1.System – jest to pewna całość, która składa się z elementów, które są powiązane pewnymi relacjami. Jest to pewna całość wyodrębniona z szerszej całości.

Chodzi o elementy, które tworzą system i elementy, które tworzą otoczenie tego systemu.

Kryterium wyodrębnienia – intensywność relacji.

Relacje zachodzące między elementami systemu tworzą jego strukturę. W danym systemie mamy wiele relacji, czyli wiele struktur.

Więzi informacyjne, materiałowe.

Funkcjonowanie systemu polega na realizacji pewnych zadań, celów.

System nie jest modelem działającym obiektywnie.

2.System produkcyjny – pewien zorganizowany system materialny, energetyczny i informacyjny, który jest eksploatowany przez człowieka i służy do wytwarzania produktów: materialnych i niematerialnych. Celem wykorzystania takiego systemu jest zaspokojenie potrzeb konsumenta.

jest to system, który jest systemem otwartym, tzn. przez jego struktury przemieszczają się pewne przepływy, które ulegają transformacji (jest ona rezultatem funkcjonowania systemu).

3.System produkcyjny składa się z 3 kategorii:

1.elementy systemu,

2.struktury systemu,

3.procesy, które w tym systemie przebiegają.

4.Elementy systemu – są związane z pewnymi zasadami, które ten system tworzą np. maszyny urządzenia, oprzyrządowanie, wyroby, produkty, załoga, ludzie, informacja, kapitał.

5.Struktury systemu – są to zbiory relacji, które kształtują się w trakcie funkcjonowania systemu.

STRUKTURY:

-struktura wytwarzanych produktów lub usług,

-struktura zadań do wykonania, która z jednej strony wynika ze struktury wytwarzania produktów, czy usług, a z drugiej wynika ze specyfiki wytwarzania dóbr i usług,

-struktura produkcyjna – dotyczy albo stanowisk pracy, albo pewnych elementów maszyn, urządzeń, oprzyrządowania. Polega na grupowaniu podstawowych elementów wyposażenia w komórki produkcyjne wyższego rzędu,

-struktura załogi – wynika z kwalifikacji i umiejętności,

-struktura organizacyjna – stanowi nadbudowę nad sferą realną, jest wyrazem wykształcenia się aparatu zarządzania.

6.Podstawowe procesy:

proces technologiczny – uporządkowany zbiór operacji technologicznych, model wytwarzania pojedynczego produktu.

Operacja technologiczna – zdarzenia związane z transformacją tworzywa z jakiegoś stanu WE na stan WY, jest opisana szeregiem parametrów technicznych. Parametry określają własności WE i WY, jakość, ilość, czas, pracochłonność, maszyny, urządzenia.

proces produkcyjny – różni się od procesu technologicznego, który jest modelem. Dotyczy całej gamy zadań, które stoją przed systemem. Składa się z pewnych faz:

1.proces przygotowawczy

2.proces wytwórczy – zawiera następujące operacje: technologiczne, transportowe, magazynowania, kontrolne, konserwacji. Proces wytwórczy od procesu technologicznego różni się 4 operacjami.

1.proces dystrybucji

proces informacyjny i zarządzania (podejmowanie decyzji o charakterze operacyjnym. Decyzje podejmowane są na podstawie informacji pochodzących z procesu informacyjnego).

7.Proces – uporządkowany ciąg działań w czasie i przestrzeni.

8.Produkcja – proces, który następuje od momentu powstania pomysłu do realizacji tego pomysłu i zaspokojenia potrzeb konsumenta.

Trzy podstawowe elementy procesu produkcyjnego:

1.faza przedwytwórcza – badania i rozwój, szkolenie, procesy inwestycyjne, badania rynku, analiza marketingowa. Związana jest z badaniem potencjału systemu,

2.faza wytwarzania (proces wytwórczy) – składa się z szeregu operacji produkcyjnych związanych z montażem, usługami,

1.dostawa produktu do klienta (dystrybucja i serwis).

9.Proces zarządzania – polega na oddziaływaniu. Zarządzający oddziaływuje na organizację w celu efektywnego osiągnięcia pożądanego działania. W taki sposób, aby organizacja zachowywała się zgodnie z jego wolą.

10.Funkcje zarządzania:

-planowanie – cel i zadania, sposób osiągnięcia celu, jaki środki i zasoby są do tego potrzebne,

-organizowanie – materialny wyraz procesu planowania,

-motywowanie – oddziaływanie na ludzi,

-kontrolowanie – porównanie wyników działania z tym co założyliśmy.

