OCENA STANU
ZDROWIA LUDNOŚCI

DEF.ZDROWIA WG.
WHO

Całkowity dobrostan
fizyczny,psychiczny i społeczny ,
a nie tylko brak choroby lub
niedomagania.

Mierniki stanu zdrowia
ludności



Pozytywne (bezpośrednie) –określają
stopień rozwoju somatycznego oraz
sprawność i wydolność fizyczną
ustroju.



Negatywne (pośrednie)-dostarczają
dane o chorobach lub niekorzystnych
następstwach, takich jak
inwalidztwo,absencja
chorobowa,zgony.

W zakresie rozwoju fizycznego
analizujemy następujące
procesy:



Rozrostu- dane dotyczące masy ciała,

wysokości i proporcji.



Różnicowania-ocena struktury

poszczególnych układów i narządów,np.ocena

płynów ustrojowych,struktury kości, tkanki

tłuszczowej.



Dojrzewania-ocena dojrzałości

morfologicznej, płciowej i psychicznej.

Wydolność wysiłkowa

Określa zdolność adaptacji poszczególnych
układów do dozowanego wysiłku. Wg. S.
Kozłowskiego jest to zdolność do wykonywania
ciężkiej pracy bez zmęczenia i głębszych zmian
środowiska wew. ustroju oraz zdolność do
szybkiej likwidacji ewentualnych zaburzeń
homeostazy po zakończeniu wysiłku.

Najczęściej stosowane próby,oceniające
wydolność fizyczną,to:

-próba Marineta

-próba harwadzka

-próba na cykloergometrze rowerowym lub bieżni
ruchomej

Mierniki negatywne :



Mierniki dotyczące występowania chorób



Mierniki dotyczące występowania zgonów



Mierniki dotyczące występowania innych
zjawisk związanych z chorobą ( absencja
chorobowa, inwalidztwo,
niepełnosprawność ).

Współczynnik
zapadalności(Wz)



Określa liczbę nowych przypadków
zachorowań w danym czasie w
stosunku do ogółu ludności
narażonej na ryzyko zachorowania.



Obliczany najczęściej dla chorób
zakaźnych, chorób o ostrym
przebiegu oraz chorób przewlekłych

Współczynnik
chorobowości(Wch)



Określa częstość występowania
chorób przewlekłych w populacji
(np.. Wad wrodzonych, gruźlicy,
choroby reumatycznej).



Jest to stosunek liczby wszystkich
osób, które chorowały w danym
czasie , do liczby osób narażonych
na ryzyko zachorowania.

Współczynnik
umieralności ogólnej(Wuo)



Określa stosunek liczby zgonów
ogółem w danym okresie , do
liczby ludności narażonej na
ryzyko zgonu w danym okresie.

Ryc. 8. Standaryzowane współczynniki zgonów z
powodu nowotworów złośliwych kobiet w Polsce i
Europie, 1970-1994.

Głównym zagrożeniem życia

mieszkańców Polski są, podobnie jak w

innych krajach rozwiniętych, choroby

układu krążenia. W 1994 r.

spowodowały one ponad połowę

wszystkich zgonów - 46,5% zgonów

mężczyzn i 56,4% zgonów kobiet (ryc

4.)

Ryc. 4 Struktura zgonów mężczyzn i kobiet
wg głównych klas chorób w 1994 r. (w
procentach)

Ryc. 7. Standaryzowane współczynniki
zgonów z powodu nowotworów złośliwych
mężczyzn w Polsce i Europie, 1970-1994.

Współczynnik
śmiertelności



Określa stosunek liczby zgonów z
powodu danej choroby do liczby
chorych na daną chorobę.

Zgony w latach 1946 - 2003

(

na 1000 ludności)

1946 1951 1956 1961 1966 1971 1976 1981 1986 1991 1996 2001

w ‰

miasta

wieś

ZGONY W LATACH 1946 -
2003

Umieralność niemowląt



Określa liczbę zgonów dzieci
poniżej 1 roku życia wśród
ludności danego obszaru w ciągu
danego roku , do liczby urodzeń
żywych wśród ludności danego
obszaru w ciągu danego roku.

