina kotwicząca, 2 - podzespół łącząco-amortyzujący

Jeżeli praca na danym stanowisku pracy wymaga przemieszczania się w poziomie a ponadto jest ona wykonywana często, np. podczas obsługi wagonów kolejowych, celowym staje się wykorzystanie konstrukcji składającej się z poziomych szyn kotwiczących wyposażonych w odpowiedni wózek jezdny.

Podobnie jak w przypadku punktów kotwiczenia właściwy dobór podzespołów łącząco-amortyzujących wywiera istotny wpływ na bezpieczeństwo i wygodę wykonywania pracy na wysokości.

Amortyzatory włókiennicze z linkami bezpieczeństwa ze względu na swoje niewielkie wymiary i małą masę preferowane są do stosowania wszędzie tam, gdzie istnieje konieczność częstej zmiany miejsca pracy związanej z przepinaniem do nowego punktu kotwiczenia. Sprzęt ten zasadniczo nie nadaje się do stosowania na stanowisku z jednym punktem kotwiczenia przy konieczności przemieszczania się pracownika w pionie lub poziomie. Amortyzatory włókiennicze z linkami bezpieczeństwa mogą być stosowane tylko na takich stanowiskach pracy, gdzie zagwarantowana jest odpowiednia przestrzeń pod nogami pracownika na powstrzymywanie spadania. Pozwala to na uniknięcie zderzenia się np. z elementami konstrukcyjnymi. Na dystans pod stopami użytkownika, który powinien być wolny od niebezpiecznych elementów, składają się: droga swobodnego spadania człowieka, odcinek, na którym następuje rozerwanie taśmy amortyzującej w amortyzatorze, oraz odcinek wynikający z wydłużenia linki bezpieczeństwa oraz wydłużenia się szelek bezpieczeństwa i ich przesunięcia na ciele człowieka. W przypadku konieczności częstej zmiany miejsca kotwiczenia amortyzatora lub linki na konstrukcji nośnej niezbędny jest dobór sprzętu wyposażonego w zatrzaśniki pozwalające na łatwe i szybkie zapinanie i odpinanie lub ewentualnie wyposażonego w dwie linki bezpieczeństwa. Ułatwia to w istotny sposób pracę i zabezpiecza człowieka przed sytuacją, w której nie jest przyczepiony do podzespołu kotwiczącego. Prace prowadzone na ciasnych stanowiskach, ograniczających człowiekowi swobodę ruchów, wymagają stosowania podzespołów łącząco-amortyzujących wyposażonych w zatrzaśniki z blokadą w postaci zakrętki. Rozwiązanie takie zabezpiecza całkowicie przed przypadkowym otwarciem zatrzaśnika na skutek np. dociśnięcia go plecami do elementów stanowiska pracy. W przypadku odsuwania się pracownika w poziomie od punktu kotwiczenia należy zapewnić mu odpowiedni obszar, wolny od elementów konstrukcyjnych, na wykonanie ruchu wahadłowego podczas powstrzymywania spadania. Oszacowanie tego obszaru powinno być dokonywane na podstawie informacji dotyczącej wydłużeń dynamicznych zawartej w instrukcji użytkowania amortyzatorów.

Urządzenia samohamowne i samozaciskowe z giętką prowadnicą są sprzętem preferowanym dla stanowisk pracy, które wymagają przemieszczania się użytkownika w kierunku pionowym, np. podczas pracy na słupach kratownicowych, na kominach, wieżach wiertniczych, w szybach itp. Podstawowymi zaletami tych urządzeń są: ograniczenie do bezpiecznej dla człowieka wartości siły działającej na klamrę zaczepową szelek bezpieczeństwa,

zredukowanie do minimum drogi swobodnego spadania człowieka,

ograniczenie możliwości swobodnego spadania człowieka w innej pozycji niż „pionowej nogami do dołu”,

umożliwienie użytkownikowi przemieszczania się w kierunku pionowym bez dodatkowych operacji, takich jak przepinanie.

