Usługi – świadczenie na rzecz innych osób i zaspokajanie ich potrzeb.
Podział usług.
dla przedsiębiorstw i dla konsumentów,
publiczne i prywatne,
osobiste, rzeczowe i społeczne:
USŁUGI |
---|
RZECZOWE |
Przykład:
|
Rynek usług w Polsce stale się zmienia. Zapotrzebowanie na niektóre z nich maleje. Coraz mniej jest np. zakładów szewskich, krawieckich czy zegarmistrzowskich. Rośnie natomiast popyt na usługi związane m.in. z doradztwem finansowym. Dynamicznie rozwijają się także usługi ubezpieczeniowe, a prywatne szkoły i gabinety lekarskie są konkurencją dla państwowej oświaty i służby zdrowia.
Komunikacja dzieli się na:
łączność,
transport:
kolejowy (od połowy lat 80. XX wieku długość linii kolejowych zmniejsza się – powodem są likwidacje nierentowanych połączeń i, w konsekwencji, odcinków linii kolejowych, głównie w zachodniej i północnej części kraju. Dodatkowo minusem polskich linii kolejowych jest ich zły stan techniczny. Mimo to nadal przewozi się nią duże ładunki, zwłaszcza na większe odległości. Koleją najczęściej transportowany jest węgiel kamienny. Do transportu kolejowego zalicza się także tramwaje),
samochodowy (ma on największy udział w przewozach pasażerów i towarów – spowodowane jest to m.in. niskimi kosztami przewozu na niewielkie odległości oraz możliwością transportu osób i produktów niemal „od drzwi do drzwi”. Jednak wiele dróg odznacza się bardzo złym stanem technicznym, a także jest mało autostrad, obwodnic i dróg ekspresowych),
przesyłowy (obejmuje rozprowadzanie ropy naftowej, gazu ziemnego oraz wody za pomocą rurociągów. Do zadań tego rodzaju transportu należy również przesyłanie energii elektrycznej. Rurociąg „Przyjaźń” i Rurociąg Północny transportują ropę naftową. Gazociąg Jamalski transportuje gaz ziemny. Energia elektryczna trafia z elektrowni do odbiorców za pomocą linii energetycznych).
Obwodnica – droga biegnąca dookoła miasta. Jej zadaniem jest odciążanie ruchu w ośrodku miejskim.
Żegluga morska.
Znaczenie żeglugi morskiej w gospodarce Polski systematycznie maleje. Spowodowane jest to w głównej mierze zmniejszaniem się liczby statków wchodzących w skład morskiej floty transportowej. Największy pod względem wielkości przeładunku jest port w Gdańsku. Przeładowuje się tak głównie ładunki masowe, czyli towar transportowany w ładowniach luzem. Natomiast port w Gdyni obsługuje głównie ładunku drobnicowe, czyli takie które można podzielić na sztuki. W portach w Szczecinie i Świnoujściu dominuje przeładunek towarów masowych, przede wszystkim węgla kamiennego, rudy żelaza i chemikaliów.
Nośność – maksymalny ciężar ładunku, zapasów i załogi, jaki statek może transportować, nie przekraczając dopuszczalnego poziomu zanurzenia.
Żegluga śródlądowa.
Żegluga śródlądowa obejmuje rejsy po rzekach, jeziorach, kanałach i zalewach. Jej znaczenie w Polsce jest niewielkie i z roku na rok maleje. Niewielka rola tego rodzaju transportu wynika m.in. z małej długości żeglownych odcinków rzek, częstych wahań stanów wody oraz niewielkiej liczby kanałów łączących największe rzeki. Główną drogą morską jest Odra. Transportuję się nią przede wszystkim węgiel kamienny, co umożliwia Kanał Gliwicki. Drugim kanałem w Polsce jest kanał Ostródzko-Elbląski.
Transport lotniczy.
Transport lotniczy należy do najszybciej rozwijających się rodzajów transportu w Polsce. Dynamiczny rozwój transportu lotniczego to efekt m.in. pojawienia się po przystąpieniu naszego kraju do UE przewoźników niskokosztowych (tanich linii lotniczych).
Porty lotnicze:
Warszawa – Okęcie,
Katowice – Pyrzowice,
Kraków – Balice,
Gdańsk – Rębiechowo,
Wrocław – Strachowice,
Poznań – Ławica,
Rzeszów – Jasionka,
Łódź – Lublinek,
Bydgoszcz – Szwederowo,
Szczecin – Goleniów,
Zielona Góra – Babimost.
Wpływ transportu na inne dziedziny gospodarki:
wzrosła ilość turystów,
wzrosła ilość autostrad,
Łączność.
poczta i firmy kurierskie,
Coraz większą rolę odgrywają prywatni operatorzy oraz firmy kurierskie, które specjalizują się w szybkim dostarczaniu przesyłek.
telekomunikacja:
telefonia (wzrasta znaczenie telefonii komórkowej, co powoduje zmniejszanie się znaczenia telefonów stacjonarnych),
emisja sygnały radiowego i telewizyjnego,
internet (w ostatnich latach poważną konkurencją usług pocztowych stał się internet – dzięki ogromnym możliwościom, które daje internet, liczba korzystających z niego osób wciąż wzrasta).
Turystyka.
wypoczynkowa,
poznawcza,
biznesowa,
lecznicza,
religijna.
Infrastruktura turystyczna.
baza noclegowa,
baza gastronomiczna,
komunikacja,
wyciągi narciarskie,
wypożyczalnie sprzętu.
Walory turystyczne Polski.
wybrzeże Bałtyku,
pojezierza,
góry.
Kto odwiedza nasz kraj?
Niemcy,
Ukraina,
Białoruś,
Wielka Brytania,
Rosja.
Gdzie wyjeżdżają Polacy?
Niemcy,
Kraje leżące w basenie Morze Śródziemnego,
Czechy, Bułgaria, Rumunia,
Szwajcaria i Austria.
Polskie obiekty na liście UNESCO.
historyczne centrum Krakowa.
zabytkowa kopalnia soli „Wieliczka”.
Auschwitz-Birkenau: niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny zagłady.
Puszcza Białowieska.
Stare Miasto w Warszawie.
Stare Miasto w Zamościu.
średniowieczny zespół miejski Torunia.
zamek krzyżacki w Malborku,
Kalwaria Zebrzydowska,
Kościoły Pokoju w Jaworze (a) i Świdnicy (b).
drewniane kościoły południowej małopolski: Binarowa (a), Blizne (b), Dębno Podhalańskie (c), Haczów (d), Lipnica Murowana (e), Sękowa (f).
Park Mużakowski nad Nysą Łużycką.
Hala Stulecia we Wrocławiu.
Eksport – sprzedaż towarów i usług do innego kraju.
Import – zakup towarów i usług za granicą.
Saldo bilansu handlu zagranicznego – różnica między importem i eksportem.
Kabotaż – transport wodny wzdłuż wybrzeża w obrębie tego samego państwa.
Główne towary handlu zagranicznego:
eksport:
samochody osobowe,
silniki spalinowe,
sprzęt RTV i AGD.
import:
ropa naftowa,
samochody osobowe,
gaz ziemny,
maszyny.
Główni partnerzy handlowi Polski.
Niemcy,
Rosja,
Włochy,
Francja,
Chiny.
Parki Narodowe w Polsce.