Temat: Współczesne terytoria zależne. Antarktyda i podsumowanie.
Antarktyda jest jednym z siedmiu kontynentów na Ziemi. Wśród innych wyróżnia go to, że jest niezamieszkały, brak na niej stałych osiedli ludzkich czy . W lipcu 2008 roku przebywało na nim 1116 osób w 37 stacjach badawczych. To porównywalna ilość do sumy mieszkańców Domów Studentów „Balbina” i „Wieży Babel”. Przy czym jej powierzchnia kontynentalna wynosi około 14 000 000 km2. Dla porównania powierzchnia Polski stanowiłaby 2,2% zaledwie tej liczby.
Statut prawny terytoriów Antarktydy reguluje Traktat Antarktyczny podpisany w 1 grudnia 1959 roku w Waszyngtonie (wszedł w życie 23 czerwca 1961 roku). Zamroził on na pewien czas roszczenia terytorialne krajów podpisujących traktat. Składa się on z 14 punktów które regulują status prawny kontynentu definiując go jako lądolód na położony na południe od 60°S. Były to Argentyna, Australia, Belgia, Chile, Francja, Japonia, Nowa Zelandia, Norwegia, Republika Południowej Afryki, Stany Zjednoczone, Wielka Brytania i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich. Było to 12 państw które prowadziły badania w latach 1957-1958. W czasie badań odkryto liczne złoża surowców takich jak węgiel kamienny, złoto, srebro, miedź i wielu innych. W związku z tym kilka krajów wysunęło roszczenia terytorialne. Zgodnie z postanowieniami układu podpisanego 30 kwietnia 1991 w Madrycie, rozszerzającego zawieszenie roszczeń terytorialnych do roku 2041, po tym czasie roszczenia do terytorium Antarktydy mogą zgłaszać:
państwa zgłaszające roszczenia terytorialne przed 1959 (Argentyna, Australia, Chile, Francja, Norwegia, Nowa Zelandia i Wielka Brytania)
państwa - pierwotni sygnatariusze Traktatu Antarktycznego (Belgia, Japonia, Republika Południowej Afryki, Rosja, Stany Zjednoczone)
państwa będące stronami konsultatywnymi traktatu w 1991 roku (Brazylia, Chiny, Ekwador, Finlandia, Hiszpania, Holandia, Indie, Korea Południowa, Niemcy, Peru, Polska, Szwecja, Urugwaj, Włochy).
Na północ od 60°S znajdują się wyspy z których część ma charakter terytoriów zależnych. Jedna z trzech terytoriów jest uważana za najbardziej samotną wyspę na świecie Wyspa Bouveta zależna od Norwegii. Jest to niewielki, niezamieszkały skrawek lądu. Została przyłączona do Norwegii w 1930 roku, wcześniej należąc do Wielkiej Brytanii i nosząc nazwę Wyspa Liverpool. Drugim z terenów zależnych są niezamieszkałe Wyspy Heard i McDonald. Wyspy te są wpisane na światową listę dziedzictwa UNESCO. Formalnie należą do Australii od 1947 roku. Trzecim i ostatnim terytorium jest Brytyjskie Terytorium Zamorskie reprezentowane przez Georgie Południową i Sandwich Południowy. Zamieszkuję ją około 20 ludzi(2007 rok). Terytorium to było areną walk między Argentyną, a Wielką Brytanią w czasie konfliktu o Falklandy. Argentyńczycy w początkowej fazie przejęli te wyspy lecz po przypłynięciu floty brytyjskiej zostali pokonani. W pobliżu Falklandów odkryto nie dawno bogate złoża ropy.
Nie ma kryteriów które jednoznacznie określają Na Świecie jest kilka krajów posiadających terytoria zależne. Wśród nich są zarówno dawne potęgi kolonialne( Wielka Brytania, Francja), dawne kolonie (Nowa Zelandia, Australia) czy kraje skandynawskie(Dania, Norwegia). Czy państwo opłaca się posiadać terytoria zależne niezależnie czy są to tereny bezpośrednią graniczące lub znajdujące się na terenie danego kraju czy niewielka wysepka gdzieś na środku oceanu. Mapa polityczna jest ciągle zmienna. Wiele narodów, plemion, lokalnych społeczności dąży do uzyskania niepodległości. Na mapie Świata nie brakuje też regionów które mimo możliwości nie chcą usamodzielnić się od swoich zwierzchników(np. Gwadelupa). W referendum w 2003 roku na temat statusu wyspy ponad 70 % obywateli opowiedziało się za pozostanie jako region Francji. Dzięki temu Gwadelupa jest częścią Unii Europejskiej. Skrajnie innym przykładem próbowania pozbycia się zależności jest Irlandia Północna. Walki pochłonęły tam tysiące ofiar. Obecnie obowiązujące porozumienie mówi o tym, że w przyszłości o przynależności ma zadecydować referendum. Trudno jednak sobie wyobrazić, że takie wydarzenie nie spowoduje zaognienia konfliktu. Większość konfliktów na temat przynależności próbuje rozwiązać się referendami. Takim przykładem może być Kurdystan. Kurdowie to jeden z największych narodów bez kraju. Zamieszkują aż w czterech krajach (Irak , Turcja , Syria , Iran ). Kraje te mają różny stosunek do Kurdów. W Iraku mają oni własny rząd i niewielką autonomię natomiast w Turcji są zwalczani przez armię. Przy tym konflikcie nakłada się też konflikt religijny miedzy sunnitami(Kurdowie) i szyitami.