Wadą urządzeń samohamownych i samozaciskowych z giętką prowadnicą, która musi być uwzględniana podczas projektowania stanowiska pracy, jest ich stosunkowo duża masa (dotyczy to przede wszystkim urządzeń samohamownych) i bardziej skomplikowany, w porównaniu z amortyzatorami włókienniczymi, sposób użytkowania. W zależności od wymagań stanowiska pracy omawiany sprzęt może być dobierany w różnych wariantach konstrukcyjnych, np. urządzenia samohamowne mogą posiadać linki o długości od 2,5 do 30 m, prowadnice giętkie urządzeń samohamownych mogą być wykonane z lin włókienniczych lub lin stalowych.

Ponadto należy zwrócić uwagę na ograniczenie w stosowaniu urządzeń samohamownych. Urządzenia te nie mogą być używane w sytuacji, gdy pracownik oddala się w poziomie od punktu kotwiczenia na odległość, przy której linka urządzenia tworzy z pionem kąt większy od 20˚. Sytuacja taka może bowiem doprowadzić do wzrostu drogi swobodnego spadania a w konsekwencji do zwiększenia drogi powstrzymywania spadania z wysokości.

W przypadku urządzeń samozaciskowych z giętkimi prowadnicami wykonanymi z lin włókienniczych występuje z kolei istotny problem związany z wielkością drogi powstrzymywania spadania. Problem ten uwidacznia się szczególnie podczas pracy z dużą czynną długością prowadnicy, to znaczy długim odcinkiem prowadnicy między mechanizmem samozaciskowym a punktem kotwiczenia. W przypadku czynnych długości prowadnicy rzędu kilkudziesięciu metrów droga powstrzymywania spadania może osiągnąć wartość od kilku do kilkunastu metrów. W celu zabezpieczenia się w takiej sytuacji przed zderzeniem użytkownika z podłożem należy szczegółowo stosować się do instrukcji użytkowania sprzętu, które powinny określać wydłużenia dynamiczne urządzeń samozaciskowych.

Osobną kategorią podzespołów łącząco-amortyzujących, ze względu na specyficzny zakres zastosowania, są urządzenia samozaciskowe ze sztywną prowadnicą. Specyfika stosowania tych urządzeń polega na instalowaniu prowadnicy sztywnej do konstrukcji nośnej stanowiska pracy za pomocą systemu odpowiednich łączników. Ze względu na dużą pracochłonność instalowania prowadnicy, a zarazem dużą jej trwałość, urządzenia te preferowane są do montażu na konstrukcjach wymagających częstej obecności ludzi, np. na masztach, które podlegają częstym kontrolom i naprawom itp.

Specyficzne warunki narzucane przez różne stanowiska pracy na wysokości pociągają za sobą konieczność dokonania prawidłowego wyboru rodzaju szelek bezpieczeństwa. Najważniejszą cechą określającą przydatność szelek bezpieczeństwa dla danego stanowiska pracy jest umiejscowienie klamer zaczepowych. Przykładowe warianty rozmieszczenia klamer zaczepowych w szelkach bezpieczeństwa przedstawiono na rysunku 5 (link Wupadek).

Szelki bezpieczeństwa z grzbietową klamrą zaczepową posiadają zastosowanie uniwersalne i mogą być stosowane na większości stanowisk pracy na wysokości. Preferowanym do współpracy z nimi podzespołem łącząco-amortyzującym jest amortyzator włókienniczy z linką bezpieczeństwa lub urządzenie samohamowne.

Szelki bezpieczeństwa z pojedynczą piersiową klamrą zaczepową są przeznaczone głównie do współpracy z urządzeniami samozaciskowymi. Umożliwiają one wtedy łatwe wpinanie się do mechanizmu samozaciskowego oraz kontrolę jego działania. Szelki te mogą być również wykorzystywane z amortyzatorami włókienniczymi lub urządzeniami samozaciskowymi na pochyłych płaszczyznach, np. na stromych dachach.

