Pytania otwarte ekonomia:
Krzywa Transformacji
Krzywa ta jest graficznym przedstawieniem kombinacji dóbr, które mogą być wytwarzane gdy zasoby są w pełni wykorzystane. Dla hipotetycznej gospodarki, w której wytwarza się tylko dwa dobra krzywa ta wyznacza punkty najbardziej efektywnej produkcji- pozwala wyznaczyć przy różnych poziomach produkcji jednego dobra- maksymalny poziom produkcji innego dobra (punkty A i B). Gdy zasoby ulegają zwiększeniu krzywa transformacji przesuwa się w górę i prawo.
A i B- pokazują możliwe warianty, gdy społeczeństwo produkuje w sposób efektywny.
C- możliwe wybory, ale przy niepełnym wykorzystaniu istniejących zasobów.
D- nierealne poziomy produkcji przy kombinacji ilościowej wskazanych dóbr przy istniejących zasobach.
Krzywa transformacji jest na ogół wypukła gdyż odzwierciedla prawo malejących przychodów krańcowych- produkcyjność kolejnych, dodatkowych jednostek danego czynnika zaangażowanego do produkcji dobra maleje.
W danych warunkach zwiększenie produkcji jednego dobra jest możliwe tylko za cenę rezygnacji z jakiejś ilości drugiego dobra. Koszt produkcji możemy więc rozpatrywać w kategoriach utraconych innych możliwości- koncepcja kosztu alternatywnego.
Podstawowe warunki modelu konkurencji doskonałej
Każda jednostka gospodarcza (gospodarstwa domowe po stronie popytu, przedsiębiorstwa po stronie podaży) jest tak mała w stosunku do rynku, że nie wywiera dostrzegalnego wpływu na ceny dóbr, które kupuje lub sprzedaje.
Wszystkie rynki są wolne od jakichkolwiek instytucjonalnych ograniczeń, czyli ceny i ruchliwość zasobów nie są ograniczone.
Wszyscy uczestnicy rynku posiadają pełną o nim wiedzę oraz nie ponoszą kosztów związanych z pozyskaniem tej wiedzy, istnieje doskonałą przejrzystość rynku.
Reprodukcja- pojęcie i rodzaje
Reprodukcja- stały proces odtwarzania, odnawiania czynników produkcji wykorzystanych w procesie wytwarzania dóbr materialnych i niematerialnych.
Reprodukcja prosta: Pt1=Pt2=Pt3=…=Ptn.
Zachowana jest ciągłość produkcji przy nie zmieniających się z okresu na okres rozmiarach produkcji. Wolumen funkcjonującego kapitału jest odtwarzany do dotychczasowej wielkości. W skali mikro- cały zysk jest konsumowany; w skali makro- cały dochód narodowy jest konsumowany.
Reprodukcja zwężona: Pt1>pt2>pt3>…>ptn.
Utrzymywany jest proces produkcji przy zmniejszających się z okresu na okres jej rozmiarach. Wolumen dotychczasowego kapitału nie jest odtwarzany do dotychczasowej wielkości. W skali mikro- konsumpcja jest wyższa od zysku; w skali makro- ogólnospołeczny poziom konsumpcji jest większy od przychodu narodowego. Zjawisko „przejadania” majątku, zasobów z poprzedniego okresu.
Reprodukcja rozszerzona: Pt1<Pt2<pt3<…<ptn.
Poziom produkcji rośnie ponieważ wolumen zaangażowanego kapitału jest nie tylko odtwarzany do dotychczasowego rozmiaru, ale powiększany z okresu na okres. W skali mikro- nie cały zysk jest przeznaczany na konsumpcję; w skali makro nie cały dochód narodowy jest konsumowany. Jego część jest zaoszczędzana, zakumulowana i przeznaczona na powiększenie zasobów produkcyjnych zakładu. Akumulacja jest warunkiem reprodukcji rozszerzonej.
Co to jest rynek?
Rynek jest to miejsce dokonywania transakcji wymiany, gdzie dokonywane są akty kupna i sprzedaży, gdzie spotykając się kupujący i sprzedający. To również proces, w wyniku którego kupujący i sprzedający określają odpowiednio co chcą kupić lub sprzedać i na jakich warunkach. Kształtujące się na nim ceny są wynikiem ścierania się sprzecznych interesów nabywców i sprzedawców.
Na przykładzie modelu konkurencji doskonałej uzasadnij twierdzenie: "konkurencja jest motorem postępu"
Konkurencja wyzwala motywację na obniżanie kosztów wytwarzania. Efekt ten można osiągnąć przede wszystkim wprowadzając postęp techniczny i organizacyjny. W tym sensie można powiedzieć, że konkurencja powoduje rozwój sił wytwórczych- jest motorem postępu.
