Amputacja jest często ostatnim krokiem ratowania stanu zdrowia.

W Polsce przypuszcza się,  że jest ok. 80 – 100.000 osób z amputacją nogi i/lub ręki. Każdego roku dokonuje się około 10.000 amputacji kończyn.

Amputacje można podzielić na planowane i nieplanowane, które pod względem wskazań medycznym określane są jako bezwzględne i względne.

Wskazania bezwzględne: natychmiastowe (pierwotne) oraz odroczone (wtórne). Amputacje dokonane przez uraz, zmiażdżenie, oparzenie, zgorzel gazową o gwałtownym przebiegu określone są jako wskazania pierwotne. Natomiast głębokie oparzenia, odmrożenie, niedokrwistość dotyczą wskazań względnych.

Amputacje nieplanowane dotyczą zdarzeń losowych tzw. amputacje urazowe np. w wyniku wypadku komunikacyjnego, pracy lub niestety też zabawy.

Amputacje planowane mają podłoże medyczne i dotyczą procesu leczenia. Zakres leczenia obejmuję najczęściej choroby naczyniowe związane z zaburzeniem pracy układu krążenia, stany zapalne, zgorzele, choroby o podłożu onkologicznym, powikłania chorobowe (np. cukrzyca). Dotyczą one również stanów zapalnych układu kostno- stawowego, mięśniowego, zainfekowanych stawów rzekomych, wad wrodzonych oraz pozostałych powikłań uniemożliwiających optymalne obciążenie i funkcjonalność (np. w protezie). Podczas operacji, zespół medyczny stara się zachować maksymalną funkcjonalność pozostawionej części kończyny, tak aby powstały kikut tworzył optymalne połączenie z protezą nogi lub ręki.

W nomenklaturze ortopedycznej wyróżniamy amputacje oraz wyłuszczenie w stawie.

Amputacja (odjęcie) –zabieg operacyjny polegającego na usunięciu narządu lub jego części.

Wyłuszczenie - odjecie kończyny przebiega poprzez rozdzielenie kości w stawie, a nie jej przecięcie. Przykładem może być wyłuszczenie w stawie nadgarstkowym, wyłuszczenie w stawie kolanowym i amputacja wyłuszczenie w stawie biodrowym.

Dane dotyczące ilości i rodzajów amputacji w Polsce nie są dokładnie zweryfikowane, dlatego też przyjmuje się uśrednione wyniki w oparciu o informacje z innych krajów Unii Europejskiej. Amputacje naczyniowe i cukrzycowe dotyczą głownie osób po 60 r.ż. Natomiast urazy, amputacje nowotworowe raczej występują w niższym przedziale wiekowym (ok. 10 – 40 r.ż). Pozostała grupa to wrodzone braki i niedorozwoje kończyn dolnych i górnych.

Najczęstszą przyczyną amputacji są:

• Amputacje naczyniowe – ok. 65% (z wyłączeniem cukrzycowych)

• Amputacji cukrzycowe – ok. 20%

• Amputacje urazowe – 11,5% wypadki komunikacyjne

• Amputacje onkologiczne – 2%

• Amputacje- wrodzone braki i niedorozwoje kończyn dolnych i górnych 1,5%

Na naszych podstronach znajdziecie Państwo informację o postępowaniu w przypadku amputacji.

Proces terapeutyczny po amputacji zależny jest od:

1. Przyczyny amputacji (planowana i nieplanowana)

2. Wysokości amputacji (kończyna górna / kończyna dolna)

3. Ogólnego stanu zdrowia pacjenta

4. Rodzaju protezy (np. protezy ręki – kosmetyczna, mioelektryczna, hybrydowa, proteza nogi – dla dziecka, dla osoby o wysokiej aktywności z dynamicznymi elementami – stopa z włókna węglowego, kolano elektroniczne)

Czynniki determinujące właściwe zaopatrzenie po amputacji:

1. Poprawa (w przypadku ograniczeń mających swoje źródło w amputowanej kończynie) lub zachowanie max. mobilności i sprawności pacjenta

2. Zachowanie max. długiego i wydolnego kikuta

3. Dobre umięśnienie adekwatne do stanu i wieku pacjenta

4. Max. zakres ruchu w stawach

5. Wydolny kikut (zagojony, uformowany i zahartowany)

6. Optymalnie dobrane elementy i system zawieszenia protezy (właściwy lej)

7. Opanowanie posługiwania się protezą

Proces ten jest podzielony na etapy:

