Finanse 30.03.2011 r.

....natomiast omawiajac później materiały ...... kiedy jest wskazane wprost że jest to podatek stanowiacy dochód budżetu państwa.Ale gdybyście Państwo chcieli wskazać jakie sa tytuły dochodów w budzecie Państwa to to nie byłoby proste korzystając wyłacznie z ustawy o finansach publicznych, sa to też np cła ale znowu trzeba miec tę świadomośc, że co do zasady cła stanowia tradycyjne źródło dochodu budżetu UE, a my odzyskujemy tylko w ramach redystrybucji tylko 25% ceł po to żeby utrzymać aparat zajmujący sięwymiarem i poborem – stąd też urzędom i izbom celnym np ustawodawca przyznał zupełnie inne kompetencje np z ustawy hazardowej są to udzielanie zezwoleń na organizacje, uprawnienia do kontroli, podatek akcyzowy, kontrole graniczne- stąd też organy powołane do zupełnie innych rzeczy stają się wykorzystywane w większości do zupełnie innych zadań niż wymiar i pobór ceł.

Jeśli mówimy o tych zasadach wykonywania budzetu to po stronie dochodowej musimy pamietać , że te formy organizacyjno-prawne które rozliczaja sie z budzetem w sposób brutto lub w sposób netto czyli dokonajac rozliczenia nadwyżki środków obrotowych mają obowiazek takze odprowadzania pobranych należności jednostki rozliczajacych sie brutto czyli przede wszystkim jednostki budzetowe- całych środków finansowych, a inne podmioty mają obowiązek przekazywania w terminach wynikających z ustawy i przepisów sródków finansowych, które w wyniku prowadzonej działalności zostały zgromadzone.

