Pierwszymi ludźmi nazywali mędrcami. Filozofia powstała pod wpływem dziwienia się i ciekawości. W starożytności nauka o duszy i funkcji człowieka realizująca wezwanie do poznawania siebie samego.
Filozofia wartości – nauka o wartościach poznaniu istnieniu systematyzacji. 20 wiek stanowi punkt odniesienia do samodzielnych działów: - etyka; - estetyka. Estetyka – nauka o pięknie i innych wartościach zawartych w sztuce, odczucie jakie daje nam obcowanie ze sztuką. Filozofia społeczna – odwieczna refleksja nad natura ludzkiej wspólnoty. Można wyróżnić: historiozofie, filozofie polityki ( nauka o ustroju państwa ); filozofia kultury ( system wartości, symboli ). Funkcje filozofii: teoretyczna, krytyczna – ulegała rozczłonkowaniu *metodologiczna, *poznawcza. Tales z Miletu – przewidział zaćmienie słońca 624 547 r. p. n. e początkiem wszechrzeczy jest woda, świat ma duszę i jest pełen demonów – wszystko jest ożywione. Zasługa Talesa – twierdził, że woda jest zasadą, doszedł na drodze obserwacji ciało żyje dzięki wodzie.
Anaksymander – 585 – 525 r. p. n. e. twierdził ze powietrze wypełnia bezkres. Wszystko jest powietrzem i w powietrze się rozpada. Anaksandra synonimy – tchnienie i powietrze.
Filozof gracki Heraklit z Efezu 544 – 484 r. p. n. e. twierdził że zasadą świata jest ogień. Ogień symbolizuje zmienność.
Pitagoras 572 – 497 r. p. n. e. twierdził ze ludzie przychodzą na świat po to aby popatrzeć co i jak się dzieje, dociekają istoty rzeczy. Założył szkołę. Założenia: - dusza łączy się z dowolnym ciałem, która jest dla nich więzieniem. – nieśmiertelna dusza jest trwalsza i niezależna od ciała. – wyzwolenie duszy widzi przez oczyszczenie. – życie cielesne służy do wyzwolenia duszy.
Armenides 540 -470 r. p. n. e. – twierdził, że przeciwieństwa tkwią w zjawisku a nie w naturze bytu. Przemyślenia: byt i przemyślenia są identyczne. Nie da się udowodnić, że byt nie istnieje.
Zenon z elei 490 – 430 r. p. n. e. – wykrywanie sprzeczności w argumentacji przeciwko człowiekowi.
Filozofia – umiłowanie mądrości. Powstała około 7 -6 r. p. n. e. powstaje od momentu kiedy przestajemy odnosić się do teologii.
Tales twierdził ze woda jest istota świata.
Filozofia dzieli się na trzy działy:
Ontologia fizyka metafizyka
Epistemologia logika gnoseologia
Etyka estetyka
Teoria bytu
Teoria poznania
Nauka o moralności
„ człowiek jest miarą wszechrzeczy”
Pojęcia
Etyka – refleksja danego zjawiska normalności – zjawisko społeczne reguły moralne indywidualne.
Rodzaje etyk – opisowa i normatywna
Ontologia – nauka o bycie. Przedmiotem ontologii jest: - byt –substancja –przyczynowość –indeterminizm –przestrzeń –czas –konieczność i możliwość.
Pojęcia szczegółowe odnoszą się do rzeczywistości.
Onkologiczne – człowiek to człowiek nie ma człowieczeństwa.
Problem zmiany i identyczności możliwość i konieczność – wynika z konieczności, a nie z możliwości.
Mologia – teoria poznania analizuje nasze możliwości poznawcze chce zdobywać czy możemy zdobywać rzeczywistość czucia i zmysłu.
Zagadnienia: - wiedza –kryteria wiedzy –jak dotrzeć do wiedzy
Empiryzm genetyczny – wiedza zdobyta przez doświadczenie.
Racjonalizm – poznawać świat posługując się rozumem.
Rajo rozum
Teoria prawdy
Czy istnieje prawda obiektywna?
Prawda zależy od nas.
Sofizm – sztuka wymiany argumentów w sztukę wprowadzenia w błąd.
Filozofia odrodzenia
Człowiek jest wielką wartością żyje w zgodzie z naturą.
W koncepcji bytu ludzkiego chodzi o to aby przeciwdziałać naturalnej grzeszności.
Okres charakteryzują pojęcia
Humanizm – ulega modyfikacji pod wpływem chrześcijaństwa.
Reformacja – Luter, kalwin przyczynili się do powstania nowych kościołów.
Kolumb, magelan, Vaskodagama, Despuczi. W epoce jest rozwój nauki Kopernika.