1. Amputacja i rehabilitacja (proces przed zaprotezowaniem)

   1. Przygotowanie do amputacji (dotyczy amputacji planowanej)

   2. Sytuacja po amputacji- bóle i czucie fantomowe

   3. Postępowanie po amputacji- formowanie kikuta

   4. Usprawnianie terapeutyczne osoby amputowanej

2. Oprotezowanie i nauka posługiwania się protezą (proces po zaprotezowaniu)

   1. Nauka posługiwania się protezą

   2. Chodzenie o protezie po różnym podłożu

   3. Samoobsługa w życiu codziennym (np. opanowanie podstawowych czynności życiowych od ubieranie się po podpisywanie, noszeni tacy z posiłkiem itp.)

3. Doskonalenie techniki chodu

   1. Gry i aktywność sportowa

   2. Jazda na rowerze

   3. Jazda na nartach

Amputacja i rehabilitacja:

Jeśli istnieje możliwość planowania amputacji zespół terapeutyczny (lekarz, fizjoterapeuta) w ramach swojej kompetencji przybliży sposób swojego postępowania. Zawsze chirurg stara się pozostawić jak najdłuższy fragment kończyny. Amputacje dokonuję się w sposób i w miejscu jednak dającym najlepsze rokowanie co do zagojenia się rany, stworzenia przyszłego wydolnego pod względem obciążenia i ruchomości kikuta oraz takiego, który pozwoli na estetyczne oprotezowanie. Amputacje takowe wykonuje się na takiej wysokości aby pozostała część kończyny nie była zainfekowana, usuwając źródło chorobowe. Celem nadrzędnym amputacji jest wyeliminowanie względnie zahamowanie procesu chorobowego i przywrócenie pacjentowi maksymalnej mobilności po amputacji.

Tworząc właściwy kikut, zespół medyczny (lekarz, fizjoterapeuta) ma na uwadze następujące kryteria:

• przenoszenie obciążeń osiowych i bocznych wynikających z kontaktu leja protezy z tkanką miękką (np. skóra, mięśnie) kikuta,

• stworzenie zwartego cylindrycznego ewentualnie trochę stożkowego kikuta z właściwie ukształtowaną masą mięśniową (amortyzacja szczytu kikuta),

• zachowanie właściwego unerwienia i ukrwienia,

• stworzenie niebolesnej i elastycznej blizny,

• zachowanie maksymalnego zakresu ruchu w stawach powyżej amputacji,

• wytworzenie maksymalnej możliwej siły mięśniowej całej kończyny amputowanej.

Przed amputacją

Istotne znaczenie ma uświadomienia pacjenta o sytuacji, która nastąpi po amputacji. Pytania – jak to będzie, co będę mógł robić, jak będzie wyglądała proteza, jak będę ją zakładał i nosił? Na te pytanie znajdziecie odpowiedź poniżej i w dziale protez. Przygotowanie dotyczy również działań bezpośrednio dotyczących fizjoterapeuty. Istotna jest max. mobilizacja ogólnoustrojowa pacjenta. Należy przegotować kończynę do amputacji, jeśli jest to oczywiście możliwe ze względów medycznych. Utrzymanie zakresów ruchów i siły mięśniowej kończyn górnych (przy amputacji kończyny dolnej) i stawów sąsiadujących amputacji (dotyczy kkg i kkd).

Po amputacji

Cel:

1. Oswojenie się ze świadomością braku kończyny.

2. Profilaktyka przeciwprzykurczowa – odpowiednia pozycja ułożeniowa zależna od poziomu amputacji (Pliki do pobrania: „Informator dla osób po amputacji kończyn”).

3. Bandażowanie kikuta - stanowi bodaj największy problem – nie jest łatwo bandażować właściwie własny kikut (Pliki do pobrania: „Informator dla osób po amputacji kończyn”). Dlatego też alternatywą dla specjalistycznych bandaży i podkładów jest kompresyjna pończoszka kikutowa stosowana po amputacji podudzia i uda. Dzięki odpowiednio dopasowanej pończoszce, zakładanie i formowanie staje się bardzo proste. Bandaże mimo, że dają lepsze efekty, należy je nakładać w odpowiedni sposób (kłos wstępujący) i z odpowiednią siłą. Ważne aby bandażowanie kończyło się powyżej sąsiadującego stawu kikuta. Wcześnie rozpoczęte bandażowanie wzgl. profilaktyka kompresyjna specjalną pończochą kikutową, skracają okres hartowania kikuta. Istnieją jednak przeciwskazania do stosowani kompresji (nietolerancja na kompresję, niewydolność serca, otwarte rany, zaburzenie krążenia). Prosimy skontaktować się z lekarzem prowadzącym w celu weryfikacji możliwości zastosowania kompresji lub ewentualnie jako siły (np. 1 lub 2 stopień)