Przyczyny zgonów
niemowlęcych:



Powikłania ciąży



Powikłania porodu



Choroba hemolityczna



Wcześniactwo



Zamartwica



Wady rozwojowe wrodzone



Choroby układu oddechowego



Zapalenie żołądkowo-jelitowe



Biegunki



Choroby układu nerwowego

Zgony niemowląt w latach 1946 - 2003

(

na 1000 urodzeń żywych)

105

125

145

1946 1951 1956 1961 1966 1971 1976 1981 1986 1991 1996 2001

w ‰

miasta

wieś

ZGONY NIEMOWLĄT W
LATACH 1946 - 2003

UMIERALNOŚĆ NIEMOWLĄT

Umieralność niemowląt systematycznie zmniejsza się.
Tempo tej zmiany było niejednakowe w różnych okresach:
w latach 1960 -1974 współczynniki zgonów niemowląt
malały przeciętnie rocznie o 4,7%, w latach 1974-1990
przeciętne roczne tempo spadku wynosiło 3,4%, natomiast
w ostatnim okresie - 1990 -1994 przyspieszyło się do 6%.
Wyższą umieralność niż w Polsce obserwuje się tylko w
niektórych krajach europejskich byłego obozu
socjalistycznego, natomiast w dużej części pozostałych
krajów europejskich jest ona ponad dwukrotnie niższa.
Umieralność niemowląt jest w dużym stopniu związana z
wcześniactwem i małą masą urodzeniową, które są w
Polsce stosunkowo częste: w 1994 r. odsetek noworodków
z masą urodzeniową poniżej 2500 g wynosił 7,2% i na
grupę tą przypadało aż 2/3 ogółu zgonów niemowląt.

100

200

300

400

500

600

700

800

w tys.

1970 1972 1974 1976 1978 1980 1982 1984 1986 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000 2002

Urodzenia żywe według kolejności urodzenia dziecka w latach 1970-2003

piąte i dalsze

czwarte

trzecie

drugie

pierwsze

Urodzenia żywe według
kolejności urodzeń w latach
1970 - 2002

Ryc. 2. Przeciętne dalsze trwanie życia

mężczyzn rodzących się w Polsce i w Europie,

1970-1994 (liczba lat) (Eur S-W - kraje byłego

obozu socjalistycznego; EWG - kraje Unii

Europejskiej

)

Ryc. 3. Przeciętne dalsze trwanie życia kobiet
rodzących się w Polsce i w Europie, 1970-1994
(liczba lat)

BADANIE
EPIDEMIOLOGICZNE
PEŁNE



Badanie takie musi być zaplanowane w
sposób szczegółowy,przede wszystkim
musi mieć jasno sprecyzowany cel
,będący logiczną konsekwencją
postawionej przez badacza hipotezy
epidemiologicznej która jest każdym
domniemaniem o ewentualnym związku
przyczynowo skutkowym pomiędzy
wystąpieniem danego czynnika a
skutkiem jego dzialania.

ŹRÓDŁA HIPOTEZ
EPIDEMIOLOGICZNYCH



Analiza pod kątem posiadanej
wiedzy medycznej



Analiza pod kątem posiadanej
wiedzy szczegółowej



Zastosowanie kanonów indukcji
eliminacyjnej Johna Starta Milla

Kanony indukcji
eliminacyjnej



Kanon jedynej zgodności-jeśli w
określonej liczbie
jednostek(chorych,wśród
różnorodnych cech) ,jedna cecha
występuje u wszystkich,to istnieje
największe prawdopodobieństwo
jej działania jako przyczyny
zjawiska.

KANONY INDUKCJI
ELIMINACYJNEJ



Kanon jedynej różnicy-jeśli w
określonej grupie ludzi chorych
wśród licznych cech jest
jedna,której nie stwierdza się w
drugiej grupie ludzi zdrowych ,to
istnieje bardzo duże
prawdopodobieństwo że cecha ta
jest przyczyna choroby

KANONY INDUKCJI
ELIMINACYJNEJ



Kanon zmian towarzyszących-za
przyczyną określonego skutku
choroby uważamy to zjawisko,
które zawsze działa na jednostkę
populacji przed wystąpieniem
spostrzeganego skutku ,np.
kontakt z chorym zakaźnym.