Druga strona budzetu strona wydatkowa ma wiecej zasada. Przede wszystkim wydatki nalezy realizowac w spoósb celowy i oszczedny, w terminie (konsekwencją moga być kary umowne lub odsetki za zwłokę jęsli uchybimy terminowi), ekonomicznego działania (czyli osiagania maksymalnych efektów przy danych nakładach), w granicach kwot określonych w ustawie lub planie finansowym jednostki wykonujacej budzet (bo pamietamy ze po stronie dochodów mamy prognozy wielkości, a po stronie wydatków nieprzekraczalne limity- stąd też zwłaszcza strona wydatkowa jest oceniana z punktu widzenia naruszenia dyscypliny wydatkowania finansów publicznych. ) wydatkowania moze odbywac sie takze z uwzglednieniem prawidłowo dokonanych przeniesień, no i zlecanie zadań powinno odbywac sie na zasadzie wyboru najkorzystniejszej oferty z zastosowaniem przepisów o zamówieniach publicznych. TU POJAWIA SIE PROBLEM – nie zawsze zastosowanie przepisów o zam.publ powoduje ze srodki sa wydatkowane w sposób oszczedny. Mamy regułe zakazu dzielenia zamówienia publicznego – co powoduje często utrate sporych środków. Trzeba pewne rzeczy zamawiać z rocznym wyprzedzeniem – a cieżko przewidzieć jak sie rozwinie sytuacja. Mamy scisłe reguły dotyczace wydatkowania srodków pochodzacych z dotacji: musza byc wykorzystane zgodnie z przeznaczeniem, rozliczone, a niewykorzystana część albo pobrane w nadmiarze lub niezgodnie z przeznaczeniem musza zostać zwrócone wraz z odsetkami jak od zaległości podatkowej. Kolejna reguła dotyczy pokrywania wydatków wynikajacyhc z tytulow wykonawcczych wyroków sadowych i ugód a zatem wydatków nieprzewidzianych musi nastepowac niezwłocznie (niezaplanowane srodki więc realizacja takich srodków nastepuje w trybie przeniesień innych podziałem klasyfikacyjnym albo z rezerw) i wreszcie te reguły które odnosza sie wyłacznie do budzetu państwa a dotycza obsługi długu i przekazywania śriodków własnych UE wiażą sie z koniecznościa realizacji tych wydatków przed innymi czyli mają pierwszeństwo. W trakcie wykonywania budzetu panstwa moga pojawić sie jeszcze pewne trudności zwiazane z nasza przynależnością do UE – porsze zwrocic uwage jak został sformułowany artykul 167 ustawy o fin publ. To nie sa nasze pieniadze zaplanowane w naszym budzecie ale to sa pieniadze UE które mamy w obowiązku odprowadzić w pierwszej kolejności ale to nie jest największy problem- bo te pieniadzy my planujemy w budzecie; natomiast filozofia tworzenia i wykonywania budzetu UE jest inna niz w budzetach krajowych- w budzecie krajowym jest ta powszechnie przyjeta reguła ze mamy limit wydatków i ponad to co zostało zaplanowane nie można wydać by nie podwyzszać deficyytu. W budzecie UE mozna zmienic budzet w trakcie trwania roku finansowego i ponownie rozdzielić wydatki a tym samym zmobilizować państwa UE do dokonania odpowiednich wpłat na pokrycie tych nagłych wydatków. Taka sytuacja również została przewidziana w naszej ustawie prawo zamówień publicznych- w przypadku gdy w trakcie roku budzetowego w wyniku zmian wprowadzonych w budzecie UE wpłata środków własnych ulegnie zwiększeniu i nie będzie możliwe pokrycie rożnicy z rezer celowych rada ministrów przedstyawia własciwej komisji sejmowej ds budzetu propozycje sfinansowania zwiekszonych wydatków. Nam zabraknąć nie może, a jak zabraknie to redukujemy w innych podziaach klasyfikacyjnych, a w UE może się tak zdarzyć i wtedy trzeba dopłacić. To są ogólne reguły, ale wykonywanie budzetu może wiązać sie z pewnymi zmianami. Mamy dwie kategorie zmian: 1. zmiany budzetu 2. zmiany w budzecie. Jesli chodzi o zmiany budzetu one moga polegać na zwiększeniu planowanych dochodów (pożadane). Albo nieosiagniecie zaplanowanych dochodów (negatywne-0 wówczas nam sie sypie druga strona, nie ma równowagi budzetowe- trzeba zmienic budzet po stronie wydatkowej. Trzeci rodzaj zmian- wniewykonanie zaplanowanych wydatków – pozytywnie oceniane bedzie gdy nastapią oszczędności (zrobilismy coś taniej), moze byc tez tak ze nie wykonamy zaplanowanych dochodów z innych powodów- zjawisko negatywne- swiadczy o tym ze nie wykonano zaplanowanych zadań. Druga grupa- zmiany w budzecie: 1 grupa: zmiany o charakterze organizacyjnym (końcówka ubiegłego roku w zwiazku ze zmianami w ramach rady ministrów--> min spraw wewn podzieliło sie na min cyfryzacji i min spr wewn. (powinno to spowodować jedynie rozdzielenie pieniedzy przysługujacych jednemu ministerstwu na dwa)- trzeba zawsze wymienić różne rzeczy: pieczatki, sekretarki, samochody:D – wiec nigdy to się nie udaje zrealizować(a nie powinno powodować zmian w zaplanowanych wydatkach). 2 grupa: przeniesienia wydatków budzetowych: na warunkach okreslonych w ustawie – w zalezności od tego z jaką zmiana mamy do czynienia ona moze wymagac zgody (zmiany zwiazane z realizacja programów współfinansowanych środkami unijnymi- ministra rozwoju regionalnego; zmiany w innych wydatkach o charakterze inwestycyjnym-min finansów bez wzgledu na jakim szczeblu podziałki klasyfikacyjnej ta zmiana jest dokonywana; jesli tylko jednorazowa zmiana pociaga za sobą przeniesienie kwoty powyżej 100tyś zł, niższe kwoty mogą być przenoszone w ramach różnych części budzetu ale nalezy informować o tym min finansów (dysponenci tych części)). Wazne jest na jakim szczeblu jest to przeniesienie. Przeniesienia nastepuja na podstawie upoważnień. Jeśli byśmy mieli do czynienia z przeniesieniem srodków finansowych pomiedzy czesciami wówczas zabranie srodków fin dysponentowi cześci jednemu i przekazanie drugiemu powinno być przekazane z udziałem sejmu zwłaszcza gdyby to dotyczyło naszych świetych krów którym chcemy odebrać pieniadze. Natomiast zasadniczo w ramach części- ministrowie resortowi, a kompetencje moga byc przekazywane w dół np w planach finansowych jednostek wykonujacych budzet czyli u dysponentów 3go stopnia najczesciej jest kompetencja do dokonywania drobnych zmian w ramach posiadanych upoważnień pomiedzy paragrafami klasyfikacji budzetu. Zdarza sie i tak, że takich uprawnień nie ma i pojawiaja sie problemy np w JST bo tutaj rada może upowaznic organ wykonawczy do przenoszenia wydatków pomiedzy dzialami a on z kolei moze scedowac kompetencje niżej nawet dla kierowników tych jednostek komunalnych i kilka lat temu taka syt miała miejsce w Jawoerzni gdy okazało się ze w wyborach rady przewage uzyskało jedno ugrupowanie a jesli chodzi o jednoosobowy organ wykonawczy drugie ugrupowanie – no i rada mioajac swiadamosc ze nie bedzie miała wpływu na niekóre decyzje prezydenta miasta podjęła uchwałe o nieprzekazywaniu kompetencji do dokonywania zmian w budzecie czyli te wszystkie uprawnienia które były wczesniej zostały cofnięte i na pierwszej sesji rady prezydent musiał poddac głosowaniu zmiany w planach finansowych wszystkich jednostek organizacyjnych. Okazało się ze na pierwszym takim posiedzeniu pan prezydent zaczyna wniosić pod obrady o zgode na przeniesienie szkole podstawowej nr 3 150zł z działu energia do działu wydatki bieżace- i takich uchwał było ponad 200. Kuriozum- element walki politycznej! Reguła przenoszenia z jendej podziałki do drugiej nie powoduje zmian. Ale może sie tak zdarzyć, że pewna częśc srodków finansowych przenoszonych w okreslonym trybie nie powoduje zmniejszenia wydatków u onnych dysponentów gdyż w budzecie tworzone sa rezerwy i w zwiazku z tym w pierwszej kolejnosci jesli przenosimy wydatki korzysta sie z rezerw budzetowych. Te rezerwy maja różnoraki charakter: 1. rezerwy ogolne zwane też rezerwa na nieprzewidziane wydatki która w budzecie panstwa jest na poziomie nie wyzszym niż 0,2% wydatków budzetu a w JST od 0,1% do 1%. Czyli w JST musi byc zaplanowana rezerwa ogólna na tym min poziomie 0,1%. Rezerwą ogólna w budzecie panstwa dysponuje RM która moze upowaznic prezesa rady min lub min finansów ale do wysokości okreslonych kwot. Art 155.2 uwzgledniajac zróżnicowanie tych kwot. W JST rezerwa ogólna dysponuje organ wykonawczy. 2gi rodzaj to rezerwy celowe: art 140.2 przewiduje na co moga byc utworzone rezerwy celowe w budzecie panstwa i analogicznie JST- zawierajacy jednak o jeden tytuł mniej bo tu nie tworzy sie rezerwy na wydatki których realizacja byłaby uwarunkowana zaciagnieciem kredytu od finansowej instytucji międzynarodowej art 222.