Sprzężenie zwrotne – wszystko co robimy działa w pętli.

Zarzadzanie :

STRATEGICZNE

Odbywa się na najwyższym szczeblu. Realizowane przez top management

OPERACYJNE

Cecha procesu zarządzania, którą realizuje średni i niższy szczebel

11.Sterowanie – związane jest z aspektem technicznym, materialnym w systemie.

12.Funkcje sterowania:

-planowanie,

-organizowanie,

-kontrola.

13.Kierowanie – aspekt związany z człowiekiem.

14.Organizacja – zbiór pewnych elementów. Jest to pewien system, w którym są ludzie.

Budynek, samochód nie jest organizacją. Grupa ludzie realizuje pewne wspólne cele. Stopień zorganizowania zależy od tego, na ile my realizujemy te cele.

System zarządzania identyfikuje cele.

15.Proces wytwórczy:

-operacje technologiczne,

-operacje transportowe,

-operacje magazynowania,

-operacje kontroli,

-operacje konserwowania.

16.Otwartość systemu – system powinien śledzić zmiany w otoczeniu i do nich się dostosować.

Zmienność jest wymuszona przez otoczenie.

17.Otoczenie:

-spokojne,

-zmienne,

-burzliwe.

Otoczenie systemu dzielimy na dwa główne obszary:

-makrootoczenie (dalsze), oddziaływuje ono jednostronnie na system

-mikrootoczenie – utożsamiane z sektorem, na którym funkcjonuje. System ma możliwość wyboru sektora, jest to element pewnej gry. Oddziaływanie dwustronne.

18.Innowacja – jest to idea albo wytwór materialny, który jest skierowany do jednostki, albo do konkretnej grupy ludzi, który musi zostać urynkowiony. Innowacja jest rezultatem działania organizacji.

Z pojęciem innowacji są związane pewne elementy – elementy związane z procesem twórczym i procesem projektowania. Samo poszukiwanie rozwiązania jest procesem twórczym. Proces projektowania – dokumentuje pewien model; powoduje, że otrzymujemy pewien wzorzec, na bazie którego może przebiegać proces produkcji.

KLASYFIKACJE INNOWACJI

1.z punktu widzenia przedmiotu

-innowacje funkcyjne – jest to taki rodzaj innowacji, który został wprowadzony aby zaspokoić pewną potrzebę, która nie była jeszcze zaspokojona. Realizuje nową funkcję, np. związaną z wprowadzeniem nowego medium,

-innowacje przedmiotowe – są związane ze starą potrzebą, funkcją, ale funkcja jest inaczej realizowana. Dotyczy uprzedmiotowienia realizacji funkcji; np. nowe samochody,

-innowacje procesowe – związane są z udoskonaleniem pewnego procesu (w ramach organizacji, czy procesów technologicznych, wytwórczych). Nie są nastawione na pojawianie się nowych produktów, zaspakajanie potrzeb, ale na obniżkę kosztów, zwiększenie efektywności organizacji,

-innowacje organizacyjne – ma zwiększyć efektywność i obniżyć koszty. Np. zmiana struktur, inna alokacja zasobów,

-innowacje ekologiczne – mają za zadania redukcję niekorzystnych elementów, które pojawiają się w procesie produkcyjnym. Ekologia ma wymiar ekonomiczny. Może obniżyć koszty zaspakajania potrzeb.

1.wg stopnia zaangażowania twórczego w proces ich powstawania

-innowacje kreatywne – powstają w procesie unikalnym,

-innowacje imitujące (odtwórcze).

2.z punktu widzenia znaczenia, jakie dana innowacja ma wpływ na organizację

-innowacje strategiczne – wokół nich koncentruje się działalność, funkcjonowanie organizacji,

-innowacje niestrategiczne.

3.z punktu widzenia źródła pochodzenia

-innowacja może być produktem wewn. organizacji – Wady: działalność wymaga dużych kosztów, nakładów, związana z ryzykiem. Zalety: jeżeli będzie trafiona, to będą duże korzyści. Łatwe przejście z modelu do zastosowania,

-innowacja może pochodzić z zewnątrz – może być przedmiotem jakiegoś rodzaju transferu. Zapewnia mniejsze ryzyko, ale większe koszty. Problem z zastosowaniem innowacji, bo nie dysponujemy pewnym modelem. Innowacja ma charakter spóźniony.

