Fundusze inwestycyjne i emerytalne – wykład 7.
30.03.2015 r.
PRZEPISY REGULACYJNE – UWAGI OGÓLNE
Obejmują one zarówno akty prawne dotyczące organizacji i funkcjonowania samych funduszy,
jak i regulacji rynku finansowego, obrotu publicznego i prywatnego, zawierania umów czy prawa spółek handlowych.
Ich podstawowym zadaniem jest ochrona interesów uczestników funduszy oraz dążenie do zachowania równowagi w systemie finansowym, przez minimalizowanie działań nadmiernie ryzykownych, niezgodnych z zasadami zdrowego rozsądku czy wręcz przestępczych.
Ograniczają one jednak swobodę działań inwestycyjnych zarządzających, co może przyczyniać się do niższych zysków funduszy.
Wprowadzanie maksymalnych dopuszczalnych stawek kosztów może być przyczyną przerzucania pewnych wydatków związanych z działalnością podmiotu zarządzającego w koszty nielimitowane (ukryte).
Przerzucanie odpowiedzialności za złe wyniki inwestycyjne na ograniczenia prawne, co stanowić może element ukrywania niekompetencji osób zarządzających.
OCENA EFEKTYWNOŚCI DZIAŁALNOŚCI INWESTYCYJNEJ FUNDUSZY INWESTYCYJNYCH I EMERYTALNYCH
ZAKRES OCENY
POMIAR RENTOWNOŚCI (DOCHODOWOŚĆ)
Brutto – zmiana wartości jednostki uczestnictwa w określonej jednostce czasu
(np. miesięcznie, kwartalnie, półrocznie czy rocznie)
Netto – zmiana wartości jednostki uczestnictwa w określonej jednostce czasu skorygowana ponoszonymi opłatami manipulacyjnymi, itp.
POMIAR RYZYKA INWESTYCJI
Miary zmienności
Miary wrażliwości
POMIAR RENTOWNOŚCI SKORYGOWANEJ O RYZYKO
BUDOWA I WYKORZYSTANIE BENCHMARKÓW
POMIAR RENTOWNOŚCI BRUTTO
PRZYDATNOŚĆ:
do porównywania efektywności działalności lokacyjnej funduszy inwestycyjnych przed podjęciem decyzji inwestycyjnej,
do porównywania efektywności działalności lokacyjnej funduszy inwestycyjnych na tle ryzyka inwestycyjnego (w tzw. Relacji dochód – ryzyko).
METODYKA:
$$\mathrm{r}\mathrm{\ }\mathrm{\text{WANJU\ }}\mathrm{= \ }\frac{\mathrm{\text{WANJ}}\mathrm{t}\mathrm{\ \ WANJ}\mathrm{t\ - \ 1}}{\mathrm{\text{WANJ}}\mathrm{t\ - \ 1}}\mathrm{\ x\ 100\ \lbrack\%\rbrack}$$
Obliczeń rentowności brutto dokonuje się w określonej jednostce czasu, np. tygodniowo, miesięcznie, kwartalnie czy rocznie.
Wartość jednostki uczestnictwa uwzględnia opłatę za zarządzanie, co może utrudniać interpretację wyników.
OCENA RENTOWNOŚCI NETTO
METODYKA:
Uwzględnia obciążenia kapitału w postaci opłaty początkowej oraz opłaty końcowej, które wiążą się z dystrybucją jednostek uczestnictwa.
Umożliwia ustalenie efektywnego zysku za okres inwestycji lub dla dowolnego podokresu, np. rocznego.
Po korekcie o stopę inflacji uzyskuje się informację na temat realnej efektywności inwestycji.
UWZGLĘDNIENIE PODATKU OD ZYSKÓW KAPITAŁOWYCH MA PIERWSZORZĘDNE ZNACZENIE PRZY PORÓWNYWANIU EFEKTYWNOŚCI MIĘDZY RÓŻNYMI LOKATAMI, GDYŻ NIEKTÓRE Z NICH MOGĄ NIE PODLEGAĆ TEMU PODATKOWI.
| Kapitał początkowy | PV | 1 000,00 zł |
|---|---|---|
| Stopa prowizji pobieranej przez TFI na początku badanego okresu (na wejściu) | Pm (t0) | 3,5% |
Wartość prowizji pobieranej przez TFI na początku badanego okresu (na wejściu) |
Pm (t0) | 35,00 zł |
| Kapitał początkowy po uwzględnieniu prowizji | PV | 965,00 zł |
| Wartość aktywów na jednostkę uczestnictwa na początku badanego okresu | WANJ (t0) | 25,00 zł |
| Liczba zakupionych jednostek uczestnictwa (po uwzględnieniu prowizji) | m | 38,60 |
| Wartość aktywów na jednostkę uczestnictwa na końcu badanego okresu | WANJ (t1) | 35,00 zł |
| Kapitał końcowy | FV | 1 351,00 zł |
| Stopa prowizji pobieranej przez TFI na końcu badanego okresu (na wyjściu) | Pm (t1) | 2,5% |
| Wartość prowizji pobieranej przez TFI na końcu badanego okresu (na wyjściu) | Pm (t1) | 33,78 zł |
| Kapitał końcowy po uwzględnieniu prowizji | FV (Pm) | 1 317,23 zł |
| Zysk nabywcy jednostek uczestnictwa przed opodatkowaniem | EBT | 352,23 zł |
| Podatek od zysków kapitałowych | t | 66,92 zł |
| Zysk nabywcy jednostek uczestnictwa po opodatkowaniu | EAT | 285,30 zł |
| Kapitał końcowy | FV (Pm & t) | 1 250,30 zł |
| Stopa zwrotu w badanym okresie | r (n) | 25,03% |
OCENA RYZYKA – MIARY ZMIENNOŚCI
UWAGI OGÓLNE:
Dobór próby badawczej, tj. liczby jednakowych okresów na podstawie, których oblicza się miary zmienności.