Suma rezer celowych nie moze przekroczyc 5% wydatków budzetu, w obu przypadkach ten poziom jest taki sam. Natomiast w pierotnym brzmieniu ustawy o finansach publicznych ten poziom rezerw celowych w budzecie państwa był niższy. Na co te rezerwy celiowe sa tworzone?

1. na wydatki, których szczegółowy podział w okresie przygotowywania budzetu nie moze byc dokonany (zwykle jest to rezerwa na podwyzki wynagrodzeń w państwowym sektorze budzetowym) – da sie to zaplanować ale kasy jest za mało wiec czeka sie do konca i decyduje "ruch uliczny" :) czasem nie wypłaca ich sie w ogóle- gdy zajdzie konieczność odprowadzenia jakiejs większej sumy do UE i wtedy z tych rezerw się bierze i podwyżki nie dostanie nikt.

2. Na wydatki zwiazane z realizacja programów współfinansowanych srodkami UE albo innymi środkami zagranicznymi niepodlegajacymi zwrotowi- podstawowym sposobem rozdziału srodków są konkursy i w zwiazku z powyższym ubiegajac się o środki trzeba liczyć się z tym ze trzeba mieć wkład własny na poziomie min 15%. Przykład CINaWA- ten nowy budynek idac od Bankowej jest właśnie realizowany z środków Unijnych.

3. Gdy odrebne ustawy tak stanowią – może byc tak, że w jakiejś ustawie pojawi się przepis nakładajacy obowiązek ustanowienia rezerwy

4. dotyczy tylko budzetu państwa – na wydatki, których realizacja jest uwarunkowana zaciagnieciem kredytu w miedzynarodowej instytucji finansowej lub pozyskaniem środków z innych źródeł. Bardzo czesto realizacja przedsiewziecia wiąże się z tzw montażem finansowym czyli gromadzimy srodki z róznych tytułów – moga byc to srodki z miedzynarodowych instytucji gdy w trakcie realizacji przedsiewziecia zwiekszenie zakresu robót moze spowodować zapotrzebowanie na środki finansowe lub odwrotnie- możliwe jest przyspieszenie lub rozszerzenie inwestycji poprzez zaciagnięcie takiego kredytu. Ale trzeba pamietać, że zwykle musimy włożyć własne pieniadze a pozniej dopiero je sobie zwrócić z otrzymanych funduszy- bo od podpisania umowy do wypłacenia srodków upływa zwykle pół roku. Wtedy właśnie pożycza się te pieniadze z budzetu państwa z rezerwy celowej.

