Fizjoterapia w Psychiatrii

Lidia Dopierała gr 8 nr albumu 2587

Fizjoterapia (ang. physical therapy) jest pojęciem nierozerwalnie związanym z "rehabilitacją medyczną". Przez fizjoterapię rozumie się zespół metod leczniczych wykorzystujących zjawisko reaktywności organizmu na bodźce. Specjalistami z zakresu stosowania fizjoterapii są fizjoterapeuci. Rozróżnia się następujące działy fizjoterapii: balneoterapię, klimatoterapię, hydroterapię, kinezyterapię, terapię manualną, masaż leczniczy, ergoterapię, fizykoterapię.

Psychiatria jest jedną z podstawowych specjalizacji medycznych zajmująca się badaniem, zapobieganiem i leczeniem zaburzeń i chorób psychicznych. Bada ich uwarunkowania biologiczne, psychologiczne, rodzinno-genetyczne, społeczne, konstytucjonalne – sposoby powstawania i skutecznego zapobiegania. Metody diagnozowania psychiatrycznego są zróżnicowane, istnieją jednak oficjalne kryteria diagnostyczne tworzone w środowisku naukowym: klasyfikacja DSM-IV Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego oraz ICD-10 Światowej Organizacji Zdrowia. Leczenie psychiatryczne obejmuje farmakoterapie, psychoterapię oraz inne metody biologiczne (terapie elektrowstrząsową oraz psychochirurgię).Jest stosunkowo młodą dziedziną medycyny, bowiem dopiero w XIX w. wyodrębniła się jako samodzielna nauka. Natomiast choroby psychiczne istniały już w starożytności, gdyż z tego okresu pochodzą pierwsze wzmianki dowodzące ich istnieniu. Pierwsze obiekty, które można uznać za prototypy szpitali psychiatrycznych powstały w świecie arabskim, w VIII w. Pierwszy został zbudowany w Bagdadzie w 705 r., a następnie w Fezie i Kairze. W odróżnieniu od chrześcijańskich zapatrywań na zaburzenia psychiczne, w których doszukiwano się ingerencji demonów i innych sił nadprzyrodzonych, Arabowie koncentrowali się na obserwacjach klinicznych. W ten sposób przyczynili się do znacznego postępu w wiedzy dotyczącej psychopatologii: jako pierwsi stosowali psychoterapię, a także inne metody leczenia, np. gorące kąpiele, leki psychoaktywne, muzykoterapię i terapię zajęciową. Prawdziwa rewolucja w psychiatrii dokonała się we Francji w 1793 r., kiedy to Filip Pinel polecił zdjąć kajdany z rąk psychicznie chorych. Ale dopiero w pierwszej połowie XX w. ponownie starano się poprawić warunki bytowe w szpitalach, aby zapewnić chorym oddziaływania społeczne, aktywny tryb życia, pracę, rozrywkę.

Rehabilitacja psychiatryczna jest systemem skoordynowanych oddziaływań społecznych, psychologicznych, wychowawczych i medycznych umożliwiających chorym psychicznie samodzielną egzystencję i integrację społeczną. Podział rehabilitacji psychiatrycznej: medyczna, psychologiczna, społeczna, zawodowa (WTZ, spółdzielnie socjalne, turnusy rehabilitacyjne). Podstawą pracy w rehabilitacji psychiatrycznej jest stosowanie wzmocnień pozytywnych - chwalenie i nagradzanie najdrobniejszych postępów oraz unikanie krytycyzmu i uwag negatywnych. Kompleksowy program rehabilitacyjny uwzględnia główne problemy pacjenta; wymaga skonstruowania indywidualnego programu oddziaływań dla każdego chorego zależnie od stopnia nieprzystosowania, w czterech podstawowych zakresach. Rodzinnym- adekwatność odgrywanych ról rodzinnych zależnie od wieku, pozycji pacjenta w rodzinie, relacje miedzy poszczególnymi członkami w rodzinie. Zawodowym- wytrwałość, stałość lub dążenie do wykonywania użytecznego zajęcia oraz satysfakcja z tego płynąca. Środowiskowym- analiza kontaktów i związków z innymi ludźmi poza rodzina i praca. Osobistym- zainteresowanie i dbałość o własne sprawy (wygląd, samodzielność, samorealizacja, samowystarczalność) .

Zasady rehabilitacji psychiatrycznej : Zasada partnerstwa, która polega na poszanowaniu praw i indywidualności chorego. Rehabilitacja jest prawem, a nie obowiązkiem chorego psychicznie, zatem nie może być prowadzona wbrew jego woli i bez zgody. Dlatego warunkiem rozpoczęcia rehabilitacji jest uzyskanie jego zaufania, akceptacji programu i współpracy. Zasada wielostronności oddziaływań oznacza jednoczesne oddziaływania rehabilitacyjne w różnych sferach życia codziennego: rodzinnej, zawodowej, towarzyskiej i społecznej. Wymaga to ścisłej współpracy wielospecjalistycznego zespołu, dobrej znajomości problemów pacjenta i jego środowiska. Zasada powtarzalności oddziaływań odnosi się szczególnie do osób, u których proces chorobowy przebiega z okresowymi zaostrzeniami i po każdym trzeba powtórzyć nabyte już poprzednio umiejętności. U większości przewlekle chorych rehabilitacja, a raczej jej efekty mogą być tylko częściowe i nie można osiągnąć, ani pełnego, ani trwałego powrotu do zdrowia. Stosowanie tej zasady w planowaniu rehabilitacji oszczędza zarówno pacjentowi, jego rodzinie, jak i personelowi wielu rozczarowań. Zasada zgodności psychospołecznych i biologicznych metod oddziaływania polega na kompleksowym stosowaniu leczenia farmakologicznego i oddziaływań rehabilitacyjnych. Należy to czynić w taki sposób, aby działanie uboczne jednej ze stosowanych metod nie stanowiło przeszkody lub niebezpieczeństwa nadmiernego obciążenia przy innych metodach. I tak na przykład stopień obciążenia fizycznego w różnych formach rehabilitacji (terapia ruchem, pracą itp.) powinien uwzględniać wielkość dawek leków psychotropowych i stan somatyczny pacjenta. I odwrotnie, jeśli działanie uboczne leku np. senność i osłabienie, skłonność do zapaści, drżenie, wzmożone napięcie mięśniowe, uniemożliwia pacjentowi aktywny udział w zajęciach terapeutycznych, należy rozważyć możliwość zastosowania środków korygujących te objawy, zmniejszenia dawek lub zmiany leku. Zasada optymalnej stymulacji zakłada, że niewskazana jest zbyt nadmierna lub zbyt uboga stymulacja chorego. Niedobór bodźców, monotonia zdarzeń wywołują: bierność, utratę zainteresowań, spłycenie i zwężenie związków emocjonalnych, brak planów na przyszłość, brak dbałości o wygląd zewnętrzny, apatię, upośledzenie napędu.