19Proces podejmowania decyzji – rozpoznawanie i wybór określonego kierunku działania prowadzącego do rozwiązania określonego problemu albo wykorzystanie pojawiającej się okazji.

W każdej organizacji mamy pewną strukturę zarządzającą.

Proces decyzyjny: osoba podejmuje decyzje, wykonawca decyzji, obiekt.

Model podejmowania decyzji składa się z kilku etapów:

1.analiza sytuacji problemowej – należy próbować zdefiniować problem, jako rodzaj dysfunkcji, określenie przyczyn, które spowodowały ten problem oraz celów, do których należy dążyć. 20.Problem – zdarzenie, ciąg zdarzeń, które zwraca uwagę kierownikowi na nieprawidłowości w systemie produkcyjnym,

1.określenie kryteriów wyboru rozwiązania – każde rozwiązanie problemu wymaga oceny co do racjonalności podejmowania takiej decyzji. Kryteria mogą dotyczyć firmy, charakter bardzo uniwersalny, mogą być sformułowane w bardzo różny sposób,

2.opracowanie i wybór wariantów rozwiązania – każdy problem można rozwiązać na wiele sposobów. Często się zdarza, że menedżer nie poszukuje rozwiązań optymalnych, ale zadawalających,

3.zastosowanie wariantu i kontrola jego realizacji.

21.Wyrób prosty – detal, część, jest to element jednolity konstrukcyjnie, otrzymany z jednego kawałka materiału, nie posiada żadnych powiązań z innymi elementami.

Operacje produkcyjne składają się na proces w wytworzeniu tego detalu, czy części.

Wyrób złożony – może być nazywany zespołem, podzespołem i jest złożony z co najmniej dwóch elementów prostych. Jest charakterystycznym stopniem złożoności, gdzie podstawowy element to wyrób prosty – element 0 stopnia.. Struktura powiązań często przyjmuje strukturę hierarchiczną.

Struktury podziału:

1.struktura konstrukcyjna – punkt widzenia podziału, z punktu widzenia konstruktora. Ważne, żeby wyjaśnić funkcjonowania konstrukcji. Konstruktor wybiera kryterium wg którego dzieli się wyrób na elementy proste.

2.struktura konstrukcyjno – technologiczna – pokazuje jakie są możliwości wytworzenia poszczególnych elementów składowych. Podstawa do budowania cyklogramu.

3.struktura kompletacyjna – wynika z warunków organizacyjno – konstrukcyjnych. Wynika z procesu związanego z kompletacją.

22.Cyklogram – model przepływu wyrobu złożonego i jego elementów składowych przez system produkcyjny, gdzie podstawą budowy cyklogramu jest struktura konstrukcyjno – technologiczna, albo struktura kompletacyjna, model ten naniesiony jest na siatkę czasową. Stanowi podstawę do planowania produkcji, organizowania, koordynowania i kontroli realizacji. Stopień skomplikowania modelu wzrasta wraz ze wzrostem stopnia złożoności.

23.Półwyroby – wyroby proste, które nie zostały celowo zakończone w procesie produkcyjnym (sensie wykończenia) (stanowią podstawę dla dalszej obróbki).

24.Wyroby gotowe – mogą to być wyroby proste, złożone, półwyroby, nie podlegają w danym zakładzie już procesom obróbki. Mogą być punktem wyjścia dla innego zakładu.

25.Wyrób finalny – przeznaczony bezpośrednio na rynek, do sprzedaży. Jest zakończeniem całego procesu produkcyjnego.

26.Program produkcji:

-część elementów wykonujemy poza firmą – kooperacja,

-stan magazynów.

27.Przypadki linii produkcyjnej:

1.linia potokowa

Przepływ w postaci dowolnej linii. Konieczny przepływ produktów o charakterze liniowym. Mamy uporządkowane maszyny. Linia potokowa od produk. różni się harmonizacją faz procesu produkcyjnego.

W linii potokowej wyróżniamy dwa pojęcia:

linia potokowa synchroniczna – linia produkcyjna, gdzie czasy pobytu przedmiotu w poszczególnych elementach tej linii są takie same, albo bardzo zbliżone do siebie.

wielostrumieniowość – wprowadzenie maszyn i urządzeń stosuje się, aby zwiększyć przepustowość linii produkcyjnej. Jest rozwiązaniem problemu wąskich gardeł (dodajemy nowe urządzenia). Zapewniamy synchronizację linii produkcyjnej.