Rezerwy mają charakter planowy – wykorzystanie tych pieniedzy z rezerw nie spowoduje przekroczenia budzetu ponieważ one są uwzglednione a ponadto w rezerwach te srodki przenosimy. W JST mamy takie ograniczenie ze rada moze upowaznic organ wykonawczy do przenoszenia wydatków pomiedzy działami za wyjatkiem srodków z rezerw. Rezerwami dysponuje rada- gdyby scedowała to uprawnienie to bedzie to niewazne.

Kolejnym sposobem zmian w budzecie jest blokowanie wydatków budzetowych. Blokowanie oznacza czasowy lub obowiazujacy do konca roku zakaz wydatkowania zaplanowanych srodków lub ich przekazywania na rachunek dysponenta. I tu mamy 2 sytuacje- na czas oznaczony lub do konca roku – czyli czasem ustawodawca liczy sie z tym ze nastapi poprawa sytuacji budzetowej i te srodki beda mogły zostac uruchomione. Jakie sa przesłanki podejmowania decyzji o blokowaniu wydatków budzetowych? W odniesieniu do budzetu państwa – art 177, a JST- art 260. Z tym ze brzmia one identycznie.

Przesłanki:

1. decyzje o zablokowaniu wydatków podejmuje sie w przypadku stwierdzenia niegospodarności w jednostce wykonujacej budżet- rzadko sie z tego korzysta ze wzgledu na to ze pojecie niegospodarności jest pojeciem z zakresu prawa karnego wiec póki nie ma zarzutów prokuratorskich nikt z tego przepisu nie korzysta- szuka sie raczej innych okolicznosci.

2. Stwierdzenie opóznień w realizacji zadań. Np realizujemy inwestycje zwiazanaą z robotami ziemnymi które miały być zrealizowane do połowy listopada, a one nie zostały rozpoczete.

3. Nadmiar posiadanych srodków np zaplanowano na zakup urzadzenia 350tyś okazało sie ze w miedzyczasie cena spadła i nie trzeba az tyle pieniędzy.

4. Naruszenie zasad gospodarki finansowej czyli tych zasad wykonywania budzetu (art 162 i 254 w JST)

Decyzje o zablokowaniu wydatków podejmuje w zakresie całego budzetu państwa minister finansów a w częsciach dysponenci. Maja oni obowiazek powiadomić o tym ministra finansów. Kwoty zablokowanych wydatków moga byc przeniesione do nowoutworzonej rezerwy z przeznaczeniem na sfinansowanie zobowiazań Skarbu Państwa lub cele ustalone w ustawie budzetowej. W budzetach JST decyzje o zabl. wyd. podejmuje organ wykonawczy.

Przewidziano też szczególne sytuacje- mimo braku powyzszych przesłanek pozwalają zablokować wydatki i sa to:

1.stan nadzwyczajny

2.zagrożenie realizacji ustawy budzetowej

W obu przypadkach rada min. w drodze rozporzadenia po uzyskaniu pozytywnej opinii sejmowej komisji ds budzetu podejmuje decyzje o zablokowaniu zaplanowanych wydatków. W zalezności od tego jakie to sa okoliczności moze byc tak ze ta blokada nastepuje w okreslonych cześciach budzetu a nie na całym np. Stan nadzwyczajny jest wprowadzony tylko na okreslonej czesci terytorium albo wydatki realizowane w czesciach przez dysponentów sa tak wadliwe ze zachodzi koniecznośc zablokowania w tej okreslonej czesci wydatków. Tak było po objeciu rzadów przez Millera – zablokował wydatki i zabrano wszystkim prawie 6,4% - w najgorszej sytuacji byli Ci co oszczedzali bo oni mieli najwiecej wiec im najwiecej można było zabrać. Budzet to jest tylko plan finansowy i moze ulegać zmianom niezaleznym od wykonawców.

Warto wspomnieć o niewygasaniu wydatków co może spowodować prawo wydatkowania środków w budzecie państwa nie dłuzej niż do 31.03 następnego roku a w JST nie pozniej niż do 30.06. z tym, że każdorazowo jesli zostanie podjeta decyzja o niewygasaniu wydatków to musi przybierać ona stosowną formę aktu prawnego – w budzecie państwa bedzie to rozporzadzenie rady min art181, a w JST – uchwała organu stanowiacego podjeta na podst art 263. Podejmując taka decyzję trzeba wskazać konkretne kwoty, sposób ich zaklasyfikowania, wykorzystania i termin. Konsekwencją bedzie niewykonanie w danym roku tych wydatków (czyli zmiana wewnatrz budzetu – przechodzą na rok następny).