Równanie ilości pieniądza w obiegu: MxV=PxT- rozszyfruj symbole
M- ilość pieniądza w cyrkulacji
V- szybkość krążenia pieniądza (liczba transakcji przypadających przeciętnie na jednostkę pieniądza)
P- średni poziom cen
T- rozmiary transakcji (realny produkt narodowy brutto, masa towarowa trafiająca na rynek)
Zasoby i strumienie /pojęcie i przykłady/
Zasoby- wielkości, jakie możemy wyrazić jako wartość na dany moment w czasie. Np. majątek narodowy
Strumienie- wielkości, jakie możemy wyrazić jako wartość powstająca w jakimś przedziale czasowym. Np. przychód narodowy brutto
Im większe zasoby tym większe strumienie, im większe strumienie tym więcej możemy przeznaczyć na powiększenie zasobów.
Podstawowe warunki istnienia rynku siły roboczej w kapitalizmie.
- Właściciel siły roboczej musi być wolny osobiście i „wolny” od środków produkcji
- Kapitalista musi zapłacić za prawo użytkowania siły roboczej. Zapłata ta musi być taka, aby mogło nastąpić odtworzenie zdolności do pracy najemnego pracownika.
Gospodarstwo domowe
- jednostki organizacyjne: usługowo-przetwórcze (wytwórcze), w ramach których wykonywane są przez grupę domową czynności, których celem jest bezpośrednie zaspokojenie potrzeb kolektywnych tej grupy oraz indywidualnych potrzeb jej członków.
- grupę domową stanowią osoby zamieszkałe razem- dzielą między sobą wykonywanie czynności.
Rodzaje g.d.:
-gosp. Domowe rodzinne
- gosp. Domowe zespołów lub grup opierających swoją wspólnotę na innych kryteriach niż rodzina
- gosp. Domowe osób samotnych
Istotą gosp. Domowego jest prowadzenie działalności gosp. Na podstawie środków będących własnością osobistą jednostek lub zespołów żyjących w tym gospodarstwie.
3 grupy środków:
- przychody i zasoby pieniężne
- zasoby konkretnych dóbr materialnych
- zasoby pracy członków gosp. Domowych
- Ew.- związana z produkcją i spożyciem naturalnym
Gosp. Domowe:
- jednostka gosp. Dla celów konsumpcji
- organizuje spożycie jednostkowe
- spełnia funkcję w charakterze społeczno-ekonomicznym
- mikrojednostka gosp., w której zbiegają się wszystkie decyzje społeczne i indywidualne
- kształtują się w nim hierarchie potrzeb, wybory sposobu ich zaspokajania, wielkość i struktura wydatków.
Akumulacja w skali mikro- i makro: pojęcie, przeznaczenie.
Akumulacja- zaoszczędzenie części zysku/dochodu narodowego.
w skali mikro- przeznaczenie części zysku na powiększenie zasobów produkcyjnych zakładu; w skali makro- przeznaczenie części dochodu narodowego na inwestycje oraz zwiększenie zasobów środków obrotowych i rezerw.
Rzeczowy i pieniężny system przepływów w gospodarce rynkowej /krążenie
Pole A to kapitał w postaci rzeczowej tj. środków pracy, przedmiotów pracy oraz produkcja w toku i wyroby gotowe jeszcze nie sprzedane.
Pole B, to pieniądz znajdujący się w cyrkulacji, służący ludziom do realizacji zakupów dóbr konsumpcyjnych.
Pole C (część wspólna A i B) to- od strony kapitału- pieniężna jego postać, od strony pieniądza- ilość pieniądza znajdująca się w cyrkulacji, która służy przedsiębiorcom do zakupu czynników produkcji.
Kapitał wprowadzony do produkcji krąży. Mamy przy tym do czynienia z przemianą form wartości. Kapitał przechodzi przez 3 fazy:
- pieniężną- zakupu czynników produkcji: środków pracy, przedmiotów pracy oraz siły roboczej
-wytwarzania- co następuje prze zespolenie pracy ludzkiej ze środkami produkcji
-pieniężną: sprzedaż wytworzonych dóbr
środki pracy
P – T przedmioty pracy PRODUKCJA – T’ - P’
Siła robocza
Celem i sensem działalności przedsiębiorcy jest to, aby utarg równy P’ był większy od P- kosztu. Czynniki produkcji wykorzystywane w procesie produkcji zużywają się, co oznacza, że ich wartość maleje stanowiąc z punktu widzenia przedsiębiorcy koszt. Wartość ta jest przenoszona w procesie wytwarzania na nowopowstające dobra i poprzez ceny przerzucana na nabywców. Kapitał w postaci przedmiotów pracy i siły roboczej ulega pełnemu zużyciu w jednym cyklu produkcyjnym wchodząc w całej swej fizycznej substancji w wartość nowowytworzonych produktów. Natomiast środki pracy zużywane są stopniowo w wielu cyklach produkcyjnych.