Odrębną kategorią zastosowań jest „praca w podparciu”, możliwa do wykonania za pomocą szelek wyposażonych w pas biodrowy z klamrami zaczepowymi. Do klamer tych dołączona jest wówczas linka do nadawania pozycji w podparciu, która otacza np. słup, a nogi użytkownika spoczywają np. na elemencie konstrukcyjnym stanowiska pracy. Pas biodrowy szelek i linka do nadawania pozycji nie mogą jednak nigdy spełniać funkcji powstrzymywania spadania z wysokości.

Specyficznymi pracami wykonywanymi na wysokości są tzw. „prace gorące”, których przykładami są spawanie i lutowanie. Wykonywanie takich prac niesie ze sobą ryzyko termicznego uszkodzenia sprzętu chroniącego przed upadkiem z wysokości. Niebezpieczeństwo to szczególnie dotyczy podzespołów łącząco-amortyzujących, linek do nadawania pozycji i szelek bezpieczeństwa. Uniknięcie w tym przypadku powstania zagrożenia dla człowieka jest możliwe przez zastosowanie sprzętu odpornego na działanie czynników gorących lub taką organizację stanowiska pracy, która pozwala na wyprowadzenie sprzętu chroniącego przed upadkiem z wysokości poza obszar działania tych czynników. Przykładami sprzętu chroniącego przed upadkiem z wysokości odpornego na działanie czynników gorących są takie podzespoły łącząco-amortyzujące, jak urządzenia samozaciskowe z giętką prowadnicą wykonaną z liny stalowej i urządzenia samohamowne z linką stalową oraz linki bezpieczeństwa wykonane z materiałów niepalnych. W przypadku uprzęży konieczne jest stosowanie szelek bezpieczeństwa wykonanych z materiałów niepalnych np. kewlarowych lub osłonięcie ich odpowiednią odzieżą ochronną. Odzież ta, np. kombinezony, powinna być dostosowana do współpracy z szelkami, tzn. posiadać odpowiednie otwory umożliwiające wyprowadzenie klamer zaczepowych w celu ich połączenia z podzespołem łącząco-amortyzującym.

Podsumowanie

Podsumowując przedstawione informacje na temat sprzętu chroniącego przed upadkiem z wysokości, można stwierdzić, że w celu dokonania prawidłowego doboru ochron dla danego stanowiska pracy należy: Ocenić czy można zastosować system uniemożliwiający rozpoczęcie spadania, czy konieczne jest użycie systemu przeznaczonego do powstrzymywania spadania.

Ocenić stanowisko pracy pod kątem:

usytuowania istniejących punktów kotwiczenia lub możliwości zainstalowania podzespołów kotwiczących,

wysokości obszaru wolnego od elementów konstrukcyjnych znajdującego się pod stanowiskiem pracy, który może być wykorzystany na powstrzymywanie spadania,

obszaru wolnego od elementów konstrukcyjnych w obrębie którego pracownik może wykonać ruch wahadłowy podczas powstrzymywania spadania,

występowania innych czynników mogących wpływać na prawidłowe działanie sprzętu ochronnego (np.: odprysków stopionego metalu, zapylenia, zaolejenia, niskich i wysokich temperatur, agresywnych czynników chemicznych, itp.).

Ocenić rodzaj i zakres przemieszczania się pracownika na stanowisku pracy.

Ocenić czas wykonywania pracy na danym stanowisku, to znaczy czy jest to praca jednorazowa czy wymagająca wielokrotnej obecności pracownika.

Określić czy konieczne jest wykonywanie „pracy w podparciu”.

Dodatkową zasadą, która powinna być przyjmowana przy doborze sprzętu przeznaczonego do powstrzymywania spadania z wysokości jest minimalizacja drogi swobodnego spadania człowieka. Droga swobodnego spadania wpływa w bezpośredni sposób na wielkość drogi powstrzymywania spadania oraz poziom obciążeń dynamicznych działających na człowieka.

Projektowanie systemu zabezpieczającego przed upadkiem z wysokości dla danego stanowiska pracy powinno być zawsze związane ze szczegółową analizą instrukcji użytkowania poszczególnych składników.