Z wykonywaniem budzetu wiaze sie rownież kontrola zarzadcza i audyt - obie sprawowane w jednostkach wykonujach budzet z naciskiem na rozne elementy. Pojecie kontroli zarządczej obowiazuje od 1.01.2010 roku, obowiazek sprawowania tej kontroli nałozony został na ministrów kierujacych działami administracji rzadowej, organy wykonawcza w JST oraz kierowników jednostek. Co to jest? Art 68 ust o finansach publ- kontrola zarzadcza stanowi ogół działań podejmowanych dla zapewnienia realizacji celow i zadan w sposób zgodny z prawem, efektywny, oszczedny i terminowy. Skad sie to wzięlo? Miała być stworzona nowa koncepcja budowy budzetu- zastapienie dotychczasowego budzetu jako planu finansowego tzw. budzetem zadaniowym. Ale w PL zawsze jest tak ze duzo sie mówi a potem mało sie robi- wycofano sie z tego w odniesieniu do JST, a w odniesieniu do budzetu państwa stworzono budzet o układzie zdaniowym (hardcorowa definicja której nie bedzie od nas wymagać bo sama jej nie umie powtórzyc ;) - art 2 slowniczka :D). Ponadto nie ma stworzonych mierników oceny, wiec nie da sie tego budzetu wykonywać prawidłowo. Kontrola ma badać sposób realizacji, a ten sposób realizacji musi byc oceniony

Cele kontroli zarządczej:

1. zapewnienie zgodnosci działalnosci z przepisami prawa oraz procedurami wewnętrznymi – nie wszystko jest bowiem uregulowane przepisami prawa ale czesc moze byc regulowana instrukcjami wewnetrznymi, które wprowadza kierownik jednostki na podstawie innych przepisów. Np. Instrukcja obiegu dokumentów- pracownik króry zostanie wysłany w delegację ma obowiazek poźniej sie rozliczyć...z instrukcji ma wynikać gdzie on ma z tym iść :)

2. zapewnienie skuteczności i efektywności działania

3. zapewnienie wiarygodności sprawozdań

4. zapewnienie ochrony zasobów – np. Ochrona danych osobowych

5. zapewnienie przestrzegania i promowania zasad etycznego zachowania

6. zapewnienie efektywności i skuteczności przepływu informacji

7. zapewnienie zarzadzania ryzykiem

Kontrola zarzadcza wiaze sie z obowiazkiem sporzadzania na kazdy rok planu kontroli, który powinien w szczegolności okreslać w których obaszarach kontrola ta bedzie realizowana i na co kierownik bedzie kładł nacisk. Jesli chodzi o ministrów resortowych maja oni obowiazek stworzenia takiego planu działalności i na nich nałożono też obowiązek okreslenia celów i mierników okreslający z kolei stopień realizacji tych celów i planowane efekty. W jednostkach podstawowych sporządza się budzet w dwóch wersjach tej normalnej i zadaniowej – nieudolnie realizowanej.