   • Poprawa propriocepcji – układ propriocepcji odbiera bodźce związane z uciskiem, rozciągnięciem, ustawieniem i ruchem ciała wobec siebie, informuje o napięciu mięśniowym- dzięki temu wiemy jak ułożone są nasze kończyny bez patrzenia. Integracja w obrębie tego układu jest niezbędna do dobrego rozwoju odruchów planowania i prowadzenia ruchu, regulacji napięcia mięśniowego i koordynacji pracy mięśni, a także wyższych czynności umysłowych, przede wszystkim związanych ze schematem ciała (świadomość braku kończyny/ czucie fantomowe). Niedostatek informacji proprioceptywnej może być częściowo kompensowany wzrokiem. Osoby, które mają uszkodzony układ czucia głębokiego (proprioceptywnego) dostarczają sobie więcej bodźców przez zwiększone napięcie mięśniowe (np. bardzo mocno trzymają balkonik, kule itp.). Mają problemy zarówno ze stabilizacją jak i trudności w oddzielaniu pracy rąk/ nóg od pracy tułowia.

   • Z obandażowanym kikutem uzyskujemy lepsze efekty sensomotoryczne (uzyskanie dynamicznej kontroli stawów przez pracę nad wzorcami ruchowymi całego ciała), zwłaszcza podczas ćwiczeń (wykorzystanie ciężaru ciała, Aktywacja mięśni agonistycznych, synergistycznych).

   • Lepsze odczucia pacjenta podczas ćwiczeń statycznych (postawa ciała) , dynamicznych (ruch) i później funkcjonalnych (samoobsługa).

4. Hartowanie kikuta przygotowuje skórę i tkanki miękkie do kontaktu z lejem protetycznym i do przenoszenia obciążeń i sił powstałych podczas korzystania z protezy (sterowanie protezą).

   • Zaczynamy od oswojenia się z kikutem poprzez dotyk i obmywanie.

   • Po kilku dniach od ustąpienia obrzęku (szybciej gdy kikut bandażowany) pacjent oklepuje kikut zaczynając od szczytu.

   • Po wygojeniu się rany pooperacyjnej oklepywanie całej powierzchni kikuta deseczką, płytką stopniowo zwiększając siłę i dynamikę uderzeń.

   • Wprowadzamy kąpiele w ciepłej (ok. 38°C ) i zimnej (20°C) wodzie i w ciągu 14 – 21 dni zwieszamy tolerancję na ciepłą i zimna wodę w granicach od 10°C do 45°C. Zaczynamy od polewania delikatnym strumieniem z prysznica, potem wprowadzamy zanurzenie kikuta w wodzie.

   • Po wyjęciu szwów można wprowadzać ćwiczenia z oporem, ćw. izometryczne, synergistyczne. Lepsze odczucia i efekty z zabandażowanym kikutem. Na tym etapie można myśleć o protezie z lejem wstępnym/ tymczasowym. Przy szybkim – pełnokontaktowym oprotezowaniu, okres mobilizacji znacznie się skraca.

5. W zależności od wieku i stanu pacjenta należy możliwie wcześniej wprowadzić ćw. aktywujące max. ilość stawów i wzmacniać pozostałe kończyny. Ideałem jest gdy pacjent z trafia z oddziału pooperacyjnego na oddział usprawniania ruchowego z zapleczem fizykoterapeutycznym i kinezyterapeutycznym. Równocześnie niejako wprowadzone ćwiczenia i zaopatrzenie protetyczne pozwalają na kompleksową rehabilitację osoby amputowanej. Nim szybciej uruchomimy i zaopatrzymy pacjenta w protezę (np. kończyny dolnej) tym lepsze mamy efekty dzięki zachowanym stereotypom ruchowym i wykorzystamy czucie fantomowe (lokomocja – noga, „manipulacja” – ręka na specjalnym urządzeniu- symulatorze imitującym pracę dłoni protetycznej- patrz proteza ręki – pomiar i trening sygnałów mięśniowych)

