SOFIŚCI-nurt filozoficzny w starożytnej Grecji o orientacji humanistycznej i relatywistycznej .Sofista był na wpół dziennikarzem na wpół profesorem. Powstał w V w p.n.e , wędrowni nauczyciele przygotowujących uczniów do życia publicznego poprzez nauczanie retoryki, polityki, filozofii i etyki. Rola w życiu intelektualnym Grecji była doniosła. Badaniom naukowym nadali oni kierunek humanistyczny. Poprzednio filozofia badała przede wszystkim przyrodę Sofiści położyli nacisk na człowieka.( antropocentryzm filozoficzny) i społeczeństwo. Metody badań opierali na empiryzmie a nie jak poprzednio na dedukcji. Mieli inny pogląd na naturę poznania. Uważali że wiedza może spełnić tylko minimalne wymagania. , gdyż umysł ludzki nie może ogarnąć absolutu. „człowiek jest miarą wszechrzeczy” nie ma obiektywnej prawdy we wszechświecie, tylko konkretny człowiek jest tą prawdą, prawdą można manipulować sofiści uczyli żeby ze słabszego zdania czynić mocniejsze, szukać argumentów do swoich tez., uczyli wytrawnego posługiwania się słownictwem, politycy pobierali od sofistów lekcje , nawet najlepsi mówcy greccy też. Cechy poznania wg Sofistów: Sensualizm-prawdę poznajemy tylko przy pomocy zmysłów Relatywizm-prawda dla każdego jest inna „człowiek jest miarą wszystkich rzeczy” przez relatywizm sofiści nie bardzo byli kochani przez Greków ponieważ był on niebezpieczny. Praktycyzm-jedna prawda ma wyższość nad inną jeśli jest bardziej od niej użyteczna, nie ma więc twierdzeń prawdziwych tylko są lepsze. Konwencjonalizm-powszechnie uznanie pewnych prawd, jest jedynie efektem umowy , nie natury. Sofiści jako pierwsi stworzyli estetykę zająwszy się teorią poezji( naśladownictwo, iluzja oczyszczenie)

SOKRATES-469-399 uchodzi za wzór filozofa i człowieka. Pojawił się w czasach sofistyki .Po sofistach przyjmuje krytyczne podejście do filozofii że nie ma sensu poszukiwać prawdy ale w końcu zmienia zdanie i poszukuje jej. Uważa że musi ona być gdzieś indziej umiejscowiona. Zajął się człowiekiem, jego duszą., życie jego jest bardzo filozoficznym życiem. Pochodził ze średnich klas społecznych ojciec był kamieniarzem nigdy nie opuszczał Aten , tylko raz gdy walczył na wojnie. Miał żonę i dzieci. Sokrates rozmawia z przechodnimi. Swoją filozofię uprawiał dyskutując z ludźmi ogarnięty był „dialektyczną pasją’’ – rozumnej rozmowy. W Wieku 70 lat oskarżony o bezbożność ( on krytykuje bożków posągi) a kieruje się boskością i demoralizowanie młodzieży( burza intelektualna u dzieci). Został skazany na śmierć( otruł się )pocieszał uczniów w czasie śmierci.. Przedmiotem jego zainteresowań była etyka i logika. POGLĄDY ETYCZNE: Cnota jest dobrem bezwzględnym Pojęciu „cnota” nadał nowe znaczenie-moralne, spośród zalet człowieka wyodrębnił specjalne zalety moralne. Wszystko inne co ludzie zwykli uważać za dobro-zdrowie bogactwa sława- niejednokrotnie w skutku okazuje się złe. Dla dóbr moralnych człowiek powinien poświęcić dobra niższe i pozorne. Cnota wiąże się z pożytkiem i szczęściem pożytek zależy od dobra, tylko to co dobre jest naprawdę pożyteczne. Dobro jest pierwotniejsze. Cnota jest wiedzą –nikt nie czyni zła celowo a jedynie z nieświadomości., zło pochodzi z nieświadomości. Wiedza o ile jest prawdziwa i pełna jest więc warunkiem wystarczającym cnoty, a nawet tym samym czyli również warunkiem konieczny. Jest to wiedza nie teoretyczna lecz praktyczna i nie przyrodnicza lecz etyczna. Tzw. intelektualizm etyczny.

DUSZA to centrum intelektualne człowieka, jest źródłem naszych sądów moralnych, dziedziną poznania świata. DUSZA =moje JA które podejmuje decyzje. Dusza jest ważniejsza niż ciało bo ona kieruje tym ciałem. Najważniejszą zasadą etyczną jest troska o duszę. Troska o duszę jest jednocześnie troską o prawdę i najwyższym zabiegiem poznawczym. Dusza bez prawdy się psuje ( dlatego uważał że nie psuł młodzieży) Zycie moralne to życie w którym człowiek nie jest niewolnikiem swojego ciała. On nie głosi nienawiści do ciała. Mówi że człowiek korzysta z przyjemności ale dusza ma mieć rząd nad ciałem. DAJMONION – pojawia się w obronie Sokratesa głos wewnętrzny doradzający w kwestiach moralnych on nie pokazuje jaką drogą ma się iść tylko doradza. Odradzał tylko złe rzeczy. Wydarzenie demoniczne, aktywacja dajmoniona, demony nie były czymś złym ani czymś dobrym. Pokazuje że moja dusza jest wewnętrznie skonfliktowana , moja dusza jest w pewnym momencie rozdarta ale rozdarta z natury( rozmowa duszy z sumieniem) POGLĄDY LOGICZNE: METODA SOKRATEJSKA: Nie głosił gotowej wiedzy ale zachęcał do jej szukania przy pomocy odpowiedniej metody. Jego metodą była dialektyka a więc rozmowa polegająca na analizie pojęć z której następnie za pośrednictwem definicji winny kształtować się pojęcia mające wartość powszechną. Metoda miała dwa etapy I ETAP NEGATYWNY( ELENKTYCZNY) usuwanie fałszywych przekonań Sokrates przyjmował tezę przeciwnika i pytaniami zmuszał go do przyznania że wynika z niej tez sprzeczna z wyjściową tzw „ironia Sokratejska” W ten sposób pokazywał że w istocie nie posiadamy wiedzy, jaką sobie przypisujemy i najwięcej wie ten który ma odwagę powiedzieć „wiem że nic nie wiem” II ETAP( MAIEUTYKA) SZTUKA POŁOŻNICZA –prawdy nie daje się drugim tylko pozwala ją się wydobyć Sokrates mówi że jest takim położnikiem, pomaga ludziom by się w nich prawda narodziła, każdy człowiek ma prawdę ale nie zawsze o niej wie. Prawda siedzi w człowieku a nie jest z zewnątrz.