Audyt. Ta insytucja została wprowadzona w 2002 r jako wymóg wynikający z naszych aspiracji co do przystapienia do UE- miało to polegać na to ze zatrudniony w jednostce audytor służy radą i pomocą kierownikowi wskazując pewne obszary w których stweirdził zagrozenie odnośnie prawdidłowego funkcjonowania jednostki albo stwierdził już nieprawidłowości które nalezałoby naprawić. W okresie od 2002 roku ta insytucja mzmieniała sie 3 razy. Uregulowano to obecnie w dziale 6 (art od 272). Co to jest? Art 272 – działalnośc niezalezna i obiektywna której celem jest wspieranie ministra badz kierownika jednostki w realizacji celów i zadan przez systematyczna ocene kontroli zarzadczej oraz czynności doradczych. Czyli jest to kontrola kontroli :D ta ocena ma dotyczyć w szczególności adekwatności, skuteczności i efektywności kontroli zarzadzczej w dziale adm rzadowej lub jednostce. Ocena plus doradctwo. Trudno powiedziec czy to jest potzrebne i czy ta osoba -audytor jest w stanie to zrobic. Audyt wewnetrzny obowiazkowo musi byc prowadzony w jednostkach które zostały w ustawie wskazane czyli m.in. w kancelarii prezesa rady min, ministerstwach, w urzadach wojewódzkich, izbach celnych i skarbowych,. ZUS, KRUS i NFZ. Dodatkowo takze w takich podmiotach sektora finansów publicznych które obracaja znacznymi srodkami publicznymi ( powyżej kwoty 40 mln zł). Audyt wewnetrzny moze byc prowadzony przez audytora zatrudnionego w jednostce albo przez usługodawce(moze wykonywać audyt na podstawie umowy jesli dany podmiot nie operuje kwota wyzsza niż 100mln złotych lub jednosta zatrudnia mniej niż 200pracowników-- moze to być osoba fizyczna z uprawnieniami, albo spółka cywilna, albo os, fiz prowadzaca dzialalnośc gospodarcza). Kto może byc audytorem wewn? Art 286- posiada obyw PL lub UE, pełna zdoln do czynn pr, pełnię praw publ, nie karana za przestepstwo karne lub skarbowe, posiada wykształcenie wyższe(byle jakie), zadała egzamin państwowy lub ma certyfikat, albo ma dyplom studiów podyplomowych, albo jest biegłym rewidentem, albo ma 2 letnia praktyke w zakresie audytu wewnetrznego. Pozycja audytora jest bardzo wysoka. Zagwarantowano mu ochrone stosunku pracy. Czasem jest koniecznośc zatrudnienia audytora ale później trudno go zwolnić (tylko po uzyskaniu opinii min finansów, mimo ze maja już zarzuty prokuratorskie). Problem polega na tym, ze audytor miał byc prawą ręka kierownika- miał mu pokazywać co w jednostce funkcjonuje nieprawidłowo, ale po 1 audytor nie jest za dobrze przygotowany do tego czyli mamy taka sytuacje "wiódł ślepy kulawego". Czym audytor wewnetrzy lepiej donosi na swojego szefa tym trudniej go bedzie odwołać bo przecież minister czerpie z tego swoja wiedze. W dodatku to sprawozdanie jest niesprawdzalne, kierownik wprawdzie może wnieść zastrzeżenia do tego sprawozdania ale one nie muszą zostać rozpatrzone. W nowej ustawie zostały powołane komitety audytu art288- minister kierujący działem powołuje w drodze zarządzenia komitet audytu. Celem takiego komitetu jest doradztwo ministrowi kierujacemu działem w zakresie zapewnienia funkcjonowania efektywnej, adekwatnej, skutecznej kontroli zarzadczej oraz skutecznego audytu. Kontrola audytu. Nie jest to kasek do pogardzenia. W skład komitetu wchodzi nie mniej niz 3 członków w tym wskazana przez ministra osoba w randze sekretarza lub podsekretarza stanui jako przewodniczacego i conajmniej 2 osoby nie bedące zatrudnione w dziale ministerstw lub jednostki- bedące osobami niezależnymi. Członkowie niezalezni wykonują swoje zadania za wynagrodzeniem. Trudno powiedzieć czy mnozenie bytów doprowadzi do poprawy sytuacji finansowej bo przecież "od mieszania herbata nie bedzie słodsza" ;)