Wąskie gardło – limituje przepustowość i wykorzystanie maszyn i urządzeń.

Brak synchronizacji powoduje, że rosną nam różnego typu zapasy lub powstają mikroprzerwy między poszczególnymi stanowiskami roboczymi.

t₁ = 2 t₂ potrzebny dla s₂ pewien bufor zapasów, żeby mu zapewnić zadania. Będą występowały okresy przerw w pracy s₂.

t₁ = 2 t₂, t₃ – krótszy od t₂

stanowisko 1 – musi mieć bufor zapasu, aby zapewnić mu zadanie,

stanowisko 2 – może występować niedobór materiału – stąd wystepowanie przerw,

stanowisko 3 – stanowisko oczekuje na przedmioty, jeszcze większe przerwy.

Dla takiej sytuacji są 2 rozwiązania (aby zrównoważyć):

zsynchronizować potok przez wielostrumieniowość,

stworzyć zapas buforowy.

Linia produkcyjna – mniejszy stopień zsynchronizowania poszczególnych stanowisk roboczych. Przepływ może być wielokierunkowy. Nie ma problemów z równoważeniem linii.

Dodatkowe komplikacje wynikające ze złożonego przepływu, wzrost zapasów produktów w toku, ponieważ:

-brak synchronizacji czasów,

-problemy z urządzeniami transporotymi (trudno zmechanizować transport).

Poza tym wydłuża się cykl produkcyjny, powstają nowe operacje, wzrastają koszty, wzrasta liczba produkcyjnych asortymentów. Urządzenia bardziej uniwersalne, więc wzrastają czasy wykonania poszczególnych sytuacji i wzrastają czasy przezbrojenia maszyn.

Przemieszczanie poprzez wózki, suwnice – dodatkowe drogi transportowe, dodatkowy czas załadunku, wyładunku.

Gniazdo przedmiotowe – dalsze skomplikowanie linii produkcyjnej, mamy do czynienia z uporządkowaniem, nie przypomina linii. Nie ma ustalonego początku i końca.

Przepływ różny, układ sieciowy.

Problemy z linią tutaj się nasilają. Nie ma powtarzalności. Można dążyć do wprowadzenia okresu powtarzalności, ale wynosi on 3 dni, 1 tydzień, etc. Wprowadzenie tego okresu jest korzystne, bo wprowadza rytmiczność i ułatwia organizację procesu. Nie ma synchronizacji czasów. Urządzenia mają większe potrzeby związane z infrastrukturą, konieczne większe powierzchnie robocze, co powoduje wzrost kosztów. Maszyny są nierównomiernie wykorzystywane, są mikroprzerwy wynikające ze struktury zadań, wzrost zapotrzebowania na pola odkładcze, każde stanowisko wymaga buforu zapasowego.

Wysoki stopień skomplikowania, duża złożoność asortymentowa. Wymagają większych powierzchni produkcyjnych.

Muszą być sprawnie zorganizowane (linie) drogi transportowe. Obsługa stanowisk pracy musi być coraz bardziej wykwalifikowana (wyższe wynagrodzenia – dodatkowe koszty bezpośrednie).

Struktury o specjalizacji technologicznej – gniazda technologiczne – zbiór maszyn i urządzeń, które wykonują podobne operacje technologiczne np. gniazdo obróbki cieplnej, gniazdo tokarek. Przedmiot wchodzi i wychodzi z gniazda, nie tworzy się relacja pomiędzy stanowiskami, które by wynikały z procesu technologicznego.

28.Harmonogram – w przypadku produkcji rytmicznej, powtarzalnej. Wzorzec, model przebiegu procesu produkcji poszczególnych produktów pomiędzy poszczególnymi elementami produkcji, uwzględnia czas i wykonawców – kolejność.

Może być przekrojem modelowym, aspekty tego modelu:

-harmonogram produkcji detali,

-harmonogram pracy maszyni urządzeń,

-harmonogram obsługi, wykorzystania pracowników.