Próbę badawczą należy ustalić dla jednakowego okresu, np. pięcioletniego, jednak jego przedział czasowy powinien być przede wszystkim dopasowany do przedmiotu i celu analizy ryzyka.
Stopy zmian jednostek uczestnictwa ustala się w określonych jednostkach czasu, np. dzienne, tygodniowe, miesięczne, roczne.
Przeciętne (średnie) wartości stóp zmian jednostek uczestnictwa ustala się za pomocą średniej arytmetycznej.
Miary oceny ryzyka powinny być dostosowane do profilu inwestycyjnego badanej grupy funduszy.
Najbardziej uniwersalnymi miarami są: odchylenie standardowe, współczynnik zmienności czy semiodchylenie standardowe.
OCENA RYZYKA – MIARY ZMIENNOŚCI
| Lp. | Nazwa funduszu | Parametry ryzyka w ujęciu miesięcznym | Parametry ryzyka w ujęciu rocznym |
|---|---|---|---|
| r(m) [%] | σ | ||
| 1. | AEGON | 0,7089 | 2,2337 |
| 2. | Allianz | 0,7552 | 2,2345 |
| 3. | Amplico | 0,7349 | 2,3983 |
| 4. | Aviva | 0,7478 | 2,4476 |
| 5. | Axa | 0,7696 | 2,3606 |
| 6. | Bankowy | 0,7199 | 3,0291 |
| 7. | Generali | 0,8187 | 2,4214 |
| 8. | ING | 0,8202 | 2,6910 |
| 9. | Nordea | 0,7454 | 2,3208 |
| 10. | Pekao | 0,7406 | 2,3769 |
| 11. | Pocztylion | 0,7231 | 2,4239 |
| 12. | Polsat | 0,8496 | 2,4954 |
| 13. | PZU | 0,7796 | 2,4400 |
| 14. | Warta | 0,7388 | 2,4838 |
OCENA RYZYKA – MIARY WRAŻLIWOŚCI
WSPÓLCZYNNIK (β)
$$\mathbf{\beta}\mathbf{= \ }\frac{\sum_{\mathbf{t = 1}}^{\mathbf{n}}{\mathbf{(}\mathbf{r}_{\mathbf{\text{WANJ}}_{\mathbf{t}}}}\mathbf{-}\mathbf{\ }\overset{\overline{}}{\mathbf{r}_{\mathbf{\text{WANJ}}}}\mathbf{)(}\mathbf{\text{RI}}_{\mathbf{t}}\mathbf{-}\overset{\overline{}}{\mathbf{\text{RI}}}\mathbf{)}}{\sum_{\mathbf{t = 1}}^{\mathbf{n}}{\mathbf{(}\mathbf{\text{RI}}_{\mathbf{t}}\mathbf{-}\overset{\overline{}}{\mathbf{\text{RI}}}\mathbf{)}}^{\mathbf{2}}}$$
Jest miarą ryzyka rynkowego (ryzyka systematycznego).
Określa zmienność wartości jednostki uczestnictwa w zależności od zmian zachodzących na rynku aktywów finansowych.
INTERPRETACJA:
β < 0 – zmienność wartości jednostki uczestnictwa jest przeciwna do zmienności indeksu rynkowego
β = 0 – zmienność wartości jednostki uczestnictwa nie jest uzależniona od zmian na rynku
0 < β < 1 – zmienność wartości jednostki uczestnictwa jest mniejsza od zmienności indeksu rynkowego
β = 1 – zmienność wartości jednostki uczestnictwa jest taka sama jak zmienność indeksu rynkowego
β > 1 – zmienność wartości jednostki uczestnictwa jest większa niż zmienność indeksu rynkowego
MIARY SKORYGOWANE O RYZYKO INWESTYCYJNE
Oparte są na założeniach modelu CAPM wykorzystywanego do wyceny aktywów kapitałowych.