6. Istotne znaczenie w przypadku amputacji kończyny górnej mają ćw. zakresu ruchów w stawach i siły mięśniowej z uwzględnieniem ich selekcji (osobne dla antagonistów). Właściwe wyselekcjonowanie i kontrola napięcia mięśni pozwoli lepiej i szybciej zaopatrzyć pacjenta w funkcjonalną protezę (np. mioelektryczną nazywaną też protezy bioelektryczną, czy też protezę hybrydową). Rodzaj ćw. oraz cały plan opracowujemy z pacjentem w naszej pracowni ortopedycznej po wywiadzie, analizie sygnału mięśniowego oraz po badaniu terapeutycznym. Ze względu na zróżnicowane postepowanie wynikające z poziomu i przyczyny amputacji nie można uogólniać prosu postępowania.

 

Bóle fantomowe występują u ok. 75% osób amputowanych.

Po amputacji może występować ból różnorakiego pochodzenia. Może to być ból kości, ból rany wynikający z obrzęku lub samego zabiegu chirurgicznego, mogą to być nerwobóle lub bóle fantomowe.

Ból fantomowy - ból odczuwany w miejscu nieistniejącej, amputowanej kończyny lub w miejscu, w którym nie nastąpiły zmiany fizjologiczne, lub które nie zostało uszkodzone mechanicznie tak by mogło powodować ból rzeczywisty.

Duża liczba osób skarży się na bóle fantomowe, które znacząco wpływają na ich codzienne życie. Zwykle opisują to jako przeszywający ból nagle pojawiające się w kończynach, które już nie istnieją. Leczenie jest zazwyczaj farmakologiczne (leki przeciwbólowe). Mają one istotne skutki uboczne zwłaszcza w okresie długofalowym. Alternatywne metody leczenia, takie jak akupunktura lub terapii magnetyczna często nie powodują trwałych ulg.

W naszej praktyce stosujemy pończochy kompresyjne wykonane z specjalnego materiału specjalnie skonstruowanego na zminimalizowanie dolegliwości bólowych oraz w celu ograniczenie nadmiernego odczuwania kończyny- fantomu bez występowania objawów bólowych. Pończoszki te są stosowanie po amputacji podudzia i uda na dzień i na noc. Są też specjalne skarpety do noszenia w protezie. Aby właściwie dobrać pończoszki względnie zastosować specjalną dzianinę w kompozycie leja bezwzględne jest bezpośrednie spotkanie z nami w siedzibie naszej firmy. Dzianina odpowiednio ekranowana przed wpływem pola elektromagnetycznego może ograniczyć lub nawet wyeliminować uczucia bólu. Efekty uboczne nie są znane.

Wskazania:

• Amputacja kończyn dolnych i górnych

• Bóle fantomowe

• Bóle idiopatyczne kikuta

• Odciążenie tkanek – formowanie kikuta

• Zapobieganie obrzękom

• Poprawa krążenia

Dokładniejszy mechanizm związany z bólami fantomowymi oraz postepowaniem terapeutycznym znajdziecie państwo z zakładce naszej strony (do pobrania).

Oprotezowanie i nauka posługiwania się protezą (proces po zaprotezowaniu)

Przejście niejako do tego etapu jest procesem płynnym i dzięki wykorzystaniu powyższych technik ogranicza traumatyczne odczucia w pierwszym kontakcie z protezą. Dotyczy to raczej kończyny dolnej, proteza kończyny górnej wygląda na początku o wiele bardziej estetycznie. Właściwe uświadomienia pacjenta o wyglądzie pierwszej protezy (pozbawionej kosmetyki i estetyki), pozwoli na skoncentrowaniu się nad jej obsługą (prawidłowe zakładanie, zdejmowanie, pielęgnacja, kontrola i bezpieczeństwo).