Na etapie harmonogramowania oprócz tego, że określamy zagadnienie związane z kolejnością, musimy podjąć decyzje o rodzaju cyklu produkcyjnego:

1szeregowy – polega na tym, że wszystkie detale są przemieszczane do następnego stanowiska, gdy dana operacja na tych detalach się zakończy,

2równoloegły – cykl w tym przypadku ulega skróceniu. Powstają luki – mikroprzerwy,

Każdy detal jest przekazywany równolegle (po zakończeniu operacji) na dalsze stanowisko.

3szeregowo – równoległy – przesuwamy wszystkie elementy, dociskamy do siebie, aby wyeliminować przerwy.

29Projektowanie elementów związanych z otoczeniem:

-system transportowy,

-system kontroli, jakości,

-system remontu i utrzymania ruchu,

-gospodarka narzędziowa,

-system gospodarki magazynowej

-system dystrybucji i sprzedaży,

-techniczne przygotowanie produkcji,

-gospodarka energetyczna,

-system gospodarki odpadami, ściekami,

-system informacyjno – decyzyjny związany z przebiegiemprocesu produkcyjnego.

30Sterowanie produkcją składa się z:

1planowania – polega na ustalaniu zadań dla wykonawców z różnych poziomów struktury wytwarzania, zadania mogą być w różnym stopniu agregacji, wszysko to odbywa się na siatce czasowej.

2ewidencja – pomiary parametrów,

3kontrola.

31.Struktura systemu informacyjnego:

-elementy,

-relacje między elementami.

Źródła, odbiorniki, kanały informacyjne.

32.System informacyjny w organizacjach jest pochodną struktur:

1struktura techniczna związana ze specyfiką realizowanych procesów,

2struktura organizacyjna – wyodrębniła się w aparacie zarządzania,

3struktura społeczna – wyodrębnia się jako struktura, wynika z normalnego funkcjonowania ludzi jako pewnej grupy społecznej.

System:

-formalny – uregulowany pewnymi dokumentami o charakterze technicznym, bądź organizacyjnym, akta

-nieformalny – często bywa szybszy i bardziej skuteczny w niektórych sytuacjach. Informacje o charakterze jakościowym.

33.Proces technologiczny – uporządkowany ciąg operacji technologicznych, które należy zrealizować, żeby wykonać produkt lub usługę. Sama operacja w zależności od procesu technologicznego może ulegać dalszej detalizacji:

34.Struktura – jest to zbiór więzi, relacji między elementami systemu, które wykształcają się podczas realizacji zadań, celu systemu.

Funkcjonowanie systemu – przejaw aktywności systemu w realizacji pewnych procesów.

System produkcyjny nie jest systemem biologicznym, który dostosowuje się.

Podział struktur:

-narzucone z zewnątrz,

-wewnętrzne.

Zewnętrzne pochodzą z obszaru technicznego przygotowania produkcji:

1struktura KONSTRUKCYJNA produktów, które są przedmiotem produkcji, wytwarzania w tym systemie.

Stopień złożoności struktury zależy od:

-jakie elementy tworzą te struktury (gabaryty, rodzaj materiału),

-ilość poziomów agregacji,

-złożoność relacji podporządkowania.

Mogą być realizowane wg 3 podstawowych schematów:

1struktura złożeniowa (kolekcyjna) – rozwija się w postaci drzewa hierarchicznego, typowa dla przemysłu budowy maszyn. O jej złożoności decyduje sposób agregacji.

2struktura rozpadu – typowa dla przemysłu wydobywczego.

3struktura mieszana – po dodaniu różnego typu elementów zanikają więzi, relacje, tworzy się nowy produkt, np. przemysł spożywczy.

1struktura TECHNOLOGICZNA – pewna forma zapisu procesu wytwarzania, gdzie schemat opisuje poszczególne operacje. Jest to struktura zewnętrzna. Ta struktura jest odniesiona do czasu.

2struktura WYTWARZANIA – wewnętrzna struktura systemu produkcyjnego. Jest wynikiem praktycznej realizacji struktury texhnologicznej. Występują zakłócenia operacje przesunięte w czasie. Powstały wyprzedzenia czasowe.

3struktura PRODUKCYJNA – wtórny element procesu wytwórczego. Struktura wewnętrzna. Jest cechą systemu produkcyjnegp, jest jego własnością. Jest to struktura – relacje między elementami systemu. Pewne stany tej struktury nazywane są FORMAMI organizacji procesu produkcyjnego (klasy).