Do najpopularniejszych miar tej grupy należą:
WSKAŹNIK SHARPE’A
WSKAŹNIK TREYNORA
WSKAŹNIK JENSENA (ALFA JENSENA)
ALFA SHARPE’A
WSKAŹNIK SHARPE’A
$$\mathbf{W}_{\mathbf{\text{SHARPE}}}\mathbf{=}\frac{\mathbf{r}_{\mathbf{\text{FIO}}}\mathbf{- \ }\mathbf{r}_{\mathbf{\text{RF}}}}{\mathbf{S}_{\mathbf{\text{FIO}}}}$$
Określa wielkość premii za ryzyko przypadającej na jednostkę podjętego ryzyka.
Uwzględnia ryzyko całkowite.
Obliczany jest jako iloraz różnicy między przeciętną stopą zwrotu z funduszu i instrumentu wolnego od ryzyka do odchylenia standardowego stopy zwrotu funduszu.
Wynik danego funduszu należy porównywać do wyniku portfela rynkowego.
| Fundusz | A | B | C | Indeks |
|---|---|---|---|---|
| Stopa zwrotu | 7,25% | 6,52% | 8,74% | 7,50% |
| Ryzyko | 4,45% | 3,94% | 4,25% | 5,0% |
| Stopa wolna od ryzyka | 3,35% | |||
| WSKAŹNIK SHARPE’A | 0,88% | 0,80% | 1,27% | 0,83% |
WSKAŹNIK TREYNORA
$$\mathbf{W}_{\mathbf{\text{TREYNOR}}}\mathbf{=}\frac{\mathbf{r}_{\mathbf{\text{FIO}}}\mathbf{- \ }\mathbf{r}_{\mathbf{\text{RF}}}}{\mathbf{\beta}_{\mathbf{\text{FIO}}}}$$
Określa wielkość premii za ryzyko przypadającej na jednostkę podjętego ryzyka.
Uwzględnia ryzyko rynkowe (systematyczne).
Obliczony jest jako iloraz różnicy między przeciętną stopą zwrotu z funduszy i instrumentu wolnego od ryzyka do współczynnika beta.
Wynik danego funduszu należy porównywać do wyniku portfela rynkowego.
| Fundusz | A | B | C | Indeks |
|---|---|---|---|---|
| Stopa zwrotu | 7,25% | 6,52% | 8,74% | 7,50% |
| BETA | 1,15 | 0,95 | 1,20 | 1 |
| Stopa wolna od ryzyka | 3,35% | |||
| WSKAŹNIK TREYNORA | 3,39% | 3,34% | 4,49% | 4,15% |
ALFA JENSENA
∝JENSEN =(rFIO− rRF)− (rB− rRF) x βFIO
Określa wielkość premii za ryzyko całkowite funduszu ponad premię za jego ryzyko systematyczne.
Uwzględnia ryzyko rynkowe (systematyczne).
Obliczana jest jako różnica między premią za ryzyko całkowite z funduszu a premią za ryzyko portfela rynkowego skorygowane współczynnikiem beta funduszu.
Wynik danego funduszu nie trzeba dodatkowo porównywać do wyniku portfela rynkowego.
| Fundusz | A | B | C | Indeks |
|---|---|---|---|---|
| Stopa zwrotu | 7,25% | 6,52% | 8,74% | 7,50% |
| BETA | 1,15 | 0,95 | 1,20 | 1 |
| Stopa wolna od ryzyka | 3,35% | |||
| WSPÓLCZYNNIK ALFA [%] | – 0,87 | – 0,77 | 0,41 | x |
ALFA SHARPE’A
$$\mathbf{\propto}_{\mathrm{\text{SHARP}}}\mathbf{\ =}\left( \mathbf{r}_{\mathbf{\text{FIO}}}\mathbf{- \ }\mathbf{r}_{\mathbf{\text{RF}}} \right)\mathbf{- \ }\left( \mathbf{r}_{\mathbf{B}}\mathbf{- \ }\mathbf{r}_{\mathbf{\text{RF}}} \right)\mathbf{\ }\mathbf{x}\mathbf{\ }\frac{\mathbf{s}_{\mathbf{\text{FIO}}}}{\mathbf{s}_{\mathbf{B}}}$$
Określa wielkość premii za ryzyko funduszu ponad premię za ryzyko całkowite wzorca odniesienia.
Uwzględnia ryzyko całkowite funduszu i wzorca odniesienia (rynku).
Obliczana jest jako różnica między premią za ryzyko całkowite z funduszu a premią za ryzyko całkowite portfela wzorcowego skorygowane relacją ryzyka całkowitego funduszu do ryzyka całkowitego wzorca.
Wynik danego funduszu nie trzeba dodatkowo porównywać do wyniku portfela wzorcowego.
| Fundusz | A | B | C | Indeks |
|---|---|---|---|---|
| Stopa zwrotu | 7,25% | 6,52% | 8,74% | 7,50% |
| Ryzyko | 4,45% | 3,94% | 4,25% | 5,0% |
| Stopa wolna od ryzyka | 3,35% | |||
| WSPÓŁCZYNNIK ALFA [%] | 0,21 | – 0,10 | 1,86 | x |