Podzespół kotwiczący

Podzespół kotwiczący mocowany na konstrukcji nośnej stanowi pierwsze ogniwo systemu, związane bezpośrednio ze stanowiskiem pracy. Jego zadaniem jest zakotwiczenie podzespołu łącząco-amortyzującego w celu umożliwienia jego działania podczas powstrzymywania spadania człowieka. Jako podzespoły kotwiczące mogą być wykorzystywane elementy stanowisk pracy na wysokości, np. kratownice, belki nośne, elementy metalowe wmurowane w stropy, które pozwalają na zaczepienie zatrzaśnika podzespołu łącząco-amortyzującego. Punkty kotwiczenia na konstrukcji nośnej powinny spełnić wymagania normy PN-EN 795 i charakteryzować się wytrzymałością nie mniejszą niż 15 kN i być funkcjonalnie dopasowane do zakończenia podzespołu łącząco-amortyzującego. W przypadku braku na stanowisku pracy odpowiednich elementów, które mogą być zastosowane jako punkty kotwiczenia, należy je skonstruować przez posłużenie się np. linką stalową wyposażoną w zatrzaśnik, opasaną wokół belki, zaczepem nożycowym założonym na rurę rusztowania, rozpiętą w poziomie stalową liną zaczepową, "martwą masą" usytuowaną na stanowisku pracy o odpowiedniej nośności, trójnogiem ustawionym nad włazem do studzienki kanalizacyjnej, itp. Przykładowe uniwersalne rozwiązania podzespołów kotwiczących przedstawiono rysunku.

Podzespół łącząco-amortyzujący

Zadaniem podzespołu łącząco-amortyzującego jest połączenie uprzęży, w którą ubrany jest człowiek, z punktem kotwiczenia na konstrukcji nośnej oraz złagodzenie skutków powstrzymywania spadania człowieka.

Łagodzenie skutków powstrzymywania spadania odbywa się poprzez pochłanianie energii kinetycznej powstającej w fazie swobodnego spadania człowieka z wysokości. Przykładami rozwiązań podzespołów łącząco-amortyzujących są: amortyzator włókienniczy z linką bezpieczeństwa, urządzenie samohamowne, urządzenie samozaciskowe z giętką lub sztywną prowadnicą. Przykłady te w uproszczony sposób przedstawiono na rysunkach 1a, 1b i 1c.

Podzespół łącząco-amortyzujący, pochłaniając energię kinetyczną spadającego człowieka, ogranicza siłę działającą na klamrę zaczepową uprzęży do wartości nie większej niż 6 kN. Wartość ta jest uznawana za bezpieczną dla organizmu człowieka w przypadku stosowania szelek bezpieczeństwa.

Przykładowy efekt działania amortyzatora włókienniczego w porównaniu z linką bezpieczeństwa podczas powstrzymywania spadania sztywnego obciążnika o masie 100 kg przedstawiono na rysunku 2. Wykres ten potwierdza zasadę, że sama linka bezpieczeństwa nie może być stosowana jako podzespół łącząco-amortyzujący, gdyż nie zapewnia odpowiedniego ograniczenia obciążeń dynamicznych działających na organizm człowieka.

Urządzenia samohamowne i samozaciskowe, podobnie jak amortyzatory włókiennicze, ograniczają siłę działającą w punkcie kotwiczenia na konstrukcji stałej do bezpiecznej dla człowieka wartości, a ponadto skracają do niezbędnego minimum drogę swobodnego spadania człowieka.

Właściwość ta jest niezwykle cenna z punktu widzenia zmniejszenia ryzyka uderzenia spadającego człowieka o elementy konstrukcji stanowiska pracy oraz wystąpienia u niego przeciążeń mogących wywołać obrażenia organów wewnętrznych oraz kręgosłupa.