Mistyka, teologia
Przyroda ma znaczenie symboliczne
Interpretacja – analityczna czy dedukcja
Matematyka kładzie nacisk na istnienie
Machiaweli 1469 1527 –dzieła skupiają się na polityce jak stworzyć i utrzymać państwo. Chciał udziec rad rządzącym. W polityce decyduje cnota wartość i szczęście.
Jan Calwin 1509 1564 opowiadał się do nauk reformowego. Kontrolował życie mieszkańców. Teoria prezydencji – przeznaczenie z góry, zrządzenie losu, pochwała pracy która jest owocna. Można znaleźć przynależność do grona.
Michael de Montagie 1533 – 1592 przywiązywał wagę do autorefleksji, badał naturę ludzką, każdy człowiek nosi postać ludzkiego stanu życia.
Francis Bawn
Marcin Luter 1544 zrywa z kościołem 1521r. sprzedaż odpustów zostało skrytykowane silne poczucie grzechu. Teorie – aby uzyskać zbawienie trzeba uznać się grzesznikiem. Kościół jest wspólnotą wiernych. Podział jest niepotrzebny. Porzucił zakon i zawarł małżeństwo co było krytykowane cała teologia zawarta jest w piśmie św.
F. Brown 1561 – 1626 kanclerz angli brał czynny udział w polityce swego kraju. Rozważania: człowiek sługa tłumacz przyrody, nic nie wie i nic nie może wszystko przypisane jest przyrodzie. Analiza procesów odkrywanie przyrody. Nasz umysł nie zachowuje się jak zapisana tablica. Istne przeszkody pogłębiania nauki to : przesady i nieumiarkowany fanatyzm religijny.
Filozofia naturalna jest po słowie bożym lekarstwem przeciw przesądom.
Oświecenie twórcy:
Hugo Kołontaj Staszic
Filozofia krytyczna niemiecka – stworzył kant, filozofia fachowców zajmowali się ontologią.
Krystan Volt – Niemiec ontologia teoria bytu. Człowiek obowiązkowy miał silna wolę, pierwotny nauczyciel prof. Metafizyki. Główne dzieła: poglądy, Kant – przewrót, nie czyń drugiemu co tobie nie miłe. Kant sformułował imperatyw który mamy realizować. Kryterium powszechności nie chciałbym aby zabijanie stało się prawem powszechnym. Człowieka nie można postrzegać jako środka tylko jako cel.
Tchórzostwo – męstwo –zuchwałość
Kant postrzegał człowieka jakoby miał wolną wolę. Napisał książkę wieczny pokój, zastanawiał się nad bezpieczeństwem. Wyobrażał sobie ze świat powinien być połączony federacją. Na czele powinna być instytucja która strzeże prawa międzynarodowego. Dialektyka ścieranie się przeciwieństw. Rywalizacja. Bezpieczeństwo – trwanie przetrwanie, rozwój. 1804 śmierć Kanta.
Hegel stworzył filozofię idealistyczną w 19 wieku. Krytykował Kanta. Niezwykle uzdolniony wykładowca. Uważał ze materia nie istnieje. Swiat to jest przemiana ducha. Dialektyka – wymiana argumentów. Wystyka – sztuka prowadzenia sporów. Uważał ze nieistotne niepodzielne cząstki każda cząstka jest niezupełna, dopiero całość jest niepodzielna.
Dwa rodzaje ducha: - subiektywny człowiek –obiektywny prawo i państwo. Duch absolutny – filozofia, religia, sztuka. Hegel był mistrzem, szukał mechanizmu w przemianie świata. Hegel dostarczył funkcjonowanie państwa pruskiego. Obywatel dla państwa a nie państwo dla obywatela.
Materializm – Mars Engels ur 1818 -1883 pochodził od rodziny rzydowskiej. Poglądy położył klasy robotniczej.
Kapitalizm – 19 wiek osiąganie zysków. Komunizm –hołduje zasadzie każdemu wg potrzeby.
Marks teoria poznawania koncepcja człowieka konkretnego. Mars i Engels byli realistami. Chcieli wprowadzić poglady w książce „kapitan teza o konieczności”. Marks dzieli społeczeństwo na 2 klasy burżuazję i proretariat. Alienacja – wobcowanie. Celem Marksa było zrobienie porządku społecznego. Walka klas. Dialektyka społeczna. Rewolucja zderzenie się tezy i antytezy.
Fryderyk Nicze – 1844 - 1900 ojciec religijny przez 11 lat chorował psychicznie jego filozofia wola mocy. Stworzył koncepcję nowej maralności przewartościowanie wartości. Moralność niewolników i panów. Pan – dostojni wielcy którzy dziela swoje wartości, egoista który darzy do samorealizacji nieoceniony. Wierdził ze nie ma praw obiektywnych, my musimy wszystko porządkować. Głosił relatywizm – nie ma praw ogólnych świat jest taki jaki chcemy mieć.