ĆWICZENIA W ROZWIJANIU MOWY DIALOGOWEJ U DZIECI W WIEKU PRZEDSZKOLYM!!!
1.Rozmowa zachodzi wtedy kiedy co najmniej trzy następujące po sobie wypowiedzi , przynajmniej dwóch osób odnoszą się do tego samego tematu.
Rozmowy prowadzone między nauczycielem a dzieckiem mogą być dwojakiego rozwoju: rozmowy spontaniczne- inaczej samorzutne i rozmowy zaplanowane.
2. SCENKA:
Basia: Proszę Pani!!!, Proszę Pani!!! Namaluje dla Pani obrazek
Nauczycielka: Bardzo się cieszę Basiu, a co to będzie?
Basia: Zobaczy Pani jak skończę, to będzie niespodzianka!
Nauczycielka: Dobrze to ja poczekam ( po chwili)
Basia: Skończyłam, jak Pani myśli co narysowałam??
Nauczycielka: hmmm, hmmm, wydaje mi się, że jest to ogromny las, pełen zwierząt.
Basia: Nie!!! Nie!!! Proszę Pani to jest dżungla
Nauczycielka: Basiu dżungla??? A skąd ty wiesz jak wygląda dżungla?
Basia: Dostałam od taty książkę, w której są zdjęcia z dżungli i wiem jak to wygląda.
Przeprowadzony tu dialog był rodzajem mowy spontanicznej. Rozmowę spontaniczną inicjuje dziecko lub nauczyciel, nie jest ona wcześniej zaplanowana, nie ma określonego czasu, miejsca i ustalonego prędzej celu. Rozmowy spontaniczne wiążą się, np. z wykonywana aktualnie czynnością, mogą dotyczyć samopoczucia dziecka, potrzeb, przeżyć, marzeń, zainteresowań. Rozmowy te mają ważny wpływ na rozwój mowy dziecka ponieważ są nacechowane większą dawką emocji, dziecko rozmawia o tym co jest mu bliskie i dobrze znane.
3. drugim typem rozmów są rozmowy zaplanowane.
Zadanie : Wczoraj byliśmy w teatrze na przedstawieniu pt. „Czerwony
Kapturek”:
Powiedzcie mi o czym było to przedstawienie?
Chciałabym się od was dowiedzieć jakie występowały tam postacie?
Jakie miały stroje?
Co zwróciło jeszcze waszą uwagę w teatrze?
Jak myślicie czy praca aktora jest trudna? Tak? Nie? Dlaczego
Dialog który tutaj został przeprowadzony był rodzajem zaplanowanym. Rozmowę zaplanowana inicjuje nauczyciel, ma ona zamierzony cel, który chce osiągnąć i tak prowadzi rozmowę by przekazać dzieciom pewną wiedzę a jednocześnie podać ich wiadomości na dany temat. Rozmowa ta ma zorganizowaną przestrzeń edukacyjną. Treść rozmów zaplanowanych stanowi zwykle źródło nowych wiadomości dla dziecka, wzbogaca ono swoje słownictwo, poznaje zwroty i wydarzenia.
4. ZADANIE: Recytacja wiersza „Na straganie”
Kochane dzieci usłyszycie za chwilę wiersz pt. „Na straganie”, proszę
Posłuchajcie go uważnie potem na jego temat porozmawiamy.
Chciałabym teraz z wami porozmawiać:
Czy coś było dla was niezrozumiałe? Jakieś nowe słowa, macie jakieś pytania?
Kto mi powie jakie warzywa zapamiętaliście z tego wiersza?
Jak myślicie o czym był ten wiersz?
Gdzie waszym zdaniem można kupić warzywa?
Kto ma jakąś propozycje, co można ugotować z tych warzyw?
W przedstawionym ćwiczeniu dziecko poznaje nowe rzeczy, ale także bazuje na swojej wiedzy i doświadczeniu. Uczy się wypowiedzi na różne tematy, rozwija umiejętności prowadzenia dialogu z zastosowaniem cech sensorycznych. Nauczycielka stwarza sytuacje inspirujące do zadawania pytań i udzielania odpowiedzi.
5. ZADANIE: Poprosimy dwóch ochotników. Waszym zadaniem będzie Przeprowadzenie rozmowy telefonicznej. Jedna z was dzwoni do koleżanki by zaprosić ją na urodziny. Zastanówcie się jakie informacje powinniście sobie nawzajem przekazać. Postarajcie się aby każda z was zadała i odpowiedziała co najmniej na 1 pytanie. Pamiętajcie o zwrotach grzecznościowych.
Rozmowy telefoniczne, zabawy w telefon są bardzo często praktykowane u dzieci. Są one ciekawe i interesujące dla dziecka ponieważ bazują na jego doświadczeniu i odwołują się do dobrze znanej codzienności. Ucząc dzieci mowy dialogowej nie można zapomnieć o nauce kultury wypowiedzi, zwrotów grzecznościowych.
6. ZADANIE: Prosimy dwóch ochotników.
Teraz kochane dzieci pobawimy się w sklep. Ustalcie między sobą które z was będzie sprzedawcą, a kto kupującym.
Kupujący: Idziesz do sklepu kupić pluszowego misia. Zastanów się o co zapytasz się sprzedawcy.
Sprzedawca: Zastanów się jakie pytanie możesz kupującemu. Pamiętajcie o zwrotach grzecznościowych.
Zadanie to miało nam uświadomić, że dziecko swoją mowę dialogową kształtuje przez całe dzień, gdy jest w przedszkolu, a nie tylko w czasie przeznaczonym dla edukacji językowej. Na przykładzie zabawa w sklep może być kojarzona bardziej w edukacji matematycznej, jednak podczas niej dzieci rozwijają również swoją mowę dialogową. W czasie wolnym od zajęć edukacyjnych przedszkolaki również rozmawiają między sobą, zadają pytania i odpowiadają. Trzeba więc dawać dzieciom możliwość swobodnej rozmowy na dowolne temat. Trzeba przede wszystkim mieć na uwadze, że dziecko uczy się obserwując rozmowy dorosłych, nauczyciel nie powinien więc być dla niego wzorem do naśladowania.
7. ZADANIE: Zadanie to wiąże się ze stworzenia sytuacji do stworzenia
Pytań:
Jutro odwiedzi nas Pan policjant, jakie pytania chcielibyście mu zadać? Pomyślcie i powiedzcie.