Użytkownik protezy posiadając wiedzę i umiejętność o tym jak zachowuje się jego ciało po amputacji, musi być świadom o właściwej, w jego sytuacji koordynacji wzrokowo-ruchowa. Na przykład, gdy wykonujemy wymach protezą i stawiamy piętę na podłożu z obciążeniem, mózg musi otrzymywać dane o tym czy stopa już stanęła, czy jest równo i stabilnie postawiona, czy można się na niej oprzeć. Dopiero wtedy, mózg wysyła informacje do drugiej nogi o tym, że ma się poruszyć, jednocześnie przenosi ciężar ciała na pierwszą nogę itd. Informacja zwrotna jest konieczna do sprawnego wykonywania skoordynowanych ruchów. Efekt ten uzyskuje się tylko i wyłącznie w protezie z lejem pełnokontaktowym i podciśnieniowym (uwaga- podciśnienie nie dotyczy kikuta- występuje pomiędzy Liner-em a lejem protetycznym z tworzywa). Takowe działanie możliwe jest wykorzystując czucie fantomowe (czucie kończyny przed amputacją).

Początkowo uczymy użytkownika protezy zachować właściwą pozycję ciała, wyczuć poprzez balansowanie pomiędzy poręczami, granice pewnego podparcia, następnie zaczynamy wykonywanie wykroku. Kolejne etapy przejście z pięty na całą stopę i potem odbicie; tzw. przekolebanie stopy jest łatwiejsze w stopach wieloosiowych z rdzeniem dynamicznym (kopolimer, włókno węglowe). Zależnie od stopnia mobilności, zaopatrzenie protetyczne i dobrane ćwiczenia są adekwatne stanu użytkownika. Dynamika i funkcjonalność protezy zależy od opanowania podstawowych funkcji podporowych i lokomocyjnych. Niektóre protezy pozwalają na naprzemienny chód pod schodach w dół i w górę i nie są one przeznaczone jedynie dla najbardziej aktywnych osób (np. sportowców).

Na tym etapie pacjent powinien opanować następujące funkcje:

1. Chodzenie w poręczach

2. Chodzenie o kulach (4/2 taktowy chód)

3. Chodzenie bez kul i innych przyrządów pomocniczych

4. Pokonywanie przeszkód (progi, chodzenie po miękkim podłożu, po bruku, po śliskich płytkach, chodzenie slalomem i bokiem, wejście i zejście po pochylni, chodzenie po schodach)

5. Równocześnie należy opanować techniki upadku (zależne od poziomu amputacji i zastosowanych elementów w protezie np. kolano z blokadą, z hamulcem, kolana policentryczne, hydraulika i elektronika) i samodzielnego wstawania

6. Przenoszenie np. tacy z miejsca na miejsce z plastykową butelką (koordynacja) i pokonywanie slalomu (chodzenie po wyznaczonym szlaku z zróżnicowanym podłożem). Chodzi tu o opanowanie podstawowych czynności życiowych od samoobsługi w łazience (kolenie się, czesanie) po prace w kuchni (przygotowywanie na stojąco i transfer posiłków). Wyjście z domu oraz korzystanie z komunikacji publicznej nie jest łatwe, dlatego też istotne jest wsparcie rodziny. Samodzielne wsiadanie do samochodu, tramwaju czy pociągu (niskie perony) musi odbywać się, aż do jego opanowania, przy asekuracji osoby towarzyszącej.

7. Często pacjenci pytają się czy mogą pływać i kąpać się z protezą. Do pływania służą odpowiednie stopy i przeguby kolanowe. Zakładanie specjalnych rękawów „ochraniających” protezę nie zawsze jest bezpieczne i może spowodować utratę gwarancji. Wykonujemy protezy podudzia i uda dla osób chcących pływać. Pod prysznic można wejść z protezą ale należy na nią założyć specjalny rękaw (zakup dostępny).

8. Pielęgnacja kikuta nie jest czymś skomplikowanym jeśli wyjaśnimy sobie zasadniczą różnicę- skóra kikuta nie została przez przystosowana do przenoszenia obciążeń i mogą na jej powierzchni wystąpić zmiany zwłaszcza w miejscach urazu (zrośnięte zbliznowacenia, przeszczepy itp.). Obecnie na rynku jest sporo środków do pielęgnacji kikuta, które służą również do pielęgnacji i utrzymania higieny leja protetycznego lub tzw. liner-a. Ze względu na zróżnicowanie cenowe oraz zakres zastosowania nie ma środków uniwersalnych do pielęgnacji różnych powierzchni (np. silikonu, elastomeru- kopolimeru, poliuretanu, polietylenu, polopropylenu, frotte i skóry). Dla naszych pacjentów zapewniamy właściwy dobór preparatów i środków pielęgnujących dla ciała i protezy. Ograniczona wentylacja jakiej jest poddana skóra kikuta w protezie wymaga częstego i systematycznego mycia skóry. Wzmożona potliwość w okresie letnim lub podczas wysiłku fizycznego wymusza większą staranność w doborze optymalnego rozwiązania i stanowi dla nas istotną informację. Tryb życia, nawyki żywieniowe mają wpływ na dobór materiałów protetycznych. Stosujemy liner-y (i inne materiały wyścielające) z impregnatami pielęgnacyjnymi, antybakteryjnymi, bakteriostatycznymi oraz środkami zmniejszającymi działanie potu, zmęczenia skóry (obtarcia) i działaniem wolnych rodników. Część problematyki opisujemy w dziale protez nóg i rąk.