Naruszenie dyscypliny finansów publicznych – mamy odrebna ustawe z 17.12.2004 r – juz data może wzbudzać pewne wątpliwości- wczesniej przepisy dotyczace naruszenia dyscypliny finansów publicznych były zawarte w prawie budzetowym, a potem w 1 ust o fin publ. Przystępując do prac do nowej ust o fin publ uznano ze ten problem powinien być uregulowany w odrębnej ustawie i zostać uregulowane bardziej szczegółowo. Te wszystkie postulaty zostały wziete pod uwage i przystąpiono równolegle do prac nad ustawą o fin publ i ust o naruszeniu dyscypliny fin – ale te drogi sie rozeszły. 17.12.2004 uchwalono odpowiedzialnośc a dopiero kilka miesiecy pozniej ust o fin. Nie zdefiniowano pojecia dyscypliny finansów publicznych a jedynie wskazał jakie zachowania, naruszenia mogą stanowić naruszenie dyscypliny fin., publ. Zakres przedmiotowy :4 ustawy: o fin publ, o zamów publ, o zam na roboty budowlane i usługi, ust o rachunkowości- czyli naruszenie dyscypliny fin publ jest zasadzie naruszeniem ktorejś z tych 4 ustaw i osoba ktorej zostana postawione zarzuty musi byc ozrientowana podejmując decyzje w zakresie gospodarki finansowej jakie regulacje obowiazuja zwłaszcza przy wydatkowaniu srodków publicznych,. Zakres podmiotowy- ustawodawca odnosi odpowiedzialnosc nie tylko do osób które dysponują srodkami publ, ale także do osób które dysponują srodkami przekazanymi jednostce która nie została zaliczona do sektora finansów publ ale została zaliczona do sektora który dysponuje mieniem lub dostała dotację ze srodków publ. Zakres podmiotowy został wskazany w art4 ust o dyscyplinie finansowej – sa to osoby które wchodza w skład organu wykonujacego budzet lub plan finansowy lub też wchodza w skład organów jednostki nie zaliczonej do sektora finansów publicznych która otrzymała srodki publiczne albo zarządza mieniem publicznym. Druga kategoria- kierownicy jedn sektora fin publ, 3 gr- osoby zatrudnione w jednostkach sektora fin publ którym powierzono obowiazki w zakresie gospodarki finansowej lub czynnosci przewidziane w przepisach o zamówieniach publicznych. 4 gr- osoby gospodarujace srodkami publ przekazanymi jednostkom niezaliczonym do sektora finansów publicznych. Mamy też taka odpowiedzialność quasi zbiorową osób dysponujących środkami z budzetu państwa – jak to sie ma do odpowiedzialności? W przypadku niezgłoszenia sprzeciwu do tej uchwałyy odpowiada na zasadach określonych w art 19. Nie dokonano zróżnicowania czy naruszenie to zostało dokonane umyslnie czy nieumyślnie. Istotne jest tylko czy naruszenia dokonano w czasie gdy uchwała ta była podejmowana. Za zgłoszenie sprzeciwu uważa sie zgłoszenie sprzeciwu do uchwały na pismie albo ustnie do protokołu, jak również w głosowaniu przeciwko uchwale w przypadku głosowania jawnego czyli mamy syt: mamy organ 7 osób jest głosowanie 4:3 czyli uchwała przechodzi czyli mamy naruszenie dyscypliny bo albo to jest w głosowaniu bezpośrednio albo w wykonaniu tej uchwały nastepuje naruszenie dyscypliny. Jak mozna uwolnic sie od odpowiedzialności? Zgłaszamy sprzeciw albo na piśmie do tej uchwały albo ustnie do protokołu. W tym momencie osoba która głosowała przeciw – ona prosi, zeby odnotować ze wnosi sprzeciw bo w jej mniemaniu wykonanie tej uchwały jest naruszeniem dyscypliny, ale moze byc i tak ze na pismie- moze byc pociągniecie do odpowiedzialnosci wszystkich którzy głosowali; moze byc i tak ze ktos głosował "za", ale potem przyniesie sprzeciw i nie ponosi odpowiedzialności;) Mamy 4 rodzaje kar: upomnienie, nagane, karę pieniężną i zakaz pełnienia funkcji zwiazanych z dysponowaniem środkami publicznymi. Przystępując do konkursów na stanowiska w sektorze publicznym trzeba przedstawić zaświadczenie o niekaralności za naruszenie dyscypliny fin publ. - czyli niewpisaniu do rejestru karanych. Art 32.3 – nie ogranicza to biernego rawa wyborczego w wyborach wójta,burmistrza, prezydenta miasta.

Jakie zdarzenia stanowią naruszenie dyscypliny fin publ?

1. naruszenia z ustawy o fin publ: odnosza sie do strony dochodowej, do korzystania z dotacji, oraz strony wydatkowej --> jesli chodzi o strone dochodową to np. Niedochodzenie należności budzetowych, umorzenie w sposób bezsasadny, niedochodzenie nadmiernie pobranych srodków; jesli chodzi o dotacje to odpowiedzialności bedą podlegały dwie strony- ten kto udziela i ten kto z niej korzysta- czyli za brak kontroli albo za wydatkowanie srodków niezgodnie z przeznaczeniem, nierozliczenie lub niezrócenie. Wydatkowanie-->przekroczenie uprawnien do dokonywania zmian w budzecie, wydatkowanie srodków niezgodnie z przeznaczeniem lub planem finansowym, przekroczenie limitu wydatków, dokonanie zakupu bez upowaznienia lub z przekroczeniem upoważnienie, przeznaczenie srodków z rezerwy celowej na inny cel niż okreslony w decyzji o przyznaniu. Oraz naruszenia wynikajace z innnych przepisów- czyli nieprzekazanie składek na ubezpieczenie zdrowotne, nieodprowadzenie zaliczki na podatek

2. narusznia dotyczace udzielenia zamówień publicznych- każde działanie lub zaniechanie wbrew przepisom ustawy stanowi naruszenie dyscypliny np. Opisanie przedmiotu zamówienia publicznego w sposób, który mógłby utrudnić właściwą konkurencję, udzielenie zamówienia wykonawcy który nie został wybrany w trybie opisanym w ustawie, działania zwiazane z powołaniem komisji przetargowej, nie złożenie przez członków tej komicji oświadczeń, że nie podlegają wyłączeniu albo ze podlegaja.

