Międzynarodowy podział pracy (MPP) – oznacza specjalizację krajów w produkcji i wymianie międzynarodowej

Czynniki kształtujące MPP:

1. Czynniki strukturalne – (zasoby naturalne, kapitał, praca):

• Współcześnie rola zasoów naturalnych w wyznaczaniu kierunków specjalizacji maleje (bez krajów naftowych), ze względu na uprzemysłowienie i wprowadzanie nowych technik wytwarzania;

• Przepływ kapitału w skali międzynarodowej nie zmienia tradycyjnie ukształtowanego podziału na nieliczne kraje bogate, specjalizujące się w eksporcie wyrobów przemysłowych i kraje biedne specjalizujące się w eksporcie artykułów surowcowo - rolnych;

• Współcześnie ważniejsze jest, od liczby pracowników, dysponowanie pracownikami o wysokich kwalifikacjach, bowiem produkcja pracochłonna jest coraz częściej zastępowana produkcją praco oszczędną, wysoko wydajną;

1. Czynniki technologiczne

2. Czynniki instytucjonalne (MFW, WTO, Bank Światowy);

3. Czynniki koniunkturalne – koniunktura – stan gospodarczy – ożywienie (wzrost popytu i podaży), załamanie (spadek popytu i podaży);

Etapy ewolucji MPP:

1. Tradycyjny – XIX wiek

2. Przemysłowy – II połowa XX wieku

3. Informacyjny

	tradycyjny	przemysłowy	informacyjny
1. Struktura regionalna gospodarki światowej	- podział na kraje rozwinięte i rozwijające się; - dominacja Europy w sferze produkcji i wymiany	- dominacja triady w gospodarce światowej (USA, Japonia, Europa Zachodnia); - powstanie bloku państw socjalistycznych	- podział na kraje rozwinięte i rozwijające się; - pojawienie się grupy krajów rozwijających się, których rola w gospodarce światowej wzrosła (Azja Płd-Wsch.)
2. Przedmiot wymiany	- towary przemysłowe i surowcowo – rolne; głównie wyroby gotowe;	- wzrost znaczenia towarów przemysłowych (półprodukty, części komponenty); - wymiana usług;	- dalsze pogłębianie handlu wyrobami przemysłowymi i usługami; - wzrost znaczenia wiedzy jako przedmiotu wymiany międzynarodowej;
3. Postęp naukowo – techniczny	- odkrycia naukowe miały charakter przypadkowy i były dokonywane przez samodzielnie pracujących naukowców;	- szybki postęp naukowo – techniczny wymagał wykwalifikowanych i licznych pracowników;	- wzrost tempa przemian technologicznych; są to głównie czynniki rozwoju cywilizacji;
4. Dominujące specjalizacje	specjalizacje międzygałęziowe;	spadek międzygałęziowej; wzrost wewnątrzgałęziowej;	pogłębianie wewnątrzgałęziowej;
5. Produkcja	charakter jednostkowy lub małoseryjny, bardziej pracochłonna niż kapitałochłonna;	wieloseryjna, masowa, zastępowanie wysiłku ludzi pracą maszyn;	masowa, wieloseryjna, częstsze wykorzystywanie technologii informacyjnych i technologii w produkcji produktu;
6. Okres	wiek XVIII i XIX	II połowa XX wieku	przełom XX i XXI wieku
7. Finansowanie badań	źródła prywatne	źródła prywatne oraz środki publiczne	badania finansowane przez sektor finansów publicznych oraz prywatnych, a w szczególności korporacje
8. „Formalna” współpraca międzykrajowa	-	rozpoczęcie integracji gospodarczej i politycznej	nasilenie procesów integracji i globalizacji