Doskonalenie techniki posługiwania się protezą

Wsparcie i kompleksowe postępowanie terapeutyczne prowadzimy wraz z Centrum Zdrowia ASGO. Kontakt znajdziecie państwo z zakładce naszej strony (Współpraca).

Po opanowaniu podstawowych czynności życiowych zawiązanych z balansem, transferem przedmiotów, noszeniem ciężarów na płaskiej powierzchni możemy zająć się pracą nad koordynacją ruchową i refleksem i równowagą w terenie. Najlepiej na początek wybrać wszystkie łatwe i przyjemne ćwiczenia zgodnie z zasadą „przyjemne z pożytecznym” np. taniec, gra w tenisa stołowego, odbijanie, rzucanie piłką.

Kolejnym wyzwaniem jest bieganie po płaskim i potem terenie, potem po nierównym i o różnej gęstości (plaża, trawa, śnieg). Trudnym wydaje się również chodzenie po lśniących płytkach. Imitują one często poruszanie się po lodzie. Dlatego tez należy pamiętać o asekuracji. Mimo coraz stosowaniu sprawniejszych konstrukcji protetycznych nie zwalniamy nigdy użytkownika protezy z obowiązku asekuracji i zachowania dodatkowych zasad bezpieczeństwa.

Jazda na rowerze, motocyklu, samochodzie lub poruszanie się na nartach, łyżwach, rolkach czy też deskorolce zależy od indywidualnych uwarunkowań psychoruchowych użytkownika protezy. Nie można jednoznacznie stwierdzić czy amputacja wyklucza daną umiejętność, natomiast na pewno nie ułatwia zwłaszcza gdy nie potrafiliśmy tego wykonać przed amputacją. Nim poziom amputacji jest niższy (tzw. dotyczy dalszych- dystalnych członów naszego ciała), tym mniejsza utarta mobilności i funkcji (np. ręki). Naszych pacjentów chcących dalej się rozwijać w pasji ruchowej lub sporcie wyczynowym wspieramy na etapie usprawniania i uczestnictwa w obozach i kursach dla osób amputowanych.

Poniższe dane obrazują wydatek energetyczny podczas chodzenia na protezie zależnie od poziomu amputacji.

Amputacja stopy – wzrost o ok. 10 proc. energii
Amputacja podudzie – ok. 30 proc zwiększone zużycie energii
Wyłuszczenie w stawie kolanowym – 60 proc.
Amputacja uda – 70 proc.
Wyłuszczenie w biodrze – o przeszło 100 proc. wzrasta wydatek energetyczny użytkownika protezy.

Częstotliwość występowania amputacji nogi można podzielić następująco:

Amputacje stopy i podudzia – 60%
Amputacje uda – 39%
Wyłuszczenie w stawie biodrowym – 1%

Ze względu na poziom występowania amputacji, możemy je podzielić uwzględniając zaopatrzenie protetyczne na poszczególne grupy:

1. amputacje kończyny dolnej

   1. Amputacje stopy

      1. amputacje przodostopia (amputacja palucha, palców stopy)

      2. amputacje śródstopia (amputacja np. Scharpa-Jägera, Lisfranca, amputacje promieniowe kości palców i śródstopia stopy)

      3. amputacja tyłostopia – amputacja w obrębie stępu (np. amputacja Chopart, Symes, Pirogof) – nazywane często amputacjami goleni ze względu na wykonywane protezy funkcjonalne (proteza podudzia)

2. amputacje podudzia

3. amputacja uda wraz z wyłuszczeniem w stawie kolanowym

4. amputacja przy wyłuszczeniu w stawie biodrowym i hemipelvektomia (amputacje z odjęciem kości biodrowej i talerza miednicy)

Copyright © Orto Partner 2011-2013

pakiety.pl - tanie strony internetowe