Grupowanie stanowisk roboczych w podzbiory

Grupowanie ma postać ITERACJI. Etapy:

Otrzymujemy I podzbiór – wrzucamy tutaj te stanowiska robocze, które realizują proces produkcyjny tych samych przedmiotów. Stopień obciążenia pracochłonnością wykonania tych stanowisk – max (bliski 1). Zamykamy w komórce produkcyjnej proces produkcyjny pewnego przedmiotu (najlepiej jeżeli jest jeden przedmiot), w ten sposób tworzymy pewną formę organizacji, która potocznie nazywa się LINIĄ POTOKOWĄ.

II – następny etap iteracji, ilość przedmiotów jest większa, tworzymy LINIĘ PRODUKCYJNĄ (o ile jest to możliwe). Grupujemy stanowiska robocze, które także realizują proces pewnej zamkniętej grupy detali, ale jest ich więcej, ponieważ staramy się max dociążyć te stanowiska.

III – ze stanowisk, które nie zostały jeszcze zgrupowane staramy się wyodrębnić pewne podzbiory, które realizują pewien proces produkcyjny, ale już bardzo dużej grupy przedmiotów. Rezultatem tego etapu jest utworzenie GNIAZD PRZEDMIOTOWYCH.

IV – staramy się pogrupować pozostałe stanowiska wg podobieństwa realizowanych procesów, technologicznego. Rezultatem jest utworzenie GNIAZD TECHNOLOGICZNYCH.

35LINIA PRODUKCYJNA – polega na tym, że z punktu realizowanego procesu możemy stanowiska robocze uporządkować w postaci linii. Mamy do czynienia z uporządkowanym przepływem materiałów przez stanowiska robocze (jednokierunkowy).

Rozróżniamy:

Linia produkcyjna,

Linia potokowa – większa precyzja, dokładność. Możemy tu wyróżnić dwa przypadki:

asynchroniczna,

synchroniczna.

LINIA PRODUKCYJNA Jeżeli ilość nawrotów jest duża to ta linia przestaje być linią i staje się gniazdem przedmiotowym (powiązanie sieciowe, nie ma jednego dominującego przepływu).

Linia – ustalony porządek, jeżeli chodzi o pola odkładcze, sposoby transportu, organizację.

36. GNIAZDA PRZEDMIOTOWE

-przepływ przez stanowiska robocze może mieć rózny charakter,

-nie jest określony czas pobytu, wpływa na to bardzo wiele czynników,

-nie ma powtarzalności,

-komplikuje aspekty organizacyjne np. transport,

-stopień dokładności maleje,

-jestto układ stanowisk roboczych, który realizuje pewien przepływ przedmiotów,

-pola odkładcze – nie do przewidzenia, jeżeli chodzi o potrzeby,

-duże problemy z wahaniami wydajności,

-częsta zmienność operacji.

37.GNIAZDO TECHNOLOGICZNE

W komórce są zgrupowane maszyny, urządzenia, które realizują podobną operację technologiczną.

Bardzo rzadko zdarza się, żeby miedzy tymi stanowiskami były powiązania z punktu widzenia przepływu produkcyjnego.

Zapasy tworzą się między komórkami, są większe, ponieważ komórki są bardziej oddalone od siebie przestrzennie. Mają inny przepływ.

Przedmiot wpływa do gniazda i z niego wypływa, wykonywana jest tylko konkretna operacja.

Forma najmniej sprawna w sensie organizacji.

Najbardziej efektywna forma to linia potokowa synchroniczna.

38.CYKL PRODUKCYJNY DETALI PROSTYCH – model, w jaki sposób detale mogą przemieszać się przez strukturę produkcyjną.

Mamy następujące cykle:

1.szeregowy,

2.równoległy,

3.szeregowo – równoległy.

Formy organizacji:

1.linie potokowe (produkcyjne),

Przepływ odbywa się zgodnie z procesem technologicznym, przemieszcza się od jednego obiektu do drugiego. Zdeterminowana kolejność rozmieszczania stanowisk roboczych (obiektów). Kolejność narzuca proces technologiczny, produkcyjny.

2.gniazda przedmiotowe,

Mamy do czynienia z dużą wielowariantowością przemieszczania się stanowisk roboczych, materiału. Poszukiwanie optymalnego rozmieszczenia, który uwzględniałby powiązania, najbardziej intensywne; jest bardzo istotne.

3.gniazda technologiczne.

Są stanowiska robocze, które nie są ze sobą powiązane. Bierze się pod uwagę aspekty praktyczne.