3. Z ustawy o koncesjonowaniu robót budowlanych i usług – np. Zawarcie umowy o koncesji z naruszeniem przepisów o koncesji na roboty budowlane i usługi, bez zachowania formy pisemnej, z pominieciem terminów podanych w przepisach,

4. ustawa o rachunkowości – wykazania w sprawozdaniu finansowym danych niezgodnych z ewidencją(za kazdym razem gdy ktoś zobowiązany do sporządzenia sprawozdania finansowego narusza przepisy o rachunkowości zwłaszcza gdy jest to sprawozdanie roczne dlatego ze mamy przyjeta zasade ewidencjonowania operacji po zakończeniu roku budzetowego w okresie przejściowym tj 7-10dni na poczatku stycznia –wydatki i zobowiazania czy wpływy nie sa ewidencjonowane na nowy rok tylko te wydatki sa ewidencjonowane do roku ubiegłego

5. w zwiazku z nieprzeprowadzeniem audytu wewnetrznego w danej jednostce, nienależytym dokonaniem wstepnej kontroli zgodności operacji gospodarczych badz finansowych z planem finansowym czyli te zdarzenia które moga miec miejsce w trakcie wykonywania przez kierownika kontroli zarządczej badz audytu wewnetrznego.

Jesli chodzi o zasady iodpowiedzialności to jest wina umyslna lub nieumysla, działanie i zaniechanie. Ale art 27 – gdy działanie lub zaniechanie podjeto w celu ograniczenia skutków zdarzeń losowych i art 28. - tez niedochodzi sie odpowiedzialności gdy naruszenie jest takie ze jego stopień szkodliwosci dla fin publ jest znikomy :D ile to jest? W ustawie powinny być określone granice co pod tym pojęciem sie kryje. Jest propozycja nowelizacji ustaw wszystkich które zawierają sankcję karną – by umieścić je w Kodeksie karnym. Tego jest mnóstwo już na gruncie prawa finansowego a co dopiero reszta... Wyeliminowanie to ok 400 aktów prawnych- ja sobie nie wyobrażam wprowadzenia tego wszystkiego do KK. Starajcie sie moze kiedyś bedziecie ministrami- ale okazuje sie ze im kto wiecej wie tym ma mniejsze szanse zeby cos objac :D Takie przepisy które z jednej strony wydaje sie ze ta odpowiedzialnośc jest daleko posunięta, a potem okazuje sie ze ta zarzucona sieć jest tylko na płotki, bo rekiny to przegryza i przepłyną (ktoś im doradzi, albo sami posiadaja taką wiedzę ). To jest sieć tylko na tych niedouczonych, małosprytnych.

Postępowanie w sprawie naruszenia dyscypliny ma charakter karno-administracyjny. Jest ono dwuinstancyjne. W pierwszej instancji mamy 4 komisje orzekające, takie równoległe.

1. Komisja orzekająca przy regionalnej izbie obrachunkowej (czyli 16) 2. komisja orzekająca przy kanclearii prezesa rady ministrów 3. komisja przy ministrze resortowym 4. komisja wspólna która funkcjonuje przy kancelarii prezydenta. W zależności od tego wobec kogo prowadzone jest postepowanie bedzie podlegał jednej z tych komisji. Komisja wspólna jest powołana dla kierowników tych jednostek administracyjnych które same tworza te budzety. Art 39.2. np.wojewoda. W takim razie ministrowie nie podlegaja odpowiedzialniości za naruszenie dyscypliny finansów publicznych bo komisja jest tworzona przy ministrze resortowym – on odpowie ewentualnie przed trybunałem Stanu. W drugiej instancji mamy jedną główną komisję która jest wspólna dla tych wszystkich 4 komisji. Obowiązki oskarzyciela pełni rzecznik dyscypliny fin publ w charakterze oskarzyciela mogą wystapic także podmioty uprawnione do kontroli czyli np. NIK lub RIO. Podmiot uprawniony do wypełniania funkcji oskarżyciela formułuje zarzuty i kieruje wniosek o ukaranie do wlasciwej komisji. Obwiniony ma prawo wyznaczenia obrońcy. Nie ma zadnych wymogów- może być radca, adwokat lub kazda osoba wobec której obwiniony ma zaufanie i upoważni ją do występowania w charakterze obrońcy. Postepowanie kończy się w 2 instancji rozstrzygnięciem przez główną komisję orzekajacą. I kary które moga być wymienione to upomnienie, nagana, kara pienięzna i zakaz pełnienia funkcji zwiazanych z dysponowaniem fin publ. Przez okres od roku do lat 5. kara wymierzona prezez główna komisje jest kar a ostateczną ale od orzeczenia komisji orzekającej mozna wnieśc skarge do sadu administracyjnego!!! W skład komisji muszą wchodzić osoby z wykształceniem ekonomicznym, prawniczym lub pokrewnym. Sąd administracyjny nie orzeka o winie i karze, a jedynie sprawdza sie wzgledy formalne postępowania. Może być komisja złożona z nie-prawników i to moze sie zle skonczyc dla obwinionego.

11.02.2012 roku weszło w życie dużo zmian w ustawie o prawie finansów publiczych – trzeba korzystać z nowych zbiorów przepisów najlepiej w systemie internetowym.