Rys. 1a. Przykładowe rozwiązania podzespołów łącząco-amortyzujących

Amortyzator włókienniczy z linką bezpieczeństwa

1 - amortyzator włókienniczy, 2 - linka bezpieczeństwa

Rys. 1b. Przykładowe rozwiązania podzespołów łącząco-amortyzujących

Urządzenia samohamowne

a) Urządzenie z linką stalową

b) Urządzenie z taśmą włókienniczą

Rys. 1c. Przykładowe rozwiązania podzespołów łącząco-amortyzujących

Urządzenia samozaciskowe

a) Urządzenie z giętką prowadnicą; b) Urządzenie ze sztywną prowadnicą

1- prowadnica, 2 - mechanizm samozaciskowy, 3 - element pochłaniający energię, 4 - zatrzaśnik

Rys. 2 Łagodzenie skutków powstrzymywania spadania przez podzespoły łącząco-amortyzujące

a) Powstrzymywanie spadania przez linkę bezpieczeństwa

b) Powstrzymywanie spadania przez amortyzator włókienniczy

Uprząż

Uprząż jest składnikiem systemu chroniącego przed upadkiem z wysokości, pozostającym w bezpośrednim kontakcie z ciałem człowieka.

Według postanowień Polskiej Normy PN-EN 363 szelki bezpieczeństwa spełniające wymagania Polskiej Normy PN-EN 361 są jedynym rodzajem uprzęży przeznaczonym do powstrzymywania spadania człowieka z wysokości. Takie wymaganie użytkowe wynika z badań, które wykazały, że jedynie konstrukcja szelek bezpieczeństwa jest w stanie zagwarantować bezpieczeństwo człowiekowi podczas wyhamowywania spadania przez podzespół łącząco-amortyzujący.

Do głównych zadań szelek bezpieczeństwa należą: rozłożenie sił dynamicznych, działających na ciało człowieka podczas powstrzymywania spadania, w sposób zmniejszający ryzyko wystąpienia obrażeń,

nadanie ciału człowieka odpowiedniej pozycji podczas powstrzymywania spadania w celu uniknięcia uszkodzeń organów wewnętrznych oraz kręgosłupa,

nadanie ciału człowieka odpowiedniej pozycji po powstrzymaniu spadania w celu umożliwienia bezpiecznego i (o ile to możliwe) wygodnego oczekiwania na pomoc.

Aby szelki bezpieczeństwa spełniały powyższe zadania w skład ich konstrukcji muszą wchodzić co najmniej pasy barkowe połączone z pasami udowymi i grzbietowa lub piersiowa klamra zaczepowa. Szelki bezpieczeństwa powinny być konstruowane z taśm włókienniczych o własnościach odpowiadających własnościom włókien poliamidowych lub poliestrowych. Taśmy stosowane na pasy szelek, które przenoszą obciążenia podczas powstrzymywania spadania, powinny posiadać szerokość co najmniej 40mm. Konstrukcja szelek powinna zapewniać możliwość dopasowania do sylwetki użytkownika.

Oprócz wymienionych głównych wspólnych cech konstrukcyjnych szelki mogą posiadać rozwiązania preferujące je do ściśle określonych zastosowań a co za tym idzie do współpracy z różnymi podzespołami łącząco-amortyzującymi. Rozwiązania te wiążą się z zastosowaniem określonych klamer zaczepowych, pasa piersiowego, pasa biodrowego, klamer regulacyjnych, poduszek przeciwuciskowych, itp. Przykładową konstrukcję szelek bezpieczeństwa przedstawiono na poniższym rysunku.

Rysunek. Przykład konstrukcji szelek bezpieczeństwa

1 - grzbietowa klamra zaczepowa, 2 - piersiowa klamra zaczepowa, 3 - klamra pasa biodrowego, 4 - pas biodrowy

Na szczególną uwagę w przedstawionych szelkach zasługuje pas biodrowy wyposażony w dwie klamry zaczepowe usytuowane po bokach. Klamry te służą do dołączania linki opasującej. Linka opasująca w połączeniu z pasem biodrowym umożliwia wykonywanie pracy w podparciu np. na słupach żerdziowych.

Należy pamiętać, że pas biodrowy nie może być stosowany do powstrzymywania swobodnego spadania a co za tym idzie do jego klamer zaczepowych nie wolno dołączać podzespołu łącząco-amortyzującego.

Szelki bezpieczeństwa mogą posiadać również dodatkowe elementy umożliwiające ich stosowanie w systemach zabezpieczających przed rozpoczęciem spadania, do pracy w zawieszeniu, itp.